2 Aralık 1930 Tarihli Vakit Gazetesi Sayfa 8

Insan hastalanmasın, yoksa .. birkere hastalık baş gösterdimi sıyrılıp gitmesi çok zordur. O. nun içindir ki « iğne deliğinden girebilen bir hastalık han kapı- sından çıkamaz » dirler. Hasta- lıkların bünyede, ömürde, sâyde, servette açtığı gedikler okadar büyüktür. Herkesin ve her kisenin ko- lay kolay tahammül edemiyece- ği bu rahneleri kapatmak için hususi şirketler ve sigortalar te- esüs etmiştir. Memleketimizde de bunların nümunelerine - diğer ticaret ve iktisat işlerinde oldu- ğu gibi - Museviler arasında te- sadüf edilmektedir. e Yaşayışları yaradışlarında eskilikleri itibari- le her ırktan fazla hayat meza- bimine, sıhbat yıpranmalarına ma- ruz ve müstait bulunan Musevi vatandaşlarımızın, bahusus orta ve fakir tabakalarının hastalık | | TR kapatabilmeleri hep bu sigorta- lar ve kooperatifler sayesinde | mümkün oluyor. İzbe ve müzde- | RE dinmelerin lâzımı gayri mufarikı bulunan «Verem» bile onlarda » nisbeten - daha azdır; “Firen- gi,, de azdır, diyorlar, Bahselmek istediğimiz sıhhat sigortaları, sıhhat kooperatifleri için He derin bir bilgiye, nede yüksek bir sermayeye ihtiyaç yoktur. o Hasköydeki (O koope- retiflerden birinin müdirinin sey- yar bir manav, bir diğerinin bir köşede baş bakkalı olduğunu, bu günkü para ile haftada yedi buçuk kuruş verebilenin sıhha- © Çini sigorta ettirebildiğini misal © olarak arzedersek - bütün ma- » masile - sudan ucuz bir iş hudu- dunda olduğumuz anlaşılır. Lâkin herşeyden evvel şuna inanmak ve bağlanmak lâzımdır- ine den ziyade hastalıkları getirme- mekte daba küvvetli, daha te- sirli bir san'attır. Medeni memleketlerde bir çok kimseler senenin muuayyen zaman- larında hiç bir ağrır ve sızlar ta- “rafları olmadığı halde mütahas- » a kendilerini muayene ettirir- | — er, kanlarına, idrarlarma V.S. ye bakdırırlar, sıhhatlerini ölçtürür- ler, lüzumuna göre kendileri için bir yaşayış programı çizdirirler. Bu tarz da, sıhhat sigortalarının en basit bir şekilidir. Bazı aileler de hususi bir aile- “tabibi tayin ederle,muayyen günler- de kendilerini ziyaret edecek olan bu hekim aile efradını te- | ker teker ve inceden inceye mu- ayene eder, herkesin bünyesine, ibtiyacına ve mevsimin icabına | göre rejimler tertip eder. Bu hekimler ailenin en samimi, en candan dostudırlar: Eğlencelerine > kederlerine iştirak ederler, hat- | ta bedii ve vakıfane duyğuları o ve tavsiyelerile evin tertibi, el “ bise intihabı gibi en hurda hu- suslarda bile reylerini bildirirler, Bu şekilde, sıhhat sigortala- o rmın başka bir tarzıdır. Lâkin evelkisi de, buda oldukça mas- o raf ister, hele ikinci şekle pek çok ailenin bütçesi müsait de- ğildir. Bunun ucuz tarzı şöyle- dir: da beş, on ev bal- ktor intihap ederler, 2 her ay bir maaş ve- - rirler; doktor ahvali adiyede ay- da bir defa bütün evleri ziyaret eder, hasta zuhürunda her gün him yerlerin, süfli ve suubetli di- | ki Hekimlik hastalıkları tedavi- | ss — 8 VAKIT 2 Kânunevel Sıhhat kooperafiileri|:| l leri, idrar ve balgam muayene- i rahnelerinin kolayca ve ucuzca | bir mütalea alabilir, evinden çı- İ mukabilinde beklenilen yardim- | ,cari, mütekabil emniyet ve iti- ! sirketlerin adedi elliye yakındır, 1330 tefek masarite hekime ait isede ameliyata veya bir mütehassıs celbine üzüm hissedilen vak'alarda ihtiyar o- lunacak masarif bittabi hastaya aittir. Şehrimizde elli efrattan mü- rekkep on aile nüfus başına ay- da yarımşar lira verirlerse bir “'pratisiyen, hekim tayini dai- | ma mümkündür, İşte bu şeklin bir mahalleye | teşhilinden o « Sıhhat koopera- | tifleri» doğmuştur. Mahallenin | nüfusuna, servetine göre ayda elli kuruş, yirmi kuruş veren | herkes bu kooperatife Oya- | zlır şirketin aylıklı doktorları vardır, azadan her biri dilediği vakit bu doktorlara müracaatla .kendisini omuayene (ettirebilir; yahut ta ondan fenni ve sıhhi İleri" gibi ufak, kamayacak derecede hastala- nanlara doktor gider; reçeteler kooperatifin intihap ettiği ec- zanhanede < yaptırılır, hastanın süt ve yoğurdunu da kooperatif | temin eder, ve bittabi bunlar hep meccanidir. Hastahaneye yatırılması veya ameliyat yaptı- rılması iktiza edenler - şirket daha evvelce müesseseler ve mü- tehassıslarla anlaşmış bulunaca- ğından » azami teshilât ve ten- zilâta mazahar olurlar, hatta mümkünse bu işlerinde mecca- nen teminine uğraşılır. Ölüm hepimiz için, uzak veya yakın, en tabii bir akıbet oldu- ğundan cenazelerin kaldırılması- İ mda gene Bu kooperatif de- ruhte etmiştir. Hasköy, Halıcoğlu, Balat, Or- taköy gibi semtlerde bu kabil hissei iştirak de beş kuruştan başlıyor. Bu işleri başaranlar doktorlar değil, bizzat halktır: Sermayeyi temin edeu dilediği doktoru is- tihdam edebilir. Sıhhi o kooperatiflerin — sırf doğuma, çocuk bakımına inhisar eden: şekilleri de vardır. Bunlar gebelerin muayenesi, mütehassıs marifetile doğurtulmaları, Johusa- ların iaşesi, çocukların ilbas ve tagdiyesi gibi hususatı teabbüt ve ifa ederler. Hani, şu, fakirlerimizin bep | iane ve merhamet hislerinden bekledikleri işleri görenler işte bu kooperatiflerdir. Itiraf edilmelidir ki iane çok zaman sni tesir icra eder, Bir hak olarak talep edilen, alın teri lara ise hem bir zevki vicdani vardır, hem izzeti nefis korunulmuş olur; elverir ki arade tesant hissi- mat mevcut bulunsun!, D. ıslâshat için esaslı fesliyet başledi Istanbul limanının ıslahı için esaslı bir faaliyet başlamıştır. Liman idaresine gelen malâmata göre Yunanlılar Midillide Sivri limanında yeniden bazı hususi tertibat yapmışlar ve su alan ecnebi gemilerini rüsumdan mu- af tutmuşlardır. Ticaret odası bunun Zongul- dak ve Istanbulda da tatbik için vizitasını yapar. Kan taharamül- Si “ — # w i ayn bir rapor bazırlamaktadır. y Modada Genç bir kadın cesedi bulundu Dün Kadıköy -Moda iskeleleri arasındaki sabilde bir kadın ce- sedi bulunmuştur. 18 yaşlarında tahmin edilen kısa boylu, şişmanca, esmer si- malı, arkasında deve tüyü ren- ğinde bir manto ayağında kah- ve renği çorap bulunan bu ka- dının hüviyeti tesbit edilememiş- tir. Zabıta tahkikata devam “et- mektedir. Odasına uğramayınca Bakırköyde Sakızagacında Fransovanın apartımanmda otur- makta olan mütekait tapu me- murlarından Atif bey, bir kaç gündenberi pansiyona uğrama- mıştır. : Zabıtaya vaki olan ihbar üze- rine Atıf beyin odası açılmış, şüpheyi davet edecek bir şey görülmemiştir. Zabıta tahkikata devam ediyor. Dün sandalcı Mehmet, ,, Se- miramış ,, vapuruna kömür ver- mekte olan liman şirketinin 189 numaralı mavunasından 20 metre uzunluğunda bir halatı çalmıştır. | Fakat kaçarken görülünce halatı denize atmış, tahkikata başlan- mıştır. z Oteldeki hadise Geçen günkü nühainızda Sir- kecide «Adana» otelinde Süley- man namında birisinin otel müş- terilerinden Karamürselli Abdul- lah Efendinin 100 Jirasınını zorla aldığını yazmıştık. Aldığımız mü- temmim malümata nazaran, Sü- leyman Efendi bu otelin idare memurudur. Abdullah efendi ile Süleyman efendi hâdise gecesi geç vakta ! kadar «Gülbahçe» de beraberce içki âlemi yapmışlar, gene be- raberce otomobile binerek otele dönmüşlerdir. Otele döntüklen sonra Abdullah efendi odasına çıkıp yatmıştır. Süleyman efendi, bir müddet sonra Abdullah efeninin odası önüne gelerek içerideki batani- yesini almak için kapıyı açması için Abdullah efendiye seslen- ,miş. Abdullah efendi kapıyı aça- mıyacağı cevabını Vermiş. Bu cevap üzerine Süleyman efendi kapıyı zorla açmak istemiş, bu ısrardan üzerindeki 100 liranın alınmak istenildiğine zabip olan Abdullah efendi, pencerenin ca- mını kırarak dışarıya üç el silâh atmış, silâh sesine gelen devriye her ikisini de karakola zabita, tahkikat evrakile birlikte Süley- man efendiyi adliyeye vermiştir. | Hakiki vaziyetin tesbiti için tah- | kikat devam ediyor. Abdullah efendi, 100 lirasının noksan olduğunu iddia etmek- tedir. Yangin Göksuda bahçıvan Omer ağa- nın evinden yangın çıkmış ve ev kâmilen yanmıştır. Bir iğbirer neticesi Dökmecilerden geçen Ibrahim | çavuş kendisine muğber olduğu Fahriye hanım namında bir ka- dını taşla başından yaralamıştır. Kevga ederken... Darüşşafaka mektebi talebe- sinden İbrahim efendi ile Besim efendi kavga etmişler, bu esna- da Ibrahim efendinin elindeki bicak Besim efendiye isabetle yaralanmasına sebep olmuştur. Rekibi cerh Heybeliadada oturan sandalcı Ferhat, eski dostu Marika ile ük iğ ağ 0 | reke senelerinde eğ Eskişehir dm Ulvi B. vefat etti. Eskişehirden gelen bir habere göre, kulaklarından muztarip olan ve kendi- sine ameliyat ya . ” pılan Eskişehir meb'usu Ali Ul- vi B, vefat et- miş ve cenazesi büyük bir kala. balığın huzurile kaldırılmıştır. Ulvi B. müta- Eskişehirde mü- dafani (o hukuk cemiyeti reisliğinde ve muş vatanını seven kıymetli bir zattı. Ailesi efradına tetes- sürlerimizi beyan ederiz. Kış geliyor mu? Amerikada soğuktan ölenler var! Dün sabah talimanı, Boğaziçi ve Marmaraya kadar imtidat eden kesif bir sis tabakası kap- lamıştı. Bu yüzden saat dokuza kadar civar sahiller arasındaki vapur seferleri gayrı muntazam olmuştur. Saat dokuzdan sonra yükselen güneş sis tabakasını yavaş yavaş dağıtmış ve liman- daki seyrüsefer intizamını bul- muştur, Orta Anadoluya kar Anadoludan gelen haberlere Ali Uiwi B. e Anadoluda kış mevsimi | aşlamıştır. Orta Anadolu ve Kayseri mıntakalarına kar yağ- mıştır. Hava şarki Anadolunun şimal mıntakalarında ekseriyetle bulutlu ve karlı, diğer mmtaka- Soğuk dı! rd egm mein me haberine göre orada hüküm sür- mir olan “bir',soğuk. dalgası; merkezi Amerikanu... garhinde.. şimdiye kadar ““100,, kişinin ölü- müne sebep olmüştur. Mamafih Kandilli rasatanesine göre şehrimizde şimdilik şiddetli ların başlaması (o ihtimali yoktur. Havalar bir kaç gün da- ha iyi gidecektir. Gene Kandilli rasatanesinin verdiği malümata göre dünkü hararet azami 14, asgari 7 de- rece idi. (Bugün rüzgâr hafif lodos esecek, hava açık olacak- tır. beraber gezerken gördüğü ber- ber Zekiyi biçakla yaralamıştır. Bir otomobil kazası Dün Üsküdarda Nuhkuyusun- | dan süratle geçmekte olan Şo- för Salihin idaresindeki 3340 nu. maralı otobüs, komisyoncu Mihal efendiye çarpmış ve derhal öl- dürmüştür. Şoför yakalanmıştır. Bıçak oyunu İ Langada oturan Sahak, Kir- kor ve Karabet yolda ka etmişler, Karabet, Kirkor ve hakı biçakla ağır surette yara- layıp kaçmıştır. Bir Sefaret kâtibinin evinde hırsızlık Beyoğunda Timtım sokağında numaralı apartmanda oturan Amerika sefareti kâtiplelinden matmazel Kolp evde bulun- madığı bir sırada apartmana meçhul bir şahıs gelerek kendi- sini sormuştur. Bu meçhul mü safiri karşılayan matmazelin an- nesi onu içeriye. almıştır. Bu adam daha ziyade bakleyemiye- ceğini ve Ankaradaki Sefaret müsteşarından getirdiği mektubu bizzat matmazele vermek mec- buriyetinde olduğundan yine ge- leceğini söyliyerek oradan ayrıl- mıştır. Biraz sonra herbiri 300 lira kıymetinde iki" “saatin yerinde olmadığı görülmüştür. Mektup hikâyesini uyduran bu meçbul adamın sabıkalılardan biri olduğu tahmin olunmakta” | Ji İ Moskova, Aİ Harici Haberler j Muhakeme I Rus sanayi fırka” * | muhakemesi devam ediyor 1 (AA) —Dün mahkeme sanayi fırkasının muh#” kemesine devam ederek yeni bir maznunu isticvap etmiştir. Bu maznun, merkezi icra komite$i azasmdan ve sabık iktısat plân” ları komisyonu reisi vekili Osa* ci'dir. Osaci, ifadesinde sanayi fırkasına 1930 senesi Martında girdiğini fakat, 1929 senesinde itibaren mezkür fırkanın müda” hale hususundaki amaline vakif bulunduğunu söylemiş, müdahal€ bakkındâ ve fırkanın Fransi# |, ajanları R, ve K. ile olan mü” nasebatı ve dolayısile Frans İ erkânı harbiyesinin faaliyeti hak” hımda diğer maznunların ifade“ lerini teyit etmiş, Fenlandiyamf ban hudut meseleleri ihdas ede" rek müdahaleye sebebiyet ver” mesinin tekarrür etmiş olduğun! ilâve ederek demi ir e — 1930 da Berlinde toplansa" cihan elektrik konferansına Ra” zine ile beraber iştirak ettik. Bu seyahatten bilistifade t” caret ve sanayi komitesi ile temas” gelmeği tekarrlir ettirdik. Ram zine fırkanın bazı müstacel İf lerile meşgul olmak üzere b€. men Berline döndü. di 10 temmuzda ticaret ve ## nayi komitesi reisi Denisef de. görüştüm. Denisef, sanayi fark” sının milyonlarca opara aldı halde henüz bir hazırlıkta hunmiğmiş olduğundan acı ! şikâyet etti. Kendisine fırkasi 1931”senesi için © müdahale kat'iyen “ihzur edeceğini tem ettim. — Denisef, bu geçecek w ; zarfında vaziyeti değiştirecek © müdaheleyi yaklişüik birçok vakayiin hadis olabileceği end şesini izhar etti. Ve bu mevi” da Sovyetlerin o Amerika » fından tanınması, rik mevkii iktidara başka bir pin gelmesi ve nihayet Sovyet usyanın mali ve diğer husüf” larda İngiltere ile anlaşması w timallerinden bahsetti; Müdd” umumi Osaci hakkında taki e” ta bulunulmasını talep etmiş mahkeme bu baptaki tahkikat evrakının maznunun âza bulo”” |! duğu merkezi icra komitesi di. vanına tevdiine karar vermişli” Rusya hericiye komiseri Moskovaya döndü .. ; Moskova, 1 (A.A.) — Hari komiseri M. Litvinoff, Cenevrf den avdet etmiştir. Rus Ulüm skademisinin kararı . Moskova, I(A.A.) — a akademisi Teşrinisani içtima" yil smaj fırka davası hakkında a. ! karar sureti ittihaz ederek ei dahalecileri şiddetle takbib: © miş ve 5 senelik plânın İ di dö husule getirilerek Rusyanın esbabı müdafa. tezyidi için tedabir ittibazın? lep eylemiştir. ta Mi gz EE ka ES piri i | ; gi 1ğ! Amerikada bütçe açığ yor, VE. Nevyork, 30 (A.A) — M. Mele seneki bütçe açığının 180 milyon olduğunu tahmin etmektedir. ui bir» ge Tayyarecilikte sürat rekoru Paris, 1 (4.4) — Tayyareci saatte vasat 290 kilometre retile 1000 kilometre bir mesafe © de dünya sürat rekorunu N