24 Şubat 1930 Tarihli Vakit Gazetesi Sayfa 8
—3 — VAKIT. 24 Şubat 1930 — Geçen hatraki bilmecemiz Geçen haftasi bilmecemiz : “ Mustafa Kemal, ( Mal - usta - afak - kem - al) idi. çekilen kur'a neticesinde kendi- — Seyahat e iyatı Fuat Beyin “Dedikodulu seya- Bien karierimz ansnda | hat, isimli kitabı münasebetile.. Jerine şu hediye erisabet etmiştir: | Bati Rıfkı, Ahmet Haşim, Mehmet Nu- rettin Beylerin seyahat hatıraları üzerinde bir tetkik Yazan : Bekir Sıtkı Turizm harpten sonra dehşetli | BRAZILYA SEYAHATNAME- Bir ko'onya şişesi kazanan İstanbul kız lisesinden 447 Feride Hilmi Hanım Birer a'bom kazananlar İ — Vefa ora mektebinden 29 Hay- seddin B. 2 — Istanbul Rauf B. 3 — Tüktlmde Firuzağada Nazire H. 4 — Erkek hayar mektebinden Süha Verdi B. Birer kitap kazanalar: İ — Galatasalay erkek lisesinden 1076 Nejat B. 2 — Derüşşefakadan 948 Enver B $ — Bakırköy ikinci mektep sınıf 5 ten 183 Nihsl Fehmi H. 4 — Sanyerde Doktor Mehmet Necdet Bey kerimesi Selma Nazime H. 5 — Ankara kız sesi sınıf 2 şube Sden 530 Neriman Rıza H Birer kartvostal kazananlar ! 1 — Erzürumda Çağlıyan mektebi sınıf 1 den 144 Mehcure Hayri H. 2 — Ankara İnönü mektebi sınıf 3 ten 125 Naciye Osman İL 3 — Aksaray, Muratpaşa No. Side İzzet Kâzım B. 4 — Ankara Kız lisesi sınıf f şube Sten Belkis EL 5 — Ankara Gazi erkek mektebi sanıf 4 şube 1 den Dündar B. 6 — İstanbul erkek muallim mektebin- den 65 Süleyman B. 7 — Kabataş lisesi sınıf 2 şube 1 den 628 Ahmet Gültekin B. 8 — İstanbul kız lisesinden Neriman Cevat 1. 9 — Gaziosmanpaşa orta mektebi sınıf I şube? den 403 Fethi B. 10-— Şehzadebaşı Toprak sokak No. 16 Fikret B. Takdır varakası kaza- nan kariletımizin isim- erkek o Bisesinden OI3i derini yarın dân edece- ğiz! Bilmece halleden karilerimize Şimdiye * (okadar bil- mece halleden karilerimizden taşrada olanlar ile Göztepe, Bostancı, Adalar gibi yerlerde bulunanların hediye ve takdir varakâları tamamen gönderilmiş- ve Kadıköyde bulunup da henüz takdir varakalarını veya hediye- lerini almamış olanların önümüz- deki perşembe ve cuma günleri öğleden sonra idarehanemizden almaları rica olunur. Bu haftaki bilmecemizi halle- denlerden İstanbulda bulunanla- rın hediye ve takdir varakaları da perşembe ve cuma günü öğ- leden sonra verilecektir. Anka- radaki © karilerimizden © kitap ve Saire gibi hediye alanların hediyeleri O doğrudan doğ- ruya adreslerine gönde- amam Kartpostal ve tak- varakaları cuma ye kadar melike pe Beyin Hakimiyeti Milliye | karşı- sındaki dairesinde tevzi oluna- caktır. Şehrin dahilinde Gözte- pe, Bostancı, Adalarda oturan- ların hediyeleri posta ile gön- derilecektir. ç 17 şubat 1930 nüshamızdaki cetvel dahil olarak, mükâfat ve takdir varakası kazananlardan - hediyesini almamış olanlar varsa birkaç kelime ile çocuk sayıfası — muharrirliğine malümat overme- leri rica olunur. aldı, yürüdü, tabii bizde değil, başka memleketlerde, Avrupa- da, Amerikada... Biz, mescâ, bir İzmite, bir Adapazarma, bir i Bursaya gidemezken Okyanus- ları aşan transatlantik dolusu Amerikalı, Avrupanın bir çok büyük şehirlerine olduğu gibi şu bir türlü seyyah şehri haline getirilemiyen İstanbula bile akın ediyor. Turizm, henüz bizim tadını almadığımız yeni bir zevktir. Bir memleket ve bir iklim değiştir- menin o harikulâde heyecanını düşününüz Sanki sade bir mem- leket ve iklim değilde bir dün- ya değiştirmiş ve yahut dünyaya ikinci defa başka bir alemde gelmiş gibisiniz: Yeni insanlar, yeni Ovfuklar, yeni şekiller, yeni renkler ve gölgeler. alış- tıklarımızdan (Obüsbütün ayrı lezzette içkiler ve meyvalar!,, Turizm her ne kadar günden güne artıyorsa da hiç bir zaman her canı isteyenin turist olma- sına imkân yektur. Bunun için evvelâ para ister, sonra vakit, daha sonra da sıhhat... Tabii her odamda da bu üç şartın ü- çü de,-hele birincisi,-bulunamaz. Bundan dolayıdır ki, birçok kim- seler memleket memleket, iklim iklim do'aşacok'arına, turistlerin hatıralarım okurlar. Bu suretli meselâ doğduğu şehirden bir karış ötesine çıkınıyan kari, turist mubharririn koluna takıla- rak, bir gün Afaikada yamyam- larla dost olup, bir başka gün Okyanus adalarında rakseden vahşilere karışarak, Hintten Çi- ne, Çinden Japonyaya geçerek alâ bir devri âlem seyyhatı ya- pabilir. Bu heyecanlı seyahat eserlei son zamanlardâ müthiş rağbet gör- miye başlamış, birçok büyük Avrupalı ve Amerikalı muharrir- ler, dünyayı karış karış dolaşıp gördüklerini, duyduklarını yaz- mışlardır. Hatta yalnız şöhretli muharrirler değil, meslekleri muharrirlik olmuyan turistler bile seyahatnameler vücude getirmiş'erdir. Markopolonun maşhur sayahat kitabından sonra meçbulün ve uzağın zevkini duyan medeni adam, harbin ve bilhassa sonu terakkiyatınm tevlit ettiği nevrözden dolayı yerinde dura- mıyor, iklimden iklime atlıyor. Bunu yapamadığı gün oturup turistlerin (eserlerini okuyarak içini avutmıya çalışıyor. Bugün bütün garp lisanlarında turistlerin eserleri birer kütüpa- ne dolduracak kadar çoktur. Fakat bizde? 1! Bizde « turist » nevadirden bir mahlüktur; tabii türizm eserleri de o nisbette az.. Türkistan ve Hayve seyahat- mamesi, Çinmaçinde bir Türk, falan gibi eserleri bir tarafa bırakalım. Yeni tarzda yazılmış seyahat eserlerinden işte aklıma gölenler; Falih OPıfkı Beyin Sİ, Ahmet Haşim Beyin BİR SEYAHATİN NOTLARI, Meh- met Nurettin Beyin KARACA- AHMETTEN TUTANKAME- NIN MEZARINA KADAR... Ve sonuncusu: Fuat Beyin DEDİ- KUDULU SEYAHATİ. Brezi'ya seyahatnamesi, kud- retli bir kalemin verebileceği en güzel eserlerdendir. Fakat seyahatname, bilhassa $on'arina doğru, bir kesap kitabı gibi kuru rakamlara (o boğulmuşlur. Niçin? Buna ne lüzum vardı?, Muharrir devairi devleti birer birer dolaşıp bu ithalât, ihracat varidat ve masarifat cetvelleri sureti mabsusada çıkartmadı ya. O seneye mahsus olan matbu bir istatistikten - almış olacak.. Halbuki ben de siz de bu ma- lümatı, gene o istatistiklere müracaat ederek her zaman kolayca bulabiliriz. Ahmet Haşim Beyin seyabat notları vaktile İkdamda neşre- dilmiş, sonra BİZE GÖRE lerde ayrı bir fası! halinde basılmıştır. Bu notlar hakiki turist bir mu- harririn görüşe müstenit eserin- den büsbütün farklıdır, ve bü- yük bir edibin duyuşlarını tesbit etmektedir. Meselâ Haşim Bey Parisli okadından O bahsediyor, Parisli kadını göremiyoruz, fakat teninin o nefis kokusunu koklu- yoruz. Parisin ışıklarını, gene ayni suretle, gözlerimizde değil, di- mağlarımızda yaniyor. Mehmet Nurettin Beyin seya- hat hetiralarn, hakiki seyahat eserlerinin en güzel bir nümune- sidir. Mubarrir Karacaahmetten Tutankamenin mezarına kadar olan o geniş mesafeyi, bütün budutlarile ne güzel aynlatıyor, Torosun (o çamlarım, Lübnanın hurma ve portakal ağaçlarını, Tihin kum çöllerini ve Mısırın kadim ehramlarını sanki beraber görüyor, beraber dolaşıyoruz. Şimdi asıl beni bü makaleyi yazmıya sevkeden esere gelelim; DEDİKODOLU SEYAHAT! İnsan bu kitabın üstünde, “Muhtelit mubadele komisyo- nunda sabık Türk müşaviri, titrini ve “Mehmet Fuat, ismini görmese, Ali Cenani B. tarafın- dan yazıldığına bükmedecek|, Bununla beraber, Fuat Beyin seyahati de, Ali Cenani Beyin- ki kadar değilse de, dedikodulu olmuştur. Kendisinin dostları o- lan Vakıt mubharrirleri bile, Muhtelit mubadeleden çekildik- ten sonra Fuat Beyin başını alıp gittiğini zannetmişlerdi. Fa- kat, hayır.. Fuat B., Bahrah- merde, Yemende, Adende, bir müddet dolaştıktan sonaa döndü, ve Vakıt sütunlarında eğlenceli, güzel hatıraları nakle başladı, Bu yazılar daha sonra toplandı, ve birkaç gün evvel temiz bir cilt halinde neşredildi. Güzel ve canlı konuşan, ko- nuştuğu gibi yazan Fuat B., | | ar ha e e e eg e e Rp a Hayat mektepleri nasıl islah i ve tevsi edilecek? ayat mekteplerinin ısah ve tevsi edilmesi birkaç gün- denberi mevzuu bahsoluyor. Bu mekteplerle doğrudan doğruya alâkadar olan salâhiyettar kim- selere müracaat ederek neler düşünüldüğünü, neler yapılacağı- nı sorduk. Bize şunları söyledi- ler: «— Hayat mekteplerinin pro- gramının ıslahı ve tevsii birkaç senedenberi mevzuu bahistir. 1926-27 senesinde Türkiyeye gelen Belçika meslek mektepleri umumi müfettişi M. Omer Buis sabık Maarif vekâleti müsteşarı Kemal Zaim Beyle bu mektep- leri lise derecesine e beraber, beynelmile! «Pijye» ti- caret mekteplerinin temin ettiği menafii temin edebilecek bir prog- ram tanzim etmişti. Bu program henüz tatbik edilmemiş osmakla beraber Hayat mektepleri sene- lerdenberi muvaffakiyetle tedri- | maa dedikodulu seyahatinde bize neler anlatmıyor. neler?... Hidi- viye kumpanyasınm Raşit vapu- rundaki garip, tuhaf, gülünç yol arkadaşlarını mı, Mısıra inerken kontrol için vapura gelen zabıta heyetinin başında benzi süt ren- ginde, yüzü çilli, kulaklarının üs- tünde de iki veya üç çil bulunan ölü dudaklı, sırtlan yüzlü, peltek, ne oldum delisi olmuş, teşekkü- lâtı itibarile pek zaif olması lâm gelirken sağa sola biper- va hareket edebildiğinden do- layı, zorla semizlemiş, müstekreh , bir adamı mı, daha neler, ne Mısır hükümdarlarından Tutan- kamenin otuz asırlık mezarında, çoğu daha dün kuyumcu, oy- macı, hakkâk, dükkânından çı- kıyormuş gibi terütaze bulunan o pek külliyetli, pek mütenevvi ve tutarsız eşyayı, örme boncuk patiklerine ve güderi eldiven- lerine varmcaya kadar çalmak | için bavulu nev'icat maymuncuk- lar ve yeni mekşuf mayilerle dolu olarak Mısıra girdiği haber alı- nan bir kimse bile benim Port- saittte maruz ka'dığım gümrük taharrisine uğramazdı. ,, Bu kitapta, daha düne kadar kanımızla suladığımız yerlerin, Hicazın, Yemenin, Adenin, Misır sahillerile Suriye ve Filistinin bizden ayrıldıktan sonraki, bu manzlarını seyrediyoruz, ve (o inkilâbimız Ooo hakkındaki düşüncelerini öğreniyoruz. Kitabın 80 ninci sayıfasında deniliyor ki: “Vahabiler Hicazda Osmanlı | imparatorluğuna ait bazı teşki- lâtı ve bir çok idari tabirleri ip- ka etmişler, Esasen çürük çarık | olan bu teşkilâtm, imparator- luktan Şerif hükümetine ve Şe- | rif hükümetinden de Vehabilere | intikal edince aldığı hali, siz ta- bayyül ediniz. , 66 ncı sayıfada, Kobra şeyhi Yahya Alinin bir sözü: «Sizdeki Ere selâm götür.» Dedikodulu seyahatte “Cidde ve Piza kulesi, isimli bir yazı | da var. Bu iki ismin neden yan eki LAN İmralı iie 1925-26 Senesindenberi erkek Hayat mektebinden 91 Ef, m9 et etmiştir, Bunlar muhtelif essesatta ve hususi ticaretbaf©| lerde 50 - 160 lira ile istihdö” edilmektedirler, Huli hazırda bu mektep mezuwları orta mektep mez salâhiyetini haizdirler. Progr genişletilip tedris senesi te zyit edildiği takdirde bu m teplerin diğer memleketlerde lisan ve ticaret mektepleri tamamen orakabet edeceklefi ve aynı zamanda ( İstanb ecnebi müesseselerin lisan ticaret okısmına devam ed talebeleri Ooralara (o gitmektö kurtaracağı aşikârdır. Neş eden talebe iş bulmakta mü külât çekiyor mu, diye soruyf sunuz. Hayır! Esasen mekt& idaresi talebenin daha son sın iken muhtelif müesseselere leşmeleri için lâzım gelen büsatı deruhte etmektedir.,, nız, kitabı okuyunuz! ! Nihayet, kitabın en hazin psfi çası: Yemendeki Türkler: «İnsan en kolay kendini tır. Bu vatantandaşlarımın da Yemene alıştıkları, artık ralı oldukları tarzında düşüne lere kapılarak kendilerini ald mışlar, orada kalmışlar. Ve ofi ya alışmadıkları ve oralı olm dıkları halde gene orada caklar, ve orada ölecekler.» Fuat B. in eseri Türkçedeli seyahat kitaplarınm, hiç şüp siz, en güzelidir, ve edebi miz « Dedikodulu seyahat » bir kitap kazanmıştır. Bekir Sıtkı A epi Teşekkür Posta müdürü umumisi, fon müdürü umuml'i esbakı sabık Devlet demiryolları telgrfi fen müfettişi umumisi Fahri B yin cenazesine iştirak lütfü bulunan zevatı kirama, bil Darüşşefekanın o küşadında talebe ve mektebin ilk mezi olan merhuma karşı bu mektö tarafından gösterilen mevedd âsarına, telgrafla, mektupla bizzat cenazede hazır bul dost, ehbap ve taallükatım derin ve candan teşekkür” ederiz, : Yepeni Cema, yeğeni: Mükrime 'Tevf yeğeni Mücenettize Kâmil, kızın Mekö Serap Fahri, zevcesi: Kitsar Fahri Yeni nesriyat AYIN TARİHİ Matbuat umum müdürlüğü carafın“ her ay müneszaman neşredilmekte © “Ayın tarihi, son müshalerile tar8” Avrupa bir mecmua halini Af Bilhassa tabast san'atının enfes bir münesi olarak intişar eden buy me“ nın son çıkan 70 numaralı nüsh “e çok mühim münderecar vardır. w ederiz. 'Dcaret ve zahire, Maatlar Ticaret borun kilan tarafından verilmiştir Okkan Azam 19) a Buğday Yumuşak Kızılez Sert — Zabireler — Çavdar di n s İN e # Fassiya *
