—4— VAKIT 11 Eylul 1930 ZEZAYEKSIŞIN Gazinin izahı Reisicümhur Gazi (Mustafa Kemal Hz. nin fırkalar müva- cehesindeki vaziyetine dair dün kü gazetelerle neşrettiği yeni mektup öyle zannediyoruz ki bu mesele etrafında fikirlere varit- dolabilecek her türlü şüpheleri tamamen izale edecek vuzuh ve kuvvettedir. Onun için bu mü- him mektubun münderecatını ayrıca izah ve tefsire hiç ihti- yaç yoktur. Artık şimdi herkes iyice an- ladı ki Gazi Hz. $. Fırkanın teşekkülüne muvafakat ve tevec- cüh göstermekle bizzat yüksek şahsiyetlerinin umumi riyasetleri altında teşekkül etmiş olan C. H. Fırkası ile alâkalarını kes- miş değillerdir. Gazi Hz. bugün dahi C, H. Fırkasının ilk teşekkülü günün- de olduğu gibi umumi reisidir. C. H. Fırkası Gazi Hr. Ana- doluya ilk ayak bastıkları an- dan itibaren teşekkül edip kendisi ile çalışan Anadolu ve Rumeli Müdafaai Hukuk O cemiyetinden doğinuştur. Büyük Gazi bu te- şekküle tarihen bağlıdır. hiç bir sebep ve icap olmadığı gibi yarn içinde olmasına mücmel ifade hakikati hale mu- gayir bir takım işaaların ve pro- pagandaların önünü almağa kâfi gelmemiştir. C. H. Fırkasının zaafında veya inhilâli ndemenfaat arıyan ve bu suretle İsmet Paşa hükümetini müşkülâta düşürmek İstiyen. bir takım kimseler Serbest Firkanın teşekkülüne karşı Gazi Hz, tara- fından hüsnü telâkki gösterilme- sini fırsat bilmişler, «Gazi artık C, H. fırkasadan çekilmiştir. Şim- di Fethi B. Fırkası ile beraberdir.,, a» nlesini ig edinmişlerdir. İzmirden gelenson haberlerden anlaşılıyor ki oralarda vuku bulan nümayişlerde bu lar mühim! bir hamil O olmuş © ter. “Gazi Fethi ile beraberdir. © şeklindeki işaalar bizzat Gazi Hz. tarafından tekzip edilince bu yanlış propagandalara aldan- mış olan halk hakikati görmüş- tür. Bugün berkes biliyor ki şim- diki Halk Fırkası meb'uslarından hepsi bizzat Gazi Hazretlerinin imzaları altında neşredilmiş olan bir namzet İistesile intihap edil- miştir, Bu meb'uslardan hepsi de şimdiye kadar fırkanın yük- sek prensipleri dairesinde bare- ket etmişlerdir. Sonra bizzat Gazi Hazretlerinin buyurdukları gibi Cümburiyet Halk Fırkası Lozan sülhunden sonra hiç yok- tan teşekkül edivermiş bir siyasi heyet değildir. Bu teşekkül Ga- xi Hazretlerinin Anadoluya ayak —————— a bastığı günden itibaren vücul mücadelesini GELİSİ GUZEL Yürek Selânik ee ie Ör len kes hafifçe yaralanmış da, yalnız Yeni Asır muhabiri bayılmış. Bi- risi bu hadisenin sebebini şöyle izah etti: — Ne olacak, önda yürek Se- İâniktir de ondan, Ayni Kadınlar! Parise havadan gidip havadan gelen, yalnız orada havadan ya- Şamıyan Fikret, ışık beldesinin havasından, suyundan bahseder- ken bir fıkra anlattı; “Bir dostumla Parisin meşhur bir eğlence yeri olan Maksim bara gittik, Yedik içtik; eğlen dik. Bir aralık döstum, barın di- reklörünü çağınp sordu : Türk ocağında Türk ocağı kış programmı hazırlamıştır. Bu kış ocak çok faaliyet (gösterecek, &ik sik konferanslar © verilecektir. Bu konferanslar memleketimizin ta- nınmış adamları tarafından ve- rilecektir. Ocak ayni zamanda Jisan kursları açacaktır, aman Malüllere para Malüllere para tevziine devam edilmektedir. Tevziat 9 Teşrini evvelde bitecektir. ; bulan ve istihlâş sonuna kadar idare eden Rumeli ve Anadolu Müdafaai Hukük ce- miyetinin mevlüdudur ki bu iti- barla Reisicümhur Hazretlerinin şabsiyetlerine ( tarihen merbut olan Halk Fırkasından bir İş Maamafih büyük Gazinin yük- sek rehperliği ile memleketin on senelik tarihinde bu kadar muvaffakiyetli işler gör- müş olan Cümhuriyet Halk Fır- kası lâyuhttilik iddiasında de iki bir demokrasi tesis ede- bilmek için Cümburiyet ve lâyik esaslarına müstenit bir muraka- be ve tenkit fırkasınn O teşek- de fülen göstermiştir. Hiç besiz Cümhuriyet tarihi bu cihe- ti de Halk Fırkası ve onun yüksek reisi için ayrı bir şeref noktası olarak kaydedecektir. Şimdilik nüve halinde teşek- kül etmiş olan ve Serbes fırka Damı verilen bumurakabe fırka- tenkit edebilir memleket dahi- linde taraftarlarını arttırmak ça- resini arayabilir intihabatta ka- zanmak suretile iktidar mevkiine geçmek için çalışabilir. Fakat- aynı zamanda bu fırka mensup- ları memleketin nizam ve asa- yişini muhafaza meselesinde tıp- kı iktidar mevkiinde imiş gibi hassas olmak bizzat kendi mu- vaffakıyetleri için de bir şart ol- duğunu bilmelidir. Mehmet Asım ŞÜP- İelektrik ziyası altmda pırıl pırıl yanan Jşaretler : | al EEE kini 5 YAZAN: Omer Rıza Lider Fethi Bef. ve fırkası bar bar bağrıyor: “Devlet iktesadi işlerle meşgul ol! mamalı.. “.— İnhisârlar kalkmalı... Çünkü libe raliz! Liberal olduğumuz için fert ce- miyet için değil, cemiyet fert için çalış. maldır, Zavallı (Adam Smit)in posasinı çe kardığı liberalism bize acayip ve yeri- ni yurdunu bulmadan damdan düşer wi > gibi geliyor... Çünkü dünyanm her ta o Onun bu vadide nazarı dikkati.) o — Osmanın hükümeti çok kut” rafında geri bir hareket olan liberaİyi celbeden beş on hadise Yardı.vetlidir. Her vilâyet ona sadık © Hatt İğin âvas Avaz bağrıyotları Bunların başımda, Hz. Osmanınldamların elindedir. “—Solür... soluz... soluz. Sol, s0 40) velileri aleyhinde ötede beride mev| © — Buna reğmen Osmanın hü ike 891 döle eli zubahs olan töhmetler bulunuyor-İkâmetini devirmek kolaydır. ... du. Sonra Hz. Osmanın akrabasını| Oooo Nasıl? 1917 Ruk Çarlığı yılulmış fakat) himaye etmesi bir çok menfaatleri| |o|oOGiz bana on on beş sağlâm henüz şuurlu ve dissiplinli bir devlet haleldar ediyor ve dedikodulara) adam bulunuz. Hepsi bizim telki” teessüs edememiz. Siberya şehirlerinin) sebep oluyordu. Bilhassa onun ak*| natımız dahilinde çalışsınlar ve birinde (Kolçada) biri vaziyete hâkim|rabasından olan (Hâkim) i Mediely er seyden evvel bu hükümetin olmuş... (Simirnef) adını taşıyan kah |neye getirtmesi oldukça mühim â-|fezayihini teşhir etsinler. Bütün raman etrafına batı adamlar almış. /Kisler yapmıştı. Çünkü Hz. Muhami| efkârı hükümet aleyhinde hazır Simirnef sormuş: met, bu adamı Medineden koğmuş, İsdekinn sönrü ilündi ulrmi etposli “—Ben mevklimde kalmak için ne) HZ- Ebubekir ve Hz. Ömer, onu bir vesile bulup bir kıyam tertip yapayım? Medineye almamışlardı. Bundan ei “.- Mürtecileri kes! demişler. başka gene Hz. Otmanm Beytük/ |. mermere Adamcağız vermiş emri hakikatey)malden vâsi mikyasta paralar ala: bal ikolaylağtır!” SİZ çar taraftarları kılıçtan geçirilmiş... tak onları uzak ve yakın akrabası: —O de iş “ee e ta. Smir Nef bir gün kili na dağıttığı söyleniyordu. Sonra'bunları bulup hepsinden ketum gün kiliseye gitmiş, her! ağıttığı ali Nil alöehünlle şey yerinde yalnız İbadet eden halklgene onun n İbni Mes'utldavranmak ve hükümet yi yok. Smirnef sormuş: ile Ammar İbni Yasire fena mua-çalışmak için söz alınız. Hepsini ye” «.-Hüni ibadet eden halk neteğe?)meleler yaptığını, hatta onlara da'lmin ettiriniz. Ondan sonra tekrar neden kilistler bomiböş? yak attırdığı şayidi. Buna benzerbuluşuruz. birçok hâdiseler ancak uzun uzadı: GÖMLEK Nifak tohumları nasıl ekiliyordu ? Maiyetinden biri: il — Tekrar buluşmaktan ise siz bi- — Mürtecileri kestirdiniz! onun için) Y& tahkik ve tetkik neticesinde afizim evimize ininiz ve bizim misafi" kiliseler bomboş! laşılıyor, Sebe oğlu, bu malâmatı'rimiz olunuz. Orada lâzım olan ehemmiyet ve dikkatle topluyor: adamları birlikte seçer ve onlarla du. Çünkü bunlar ilerde onün işine meşgul oluruz. yarıyacaktı. . — Çok muvafık! “— Ya demiş ben yanlış yapmışım o Sebe oğlu Dasradan Medineye| Ertesi gün Sebe oğlu, şeriki Cer ben mürteciyi dinsiz zannediyordum..! gidiyorken plânıni O hazırlıyordulmuz oğlunun evinden çıkarken Demek aldanmışım, vah vah.. diye ce. Onun Medinede gördükleri ona (Hakim bin Ceble) nin evine gir“ haletine dövünmüş... veziyetin bir fesat tertibine müsait 44. Hekim, itimat ettiği adamları topladı. Onlardan ketüm davran- mak için söz aldı. Hepsine yeminler i itasıle | ettirdi ve bunları Sebe oğlu ile gö- eaeniyek yaşikesllel e tirdü. Sebe oğlu evvelâ #hüphem Kemikli Güneş bu pro-|sözlerle bunların mahiyet ve kabili- ikti. ekiyor. Dün bir tanesi daha) yazanda ile bir kıyam hazirlamak|yetini öğrenmek istedi. Bunları” ikti... iki gün sonrâ bir başkası Babı | sonra bu kıyamı hükümet sleyhine|hepsi ds hükümetten memhun değil ali caddesinde boy gösterecek. Bir haf | gevketmek, ie kıyam eledi. O halde hepsi de “alacakları ta sonra, on gün sonra kim bilir ne ©İdenler arasmda kanlı hadiseleritalimat dairesinde hareket ödecek, lacak? kaç gazete dahâ meydana çıka | yukuuna sebebiyet vermekti. Atı- İhükümet aleyhinde kendilerine veri cak. Sonbahar rüzgârı bu sene İstanbu |lacak ilk adımlar bunlardı. Bunun|lecek haberleri, halk arasında neşre la soluk çınar Yaprakları değil kâğıtliçin Basradan lâzımdı.| çalışacaklardı. Maltityan Hoş ba Dik “Sena Orada hafi cemiyetin bir şubesi a-| O Hakimin evinde bu içtimalar te- dür gey. dağ? çılacak ve bu cemiyet vasıtasils vali etmiş, hükümetin gözcülerin” İstanbulun hovardaları iki yerde pe-İhükümet (aleyhinde her türlü den biri bir gün Abdullah bin Sebe' telkinat yapılacaktı. i görerek onun halinden şüphelen- Sebe oğlu Basraya vardıktan|miş, yabantı bir adamın (Hakim gönderdiği Cermuz|bin Ceble) ye misafir olduğunu Bas oğlunu bulmuş, ona ne yaptığını ra valisi (Abdullah bin Amire) bil sormuştu. Cermuz oğlu vazifesini| girmişti, Simirnef bunun Üzerine dehşetli sw- rette hiddetlenmiş tepinmiş, yumrük- larmı masaya vurmuş: * » » . Aklıma bir şeyler geliyor, söyliyemi- yorum... S. C. lideri de Simirnef gibil..) midir dersiniz. râ yerler: Beyoğlu ve Babıali caddesi... Bahıalide, mürettip, muharrir, wuh- bir, mütercim, musahhih, makineci es- nafı için mevsim pek te tehlikeli değil, Biraz da bizimkiler kazansın... Temen- dostlar i N : İşte yeni çıkan bir gazetenin bir ya) MİSĞ-, oğlu, Basralı adamına ticesinde müsbet bir şey gıkmamış” tı. Fakat Sebe oğlunun büviyeti, çok şüpheli idi. Çünkü kendisinin hangi kabileye mensup olduğu, ki- min nesi oldu”u anlaşılamamıştı. Bunun üzerine Basra valisi Abdul- lsh bin Amir, kendi vilâyeti içinde şüpheli bir adam görmek istemedi ğini söyliyerek See oğlunun Basra dan çıkıp gitmesi! söylemiş, istedi ği fesat tohumunu ekmeğe muvaf* fak olan Sebe oğlu Hakim ile mu” haberede devam edeceğini söyliye” rek ve Cermuz oğlunu burada bıra karak Küfe yolunu tutmuştu. Küfedeki vaziyet Basradakinden çok gergindi. Burada Küfe valisi” zısmdan bir parça: iyi “Kemikli güneş” dostlar, ahbaplar, - > şiirler, edipler.. Belit, fasahat boce| 7, Senin burada en gok emmi: ları, Eski san'atin üstatları, yeni san” |79t ar Kv in oğlu Hakim! atin pirleri siz söyleyin... 5 sn Say! Allah aşkıma “Kemikli güneş” nedir?) - — Bu adam sir saklar ve hükü: Ben düşündüm, düşündüm aklıma) met eleyhinde hareket eder mi? şu geldi: olsa olsa bu kemikiki güneşi — Eder. — O halde onunla görüşelim. bir kel kafadır.. Temenni edelim ki ye.) Hakim Basranm en muteber ni gazete Babinlinin “kemikli güneşi!”İeşrafındandı. o Kabilesinin (reisi olmasın? kendisiydi. Cermuz oğlu, Basraya Ne israf bütün servetini yüklenerek gelmiş, Geceyarısı... Bir barda... bir masa üsİve burada herkesten fazla Hâkim tünde iki kâğıt, Biri hesap pusulası..lile muamele etmiş, onunla seviğ- Üzerinde şu rakamlar yazılı: miş, onun mahremi serairi olmuş 150 ( lira!) tu. N . rar Öteki bir makale: serlâvhası: Cermüuz oğlu ile Hâkim hemen)nin Muzur “e. m Bu ne israf ! her akşam birleşiyorlardı. Cermuz| una veye ka düğü oğlu Sebe oğlu Medineden geldik.|den mühim kavgalar ve döğüş” Not: ten sonra Hâkimi evine davet et-iler olmuş, kavga canasında gid sai Bu makaleyi yazan muharrir hü-İmiş ve onu kendi reisile görüştür.|li sözler söylenmiş, meticede ve eti İ ve şimendifer yap-|müştü. Sebe oğlu, Hâkim ile görüş|nin hakaret amiz sözlerinden müte- tükten sonra onu kazanmıştı. Çün-|essir olanlar her yerde hükümet * kü Hâkim, Hz. Osman akal leyhinde, devlet reisi olan aleyhinde idi. Sebe oğlu Medinede) Osman aleyhinde ulu orta söyleme gördüklerini o mübalâğalandırarak| ğe başlamışlardı. Küfe valisi, niha anlatmış, nihayet ona şu #özlerilyet bu adamları sürmeğe söylemişti: mecbur olmu, bu yüzden orada €f” -—- Bana kalırsa bu ümmetinikâr azim bir heyecana uğramıştı salâh bulması için bir çare vardır.) Sebe oğlu buradaki adamını bul O da Osmanı hal'etmek. Buna ne|muş, vaziyeti anlamış burada ds tırmakla ittiham a Filistinde katolik hukuku Taymisin Cenevreden aldığı malümata göre İtalyan gazete. lerinin bir çokları Vatikanın ha- rekete geçerek, şimdiye kadar tapınmıyan Katolik bukkuunun | dersin? bir fesat şebekesi kurmuştu. Bu $© Filistinde tanınması için teşeb- — Çok doğru, fakat buna im.İbekenin başında onun burada br- büslerde bulunmasını terviç et- İkân var mı? raktığı Kerus oğlu bulunuyordu. mektedir. ( — Neden olmasın? *