22 Ekim 1930 Tarihli Vakit Gazetesi Sayfa 2
—-? — VAKTT 22 Teşrinevel muahedenamesinin 10 ihdas ettiği | siyasi bir tabirdir. Halbuki ekal- | Jiyeller tabirile kastolunan dini ve ırki zümreler Lozan müuahe- denamesinin bahşettiği hukuktan feragat ettiklerini ilân eitiler. Teşkilâtı esasiye kanunu dahi bütün Türkiye ahalisine din ve | irk farkı olmaksızın vatandaşlık itibarile Türk ıtlak etmekle bu ekalliketler meselesini cezri bir sureite kesüp atmışlır. Evet! Şurasını inkâr edemeyiz ki teşkilâtı esasiye kanunu bu hususta bir takaddüm ( Antuipa- ton) yapmıştır. Yani intibak sa- yesinde bir iki batın zarfında edebilecek olan bir masaydı bir dairei faside hasıl olacaktı. Dini ve ırki zümreler intibak etmek için müsavatın husulünü, devlet te bu zümreleri Türk diye tanımak için onların intibakım bekliyecekti, Bu su- retle osmanlılık devresinden ka- lan vaziyet ilelebet devam edip gidecekti, Halbuki teşkilât esa- siye kanunu “takaddüm,, yap- mak suretile, intibak etmek, Türkleşmek arzusunda olan her vatandaş için kapıyı açmıştır. Bu sayede biç şüphe yok ki, ki batın zarfında hiç olmazsa dini ve ırki zümrelerin kısmı âzamı için Türkleşme hadisesi tamami- le tekemmül etmiş olacaktır. Filvaki ara sıra bu Tütkleş- meyi tehire uğratacak bazı ha: dise'er oluyor. olamıyan bazı kimseler belki farkına varmıyarak bazı zümrevi gayretlerle Türkleşmiye engel oluyorlar. Milliyetperverlikte ifratı iltizam | eden bazı kimseler dahi Türk lüğü benimsemek Türk vatan- daşlığını inhisar altına almak gay- nun istibdaf ettiği maksat ve gaye hilâfına hareket ediyorlar. Dini ve ırki zümrelerden asır- larca müddet zarfında yerleşmiş zihniyetleri (oObugünden yarına terketmelerini, hemen bir hâm- © tekemmül i i hadiseyi (presns) şimdiden bir emri vaki olmak üzre kabul et. | miştir. Vazı kanun bunu yap- Cemaat ruhunu | henüz söküp atmağa muvaffak ! “ Ben daima tilâftan bahsettim . Artık Ege denizinin sahillerinde 'kı dost devlet vardır. ,, Esbak Yunan hariciye nazırı ve sabık Yunanistanın Ankara mümessili M. Argiropulos, Türk- Yunan münasebatı bir mülâkatta İ miştir: Beş seneden fazladır ki, Is- | tanbula çıktım ve Yunanistanı temsil etmek için Ankaraya git- tim, 1925 senesi iki memleketin münasebatının fena olduğu bir devreye isabet etmişti. Garbi Trakyada bir çok emlâk Rum mültecilere tevzi edilmiş ve di- ğer taraftan Türk hükümeti mu- kabele bilmisil ve emlâki met- ruke kanununu meclise tasdik ettirmişti. Oo Mevcut ( itilâfların tasdik edilmiyeceği hissi mevent idi. Osıralarda, bu bapta benden mütaleamı soran matbuat erkâ- nma Türk-Yunan müzakeratının nihai neticesi hakkında nikbin olduğumu ve bu müzakerat müşkülâtlı olmakla beraber ne- ticede bir itilâfa müncer olaca- Zını, çünkü iki memleket arasın- da inkıta müzakeratın bir felâ- ket olacağını ve bu felâketi men için elimden geleni yapma- ğa hazır bulunduğumu söyledim. Gazeteciler bedbin davrandıl, halbuki neticede ben haklı çık- | tım. Ankarada Yunan sefiri sıfa- tile en büyük müsaadatı elde ettiğime kaniim. Çünkü ancak hakkım olan şeyi istedim. Tev- fik Rüştü Reyi daima doğru ve bissiyatıma muadil hissiyat ile melüf bulduğumu da tasdik et- meliyim; Hariciye nazırı sıfatile 2 kâ- | | nunevel 1926 da Atina itilâfla- | retile Teşkilâtı Esasiye kanunu- | rini imzaladım. Bu itilâflar nik- binliğimde haklı olduğuma delil | dir. Eğer lüzumu veçhile tatbik edilmemişlerse 1929 senesi iti- lâfları yerine bu sene haziran | itilâflarının lede Türk harsını benimsemele- | rini beklemek gayri tabii hadisatı ruhiyeye bel bağlamak demektir. Bugünkü (vaziyeti bitarafane ve afaki bir surette muahakeme edersek görürüz ki dini ve irki zümrelerin ekserisinde intıbaka, I irkleşmiye doğru ciddi bir hareket vardır. Bu hareketi hiç bir uvvet durduramaz. Çünkü bu ümrelerin hayati menfaatları daha doğrusu bu memlekette © hakkı hayatları bunu istilzam eder Fikrimce bu hususta vatanper- verlere düşen vazife Türkleşme hareketini işkâletmek degil, bil- âkis tesbil ve bü zümreler me- yanında umumi bayata iştirak | » edebilecek zevat varsa bu umu- ml bayat faaliyetine doğru sevk ve teşvik etmekten ibarettir, Şu kadar ki şunun bunun umu- mi hayata iştirakini unsur ve zümre itibarile münhasıran Türk- | lük itibarile beklemelidir. Hezen ef, ne diyor? I. Hazan aldığımız mektuptur. Efendim, imzasile Dünkü nüshanızda Bu kuponu kesip birikti- riniz; bir sıra kupon ge- tiren VAKIT ın türlü türlü hediyelerinden birini kendi seçip alsraktır imzası Türkiye ve Yunanistanın ister istemez niha- yette uzlaşmaları icap eltiğini ve bu suretle umumi inkişafla- rım temin edeceklerini gösterir. Komşu milletlerin ne harp ne sulh olmıyan bir vaziyette yaşı yamıyacaklarını mütaaddit se- beplerle izah etmişimdir. Yunan- hlar ve Türkler asırlarca müca- hakkımda bir zatın ifadesine alfen yazılan yazılan hayretle okudum, Gazetenize yanlış ma- lümat verildiğini ve benim inti- habat işlerile kat'iyyen ne doğ- rudan doğruya ve ne de bilva- sıta oğraşmadığımı temin ederim. Akalliyetler meselesinde hükü- metin arzusu dairesinde en çok çalışanlardan oldüğum herkesçe bilinmiş bir hakikat olduğundan o cihetlerin tekzibine de lüzum görmüyorum. Lütfen işbu mektubumun neş- rine mösaadeniz rica ve hür- metlerimi takdim eylerim efen- dim. ,, Haftalık “ VAKIT,ı Yarın Müvezzilerden isteyiniz tiüseyin Rahmi,Sadri Etem, Ömer Rıza, Bekir Sıtkı Beylerin yazıları Kadın,Gelişigüzel,Sinema,dünya şuunu sayıfaları İ etmelidirler. hakkındaki | şu cevabı ver- | i Muammer İ namzedi İ eski heyeti Idarenni fasliyet rsporu ©- dele ile yüklü bir maziyi tasfiye Artık Osmanlı Im- paratorluğu (kalmamıştır. Türk ricali hükümetinden biri bana Ankarada biz Yunanlıların 1821 de asırdide binayı saltanata ilk kazma darbasını vurduğumuzu | ve son darbanın bu günkü Türk- ler tarafından yeni Türk hükü- | meti teşkil edilerek indirildiğini | söylemişti. Şarkta artık yalnız yekdiğerine mütekabilen hürmet- le mükellef olan milli devletler mevcuttur. Son imzalanan itilâ- lar bunu tasdik ve teybit edi- yor, Badema beraberce çalışarak daba iyi bir âti inşasına çalışa- biliriz. Aramızdaki hüsnü amiziş hudutlarımızın emniyetini tahtı tekeffüle alıyor. Siyasi ve iktı- sadi menafiimiz yekdiğerine mez- coluyor ve yekdiğerinin mütem- mimidir. Avrupa ve Asyanın ka- pisinda okadar mühaceretlere saha olmuş olan şu Ege denizi nin sakiniyiz. Vaktile bu denizin ayrır gibi gözüktüğü sahillerille- ri yaklaştırarak, sulh dahilinde yaşıyabiliriz ve nice asırlardan- beri şarkı besliyen medeniyetin | semerlerini iktıtaf ve mübadele edebiliriz. Muhlis Sabahattin B. Operet bestekârlarından Muh- lis Sabahattin bey, içersinde beyin de bulunduğu ve yeni teşkil ettiği operet hey' eti ile birlikte Samsuna gidip temsille verecektir. Muhlis beyin bilâbore Yuna- nistana da gitmesi muhtemeldir. Şilede C. H.F. kazandı Dün Şile intihabının neticeside bildirilmiş ve C, H. fırkasınmn sabik vilâyet meclisi azasında Vahit B. kazanmıştır. Silivri intihabının neticesi henüz bildirilmemiştir. Sigorta komiserleri Araiarında tesfiye yapılacağı doğru degil Dün ki gazetelerden biri Iktı- sat vekâletinin sigorta şirketleri komserleri arasında kati bir tas- | fiyeye karar verildiğini yazıyor- du, Bu haber üzerine dün tah- kikatta bulunduk. Ticaret mü- dürü Muhsin B. malümatı olma- dığını söyledi. emmi Bir Siyam prensi Avrupada seyahatte bulunan Siyam (o prenslerinden (Prens Aditya ile zevcesi dün Semplon ekespresile şehrimize gelmiştir. Prens Aditya Istanbulda bir hafta kalacaktır. ——— Mülkiye cemiyeti Mülkiye cemiyeti dün se melik içti matı Beşikteşta Park sinemasında ak. termiştir. İçtima çok harâreli o olmuş, kutiduktün sonra nizamnamede bazı te. | dilâr yapılmışur. Yeni idare | heyetine Muhitin Kâ- zım, Ferit, Hasan, Şükrü, Ismsil Hakkı Nail, Celâl beyler seçilmişti Miami senem re seemeemase ! seyahatinin İ yet Türkiye sefirine de / yesi, Venizelos Mk Si e liç < maze 2 İNİ... a VAKIT ın telğraf, telefon haberleri | M. Argiropolos ile mülâkat | cenapfları Yunanlı misafirlerimiz pazar akşamı Haydarpaşada bu unacaklar Yunan matbuatı M. Ven ze'osun Cumhuriyet bayramında Ankarada bulunmasını fali hayır addediyor'ar Atina, 21 (Apo) — M. Veni- zelosun Ankaraya vuku bulacak | seyahatinin teehhür ettiği hak- kında çıkan şayialar üzerine Türkiye sefiri Enis B. Yunan hariciye nazırı M. Mihalakopu- losu ziyaret etmiş ve M. Veni- zelosun Ankeraya seyahatinin hakikaten 30 Teşrinevvele tehir edilip edilmediğini o sormuştur. Enis B. bu mülâkat esnasında Ankarada Türkiye ile Yunanis- tan arasında ticaret konsolosluk ve ikamet mukavelelerinin akti için cereyan etmekte olan mü- zakeratın 25 Teşrinevvele kadar biteceğinden emin bulunduğunu ve bu itibarla seyahatın tehiri için hiç bir sebep mevcut olma- dığını beyan etmiştir. Türkiye sefirinin müzakeratın müsait bir mecra takip ettiği | hakkında verdiği izahat üzerine | M. Mihalakopolos M. Venizelo- İ su ziyaret ederek Türkiye sefi- rile mülâkatını anlatmış ve iki Yunan recülü arasında vuku bulan müzakere üzerine Ankara 25 Teşrinievvelde icrası karargir olmuş ve keyfi- tebliğ edilmiştir. M. Venizelosun Ankarayı ziya- retinin Türkiye Cümhuriyet bay- ramına tesadüfü burada bir fali hayır adedilmekten ve Yunan İ Başvekili ile Har ciye zevcelerile cümhuriyet bayramın- da Ankarada bulunmaları Tür- kiye sefirinin Yunan istiklâlinin yıldönümü merasimine resmen nazırının | iştirakine bir mukabele addedil- mektedir. M. Venize o: Türkiyenin Cüm- huriyet o bayramı © şenliklerine memnuniyetle iştirak edeceğini beyan etmiştir. M. Venizelosun seyahat prog- ramı şu suretle tesbit edilmiştir. M. Venizelos ile refikası ve bariciye nazırı M. Mihalakopu İos la refikası ve maiyetleri er- kânı Elli kruvazörü ile cumar- | tesi günü Falerden hareket ede- ceklerdir. Elli kruvazörü pazar- günü akşamı Haydarpaşaya vasıl olacak, ve iki Yunan recölü İstanbula uğramaksızın doğruca kendilerine tahsis edilecek hu- susi trenle derhal Ankaraya ha- reket edeceklerdir. Tren pazartesi raya vasıl olacak recülü istasyonda İsmet Pş. ile Tevfik Rüştü B. tarafından iş- tikbâl edilecekler ve Ankara palas otelinde misafir oedile- cekterdir. N sababı Anka- ve iki Yunan Filistinde İngiliz idaresi Londrada neşrolunan beyannameye göre ne Yehudilere, ne de Araplara taraftar olmıvacak imiş Londra, 20 (A.A) — Hükümet, siyasi bir beyanname neşrermişur. Hükümet bu beyannamesinde, Filisrinde kendisine tevdi olunan idari vekâlet ahkimına ve bu ahkdmın Cemiyeti akvam tarafından wsvip edilmiş olduğu şekline tevfikan idare etmek niyetinde bulunduğunu açık- tan açığa tasrih etmektedir. ş Manmafih beyannamede, Yahudi li- derilerinin muhaceret ve arazi meseleleri hakkında hükümetin en yola gelmez si- yonist temayülütma tevfiki hareket ötmesi hususunda israr eylemelerinin faydasız olduğu kayır ve ilâve edilmektedir. Keza, Arap İiderlerinin bir kanvnu esasi vücuda getirilmesi hunusundaki talepleri de fay- dasızdır. Çünkü, onlar bü talepte ısrar etmekle hükümeti Müsevilerle, Musevi olmıyan unsurlara karşı taahhüt etmiş olduğu. müzaaf vazifeyi ila imkânmdan mahrum birakmaktadır. Hükümetin ga- idari vekiletin kendisine tahmil etmiş olduğu mükellefiyetler dairesinde her iki tarafın menafiini himaye etmek- | tedir. Hükümet, 1922 senesinde M. Çörçil dârafından vaki olan beyanat dahilinde teşril bir meclis vücuda getirmek niyetindedir. Bu mecliste bir 4li komiserle 10 resmi ve (9 gayn resmi «za bulunacaktır. Yeni Musevi çiftçi göreplerinin teessii- | sünü teshil edecek yegâne yol, ziraatin daha vsult bir sureme inkişaf etm. Fakar, Filiscinin müdafaa kuvvetleri için lâzım olan masarifin tenkisma ne ziman imkan hasl olacağını şimdiden cahmin etmek mümkün değildir. Filistin buhranlı bir devre geçirmektedir. Gerek Arapların ve gerek vahudilerin bir tehlikeye ma ruz kalacağı surette vaziyetin vahametr kesbetmesinin önüne geçilmek için her iki tarafın hükümetle sıkı bir surette teşriki mesni etmesi icap eder. Hükümet, Araplardan olan biten şeyleri kabul ve | reslim melerini ve Yahudilerden bir “Yahudi yurdu, hakkında bazı mahafilde İleri sürülmekte olan istiklal ve yabur iftirak daiyeleri bahsında fedakârlıklarda bulunmak sarvretinde olduklarım anle- malarını istemektedir. Siyonistlerin reisi Londra, 20 (A.A) — Bazı haberlere nazaran M. Vayısmanın, cihan siyonist teşkilân ile Filistinin musevi ajansı rels- liğinden İstifa ve her iki teşkilân kongre halinde içtiman (o davet o etmiş olduğu bildirilmektedir. İtalva ral Kudüsü zyerat mi edecek? Kudüs 91 (A.A) — İtalya kıralının ziyiret maksadile Filistine geleceği ve Milât yurtusuunu Kudüste geçireceği bo” rada rivayet olun; MELE Tohum mütehassiği Ankara 27 (Telefon)— Tohum, islâhı için mütehassıs Her Kris” tarzanın o memleketimize (celbi iktisat vekâletince takarrür et” miştir. Ispanya kıraliçesi Parist€ Barcelone 20 (A.A.) — Ispanya raliçesi İle kızları Hen ve gelmişlerdi Gece Parise © var; Fransız nazırı Ankarad8 beklenivor Ankara, 21 <Telefon) — Fran” sıç Ticaret Nazıri 23 Teşrinie”” velde Ankarayı ziyaret edecektir” Nazır, Başvekil, İktisat ve hari” ciye vekilleri ayrı ayrı kab” edecektir. Iktisat vekili o Ankarapalsst? ii nazırın şerefine bir öğle ziyaf€ verecektir. Nazır o akşam presle İstanbula dönecektir.
