19 Kasım 1930 Tarihli Vakit Gazetesi Sayfa 5
Günün Siyaseti 5. > Cemiyeti akvamda Irak Şu sırada Cinevrede; mandalar ko- misyonu Irak kıt'asının sureti idaresi| hakkında mandater hükümetin yani İn| silterenin raporunu tetkik etmektedir.) Irak raporunda Filistin ve Suriye ra >orlarındaki gibi ilişikler olmadığından du tetkik üzerinde mütalea y ürütmeğe| 'üzum görülmezdi. Ancak geçen hazi-| vanda İngiltere ile Irak arasmda akto- wnan muahededki kuyudat beynen- »ehreyn hükümetinin vaziyetine ayrı- 7 ehemmiyet verdirmektedir. 30 haziran muahedesi mucibince İn- siltere Irakı 1932 de Cemiyeti Akvama ithal taahhüdünde bulunmaktadır. Bu taahhüdün sübutu takdirinde İrakım eeedeceği şekil ayrıca tetkike şayeste P, Muahedenamenin ahkâmı nazarı dik! kütten geçirilirse Irakın cemiyeti akva- ma girmesi ve manda altından kurtul- ması İngiliz nüfuzundan yakayı sıyır- Paris milli kütüpanesine girip elli bin formalık İki tarihi m ektep Kahireden Taymise verilen malümu- ta göre Mısır Adliye nezareti müsteşa- rı Süleyman Necip B., ahiren İstanbul. dan birer tarihi vesika teşkil eden iki mektup almıştır. Bunlar 1534 senesinde Lord Palmarsten ile Lord Velington rafından Türkiyenin Londra sefiri Na. mık Paşaya yazılmıştır. Bu mektuplar, geçenlerde, Namık Paşanın torunu Ah- met Muhtar Necip B, tarafından bulun muştur. Mektupların biri, Lort Palma- reston tarafından yazılmakta ve bun- da Lord Velingtonun hariciye nazırlığı na tayin edildiği haber verilmektedir. Ikinci mektupta Lort Velington Ingil. tere ve Türkiyeyi alâkadar eden mese- leleri görüşmek için Namık Paşayı da- İvet etmektedir. kitap kesmiş Son pasta ile gelen fransız gnzetele- ri pek garip ve inanılmaz bir haber ve- milli kütüphanesinin müdiri bir zamandan beri lâtince kitap- İların ve bahusus lügatlerin meçhul bir hıs tarafından kesilmekte olduğunu görüyordu. Bu ziyankârlığın failini bir türlü keşfedemiyen müdir zabıtaya mü riyorlar. Paris ta racaat etmiş ve zabıta mes'elenin mey- dana çıkarılması için bir zabıta hafiye! memuru gönderilmişti. Memur birkaç! gin boş yere beklemişse de nihayet ge- çen gün bir talebenin bir köşeye sakla- narak okumak için aldığı kitabın yap raklarını kopardığını farketmiş ve onu hemen tevkif etmiştir. Bu talebe aslen Hamburglu olup ismi Singrit Levi i miş. İkmali tahsil için Parise gelmiş. Lenine yeni bir türbe Geçen hafta, Moskovada Kızıl Mey- danda Leninin yeni türbesinin küşat res mi yapılmıştır. Bu binanın inşaatına gel çen sene temmuzunda başlanmıştı. Tü benin plânı Güzel san'atlar akademisi azasından Şusev tarafından yapılmış- tır. Şekli bir mikip olan binanın beton arme olan kaidesi renkli (granitlerle kaplanmıştır. Bu taşlar kırmızı kahve rengi ve siyah renkli olup Sovyet So- siyalist Cümhuriyeti ittihadının bütün cimhuriyetlerinden birer birer getiril- miştir. Türbenin harlei 5800 metre miki bıdır. Bu türbe eskisinden dört defa daha büyüktür. Türbenin iki cephesine Kremlin sa- yayma muvazi olarak 7000 kişiyi istiap edecek tribünler yapılmıştır. Tabutun Üzerinde bulunduğu (mo- - S— VAKIT 19 Teşrinsani 1930 İşaretler Niçin böyle oldu ? Neden oldu, niçin parçalandı neden İbir varmış bir yokmuş haline girdi. Daha dört ay evvel ne heyecanla, ne ümitle meydana çıkarıldı. Şüphesiz Serbest fırkadan bahsetti ğimi anladınız. İnkılâp fırkasıfim şef- ileri ona en büyük toleransı gösterdi... i İnkılâp fırkası ona kendi mensupla- irından daha çok hizmet etti. z |. Ve müntehibi sanilerine rey verdire- İrek muhalefeti kendi meclisine kendi reyile soktu... İ Hatta ona para verdi, yer verdi. Ve fikirlerine hürmet etti. Fakat buna rağmein serbest fırka dört ay yaşıya- madan öldü. Çünkü inkılâbın yetiştirdiği nesiller iş başına gelmeden, inkılâbın terbi- yesi bir itiyat hağinle insanların kafa- sında yer tutmadan gösterilen bir bü. yük tolerans çok acaip çok korkunç ve çok tehlikeli bir hailenin rejisörü Bir çocuğa nişan Sırbistanda Fransanın yardımına -Ikarşı şilkfan nişanesi olarak bir ahide olmak istiyenlerin elinde inkılâbın yo- lama kazılmış bir uçurum halini aldı. İnkılâbın müsamahası ancak inkilâ- masr suretinde tefsir edilemez. Bilâkis Ayni zamanda cemiyeti akvama mensup bir devlet halini alacak olan Irak Zabıta tarafından istievap edilen (Le-| vi) kitapları yırtmakla zevk duyduğunu söylemekte imiş kendisinin aklında bi- nalit) 60 ton sikletindedir. Üzerinde| Lenin ismi yazılı olanı da 25 ton sikle- tinde ve 5 metre uzunluğundadır. Le- Mâvutluğun vaziyetine şebih bir va te kalacak ve ingiliz himayesindn kurtu lamıyacaktır. Şu halde cemiyeti akva-| ma girmekten ne istifade görecek ve| Semiyeti akvama giren devletlerin ta- ahhüdatına iştirak derecesi ne olacak») tır? Meselâ cemiyeti akvam muhayyel bir mütearrıza karşı bir takım tedbir- ler kararlaştırabilir. Bu muhayyel mü- tearrız İngiltere olsa ingiliz himayesin- deki Irak ne veçhile tanhhüdatını ifa *debilecektir? Cemiyeti Akvam meclisine girmek Ve memleketi beynelmilel bir muraka- den sıyırmak dolayısı ile, İngilterenin *lindeki bağı çözerek onun eline teslim| “Olmaktan ne menfaat tasavvur edilebi- Mir? Eğer haziran muahedesinde Irakı| mgiltereye rapteden kuyut olmasaydı taklıların tam bir istiklâl ifade eden İstirakleri kendileri için çok semereli ir şey olabilirdi. İngilterenin Iraka karşı gösterdiği “Müsamaha bu milletin rüştünü elde et:) ii hakkındaki kanaatine atfedilmeme “lir, Londra hükümeti atiyi düşünmüş Ve menfaatini en ziyade temin edecek Yolu ihtiyar etmiş bulunuyor. Ancak eğer cemiyeti akvam 1932 de İrakı müstakil bir surette sinesine al- Maktan istinkâf ederse İngilterenin L taktaki nüfuzu fevkalâde kırılacaktır. Bu suretle Hinti yolunda Londra hü- yi petine müşkülüt çıkarılması ihtima- Mazardan uzak bulundurulmamak İ- AP eder. M. Gavvr Tütün inhisarı Bu sene hükümete 25 mılvon lira verecek Tütün inhisarı müdürü Behçet * cuma günü Ankaraya gide- “ektir. Behçet B. idarenin faali- Yeti hakkında şunları söylemiştir: — Idarenin 1931 bütçesi bir Büzetenin yazdığı gibi 25 milyon- W. Hükümete safi Okazanç “irak bu sene geçen seneden ," milyon fazlasile 25 milyon Tâ vereceğiz. Bu sene memur sorunda tensikat o yapılmıya- ir, Ş Yaprak cigarası yapmak isti- e Yalnız cıgaraların dış kıs- Ma gelen tütün yapraklarının bi, eketimizde mevcut olmıyan Me tütünden olması lâzım- Adı mun için tohum celbettik ceği, <a bu sene tercübe ede- ma renin rejiden daha çok Bu af Yaptığı doğru değildir. Masrafı adetle ölçmek doğ- yes Bildir Reji daha az masraf Kederi Fakat Suriye ve Ma- mağ da dabil olduğu balde en çok 5 wilyon “ilg *ilg yk izde e tütün ünü yalnız memleketi- satıyoruz. satardı. Biz 11 mileon| İrekzedilmiştir. Bu abidenin rekzinde ha zar bulunun Fransız nâzırlarından M. (Şampötye dö Rip) Fransız hükümeti tarafmdan yedi yaşındaki sırp veliahtı! Piyere verilen Te donör nişanını raz zâf olduğu anlaşıldığından müşahe deye alınmasına karar verilmiştir. diği zarar takriben elli bin frank imiş! çocuk prense tevdi etmiştir. Yuvarlak masa intliler diğer do minyonlarla müsa vat istiyorlar Londra 17 (A.A) — Yuvarlak masa lerin husust ölma- Tej Sapru, Hin- stan için tam bir döminyon idaresi ve imperatorluğu dahilinde ve im- na tamamen Mümaileyh Werinden başka “merkezi iyaet muhtarı şi da mes meclise ki lirumunu da t de Hi bahşedilmesini talep ul olması Diğer Hintli bir mubt listene ey- İ Beyaz kitap aleyhin” deler 4 17 (AA) — hak- kında cereyan eden müzakerat esnasında muhafazakâr fırkasın müstemlekâ* nazırı M. Amery uzun #enelerdenbeti Filistünde takip edilmiş olan” siyasetin o muhafaza M. Mic De inkişafına çalış- tak | Filistin İ edilmesini ilözam etmişti nald, Filistinde ziraatir miş olan Yahudiler beyanatta bulunmuş ve hükümetin. hali hazırda siyonist hareketi mümessillerile müşaverelerde bulunmakta olduğunu ve veçhile Araplarla da görü şmek ve emek arzusunda bulunduğunu hakkında ay temas 3 Hükümet, idari vekâletini bu iki veçbesinde tatbik edecek ve (o Filistinin inkişufhna devam ermesine Araplarla Ya- İ hudiler arasında daba siki bir ahenk hu- sul bulmasına son derece gayret (o ede“ cektir. Hükümetin bundan müksadi eti ve Yahudi sermiy Yahudi te iktsap dam listinin girgi- de mefkörelerinin muvafık bir şekil aldı Kanı görebilmeleridir. eraller, beyaz kitabi i veilli yurdu sıfarile tenkiç etmişlerdir. Mürakerat reye mürücaat e- dilmeksişizin hitam bulmuştur. Grev sirayet ediyor Barcelore 17 (A.A) — Grev tam- vay, taksi ve otobüs seşvislerine de si- rayet etm U. jandarma kumandanı Umum jandarma kumandanı Kâzım paşa evvelki gün Anka- radan şehrimize gelmiş ve, Edir- heye gitmiştir. Kâzım paşa bugün Edirne- den dönecek ve Balıkesire gi- decektir. | Har ici Haberler i miştir. tam | | bulundağunu iddia eden şayiayı şiddetle (Levi) nin Paris kütüphanesine ver- Loit Corç İngilterenin Filistin siyasetine hücum etti London 17 (A.A. — Avam kama tasında Filistin hakkındaki müzâkerdu sçan M. Lioyd Georges, beyaz kitabın gerek Araplar ve gerek Yahudiler için gayri Adilsne olduğu mütaleasını secrdt Balfourdun beyanat İngikerenin şe- refini alâkadar eden bir tesbhüttür. E ger hükümet idarf vekâletini ifa edemi yecek ise bu vekâleti Cemiyeti Akvama iade etmesi Bzım gelir. Vekâlet müste şar, M. Shies cevap vererek hükümeti | idari vekâleten vaz geçmek niyetinde ret ve tekzip etmiştir Müstemlekât o müsteşarını n maksadı gerek Arapların gerek Yahedilerin yeni bir hukt veys idirt birşey (yapılmadan evvel kendi noktsi mazarlarını bildirmek fırsatını bildirmek Olmuştur. Hükümetin milli Yahudi O yurdunu hali hazırdaki “şeklile tebellür ettirmeğe çalışmaktı olduğuna dair olan baberin de katiyyen -asii yoktur, M. Shielş Filistinde takriben (10000 allenin iskârım teshil için İngiltere bü kömeti târalından temin edilecek o 25 milyon İngiliz Hrahk bir istikrazın ak- dini derpiş etmekte olan bir plân Jcra mevkiine koymak tasavvurunda bolun- duğunu söylemiştir. M. Perenin istifası Paris 17 (A.A.) — Geçen cuma gü" nü meb'usan meclisinde borst obuhranı hınkirında icra edilen müzakerat esnasın- da vukua gelen bâdiselerden M, o Pere iştir. Mumsileyhe sabık nazırlar- yan aztsından M. Cheron ha- lef olacacakur. M. Tardiv ile M Cheron saat 21,50 da Elysçe sarayına gitmişlerdir. M. Pere istifanamesinde şöyle demektedir. “Her ne kadar meclis hükümetin beyanatını büyük bir ekseriyetle tasvip etmişse de ben, bana karşı yapılan tesvil cevap vermeği şiddetle arzu ederim, oFakat hali hazırda yapılmakta olan Stintak es- nâsında vekile avukat sıfatile oynamıya balen meşru olduğunu iddiadan (fari olmamış olduğum Tol dalayisile bitaraf- | İığımın ve istiklâlimin o şüphe © altında bulundurulmasına muvafakat edemiyece- ğime kimse İnanmıyacaktır. M. Tardiev cevap vererek, mecli- sin haksız tesvilâta lâyık olduğu veçhile cevap vermiş olduğunu ve M. Peretnin istif sını gayet büyük bir teeşsüfle ks bul etmekte oldağunu söylemiştir. nin yazısı ile büyük salonun sütunları, getirilmiş somaki mermerden yapılmış tır. Türbenin heyeti mecmuası 10000 tondur. Bina 16 ayda yapılmıştır. 821101 408N88UEEASEEEEAEUNEEEA EEE EEEEEEEEN VAKİT, ın hayırlı (Üst tartfı 1 inci sayıfada) Geçen gün Ankaradan gelen (o telgraflar , umumi spor kengresinin kânunusaninin İ birinde toplanacağını haber ver- di, Biz Pazartesi günkü nüsha- mızda bunu yazarken bu vesile- | dende istifade ederek önümüz- deki zaman zarfında İstanbul kulüplerinin spor faaliyetimize yeni bir cephe verecek olan An- kara kongresine yekvücut bir halde gitmeleri lüzumunu ileri sürmüştük. Za'en ibtilâfın ilk gü- nündenberi özerinde ısrar etti- ğimiz bu noktanın bu defa her iki tarafçada hüsnü niyetle te- lâkki edildiğini gördük. İşte Vakıt bundan cesaret alarak iki tarafı bir araya geti- rip aralarını bulmayı bir vazife addetmektedir. Her iki tarafa mesup kulüplerin murahhaslarını cuma günü öğleden sonra mat- buat cemiyetine davet ediyoruz. Maksadımız ihzari bir anlaşma içtima: yapmaktır. Çok kuvvetle ümit ediyoruz ki davetimize ica- bet edecek olan kulüp murah- hasları birbirlerile karşılaşınca bizim delâletimize lüzum bile kalmadan birbirlerinin ellerini sıkacaklar ve yalnız sporcuları, yalnız sporla alâkadarları de; herkesi müteessir eden bu ma- nasiz ikilikte ortadan kalkmış olacaktır. Gençliğin spor hareketlerine elinden geldiği kadar yardım etmek emelile çalışan Vakıt za- ten ergeç tezahür edecek olan bu kardeş jestine vesile ve im- kân bazırlamakla bahtiyardır. Her iki taraf merbut kulüp- lerin salâhiyettar birer murah- hasını Cuma günü saat on dört- te Ankara caddesinde Vakıt yurdu ittisalindeki Orhan B. ba- nının ikinci katında bulunan matbuat cemiyeti konferans lonunda bekliyoruz. Gazetemizin müdürü ve Giresun meb'usu Hakkı Tarık bey bu kardeş iç- timaını açacak ve bir formül et- rafında kulüp murahhaslarını e — “VAKIT,, e abo- ne olunuz Söndürülen yangın Bogazkesende leblebici Sü- leymanın dükkânından yanğın çıkmış, sirayet etmeden sündü- | rülmüştür. “hızlanması için olduğu bütün dünyada eşi olmıyan, Öneya göl lü civarındaki Kareli taş ocaklarından! ihtilâfın izalesine davet edecektir. ! bın yerleşmesi, inkılâbın biraz daha zaman faydalı olur. Halbuki gösterilen tolerans Türk inkılâbının hızını artıracağı yerde yorgunluktan, acıdan ve bol bol tembel liği methetmekten başka bir işe yara- madı, İnklâp ileri bir hamle idi. Muhale- fet ileri hamleye karşı en geri, ve inki- lâptan zarar görenlerin bir ileri karako lu oldu. İnkılâp yürümek istiyordu. Onun; ne den duruyorsun ileri; biraz daha ileri diyecek bir muhalefete ihtiyacı vardır. Halbuki muhalefet: 4 — Dur dedi. yoruldum dedi sinsi, renksiz karma karışık ve loş bir kütle halini aldı. Bu kütle bir intihap il sile gizlemek istediği içini döktü. Ve ne olduğu anlaşıldı. 0 gi Halbuki inkılâpçının beklediği vi |kit, murakabe sağın tahrikâtı değildi. Çünkü sağın tahrikâtı gayet ustalıklı bir şekilde irticam parolası halini aldı. Ve yer yer, hudut müsadömeleri Oldu. Solla, sağ çarpıştı. Ben kendi hesabi. ma Serbest Cümhuriyet fırkasınm ölü. İmünden cidden müteessirim, bu netice- İyi kendisi hazırladı... Üç ay içinde mevi tidara geçmek için irticam bayrağmı kendi ba; gı haline koyan bir fırkanın en tabii al beti budur. . E. 2 ü Bekçinin marijetine bak: Sirkecide Demirkapıda deri tüccarRafail ve Avram birader- lerin mağazasından çalınan deri- lerin hırsızı yakalanmıştır. Bu hırsız magaza bekçisi Ibrahimdir. Çalınan deriler İbrahimin Kadı- köydeki metresi Dullunun evinde bulunmuştur. m — TEŞEKKÜR Bir kaza neticesinde diz kapak maf- salımda husüle gelen gangreni büyük İbir hazakatle ameliyat ederek bacağı” |mi kurtaran ve üç ay gibi kısa bir müd- İdet zarfında koşup oynıyacak ve mekte İbime deva medebilecek derecede iyileş-. tiren operatör M. Kemal Beyle Şişli sıhhat yurdunda bulunan asistan bey- lere ve hemşirelere bütün kalbimle ale- nen teşekkür ederim. i Sen Jozef mektebi talebesinden Orhan Ahsen Üsküdar Hale sinemasında Olga Çekova o hergün Ründüz 3 te geceleri 9 da cuma gün“ leri lde te Oda gerek (o Program man'kürei kız ELEME Darülbedayi temsilleri Bu akıs 4 İETANUL BELEDİYESİ yı İİ Cehennem: 1yia107 | Halı İ Komedi 6 tablo INI Muhartiri: Mü- e lam Celal B Bu akşam üniformalı zabitana biletlerde tenzilât vardır.
