22 Ekim 1930 Tarihli Vakit Gazetesi Sayfa 3

Dirsek yoklıyarak hizaya gel! Türk inkılâbının dört düşmanı elele Türkiye inkılâbı üzerinde kis- kancız diyoruz. Kıskandığımız şey nedir? Bunu mücerret müp- hem mefhumlar halinden çıka- np elle tutulur, gözle görülür | bir formül halinde ifade edelim, | Türkiye inkılabı demek: “Müsavi Türk insanlar, ve dünya milletleri arasında müsavi haklı bir cemiyet tesis etmek demektir... Bütün hareketler, bütün faali- İiyetler, didişmeler çarpışmalar, | harplar, mücadeleler, bu düstu- run hakikatlaşması için yapılmış- | tır. Aradan seneler geçmekle be- raber hayatlanan formülün züm- | mikroskop altında kan tahlil e- verdi bağırıyor : Hürriyet «Müsâvi Türk insanı, milletler arasında müsavi milliyet sözün- den » anlıyan yegâne adam bu sınıfın kadrosunda bulunan in- sandır. Halbuki, musavi Türk insan | milletler arasında musavi millet sözünü anlamıyan zümreler; 1-— Şer'i şeriatçılar, 2-—- Emperyalistler, 3— Emperyalistlerin ileri ka- rakolu olan akalliyetler, 4— Emperyalistler (o namına Türk müstahsilini istismar eden ithalât komisyoncuları. Neden? Şunun için, Şer'i şeriat, muasır mütada siyasetini, onun fikirlerini. hayat re... xümre dostları, düşmanları | müsavi Türk. nm anlıyamaz. rr SE ml tı bin senedir Berrak bir görüşle bunları tanıdık, onun boküküme; zem der gibi teker, teker görmek, kimin inkılaba yar, kimin düş- man olduğunu açıkça bilmek lazımdır. Çünkü senelerdir yap- dığımız bir hata vardır. Kimin inkılaba yar zümreye, kimin düş- man zümreye mensup olduğunu düşünmedik. Cümhuriyet ilân edildi; bir kı- sım adamlar bir sabah: “- Yaşa” mn cümburiyet diye uyandılar ve sanki cetlerinden hepsi cüm- huriyetçi imiş gibi... sanki cüm- iyet terbiyesi almış bir nesil gibi.. Ve biz bunlara inandık! Tevhidi tedrisat kabul edildi. i medrese bu memlekette hiç yokmuş, hiç taraftar bırak- ma, ibi konuştuk! onlar, sin- si bir Kale serme dediler. İnkılâp namına ne yapıldı İse hep- âine evet diyen insanlar gördük.. bütün evetleri, sipsi bir hayırdı. Fırsat için yapılmış si- Şimdi bir, bu tahsil ile hiç olmazsa inkılâba yar olanla, ok Mayanı a; oluruz. Türkiye ç inkilâbının © temeli kimlerdir. Sinekleri kimlerdir. Hakuku esasiyeden, bukuk Da- | erine bahscimiyorun için hükümlerim ul kaidelerine belki de uzaklaşır. Fakat biz hakikatı söylemek için kendimizi neden hukuku beşer İçine sokalım, bizi kurtaran, bizi Yaşatan hakikat hayattır. Ben | hayattan, hayatın o siperinden | bahsediyorum. Bizi hayat kurtar- fi kaideler değil! Biz sonra bu Yata kaideler koyduk! yak inkılâbının temel — ; «iyenin k Wiiçüik esnaf, İsi teşkil İri imtiyazlar), l bakkındaki felsefesini, ahlâkını öğrendik. O bizim inkılâbımiza yar değildir. Empiryalistler, müstakil olmak istiyen (devletlere dost dekil- dirler. Çünkü onlar müstemleke olmaktan kurtuluyorlar demektir, Müstemlike olmaktan kurtulmak emperyalistler için açık tabirile avını elinden kaçırmak demektir. Bilhassa müstemlekeleşen devlet- lerin sanayileşmesi onlara karşı kazanılmış yegâne harptir. Sana- yileşmenin bir cephesi de müs- betleşmek, gözlerini ahiretten dünyaya (o çevirmek demektir. Meşinleşen kafa, meşmleşen insan emperyalistin yegâne düşmanı olan insandır. Emperyalist heryerde mazipe- restle, geri kafa ile, şeri şerifle el ele yürümüştür. Fransa Fran- sız olmıyan maziperestle dost- tur, Müstemlekede Şehin, Be- devinin, beylik yegâne hamisi odur. İngiltere Mısırda Kıralı, Hindistanda Ağa hanı, ve Os- manlı İmperatorluğunda geri kuv: vetleri, geri fırkaları tutardı. Piyerloti Emperyalist dünya- nın yarı müstemleke memleket- leri nasıl sevdiğine en güzel misaldir. Piyerloti sag olsaydı şapkalı Türklerle Şeh Sait gibi harp ederdi. Empiryalistler yarı müstemleke addettikleri memleketleri daima ikinci elle idare ederler. Tanzimat- tan biri şekli müsavat iddiala- rina ragmen ekalliyetlerin türki- yada tam manasile kabaran bir tefevvukları vardır. Bu tefevvuk, ! kilise (o maafiyetleri | Artvin orta mektep istiyor! Artvin doksan bin nüfuslu bir vilâyet merkezi olmasına rağ- men geçen seneye kadar orla tahsil derecesinde bir mektebi yoktu. Rus işgali altında uzun seneler tamamen cahil bırakılmış olan bu vilâyet halkı muhtelif zamanlarda maarif vekaleti nez- dinde teşebbüsatta bulundukları halde vekalet bütcesinin kifayet- sizliği hasebile bu arzuları is'af edilememişti, Bundan dolayı nibayt Artvin ahalisi fevkalâde zaruret karşı- sında idarei hususiye bütçesinden orta tabsil için bir ikmal mek- tebi açmışlardır. Bu mektep el- an ilk tedrise bağlıdır. Halbuki orta mektepler orta tedrisata bağlıdır. Eğer maarif vekâleti mektebin vaziyetini bu şekilde tashih etmezse mektepten çıka- cak efendilere tabit olarak orta tahsil görmüş nazarile bakılamaz. Bu takdirde ise Artvin vilayeti idarei hususiyesinden yapılan ve bu fakir vilâyet halkının taham- mülü fevkında olan fedakârlik tamamen boşa gider. Bunun ne- ticesinde de açılan ikmal mek- tebi yaşatılamaz. Binaenaleyh o Artovin vilâyeti ahalisi maarif yekaletimizin bu gayri tabii, vaziyete bir çare bul- masını, geçen sene açılmış olan orta derecedeki ikmal mektebi- nin mezunlarına diğer orta tedrisat mekteplerinden çıkan efendilere verilen kanuni imtiyazın verilme- sini rica etmektedir. Aksi halde dediğimiz gibi bu vilâyet halkı- nın yaptığı büyük fedakârlıkla- rn hepsi heder olacaktır. ————. e halinde olmakla beraber empir- yalizimin “türkiyadaki (kökleri halini almıştı. Lozan sulhunu biz emperyalist- lerle imzaladık, bir çok madde- leri onlara kabul ettirebildik, fakat hakikatta bu sulh, «müs- takil insan, müstakil millet, da- vası arkasında döğüşen Türkiye- nin dikine indirdiği bir sulh de- ğildi. Böyle olmakla beraber onlar ne Lozandan memnun ol dular, ne de ondan sonraki ba“ yattan, Çünkü bizim düsturumuz onları bizim gibi olmıya, bizimle maddi insan Olmiya davet edi- yordu. Halbuki onlar memleket- te bir numaralı adam roli oynamak istiyorlardı. Bunun için onlar bizim inkılabımıza ısınama- dılar ısınmaları bir insanlık ide- İ ali namına beşeri bir kazanç olurdu. halat ticaretile meşgul olan ve emperyalist sermayenin Tür- | kiyedeki ajanlığını yapan insan- lar maddi insan, maddi millet düsturunu anlıyamıyacaklardır. Çünkü, müsavi insan, müsavi millet nihayet bir iktisat işidir. ve memleketin temelini teşkil eden sınıfın refahı demektir. Halbuki bu refahın ecnebi ser- mayesi namına İntişarı nekadar çok' olursa, okadar çok kazana- caktır. Ecnebi sermayesi bu iste nekadar amil olursa yani mem- leketi müstemlekeci mantıkı ile nekadar soyup Sovana çevirirse kârı okadar çok olacaktır. Bu- nun için bu zümre Türkiyenin leyhindedir. Hatta şimendifer- leşmesinin bilel Bunun misalleri- ni Türkiyenin ecnebi sermayesi- ne açıldığı gündenberi gördük, tanıdık, biliyoruz. Şu halde, bu zümrelerin hiçbiri, makineleşmesi, sayileşmesinin a- | İ Fethi B. Bursa valisinden 25(00 lira istiyor &C.firkası Reisi Femi bey nina Bursa valisi Fat t da- edilmiş v 4. Feri bulunn vekili o svukat m O müddelumumiliğe dava erzubalinde Bursa Fatin beyin intihap © esnasında Gemlik kazası merkezine giderek orada bir kalabahk muvacehesinde $. Firkanın duğunu ve o irka müessisinin Paris 6 nde bulunduğu sırads kumar ve sefahat âlemine dalarak umuru sefareti İhmal ettiğini ve başve- kâle zamanında irtikâbatını i&pat eden dosyaların M. Meclisinin küşadında pa- çavra gibi yüzüne vurulduğunu sövliye- rek reisi böyle olan bir fırkaya intisap eyliyenlerin de seciyesiz eşbasıan ibaret olacaklırını beyan eylediği iddimsile Va WE Fatin beyin harekân vakası Türk ce. za kanununun 480 inci müddesine te maş eden cerdimden olduğundan hık- kında tökiban keowniye icrası ve Fethi beyin vaziyeti | içtmaiyesine maddi ve manevi (zararına o mukabil 25000 lira tazminat ile beraber mezkür madde ahkâmıns tevfikan tayini cezas talep edilmiştir. Muhtar intihabı Kânun evvelde yapılacak memlekete muzur Muhtar intihabatı kânunu ev- | velde başlıyacak ve on beş gün zarfında intihabat bitirilecektir. Kânun sani birde de yeni muh- tarlar işlerine başlamış olacak- lardır. Bir gazete muhtarlardan | alınan ilmühaber ücretlerinin 25 | kuruştan 50 kuruşa çıkarılaca- ğıni yazmışsada vali mavini Fax- lı B. dünbu haberi tekzip et- miştir. ————— > ——— Beyoğlunda dilenciler Son zamarlarda Beyoğlu caddesin- de evveloe toplatılmış, olan dilenciler tekrar faaliyete (başlamıştır. Bilhassa ço” cukları kucağında çingene kadınları ve bilkatin esâsen zavallı yaratığı kambur bir genç kadın gelen geçenleri hakika- ten izeç ediyorlar. Belediyenin nazar dikkatini celbederiz. Çar Ferdinand vapuru İtalyada bu günlerde evlenme meraisi yapılacak olan Bulgar kralı ile zevcesini Varnaya götü- recek olan Çar Ferdinat vapu. ru dün sabah limanımızdan geç- miş ve İtalyaya gitmiştir. Gütenberg sulh amili 1940 seriesinde matbaacılığın o 300 ncü senei devriyesi tesit edilecektir. Bu milhaseberle Almanya o bütün medeni milletlere mütacast edefek mat- bancılığın kâşifi olan Gütenberg için, sulh #mili sıfatıle bir abide yaporılma- sını teklif etmiştir. — Urla cinayeti davası Urla hâkimi İhsan Ziya beyi öldür. mekten maznan Değirmenci Mehmet, Zeynel zade ve arkadaşlarının muhake- mesine devami edilmiştir. Geçen celsede dinlenen şahit Mahmudün, mazmun ve- kili tarafından yalancı ; şahit olarak mu- bakemeye geldiği iddia edilmiştir. Muhakeme bu meselenin belli zımnın da bazı resmi evrakıd tetkiki için 9 teş risisaniye talik edilmiştir. —— —— —— —— bizim inkılâbımıza candan yar olamaz. Halbuki, bu gün , Ah ey di- darı hurriyet , diye omuzlarına renk, renk bayrak alarak sokaga düşenler, her hurriyet işide mlib- hem bir arzunun ifadesine cere- yan veriyorlar. Şeri şerifin, em- piryalistin, impiryalistin ileri ka- rakolunun, empiryalistin serma- yesi ile geçinenin elinden düş- meyen hurriyet bu hurriyettir. Bu manzara karşısında inki lapçılara söylenecek tek söz şu- dur: Inkilapçılar, dirsek yoklıyarak safıharp nizamında hizaya gelin! Sadri Etem nazaran | 3 — VAKIT 22 Teşrinievvel 1930 —— Muhtelit mubadelede; Aile resi meselesi Hââ bir kerer verilmedi Muhtelit mübadele komsiye- nunda Türk ve Yunan heyeti murahhasları arasnda aile reisi meselesinden tahassul eden ih- tilâf, Yunan heyeti murahhasası İ tarafından bitaraflığın hakemli- ğine tevdi edilmiştir. Türk hey- eti murabbasası bu hususla bir karar ittihazı için müracaat et- tikleri Hariciye vekâletinden he- nüz cevap beklemektedir, Bitaraflar tarafından verilecek olan hakem kararları henüz ve- rilmedi. Bunun için M. Rivasın | avdeti bekleniyor. Yunan mu- rahhas heyeti hakem kararı ve- rilmesi için M. Rivasın gelmesini beklemiye lüzum olmadığinı bil dirmiştir. Maamafih M. Rivas Cu- ma günü şehrimize geleceği için nasıl olsa, intizar, bir emri va- kidir. Esasen Türk heyeti mu rahhasası bu talik keyfiyetine de mümanaat etmemektedir. Mübadele olunacak Giritliler Girit adasından nakledilecek olan mübadil giritliler için mü- badele komisyonunun Dahiliye vekâletinden istemiş olduğu 4000 liralık tahsisat henüz gelmemiştir. Tevfik Kâmil B. Tevfik Kâmil Bf, M. Venize- losun Ankarayı ziyaretinde ha- ur bulunmak üzere bir hafta sonra Ankaraya hareket edecek- tir; Nihayet uçabildi G. 3B Yunkers tayyaresinin bozulan H. makinesinden biri tamamen oOümir eğilmiş ve dün sabah sast 7 ör Atina ya müteveccihen hareket etmiştir amaa Yeni belediye azası Bugünden itibaren kendilerine tebligatta bulunulme ğa beşiadı Yeni belediye meclisi azaları- na bugündenitibaren resmi teb- ligata başlanacaktır. Becerano Ef. Hesta yatıyor, silah şifa versin! Hahambaşı Becerano efendi 15 gündür ağır surette hasta bu- lunmakta ve kimseyi kabul et- memektedir. Hahambane idare heyeti bu sabah teplanacaktır. Musevilerin ne gün kongre halinde toplana- cakları henüz tesbit edilmemiştir. inekler birçok Romenyedan gelen Dün Romanyadan Istanbula inek getirilmiştir. Bu inekler Galata nihtmina o çıkarıl mış ve sıhhiye memuru taralından ti berkül aşısı tatbik edilmişür. Yalnız binanın kapısı demek olan rhumda Kk | nekler öteye beriye bağlanmış, kimisi ortalığı pisliyor. kimisinin de dolu me- melerinden sütler akıyordu. Bilhatsa yeni yayrulamiş olan bir ineğin yerde entar- ken henüz bitmiş olan doğum se. sinden sonra #fraz estiği maddeler” çok çirkin bir manzara teşkil ediyordu İ VUKUAT | Dalgalar arasında Bir tüccar intiker etti Dün karadenizden gelen Seyrisefainin Reşitpaşa © vapurenda bir intihar olmuş Erzurumlu tüccar Mahmut B kendisini denize atarak dalgalar arasında boğul muştur. Asabi bir buhran neticesinde | hayatına hetime çeken Mahmut B. in vaparda bir çocuğu ile zevcesi bulun makta idi zevcesi sabahliyin kamarada kocasını Börmeyince | telâe düşmüş ve vapurun her tarafında aranmışsada bu lunmamığur. Neticede Mahmut B Jeti bar ettiği anlaşılmıştır.