28 Ekim 1930 Tarihli Vakit Gazetesi Sayfa 2

—- 2? — VAKIT 28 Tesrinevel £130 Ismet Pş. ile mülâkat | Kıymetli Başvekilimiş günün en mü- him meselelerine temas ediyorlar Aylık Muhit mecmuası namına | da hayatla beraber mütemadiyen suharrir inievvelde Nahit Sırrı B. 9 teş- Başvekilimiz Ismet ?aşa ile bir mülâkat icra etmiştir.| u mülâkatı mecmuanın bugün eşredilen nüshasından kısmen klediyoruz: İrtıcai hareket korkusu yokmudur? — Karşı fırkanın teşekkülü siyas ayatımız için mes'ut bir inkişaf seri olarak ifade buyurulmuş- ur. Fırkanın teessüsünden sonra nemlekette hararatle başlıyan siyasi hayata nazaran irticai bir »areketin vukuu ihtimali yokmu ur? — Lâik ve cümburiyetçi oldu- janu karşı fırka teşekkül edâr- sen ilân etmiştir. Bu hudut dahilinde kalmak şartile memle- kette siyasi münakaşalar olma- sını memmnuyiyetle telâkki ederiz. « İrticai hareketlerin hiç bir za- “man baş göstermemesi için de, kükümet azam! bir hassasiyetle hassastır ve öyle kalacaktır. — Muvaffakiyetle tenkil edi- len Ağrı dağı hareketini irticai karışıklıkların zuhur edebilece- ğine bir delil sayamaz mıdır? Ağrı dağından zühur eden karışıklıklar, hariçten gelen ban anasırın eseri idi. Şeyh Sait ha- reketi gibi tevessüü edememesi | gösterir ki, memleketin harrf hangi bir yerine ekilecek fesat ve fitnenin mahsul olması imkânı günden güne eksilmiş olduğu © gibi, hükümet de memleketin her tarafında asayişi tamamen mu- hafaza edecek ve kanun ve ni- #amı *amamen hakim tutacak bir küdrettir. Tem sol fırkalar teşekkür edebilir mi? — Cümhuriyetçiliği, lâikliği samimi olarak kabul etmek şâr- tile, tamamile sol bir fırka te- şekkül etmek üzere müracaat edilir, ve bu fırkanın propagan- | inkişaf ettiğini takdir etmiyen- lerdir. Memleketim şimdiki hal ve vaziyetinde her sınıf halk için yapılabilecek şeylerin azami- smi H. fırkası yapmaktadır ve | atiyende yapılacaktır. Binaealeyh, senelerden beri iş başında bulu- nan ve memleketin pek çok yer- lerini dolaşan bir vatandaş sıfa- tile iddia ederim ki, başında bi lunduğum © hükümet milli bir halk hükümetidir ve bundan daha sola gitmek bugün çin mümkün değildir! Meclisin bu son senesidir. Paşa Hz. gelecek intihabat için ne düşünü: yorsunuz? Hep ayakta duruyorlar, ve pemneredes dönerek sağ ellerile masaların gösteriyorlar. — Bu makama dün gelmedim. Ve en insafsız münekkitler bile, bu makamda geçirdiğim sene- lerde bir saat ve dakikamı giz- lemek meburiyetinde bulundu- ğgumu iddia etmezler. Tenkitten ve münakaşadan ne korkuyorum, nede korkacağım. Kaşı fırka bütün tenkitiyrini serdetmek için mutlak bir serbestiye malik ola- rak söz söylemiştir ve her söy- lediği söze kat'i cevaplar alma- mış olduğunu da iddia edemez. Efkâr-umumiyenin hakikati gör- düğüne ve her söylenen söze kapılmadığına kat'i ve mutlak bir emniyetim vardır. Heynelmilel siyasi teşekkürlere i Cemiyeti akvam, Balkan ittihadı, Avrüpa itdhadı gibi beyhelmile! siyasi seşekküllere Türkiyenin girmesi hakkın- da fikri devletlerini bile bilir miyiz? — Bu hususlarda, bir iki gön kadar burada. bulunacak olan Hariciye vekili Tevfik Rüştü tamamile | i Ankarayı gösteriyor: beyle görüşmenizi tavsiye ede- rim. Ben sade şunu söylemek | isterim ki, biz sulh aşıkıyız ve cihanı daimi bir sulhe mazhar | etmek gayesini teşkil eden her İ teşebbüsü samimiyetle karşılar da gayrımenkul şahsi mülkiyeti | (meselâ madenlerin ve sahipleri tarafından oekilmeyen Arazinin mülkiyetini) tahdid etmek; kendi toprağı plmayıp başkasının top- rağında ücretle veya yârıcılıkla çalışan fakir köylülere meccanen arazi ve ziraat aletleri vermek; amelelere sendika ve siyasi teş- kilât hakkını tanımak gibi eşas- lar bulunsa böyle bir siyasi te- şebbisü terviç buyuracakmısınız? — Bundan evvelki bir süali- nize verdiğim cevdp bu sualin cevabını da vermiş değil midir? Hükümet, © cümhuriyetçi, lâik ve milliyetperver olmak şartile fırka teşkil etmek istiyenlere, kanuni evsafı haiz olurlarsa mü- saade eder ve edecektir. Fakat tabiidir ki bir fırkanın resmen vücut bulması başka, bütün fi- kirlerini tatbik ettiricek bir kuv- vet, yani ekseriyet sahibi olması da başka şeylerdir. Halkın sine- sinden en samimi ve en hayati ihtiyaçlarından doğan C. H. fır- kası, tekmil halk sınıflarının ih- tiyaçlarının nazarı dikkate alan ve bütün bu ihtiyaçların tatmini için çalışan bir fırkadır. Onu hep program (değiştirmekle itbam edenler (Paşanın sesi heyecanla- myor, gözleri daha parlıyor,) « onun halkın sinesinden doğdu- ğunu, . hayatın kat'i icaplarının mabsulü olduğunu, ve hayat dai- mi bir seyri takibettiği için onun ve muvaiffakiyetini temin içinde elimizden gelen hiçbir şeyi esir gemeyiz. — Paşa Hazretleri (zatı devletiniz M. Venizelosun siyasetile evvelâ harp meydan- larında, sonra da Lozan müza- kerelerinde mücadele etmiştiniz. | Şimdi kendisini bu iki cidalden de galip çıkan memleket mer- kezinde ve bu meleket hüküme- tinin reisi sıfatile kabul edecek- siniz. oOBunun © zatıdevletinizde | masıl bir his uyandırdığını bil- mek isterdim. — Size pek samimi alarak söylüyorum ki, M. Venizelos'u | tekrar görmekten büyük bir haz duyacağım. Kendisi çok ciddi, çok dürüsi, verdiği söze hakika- ten emniyet edilir bir zattır. Yupanistanla aramızdaki müna- sebatın bu ziyaret sayesinde çok müsait bir şekle gireceğin- den tamamile emin bulunuyo- rum. Demiryollar siyaseti — Demiryolları siyâsetinizde gele” cek seneler için yeni inkişaflara İntizar «lebilir miyiz? Her fikir ve hisin akisler yaptığı siyah gözlerinde yeni bir şule beliriyor. — Demiryolları siyaseti mi? | Siz gayrmevcut bir şeyden bah- sediyordunuz! İçinde bulunduğu- muz bu devirde bu pek tabii bir şeymiş! Evet, vakıa meselâ İngilterede, Almanyada, Fransa- da demiryolu yapmak bir siya- set teşkil edemez. İlk tahsil mecburiyetinin oralarda bir si- yaset teşkil etmiyecği gibi. Lâ- | bir şey idise benden evvelkiler YAKIT ın TELERAP Fransız tavvarecileri | Kest ile Bellont Pariste nesil kerşıland Paris, 26 (A.A) — tes (le Bellonte dün Pa dan fevkalâde şevk ve heyecanla bal edilmiştir. Tayyaredler Le av tayyareleri tarafından — ihata ya İnmişlerdir. Bu es Cos alka tarsfın- isdik- Be edi 1 halde ka tada bavüi işleri nazırı ile bir takim vük sek şahsiyetler hazır balunmaktı (o idi Tayyareciler? bilâhare Meçhul | askerin mezarına giderek selâmlarışlard Paris, 26 (AA.| — Cos tes İle Bellonte öğleden sonra KElize s1* yayında hükümet erkânı ile muhat reisi- eümhur tarafından kabul edilmiştir. M Dowmergue, her İki tavyareciye Lejyon donör nişanını vermiştir. Amerikalı — tayyareci Lindberge de ayni nişanın tevcih edildiği haber veri iyor. Bundan sonrâ tayyareciler, şehrems netine girmişlerdir... Orada şı parlak bir kabul resmi yapılmış ——————— — Siyonısteler faaliyette! Lonra 27 (A.A) — Yahudi mümes- sileri meclisi. amele fırkası hükümetinin Pilistin balıkında leihaz ettiği siyaseti protesto etmiştir. Nev » York ta bulunan Yebudi zen ginleri siyonizmin omüdafatsına sı aRArAEAEEEEE EEE .. kin asırlarca ihmal edilmiş ve geri kalmış olan burası içinl... Ve lütfen kolumdan tutarak, büyük odayı bütün genişliğile kat'ettiriyor, kapının tam yanın- da bulunan bir haritanın önüne | kadar götürüyorlar. Parmakları — hte, memleketin tam or- tası bile değil. Öbür tarafta ise tek hat yoktu. Memleketin bü- yük bir kısmı sanki bacakları tutmıyan bir külçeye benzeyen vücudun zinde ve gağlam bir halde harekete gelebilmesi için lâzım gelen şeylerin omühim bir kısmı pek çok güçlüklere rağmen başanlmış (bulunuyor. Düne kadar buna yanlış bir siyaset, memleketi iktisadi buh- ranlara düşüren bir basiretsizlik ve İsraf ismi veriliyordu. Şimdi de memleketin her tarafina de- miryolları yapmak pek tabii bir şeydir deniyor. O kadar tabii niçin yapmadılar? İsraf ve basi- retsizlik meselesine gelince, bu bahsin cevabını vermiş bulunu- yorum. ME Moskovada veFTELEF© HABERLER “) gizli teşkilat Mühendislerden öhürelisp bir ihtilâ! şebekesi yakalandı 7 (AA) — Başlıca erkân: Teşkilâtın ripkâı suretle mi'l ecnebi müda #ine merbut edenlerin bir ei Kk tevdi edilmiştir. Muhakeme usya ve Pariste faal eden bir mukabil vasıtalara müracast e bu buhran zamarında Ri w mühendisler teşkil muhacirleri merke ediyordu. 'Teşkilâu idare itiraf etmiş. ette bulun akındı ara toplamağa baş diye kadar 25 bir temin etmişlerdir. Iran şohı seyıhette Tahran, ) — Şah Riza Hen Pehlevi Mar » ve Horasan eyalet de bir devir seyahan yapmağa çık- | M. Fiânden Sofyade Sofya 272 (AA) — Wransa Ot nazırı M. Flânden eBuler hi pazırı Mİ. Bouvonf, ticaret nazırı Yl halkoff ve miliye nizin M vg görüşmüştür. Musoliniye çekilen teigraf Roma 27 (A.A) — Bulgar kıralı Bo- risin evlenmesi münasehetile hariciye na- Jan NL Boroff, Başvekil M. Musoliniye gönderdiği bir telgr . emlekette Karacabeyde ne oluyor? Bursada çıkan Hakkın sesi gazetesinin haber vediğine göre serbest o fırkaya mensup bazı şahıslar Karacabey oköylerine giderek zahire almak bahancsile köylüye hükümeti devirmek için çete teşkil edeceklerini söylemiş- lerdir. Köylünün şikâyeti (o üzerine bu adamlardan bir kısmı tutul- muştur, Suriç yo'daş Rus sefiri Suriç yoldaşın. bu gün şehrize gelmesi bekleniyor. Suriç yoldaş bu gün geldiği tak- dirde hemen Ankaraya hareket ederek o Cümhuriyet (o bayramı merasimine iştirak edecektir. Ere, Bayramlaşma Matbuat cemiyeri reisliğinden Matbuat (© meslekdaşlan 29 teşrini evve 1930 çarşamba günü saat üçten beşe kadar cemiyet merkezinde bayramlaşacaklardır. Cemiyete mensup olanlarla arzu eden o vatandaşların teşrifleri rica olunur. HAFTALIK VAKIT Cümhuriyet bayramına tesadüf eden yarınki Çarşamba günü tevzi edilecektir, Mutlaka alınız Kıymettar hediyeler aimak isterseniz “Vakıt,,ın kupon müsa- bakasına iştirak ediniz Bir bisiklet, bir fotoğraf takımı, ziynet altınları, el- biselikler, zarif konsol müzeyyınatı, biblolar vesaire. Boş numara yoktur Noksan kuponlarınızı çabuk tedarik ediniz. Adr. in: kaydet- tirmiyenler kur'aya iştirak edemez. Taşra karilerimizin iştiraki için kupon ve vazıh adresleri ile onbeş kuruşluk pulu Vakıt müsabaka memurluğuna göndermeleri kâfidir. Kayıt muamele- si 6 teşrinisani perşembe günü bitiyor. Acele ediniz divaç mür ve kıral ile 1 temennilerine tercüman ol arasında esasen mevcu duygularını nt vak'a- miller stluk ve muhslâset ndirecek bu avı tebrikânan bulunmuştur. Wi. Musolininin bir nutku Roma 37 (A.A) M. Müsolini Ve- nedik söylediği bir mutukta Avrupanın şimdi hukuki yaziyetinin ye- ww. Devam sarayında iden tetkikine taraftar oldi evmiştir Iranda telsiz telgrat Tahran *7 (AA) — Posta nazın, ingiltere ve Almınya ile doğrudan doğ- z vantasile muhabe rate başi: sime riy srasasas . ç Tari Tİ Vilâyvette yapılacak | kabu! resmi Yarın 29 Teşrinievvel ve Cüm- huriyet bayramımızdır. Bu büyük günde şehrimizde yapılacak umu- İ mi merasim ile geçit resmini ve feneralayı programını iki gün | evvel neşretmiştik. Bu ge de İ yarın vilâyette Türkiye Cümhu- İ riyeli namına yapılacak kabul resmi programını yazıyoruz £ Merasime saat 10 da başla- nacak ve İl ehad. kabül resmi şu tertip sras'le ola- caktır : Istanbulda (bulunan (Büyük Millet Meclisi azası, © üçürcü | kolordu kumandanı, berri ve bahri erkânı harbiye, bahriye, Ku, ümerayi askeriye ve jandar- ma Ku,, Darülfünun emini, ma- arif emini, vekâletlere mensup müfettişler, hükkâm ve rüesayi adliye, Drölfünun heyeti, maliye vekâletine- mensup rüesayi ma“ liye ve maiyetleri, | Rüsumat, tapu, Emlak, Darphane, Kadastro (o müdürleri, (memv rini oOdahiliye, © vali muavini, mektupçu, polis, şehir dahili kaymakamlar, muhasebei husu” siye, iskân, umuru bukukiye evkaf müdürleri encümen ve K İ dare heyetleri, maarif müdür v6 mekâtip müdürleri nafıa sermü” İ hendisi ve maiyeti ziraat, ormâ” baytar müdürleri, ticaret vekâ" İ leti mıntaka müdürleri, ticaret odası heyeti, esham, o zahir€ | hahvan © borsaları (| heyetleri sıhhiye (Omüdür ve O maiyet Müftü, meclisi umumi vilâyet azası, encümeni daimii vilây€ azası, belediye muavinleri | belediye erkânı ve cemiyeti © mumiyei belediye heyeti, $i İsi fırkalar, hilâliahmer, ocağı himayei etfal, tayyare © miyeti, musilimler birliği m# buat erkânı. | Konsolosler tebrikâtı | Konsolesların > IM ten İSe müessesatı maliye ve bilimum şirket müdürleri, tebrikâtı saat 15ten 15 buç9& kadar kabul olunacaktır. Elbise tırak meoburidir | Elbise frâktırve proğram İ vetname makamına kaimdir: Bu kuponu kesip biriKfi” riniz ; bir sıra kupon si firen VAKITın türlü tür hediyelerinden birini kendi seçip alacaktı”