16 Aralık 1930 Tarihli Vakit Gazetesi Sayfa 6

-—— 6 — VAKIT 16 Kânunevel 1930 ReisicümhurHz. Darülfünund- ? Gazi Hz. Hukuk fakültesi dersanesinde ( Üst tarafı birinei sayıfada 7 Beylerden izahat almışlar, o müteaki- ben yukarıya çıkârak tekrar darülfü. nün emaneti odasını teşrif etmişlerdir. DARULFUNUNUN İHTİYAÇLARI Reisicümhur Hz. burada bir müd- det istirahat buyurmuşlar ve darülfü- nunun vaziyeti, ihtiyaçları ve ilmi faaliyetleri hakkında müderirs Beyler- le görüşmüşlerdir. Gazi Hz. darülfünun emini Muam- mer Raşit Beyin (Darülfünunumuzu nasil buldunuz?) sunli üzerine mem- nuniyetlerini izhar etmişler ve (Hoca- ları çok kıymetli ve talebeyi de ayni nisbette dikkatli ve şevkli gördüm) de- mişlerdir. Gazi Hz, bazı sunller irat etmişler bü sırada darülfünun ihtiyaçlarından bahsolunarak binanın kifayet edemi- yeceği söylenmiş ve icüp eden yeni hi- nalarm ilâvesi, enstitüler ve lâboru- iararların tesis ve ikmali, talebeyi ih- 7&r etmek üzere mütehassıs hocaların eelbi için asgari iki milyon türk lira na ihtiyaç olduğu söylenmiş, Gazi Hz. ki milyon liranm kâfi gelmiyeceğini! dört milyon liranın sarfı lâzım gelece. Yini söylemişlerdir. MÜDERRİS KEMAL BEYİN DERSİNDE Gazi Hz. bundan sonra müderris Ko'mal Beyin deniz ticareti hukuku dır! sinde hazır bulunmak arzusunu İzher #imişler ve üçüncü smıfı dördüncü ve son ders esnasında ziyaret ederek mü- derris Beyin kaptan ve kaptanm vazi- yeti hukukiyesi mevzuu etrafında tak- rir ettiği dersi bir çeyrek kudar takip bayurmuslardır. BÜYÜK SÖZLER Çıkarken (Darülfünunun bu sıcak muhitinden kolay kolay ayrılamıyo. ram, biraz daha oturalım) demişler. Muammer Raşit Beyin (onun için biz de burada ölmek istiyoruz) (o demesi üzerine: “Burada ölmek değil, yaşamak iste yiniz Şimdiki mefkürede asker bile ölmek değil, kazanmak için çalışır, bu. yurmuşlardır. Reisicümhur Hz. bundan sonr muhtelif sualler sormuşlar bu meyan- da Muammer Raşit Beye: Türkiyede umumi maarif proğrane ne olması lâzım geldiğini, cümhuriyet gençliğinin fikri terbiyesinde ne gibi esaslar gözetilmek icap ettiğini sormuş! lâr Muammer Rasit B. verdiği cevapta mekteplerden değil hatta ana kucağın dan başlıyarak ilk, orta mekteplerden AN tahsile kadar gençlere cümhuriyet, demokrasi ve milliyet esaslarını telkin) etmek lâzım geldiğini söylemiştir. Gazi Hz. bundan sonra ilk ve orta mekteplerle liselerde cümhuriyet mef- küresinin genelere ne suretle telkin e dildiğini sormuşlar, Muammer Raşit B. bu işle maarif emanetinin alâkadır olduğunu, mekteplerde bu vazifenin ifa edildiği muhakkak bulunmakla be. raber yakinen takip etmediği için ceva. bı yalnız darülfünuna O hasredeceğini söylemiş ve darülfünun gençlerinin bu suretle yetiştirildiklerini, bilhassa hu- kuku amme, hukuku esusiye ve huku. ku idare derslerinde bu noktaların dai ma nazarı itibara alınarak ders takrir) edildiğini izah etmiştir. Reisicimhur Hz. bundan sonra da- rülfünunun ilmi mesaisi hakkında bazı sualler irat etmişler ve kendilerine lü- Zzım gelen izahat, hocalar tarafındın neşredilen eserler hakkında malümat verilmiştir. BAHİS TARİHE İNTİKAL İYOR ED Bahis bu sırada tarihe intikal etmiş) Gazi Hz. (Ankara, eti, ata, aka, e; kelimelerinin menşeleri hakkında büz: jsualler sormuşlar kendilerine müd e. ris Köprülü zade Fuat, Fazl Nazmi, Yusuf Ziya ve Zeki Velidi Beyler tara- fından cevaplar verilmiştir. HATIRA DEFTERİNDEKİ TIRLAR Profesörlerden ve talebenin dikka- tinden memnun kalan Reisicümhur Hz.| ayrilirken bu memnuniyetlerini müesse| senin hatıra defterine şu suretle ka- yıt buyurmuşlardır: “İstanbul Darülfünununda yüksek profesörler ve kıymetli gençlerle yakın dan tanıştığımdan çok memnun oldum. İlim timsali olan bu yüksek müessese mizin büyük hizmetlerile iftihar edece- Zimize hiç şüphe yoktur... TESYİ Gazi Hz. kıymetli ilim ve gençlik ocağımızdan ayrılırken talebe tarafın- dan çok samimi ve İçten tezahüratla teşyi edilmişlerdir. ŞAYANI DİKKAT BİR SHANE | o Bu tezahüratlan çok mütehassis o- lan Gazi Hz. otomobillerine bineceği sırada teşriflerini duyarak biriken halk arasından yaşlı bir Hanım da el- lerini öpmek istemiş, fakat kalabalık. tan büna muvaffak olamaymca ağla mağa başlamıştır. Yol açıldıktan son- ra sevinçle ve büyük bir iştiyakla Bü- yük Müncinin ellerine suvrlmıştır. KREPDÖŞİN FABRİKASINDA Gazi Hz. bu heyecanir tezahürat ve yaşa nidaları arasında darülfünunü terkettikten sonra otomobille Beyoğlu cihetine geçerek oTaksimdeki (Sebat krepdöşin fabrikasını © gezmişler saat on beşte saraya avdet buyurmuşlardır. BAŞVEKİL İLE MÜLAKAT Reisicümhur Hz. saraya avdet et tikten sonra (Başvekil İsmet Pş Har iretlerini kabul etmişler ve bir müddet imülâkatta bulunmuşlardır. Reisicümhur Hz. bundan sonra ta rih tahsili için Avrupaya gönderilecek Galatasaray lisesi mezunlarından Hey ri ve İstnabul lisesi mezunlarından Ha. Ml Efendileri ve diğer bir genci kabul buyurmuşlar ve kendilerine tahsil ve mesailerinden direktif olacak bazı kıy metli vesayada bulunmuşlardır. BÜYÜK SEFİRLERİN VEDA! Dün Ankaraya giden Ferit Bey ve Kemalettin Sami Pş. dün akşam sara Ya gelerek Reisicümhur Hazretlerine © İçiincüi defa silâhını istimal nü vurdular Üst tarafı 1 İnci sayıhamızda) bileğindeki saate isabet ederek sol ko lunu dirseğe kadar sıyırıp geçmiş, bu- nu müteakip gelen ikinci kurşun da sağ memesinin alt kaburga kısmın sıyırmıştır. ÜÇÜNCÜ KURŞUN Bundan sonra Behçet EB. katilin ü zerine atılmak teşebbüsünde bulunmu» fakat katil bir iki adım geriliyerek ü- etmiştir. Çıkan kurşun Behçet Beyin sağ oyle. gunun üzerinden girerek baldır kısın na kadar seyrettikten sonra orada kal mıştır. YARALANAN ODACI Üçüncü kurşundan sendeliyen mü- Jürü umumiye bir daha ateş edilmiş, bu sendeliyişi kendisini dördüncü kur- şundan kurtarmış, kurşun, hedefin arkasında bulunan odacı Hüseyin E- fendiye isabet etmiştir. Sağ memesi üzerinden yaralanan Hüseyin Efendi derhal yere yıkılmış, Behçet Bey de yanında bulunan bir kapının içine gir- miştir. KATİL İNTİHAR EDİYOR. Bundan sonra katil beşinci kurşu».e da kendi şakağıma sıkmıştır. Bir iki dakika içinde olup biten bu hâdiseden sonra Behçet B. müdüriyeti umumiys ye doğru ilerlemeğe başlamıştır . Silâh seslerini etraftan işiterek hâ- dise mahalline gelenler Behçet Beyi, odacı Hüseyin Efendiyi ve katili en ya km bulunan Sen Jorj hastanesine nak- letmişlerdir. HASTANEDE ÖLENLER Katil Hayri hastaneye geldiğinde. yarım saat sonra, odacı Hüseyin Efen di de saat 13 te ölmüşlerdir. KATİL KİMDİR? Katil Mustafa Hayri isminde bir zat! tır. Mustafa Hayri Efendi mütekait bir jandarma Yüzbaşısıdır. Harbi u- mumide jandarma zabiti olarak hizmet etmiş ve uzun müddet Cemal Paşa ile beraber bulunmuştur. Harbi umum. den sonra asabi bir hastalıktan dolayı tekaüde sevkedilmesi #zerine inhisar idaresine girerek Ceyhan ve Maraş tn hisar müdürü olmüştur. Fakat sabık müdürü umumi Seyfi B, zamanında Adana baş müdürü Mustafa B. de da- hil olduğu halde daha birkaç memurla beraber işten el çektirilerek mahke- meye verilmiştir. Mustafa Bey aslen zimethal olduğundan üç aya mahküm olmuş Hayri Bey de feran zimethal ©- Tarak muhakeme edilerek beraet etmiş-! tir. Bundan bir müddet mukaddem Mus. tafa Beye tekrar vazife verildiğini gö rünce Hayri Bey de memurin kalemine müracaat ederek vazife istemiştir. İki gün evel de müdüriyeti umum. ye koridorunda görülmüştür. GAZİ Hz. MECRUHUN HATIRINI SORD!LAR Reisicümhur Gazi Hazretlerinin ser veri Rüsuhi ve Yozkat meb'u. su Salih Beyler dün Sen Jorj hastane- sine gelerek Behçet Beyi Gazi Hz. na- mına ziyaret etmişlerdir. arzı veda etmişlerdir. ket buyurmaları muhakkak gibidir. Başvekilimiz elçilerimizle beraber An- karaya avdet buyurdular İ o Başvekil İsmet Pş. Hz. birinci un imi müfettiş İbrahim Tali B., Berlin sefiri Kemalettin Sami Pş. Londra “Se firi Ferit ve Dayinler Vekili Zekâi P. lerle birlikte dün akşamki trenle Anka mya avdet buyurmuşlardır. | Ismet Ps. Hz. ve diğer zevat Sukar) ya motörile Haydarpaşaya geçmişler ve istasyonda Şükrü Naili Pş., Tüh! ran Sefiri Hüsrev, Ali, o Reşit Galip, Reisicümhur Hz. namına Ser yaver Rüsuhi Kılıç Ali, Vali Muhittin, mua| vini Fazir polis müdürü Ali Rıza Da rülfünun Emini Muammer Raşit Bey- ler tarafından teşyi edilmişlerdir. Paris Sefiri Münir Bey de bu ak- şam Ankaraya gidecektir, Reisicümhur Hazretlerinin perşerr Ibeye olmazsa cumaya Trakyaya hare. Dün şehrimizdeki büyük | Sıhhiye müdürlüğüne tebligat i nelerde ilâç olarak kullanılacak Musip bir tedbir Sıhhat vekâleti sakarin it- halini menetti Sıhhat işleri vekâleti sakarinin ithalini menetmiş ve bu hususta | yapmıştır. Sakarin ancak ecza- ve memlekete ancak vekâletin müsaadesile girebilecektir. Slkeğeelke Garsonlar mektebi Garsonlar cemiyeti faaliyete geçmiştir. Cemiyet garsonluğu meslek haline koymağa çalışa- caktır. Bu gayeye vâsıl olmak için bir meslek mektebi açılacak ve garsonlara ehliyetname veri- | lecektir. Garsonlar cemiyeti lokantalar- daki yüzde on garson hakkının tamamile garsonlara verilmesin temin elmiştir. Tüfün U. müdürü. Fethi B.in fakririne hericiye vek il mizin mukni cevapları (Ust tarafı binme! sayıfada | satın ilk safında gelen ve me- deniyet tarihinin ancak bugünkü safhasında ilk defa olarak resmi | sahada konuşulan büyük bir fi- | kir ve tedbirdir. Cemiyeti Akvam mukavelesinin sekizinci maddesi- ni teşkil eden bu taabhüdün ye- rine gelmesi için müteaddit ve muhtelif saiklerle iptida bir ih- zari konferansın toplanması mu- vafık görülmüş ve cemiyeti Ak- vam baricindeki 2 büyük devlet- le cemiyeti Akvam meclisi aza- sından terekküp etmek üzere davet ve teşkil edilmiştir. Demokrat ve cümburiyelçi Ga- zi Türkiyesinin milletler sın- da bir sulh ve intizam amili ola- rak artan ehemmiyeti tabiatile bu ihzari konferansa davetimizi intaç etmiş ve ilk defa olarak mezkür konferansın üçüncü! iç- timaıa tarafımızdan iştirak edil- miştir. İşte bu içtimada idiki, günün şeraiti içinde istisali amali ve kabil olan emniyet muahede- sinin bizim tatbikine başladığı- mız ve taraftar olduğumuz bita- raflık sistemi olduğunu izah et miştik. Tatbikatta en çok te- veccüh gören sistem şimdi bu- | dur. İcabında bir kimseye karşı | cephe almaksızın mıntakavi mü- tekâbil emniyet misaki daha i- leri bir safha olmak üzere bita- raflık ve hakem muahedeleri sistemi ki, bizim siyasetimizin ana hatlarını teşkil etmektedir. İşte bu ibzari konferansta ha“ zırlanan proje yakın bir atide içtima beklenen büyük terki teslihat konferansı müzakerele- rine ilk zemini teşkil edecektir. Bu itibarla mezkür projede: bizi yakından alâkadar eden mühim işlerde memleketimizin vaziyeti mahsusasının istilzam ettiği hu- susatı temin etmek ve icap eden ihtirazi kayıtları dermeyan ef- mek ve bu çok mühim ve mudil meselede Türkiye moktai naza- rını tebarüz ettirmek, beynelmi- lel sahadaki vaziyetimizin asas- larındandır. İşte bu vazife ve endişe ile ve kuvvetli bir heyet- le oraya gidildi. Derhal, şurasınıda arzedeyim ki bu işte ihtisas sahibi olmuş oaln arkakaşlarımdan olduğu gibi Büyük Meclisin muhterem âza- sının vücut ve huzurlarından da pekçok istifade edilmiş olduğunu memnuniyetle ve bilhassa kay- dederim. Maamahih, ihzari konferansta diğer memleketlere ait delegas- yonlar heyetlerinin listesi işte e- limdedir. Onların pek çoğunun Cemiyeti Akvam merkezinde he- yetleri bulunmasile beraber bu konferansa gönderdikleri heyet- leri terkip edenlerin adetleri 5 ile 12 arasıda tahalüf etmekte- dir. Biz memleketimizin halini düşünerek hem masraf ve ayni zamanda âzami tasarrufun ve | bem de maksadın temini husus- larını telif için bu gibi seyahat- lerde bir kaç işi birden görmek itiyadını her vakit hüsnü tatbik ettik. Bu defa komşu devletin hü- kümet merkezlerini ziyaretimiz Türk milletine ve onun büyük reisine ve İsmet Paşa hüküme- tine karşı beslenilen mütekabil saygı ve muhabbetlerin büyük tezahürlerine vesile bahşolmuş- tur, Bununla şunu kaydetmek isterim ki, bu defa ehemai mahbsusa ile uzun süren ihaari i konferansta bizim için hayal ehemmiyeti haiz olan mev | rın müzakeresine iştiraki müt€ akip heyetimiz ikiye ayrılmış. İ kısmı arzettiğim ziyaretlerde b” na refakat etmiş ve diğer yaf” | sıda konferans o müzakeresi” devam eylemiştir. O halde ki b konferansın içtimamın kıs* ahirine de heyetimiz 4 ve nih#“ yet 3 arkadaştan ibaret kalmıf” tir. Hariciye Vekilimiz bundan 409 ra tahsisata geçerek kendisini” yevmiye 10, diğerlerinin İ zer, müşavirin 6 ve kalemi İ sus müdürünün 5 lira aldığını “* i bu miktarların senelerin ti besile tenmül olduğunu, müt€ addit defalar nefsinde tecrübe miş olan Ali Fethi Beyin de bu usul ve t--müle yakından vakıf bulunduğunu yedinci seneye “* ran Hariciye Vekilliğinin bu *” uzun seyahatinde yevmiyeler"" mecmuu olarak 3 bin lira verildi” ğini söyliyerek ikinci sualin bına geçti, (biz merasimin ve kâlden evel esas ve ahval ile m€f gul oluyoruz. Dedikten 40 cevabımı şöyle tamamladı: i t verirke” sualin yazılış İ | esi melhuz me karşı bir ; İ yanlış bir tefeh' İlme ile işaret otme'lon geçi | yeceğim. Uzaktan ve yakındı” | , tanıyan arkadaşlarımız ve biti#” bi Ali Fethi Beyin yakından m” lâmudur ki, biz yevmiye almöf ği gibi hasis emellerle şahsi seri endişesile hayatımızda bir #9 i endişnâk olmuş değiliz. saad” ve ikbalimizi Büyük Türk Mili€” tinin saadet ve ikbalinde arı! | ve bulanlardanız. İşte bu İ Sonra Fethi B. kürsüye gel rek şunları söyledi: | — İçinde yaşadığımız tasari haftasında halkı para biri! ! meğe teşvik ediyorlar. Te rat yapılıyor. Ben, bu tezahür” ta iştirak için nutuk söylemek tenise Hariciye vekiline birysutl takriri takdimini muvafık dum, Bu seneki Cenevre hey€” tinin şaşaasını yükseltmek İf biç bir şey esirgenmemiştir. yet, vekil beyden başka iki © | bir büyük elçi ve üç meb'ust3" ibarettir. Muhterem vekil bu heyeti t©” tip ederken avdetlerinde bir 19" sarruf haftasile karşılaşacak!” rım hatırlamamışlardır. metin bütçede tasarrufa riayet İ ettiği düşünülmemiştir. Bütçeni” | takrir mevzuile alâkadar Ol harcırah masraflarından ne receye kadar tasarruf yaptığı" zı ve tasarrufta ne derece ##Pİ mi olduğumuzu heyeti murahhas” Si ların bu şekifde teşkili pek ispat ediyor ve şu tasında bükümetin, sözlerile yaf tıkları arasında mutabakat olm” ! dığını halka göstermiş p Biz de bunu söylemekle bir © ! misal göstermiş oluyoruz. vekili Bundan sonra Hariciye ! tekrar kürsüye geldi ve bu lere mukni cevaplar verdi. Nişan Kolsuz Etem Paşanın kızı peri Hanımla elektrik nakine hen Ziya Rauf Beyin nişanları ayın ©" İsinde yapılmıştır. Saadet temenni deriz. e —— mimik Ferah sinemasında ,, Bu akşam tiyatro, sinema varyei i mürekkep büyük orogram.