22 Mayıs 1930 Tarihli Vakit Gazetesi Sayfa 4
e ee aw e iii —— 4 —VAKIT 22 Mayıs 1730 WEN Gayri mübadillere acıyalım e A ürk « Yunan müzakeratının bir itilâf ile neticelene- ceği hakkındaki ümitler yeniden suya düşmüş gibidir. Hükümetin bu işi kat'i bir tesviye şekiline bağlamak için göstermiş olduğu hüsnü niyeti artık Yunanlılar da inkâr edemiyorlar. Buna rağmen senelerdenberi devam eden mü- zakerelerin hülâsası büyük bir hiçten ibarettir. Bugünkü vazi- yete göre bu müzâkerat daha senelerce bu şekilde devam etse gene beyhudedir. Eğer bu müzâkerat ile alâ- kadar olan Türk tebeasının va- ziyetleri Yunanlıların ve Rumla- rm (o vaziyetlerine ( benzeseydi “ne zarar var; madamki buka- dar bekledik; daha birkaç sene sabır edelim, (Denilebilirdi. Halbuki hakikat böyle değildir. Müzakeratın ilânihaye uzama- sından dolayı Yunanlılar muta- zamır değil, bilhassa nistanda ne kadar Türk emlâki varsa hepisine vazıyet etmiştir. İstanbuldaki Rumlarda etabli vaziyetinde olarak burada kalı- yorlar. Demek ki müzâkerat da- ha bir asır sürmüş olsa Yunan- lıların kaybedecek biç bir şey- leri yoktur. Buna mukabil Türk tebeası pek çok zarar görmek- tedir; hele gayri mübadil olan Türklerin halleri yürekler par- çahyacak derecede elimdir. Zira bu zavallılar ta Balkan barbin- denberi Yunanistandaki emval ve emlâklerinin kiraların ala- mamaâktadır. Vakıa bunlardan arazi veya müsakkafat (sahibi (olanlara (İmam sokağındaki ) Gayri mübadiller cemiyeti vasıtası ile istanbuldaki OYunan O bedelâtı icaresinden bin liralık tapu kıy- . metinin birine muadil bir mik- tarda Otevziat © yapılmaktadır. Fakat ancak senede bir defa yapılan bu tevziat bunların birer aylık ihtiyaçlarını bile temin edemediği için hepsi çok elim bir ıstırap içinde bulunmaktadır. Geçen sene Maliye vekâleti bunların ıstıraplarına bir çare bulmak yolumu (düşünmüştü. Gayri mübadillerin (haklarına mukabil kendilerine birer bono tevziine, Ziraat bankası vasıtası ile Anadoludaki Yunan emlâki müzayedeye çıkarılarak tevzi edi- lecek bonolarla bu müzayedelere iştiraklerinin temin olunmasına karar verilmişti. Maalesef bu kararın icrası - ibtimal ki bilâ- here başlıyan siyasi müzakera- tın iyi bir neticeye vasıl olması ümidi ile - teahhürata m, vr Zanmediyoruz ki müzakeratın bugün almış olduğu manzara karşısında yeni bir hattı hareket düşünmek zamanı gelmiştir. Eğer Türk - Yunan müzakeratı daha ziyade uzayıp gidecekse, ve eğer bu teahhürler dolayısile gayri mübadillere verilecek bonoların tevzi sürüncemelere düşecekse hiç olmazsa gayri mübadiller ce- miyeti alâkadarlara ayda bir defa olsun birer miktar tevziat yapmalıdır. Eğer bu tarzda tev- yint yapmak için İstanbuldaki Yunan emlâkinden: alnan vari- dat kâfi gelmezse Anadoludaki ! kârlıdır; | çünkü Yunan bükümeti Yuna- | Yunan emlâki varidatından bir miktar para verilebilir. Daha ol- mazsa bir taraftan müzakerata devam etmekle beraber tekmil Yunan emlâkine vazıyet tedbir- leri almabilir. Aksi takdirde Yunanistandaki emlâklerinden başka istinat ve ümit noktaları bulunmuyan zavallı Türk tebeasının maruz bulunduk- ları felâkete tahammül etmek çok müşküldür. Mehmet Asım Hırsızlar Bu sefer polisteki ema- net odasını soydular Evelki gece Beyoğlunda polis emanet dairesine kapıyı kırmak suretile hırsızlar girmiş, seneler- den beri birikmiş olan eşyadan bir çoğunu çalmışlardır.Hırsızlar henüz yakalanmamışlardır. Emanette: Belediye meclisinde Muhittin B. izahat verdi Cemiyeti belediye dün Sadet- tin Ferit beyin riyasetinde top- lanmıştır. Muhittin bey emanetin 928 senesi hesabı kat'i raporundaki oktruva bakayası hakkında iza- hat vermiş, neticede evvelce diğer maddeleri müzakere edi- len rapor temamen kabul olun- | muştur. Bundan sonra vize raporu ©- kunmuş, vize muamelâtı şayan takdir gürülmüştür. Bütçe en- cümeninin henüz 930 bütçesini hazırlıyamadığı için bir aylık bütçe ihzarına karar verilmiştir. Bu muvakkat bütçe gelecek çar- şamba görüşülecektir. Jeneral Grov Gazi Hz. tarafından kabul edilecek olan Franzız Jeneralı Grov 2 veya 3 haziranda şehri- mize gelecektir. İnkılâp tiyatrosu temsilleri 12 mayıs perşembe akşamı Şehzade. başında Millet tiyatrosunda ( Canavar) milli facia 3 perde (Tayvare piyankosu ) komedi 1 perde. Maliye vekili Devlet bankası hakkın- da izahat veriyor Maliye vekili Saracoğlu Şükrü Bey mütehassıs M, Morf ile bir- likte Devlet Bankası grojesi ü- zerinde teteikata devam etmek- tedir. Prejenin tetkikinde M. Morfla beraber Nurullah Esat B. de çalışmaktadır. Vekil B. ayrıca şu malümatı vermiştir; “— Hazırladığımız müzayede, münakasa ve harcirah kanunla- nm Heyeti vekileye seukettik. Lâyihaların bu devreye yetişip yetişmiyeceğini bilmiyorum. Yal- nız biz bitirdiğimiz için Heyeti vekileye verdik. Halen Devlet Bankası prajesi üzerinde çalışı- yoruz. Yarmki Heyeti vekilede bitmese bile perşembe veya cu- martesi günkü içtimada müzake- re edilerek meclise sevki mu- hakkaktır. Mali ve iktisadi vaziyeti tet- kik için davet edilen mütehassıs M. Rist bu ay sonunda Anka- raya gidecektir. Maliye vekili Saracoğlu Şükrü B. bugün Baş- vekil İsmet Pş. Hz. lerini ziya- retle bir müddei görüşmüştür. —u a —— Ticaret odası m Yerli mallar sergisi için 3000 lira verecek Ticaret odası meclisi dün Şe- rif zade Süreyya B.in riyasetin- de toplandı. Evvelâ Gazi Mustafa Kemal ve Karaköy köprülerinde müru- riyelerin kaldırıldığına dair ka- nun oktındu. Bundan sonra Ağustosda Ga- lâtasaray lisesinde açılacak olan sergiye bütçede tâhsisat olma- dığı için (Liyej sergisine) ayrılan 3000 liranm devren verilmesi kabul edildi ve bunun berayi İ tetlek İktisat vekâletine gönde- rilmesi kararlaştırıldı. Bilâhere ticaret borsanın ha- riçte yapılan muamelelere mani olmak üzere değirmen, kırma- cı gibi müessesatın her on gün- de mamul maddelerini hâvi bir cetvel yaparak borsaya drenler P hakkındaki Tnk e kunarak tasvip edildi. Bundan sonra şeker inhisan- nın kalkmaması yahut B.M, Meclisinde yeni bir şekil tesbiti için İktisat ve Maliye vekâletle- rine müracaatla Zahire borsasına 5000 lira avans verilmesi teklif- leri de müzakere ve kabul olu- narak içtimaa nihayet verildi. BU AKŞAM MAJİIİK SİNEMASINDA Latif ve cazip EVLİN HOLT ile sevimli aktör HNARİ STUART iv AŞK BAHARI Güzel filmini temsil edeceklerdir. vi LOSYON 'PUDRASI BANA KA YARARDEŞ DA Porfümöri L. T. PİVER A.Ş., İstanbul Şubesi Şişli Ahmet Bey sokak No. 56.-Tel. Beyoğlu 3044 İ | Üst tarafı birinci sayıfamızda ( Kitaplar zamanla satılır. Ta- bilik bekleme işidir. Aym 278 manda bir dirayet bir basıla- cak kitabı-iyi seçmek işi oldu- ğu kadar.. Bizim tabilerin bir çoğu bir kitap az satıldı mı, kitabı iyi intihap edemediler mi derhal şikâyete başlıyorlar: — Vekâlet yardım etmedi ki, diyorlar. Bu doğru değildir. Her şeyi vekâletten beklemek sakat bir iştir. Bizim ber şeyi kendi yağımızla yapmamız lâzımdır. Yalnız büsbütün yardım etmesin demek istemiyorum. O gene yardım etsin ve en iyi kitaplar için mü- kâfat versin. Yalnız her Şeyi vekâletten beklemek doğru de- ğildir, diyorum. Yeni neslin kitap ihtiyacını temin meselesine gelince bu hu- susta biç merak etmiyelelim. Yeni nesil yetişinciye kadar zengin kütüpaneler tesis edilmiş olacaktır. Bu hususta ameli bir çare teklif ediyorum, siz bana 20 para temin edin, ben size gençliğe ait bütün neşriyatı te- min edeyim. Bu nasıl olur di- yeceksiniz, bakınız; mevcut ta- lebemiz her hafta yalmz (10) para verecektir. Bir ayda kırk para eder. Resmi istatistiklere nazaran miktarı (400) bine ya- kın olan talebemizin (300) bini bu parayı verse yekün ayda (3000) lira tutar. Bu yekün ki- tap almıya ve her mektepte bir kütüpane tesisine tahsis edile- cektir. Yani her mektep bu su- retle topladığı para ile her haf- ta veya ay kitap alacak ve bir kütüpane yapacaktır. Bu tekli- fim kabul edilsin, her ay kitap- çılık piyasasına 3-4 bin lira dö- külsün emin olunki tâbiler lâ- zm olan kitapları basmak için zaman bulamıyacaklardır. Bu verilemiyecek bir para ol- madığı gibi, bu işde yapılmıya- cak bir iş değildir. Ne vergi ne de kanundur. Bu yapılsın kitapçılar en iyi en müntahap kitapları basmak için meşgul olacaklar, her mektep bir kütüp- haneye malik olacak, sonra ve bilhassa her çocuk okumağa alışacaktır. Bu usul ocaklar, kulüpler hatta büyük ksraathanelere teşmil olu- nürsa fayda daha umumi bir şekil alır. Hususi okuyuculardan bize çok bir hayır yoktur. Bun- lar eski harflerle okumak zevkini itiyadını bozmak istemiyebilirler, Fakat yeni nesil böyle değildir. Bize herşeyi yeni nesil temin edecektir. Sonra bu işe ecnebi mektep- leri de iştirak etmelidir. Kütüp- hanelerini garbın bir çok kitap- ları ile dolduran bu mektepler niçin Türk neşriyatını takip etmesinler. Sonra ıslahı lâzım işlerden birisi de bayi teşkilâtıdır. Bayi teşkilâtı yok gibidir. Kitaplar satılır, fakat bazan paraları gel- mez ve yenir. Hele bazı taşra kitapçıları vardır ki lâkayttirlar. o İsdar ki bazan gönderilen kitap paketini bile açmayı zah- met addederler. Bayi teşkilâtı | da temin edilsin, 6 vakit tabiler kitap basmak içinçi Zaman bula- | mıyacaklardır. Eski harflerle basılı kitapları- mızdan yeni harflere çevrilecek çok mühim kitaplarımız vardır. Yeni anketimiz tasrih edeyim vekâlet | Namık Kemal Beyin Ebüzziya kütüpanesi cedide bu meyanda: bu hususta lisan müşkülâü : dır. Meselâ Rübabı ai yeni nesil kolaylıkla anlıy: vw caktır. Bunun için bu i#* müşkülleri (o hallettikten başlamalıdır ki bunun balli kâlete aittir. 7 G lisanlarından az derek v * lara gelince burası bir Ben hatta Bulgarlardan tap almıya taraftarım. Yukarıda yazıldığı veşhile z yanı dikkat bir teklif yapi” neticeden kuvvetle emin w nen İlyas Beye tabi Ahmel z lit ve Semih Beylerin işardi tikleri “kurunu vustai,, 0 Bu meselesini de sordum. j Kanaat kütüpanesi neşriyat. alâkadardı. İlyas Bey dedi © — Kurunu vustai eserlef retmedim. Ne demek isi anlamıyorum. Neşriyatta ye vardır. Birisi mektep V€ sek sınıf, diğeri halktır. okumağa alışan balka ciddi, ilmi eserler onlar için meraki tahrik kitaplar (o vermeğe z Hatta Kurunu vüstai esef sere de kurunu vusta diyeceğiz. Bir eser ki, Fransızcaya bile nakil rum. i Ayrılırken İl; B. tekel e — başlıyacak, okuma zevki © verilecek, biz vereceğiz. Ç£ Rica ederim söyleyin a se fena mı ve bunu niçin yalım ? A. gı ——a— ker fiyatla! Ün tarah inci rumi lâğvı dolayısile 1 basi itibaren limanda kilosu 5“ # mal olan şekerden 27,5 "gf gümrük resmi ayrıca yasi, muamele vergisi ve busuf şinden oktruva alınacağı *” miştir. yal Aza şekerin maruz * wi tereffüden şikâyet etmişle” uğ bir kısmı inhisarın de # mennisinde bulunmuşlardı” Neticede âcilen Mali? iktisat vekâletlerine bulunarak B, M. Meclisin© kılmacak yeni bir şekil 9” sının temini ittifakla kabul muştur. VAKITIN TAK Perşembe Mayıs 1930 Güneşin doğuşu: 4,37 — bas” Ayım doğuşu : 2,27) PİE Ere " Ti Bugün rüzgâr kof: Y di olacıltır
