12 Aralık 1929 Tarihli Vakit Gazetesi Sayfa 4
— 4. — VAKIT. 12 Kânunevvel 1929 —— YAKINI ka hip set Paşa hükümetinin pa» ramızın kıymetini muhalaza Içın ittihaz etfiği tedbirler yalmz mali vaziyetimizi islâh etmekle kalmıyacaktır; bu tedbirler aynı zamanda ferdi ve milli hayatı - mızda geniş bir refah safhasınm ilk merhalesi olacaktır. Bugün iktisadi buhranlar içinde kıvra - nan köylerimiz ve büyük şehirle- rimiz az bir zaman sonra wtırap. lardan kurtulacaktır; memleketi- mizde birçok ticaret ve sanayi müesseseleri birdenbire inkişafa başlıyacaktır, müstahsil olan her- kes işlerinde yeni bir ferahlık duyacaktır; hatta müstehlikler bile hayat pahalılığı kâbusunun bir zaman sonra üstlerinden kalk. mağa başladığını göreceklerdir. Bu itibar ile hökömetin tatbi kine azmetmiş olduğu kararlar Tük milleti için büyük bir ikte sadi inkilâp mahiyetindedir. Bu sözlerimizi söylerken ha. yülden değil, hakiki bir kanaa'ten ilham aldığımızı tereddütsüz o- larak iddia edebiliriz; ve eğer bu sözleri söylerken nasıl bir mülâhszaya tabi olduğumuzu izah edoek olursak kanaatleri mize okuyucularımızın da iştirak edeceklerini zannederiz. Filhakika yapılan hesaplar şu hakikati tesbit etmiştir; memle- ketimizin tediye müvazenesindeki senelik açığı 40 m'iyon İlradan ibarettir; halbuki ber sene yalnız devlet bütçesinden muhtelif mü. dayant vamtasile harice gönderdi. ğimiz para miktarı 50, 60 milyon Hrayı bulmaktadır. Binaenaleyh sadece hükümet bütçesinden ha. rice giden paralar sıkı bir kon- trol altına alınırsa tediye müva- zenesindeki açığımızı kapatmak mümkün olacaktır, Tediye müvazehesindeki açığın kapanma ise şimdiye kadar ihracat mallarımızın kifayetsizli ğinden dolayı her sene harice gemi (40) milyon liranın dahil vaz imes, bu kadar paranın sanayi, ticaret ve ziraat erbabı arasında dağıtılması de mektir. H, ii Tuk #ene devlet hizine- 12 Kününevsel 1879 5 İapanpalıların öküz ya. ına merakları me. olduğundan bu ke Er panya kıralının yelime cemiyeti mâ nasebetile Madrttfe onbeş bin seyirci hazır bulunduğu halde icra olunan yarışta ökü. zün biri seyircilerin İçine afılmış ve jandarmanın biri öküzün önünü almak istediğinden öküz boymu- sile merkumu berhava etmiştir. Bilâhıra hassa askerinden bazı feberdar- lar vürut ederek öküzü öldürmüşlerdir. kıymetini muhafaza etmek, itha- lât ile ihracatımızı tanrim eyle mek için alınacak tedbirleri sade. ce hükümete bırakmak kâfi de- ğildir. Bu hususta bizzat milletçe yapılacak pek çok şeyler yardır; ve ancak efradı millet ile hükü- metin elele vererek girişecekleri müşterek mücadele sayesindedir ki iktsadi inkılâp sahasında beklediğimiz güzel neticeler hasıl olacaktır, Mehmet Asım Günün siyaseti — Avrupa inhisarı mı? —o Barı Avrupa siyasileri tarafın- dan ortaya atılarak bir müddet- tenberi bir takım kilükale sebe- biyet veren Avrupa ittihadı me- selesi hâlâ efkârı umumiyeyi mü- him surette işgal eyliyor. Bu fik- rin sıkı taraftarları olduğu gibi şiddetle aleyhinde bulunanlar da vardır. Bunlar meyanında Fransız ayanndan M, Hanri Beranjeyi gö'mökteyiz. M.*Hanri Beranje, uzun müd- dettenberi beynelkıt'at münase- batın tetebbüü ile meşgul olan bir zattır. Bu zat Avrupa ittihadı fikrinin sulhü müsalemete bizmet etmiyeceği gibi bir harp tehlikesi teşkil edeceği kanaatindedir. Kurunu vüstada derebeyleri rasında devam edip giden Ku- runu cedide de asrı hazırda ya- vaş yavaş milliyet ihtirasları şek- linde tebellür eyliyen tefevvuk mücadele ve muhareböleri, M. Be- ranjenin kanaatınca Avrupa İtti- hadının teşekkülü takdirinde bey. nel kıt'at bir cidal şeklini ala caktır, M. Briyanın Cenevre konferan- sında kemali telâkatle müdafaa tiği şu ittihat fikri hakikaten Fransız âyanının tahmin eylediği mahzurları dâi midir? M. “Beranje,, fıkrini müdafaa için birçok deliller toplamıştır. Bunların arasında en mühimmi Avupanın eskisi gibi merkezi medeniyet olmadığıdır. Bundan başka birçok Avrupa devletleri müslemlekeleri dolayısile beynel kıt'at bir vaziyet almışlardır. Fransa, İngiltere bu sahada en ileri giden iki Avrupâ hükü metidir. İtalya Bahrisefit hava- sında ittisa çarelerini arıyor; Al manya müstemlekelerinden mah- rum olalı sinai kudretini bülün dihana teşmil ediyor, Felemehgin asıl varidat menba: kudretini bü- tün cihana teşmil ediyor. Fele- mengin asıl varidat menbaı Ce- İ zairi maverai Hinlitir, Belçika Af- rika Kongosu gibi büyük bir müs temlikeye maliktir, Böyle olduğu halde bu Avrupa devletlerinin birleşerek Avrupa ittihadını (o vücude (getirmeleri mümkün müdür? ve böyle bir teşebbüsün neticesi ne olur ? Eğer Asya vö Amerika kendi. lerine karşı dört yüz milyonluk bir kütlenin ittihat ettiğine kana- at getirirlerse, o kıt'alardaki mil letlerin de, yek cephe teşkili için birleşmek © teşebbüsünde bulun- maları kadar tabii bir şey yok- tur, Ve böylece Avrupa ittihadına karşı merkezini Bahri muhiti mü- tedilde “Japonya nın bimaye- sinde teşkil edecek bir Asya itti- | hadı ile Maverayı Atlas cümhu- üyetler.ni birleştirecek bir Ame rika ittihadı vücüde gelecektir. Bu sefer ber biri yüzlerce milyonluk, beşeri kitlelerin yek diğerile cidale girişmesi ve neti- ceten çarpışması nihayet bütün âlemi insaniyeti hercü mercede- cek harpler vukua gelmesi tehlikesi müsteb'at değildir. Aynı zamanda böş kıt'aya kol salmış olan Avrupa milletlerinin ittihadı bu milletlere ait müstem- likeleri de ayni camiaya ithal ede- ceğinden M. Briyanın teklifi ne- ticesinde husule gelecek ittihat bir kıtası halkının ittihadından ziyade kıt'at sairedeki müstekil devletlere karşı Avrupa düveli muazzamasinın (cephe teşkil et- mesi mahiyetinde telâkki edilebilir. Pek makul ve mantıki olan bu nazariyeleri cerhetmenin im- kânsız olduğuna eminiz. Avrupa ittibadı terkibinin mefhumu Av rupa ve müstemlikelerinin evvelâ Amerika v& sonra Aksayı Şarka karşı bir inhisar teşkil etmesi demektir. Böyle bir inhisarın, be şerin sulhü müsalemetine hızmet edeceğini iddia eylemek abes olmaz mı? Avrupa milletlerinin siyasi itti- badı gibi pek hayali ve ayni za- manda tehlikeli bir fikir arkasın dan koşmaktansa, Avrupa hükü- metleri arasında sınal ve iktısadi revabıtı takviye ederek, sulhü müsalemeti temin eyliyöcek teda- bire girişmek, gümrük mesailini yekâhenk bir şek'e sokmak, içti. mai, iktisadi ve hukuki nasları tevhit ederek siyasi neticeler ve recek sui tefehhümlerin önüne geçmek ber halde daha müfit bir netice verir, Bu gibi iktisadi ittihadın Ame- rikâyı ve Aksayi şarkı kuşkulan- dırmıyacağı, ve bu kıt'alarla da revabıtın takviyesi o neticesinde zamanla cibanşümul bir mahiyet peyda edeceği kanaatindeyiz. M. Briyanın bu mevzu üzerine mesaisini teksif ederek Avupa devletlerini Cemiyeti akvama ben- ziyen ikinci bir çıkmaza sürük- lemekten tövekki etmesi çok te- mepni edilecek bir keyfiyettir. M, Gayur Hatıra gelenler Kendi kıymetini bilen Meşhur Fransız kursanı “ Jan Bar , birçok İngiliz gemileri batırdıktan sonra şövalye dö “ Forben , in yanında Versay sarayına gitmişti. “ Jan Bar , bir açık pencere önünde pipo- sunu içerken kıral on dördün- cü “Lui, köndisine seslene- rek dedi ki; — “Jan Bar, sizi filo ku mandanı nasbettim. “ Yan Bar ,, gayet sadebir tavırla şu cevabı verdi: — Pek iyi ettiniz haşmet mcap! Bu cevap etraftaki kıral nedimlerini kahkaha ile gül. dürdü. Koca kursanın söz. lerini kaba ve saçma bulmuş lardı. O vakit on dördüncü * Lui , nedimlerine dönerek ciddi bir tavırla dedi ki: — Yanılıyorsunuz efendiler! Bu cevap kendi kıymetini bi- len ve bu kıymeti ziyadeleştir- meğe her vakit amade olan bir adamın ağzina yakışacak yegâne cevaptır | il Çinde muharebeler Asi kuvvetler Kanton üzerin doğru ileriliyor "Kanton, 11 (AA)— Asi kevvetler, Kanton Üzerine doğrü yer tedir. Son alınan Çin telgraflarına nazaran asiler pazartesi günü şehre ancak 27 mil mesafede bulunmakta idiler, Gene bu lg ra 97 mil şimelinde ve birkaç sant devam eden gayet şiğd€ harebe vuku bulmuş olduğunu haber vermektedir. üne mani olmak için Kanton'dan külliyetli miktarda takviye y derilmiştir. Bura bastaneleri mütemadiyen gelmekte olen yaralılı” ui pe” gi muştur. Honkgügtan gelen vapurlar * Şungaydan bildirildiğine göre Pekin, İlanacou demlyolları Üzerinde şiddetli muberebeler olmuş ve kevvetlerine taarruz etmişlerdir. Berlinde müsademeler : Berlin, 10 (A A)— Milliyetçi Sosyalistler ile komünistler ars” dg bi Asilerin, Hedi ve? kıtst6 y Çin elle ve memurları İle Tientsi asiler P ve 0? çarpışma olmuştür. İki taraf arasında rüvelver ateşi teati edi kişi yaralanmış beş kişi de tevkif edilmiştir. Yeni Irak komiseri nasıl gelmiş? Bağdat, 10 (AA)— Yeni Irak komiseri sör Francis Humphi?, vetli bir tayyare filosunun muhafazası alunda Bağdata gelmiş Ki" vd tarafından kabul edilmiştir. mM? Vakıtın bulmacd Dünkü bulmacamızı halledemedinizse bugünkü hallidilnif, / bakarak yeni bulmacamızın sırrını meydana çıkarabilirsiniZ için aşağıdaki tarifeyi tatbik ederek üç beş dakika meşgul “ kâfidir: DO AJUR EN— s6 Bugünkü bulmacamızm balledilecek yeni şekli Soldan sağa ve yukardan aşahı — Mania (3), sinire mensup(4) — Hane (9), en küçük zaman (9), kadın (3) Kendini vermek (6) Söz (5), mahsus (3) Geçlei fırtana (7) Fatih civarında bir semt (11) Birdenbire (3), Fransızca Rıza Tevfik Verilen bir habere göre bir mektup göndererek Türki- yeye kabulünü rica efmiş. Dün sabah ointişar eden dir refikimizde görülen bir hebare göre yüz elliliklerden Rıza Tevfik son günlerde Ankaraya suzişli bir istirham mektubu göndermiş Ve artk memleketi pek ziyada özle- diğinden bahsilesdahalet etmiştir. Doğru veya yanlış olması muh- temel olan bu haber Üzerine Riza Tevfiğin nerede bulunduğu ve ne işler gördüğü hakkında tahkikat yaptık. Öğrendigimize göre birkaç sene evel maverayı Erden hükt- İ metinde bir memuriyet almış olan Filozof (o bir sene evel Amerikaya İ gitmiş ve orada birtakım konfer- tanslar vermiştir. Şimdi Rıza Tevfik galiba, gene Suriyeye o dönmüş! bulunmaktadır. Büyük kızı ile oğlu Nevyorkta, küçük kızı Londrada, en küçük oğlu da Berutta Amerikan kolejin- dedir. Nevyorka geldiği zaman op uzun sakallı olan Riza Tevfik orada sa | kalını, bıyığını tıraş etmiştir. Kendisine ONeyyorkta tesadüf edenler İngilizceden tercümeler yap- makta olduğunu ve sık sık mem- İ leketi o özledirinden (o bahsettiğini | ,söylemektedirler. via ox > isim Mzmsm-izisi iZesacnunen “1> z a>i-4mxr hayır (9), Rumca heri 8 — Fakat (9), küf (8) v 9 — bırakılan eser (2) ' bir küçük hayvan © /# 10 — Nev (4), Asya Avrıp* | sında bir değ (4) (1 — Genişlik (9), mahsif” en İyi içki adamın bu mealde göndermiş olduğuna ihmal bilir Rıza Tevfik bu mek” Türkiyede ölmek istedini mekte İmiş Bir kadını sopâ ye öldürdüler Bartın, 11 ( Vakıt ) — Ki köyünden Reisoğlu Hast” oğlu Alinin zevcesi Hatice bir düşmanlık nellcesind€ | ile başından vurup öl el Uludağda yapılan O Bursa, Ti ( Vakıt) — Ul gi yapılan otelin tesellüm mus bugün yapıldı. Kânunevvel 1929 Kara kış frtna“ Güneşin aoğuşu:7,İ0 Namaz vakitleri Sabah Öğle 146 12n8 1438 Bugünkü have Bogün Rösgtı poyraz, hav İmdor. e Receb 1, Bu itibarla bu *
