27 Kasım 1929 Tarihli Vakit Gazetesi Sayfa 9
ilyarderler Nasıl zengin oldular ? a Rokfeller:16 Rokfellerin kiymetli ciheti Dünyanın en zengin adamı umuru hayriyeye 3,CCC,CCO,CCC altın frank vermiştir. Bu mıktar servetinin hemen hemen nısfıdır 1908de tesisatı hayriye kendisine) beraber petrol istihlâki mütema Yüz milyon dolara mal olmuştu. Bu- vun sülüsanını terbiyevi müesse- selerle ahlâki tesisata sar'e'tirdi. Harpten az evvel Rokfellerin ver- diği muavenet akçesinin 180 mil- yon do'ar olduğu hesap edil yor- du Harp esnesında Standard Kumpani itilâf ordularına ve bahriyelerine verdiği petrol S&yesinde fevkalâde zenginledi Fakat “Con. D Rokfeller , A- merikanın Belç'ka halkı için top- lanan yardım komitesine bir mıl- Yon dolar verdi, Harpten soüra Rokfeller müessesesi Tıp ve bıf- »sshhaya yardım içio dokuz mil yon dolar verdi. Seneler geçtk- se Rokfeller kendisini bir mis- Joner gibi addediyor, beşeriye- tin ihtiyat akçesini idareye min- tarafillâh memür olduğu fikiine kaplıyor, ve kemali maharet Ve muyaffekiyetle topladığı par&- Y dirayetle tevzie cehtediyordu. Yaptığı hibelerin o ehemmiyeti 9 Kadar çoktur ki azim servetile Mukayese edildiği zamanda bile Ürmeti. celbeder. “Con. D. Rok- eller, şüphesiz yaptığı iyiliklere bütün servetini | sarfetmemiştir. O, *Karneci, gibi servetinin kıs- mı azamini veya Nobel gibi bü- tün servetini terketmedi; fakat eğer son Amenka istatistikleri- nin verdiği malümat doğru ise umuru hayriyeye ceste ceste 575 miyon dolar yani üç milyon al bin mark vermiştir ki bu serveti- nin nısfına muadildir. Heli ba ?wda diğer milyarderler için ok duğu veçhile Con, D. Rokfellerin de setvetini tam olarak tehmin imkânsızdır. Amerikada umumi Sureite ilân edilen vergi varaka- 'ar kat'i neticeler vermez; zaten D. Rokfeller intikal. vergisi Vermemek için serveti şahsiyesi- Mun kısmı azamını yani Stan- dard Oil Kumpani eshamını oğ- “ hesabina kaydettirmiştir. 1911 lâvası esnasındaki tahkikat”ConD. okfeller , in şahsen, şirkete ait sehimden 248000 nine Malik olduğunu göstermişti. Bu Diktar o vakit piyasada 16 mil- Yon dolar ediyordu. O zaman Rokleller , in bütün serveti be *aP edilerek 500 milyon dolar Ve senevi iradi" 50 milyon dolar Olarak tesbit edildi. a, “8 Roklellerin serveti şimdi vik senelerde olduğu veçhile. ha- Ni ulâde bir surette tezayüt et- yim gene tezayüdü ihtimali idi alta. lik parlayış fevkalâde ar te 50000 doları olan yon eller, in 1875 te beş mik. öl, © 1890'da on milyon doları Muştu, al ve çelik eshamı üzerine İa,,, © Bayrı kanuni spekülasyon LE <snasında Standard Oil .es- ki | 9m kiymetini harpten evvel- Bü “ymetın üç misline çıkadı. my sermayedarlar o borsanın füni yekten elde etmemeklâ İ ondan bahse bile değmez. diyen tezayüt eylediğinden ve “ Standard Oil Kumpanı of NiywJerse ile yüzden fazla şubeleri, istiksalâtın rub'unu bu'undurdu ğundan * Rokfeller , in bugün mühim “bir yeküna varan dolar. lari olmak icap eder. * Bu erkam ve esham kütlesi he. men hemen doksan yaşında olan *Rokfeler, için öyle mütekâsif bir set 0'uyor, servetinin tesisine hizmet eden işler bayatını o ka | dar imlâ etmiştir ki, başka alâka | uyandıracak hiç bir şeye mekân kalmamıştır. “Rokfeller,in hayatı hususiyesi o kadar basittir ki Namuskâr bir aile hayatı “Rokfeller,, henüz genç bir ta- cirken evlenmişti; Elli sene mes” ut bir öile hayatı sürdü Dört kızı oldu. Birisi pek genç öldu. Diğerleri milyoner oğullarına ve meşhur profesörlere vardılar. Yegâne oğlu “Con D. Rokfel- ler * Küçük « pederi gibi iptidai bir sofuluk ile meluftur, Pazarla- rını dindarane mev'izeler söyli- yerek veya sermaye ve sayin mü- tevali faaliyeti bakkında ahlâki yazılar yazarak geçirir. O da pe- | deri tarzında konuşur; “Halk ma- bedini, Lir nevi tröste teşbih eder, bu mabede her kes iştirak etmeli ve kendi kanaatile mösa- ili ruhiyeyi halle kalkışmamalıdır. Fakat “ Rokfeller , * küçük - babasının teşebbüs debasına ma- lik değildir. Pederi ona daha çocukluğunda Oil tröstte bir va- zile verdi. Petrol kralının tahtına oturabil. mesi için bir çok vesileler temin etti, o Fakat “Rokfeller, , - kü çük- babasının eshamının temin eylediği vaziyetle iktifa etti. Ve ! ihtiyar *Rokfeller, . işten çekileli “Standard Oil, diğer ellere geç- ti, İhtiyar Roklellerin hatıatında ve matbuata yazdıklarında zev. cesinden ve çocuk'arından bah- setmemesi o&le mefküresinden mahrum olduğuna hamledilmeme- lidir. Fakat hayatı hususiyesi kim- seyi alâkadar etmez. “Con D. Rok- feller çin « malıkânesini . çeviren çitler ve ağaçlar arkasında gizlene- eek bir nokta yoktur O sadece zen- gin bir adam hayatı sürer, Yaşa- yışı badisesiz, alâyişsiz, revnaksiz, tantariasiz, aynı Yamanda manevi heyecansız, ale'âde bir adamın slelâde hayatını sürer. Onun hu- susiyet'eri yalnız evinin dışarısın- da iş dairesinde tezahür eder. Sade bir burjuva o'an “Rok- feller , ile, dahi * Rokleller , i yekdiğerine rapteden şey onun her iki sahada gösterdiği dindar- hıktır.* Rokfeller diğer milyarderler gibidir. Fakat bir akde taşır ki oda şudur: “Para kazanmak mahzuziyeti ilâhiyeyi mucip olan - 9, — VAKIT, 27 Teşrinisani 1929 ”— 28 Teşrinsani 1929 Borsalar “TL mukabili Dolar 046020 m Prank Liret Pelga Drahanl Frank Leva Porin Kuron Şiltog Vingiliz lirası Kr, Ti Pezeta Mirk Zi Pengö 20 Lev Kuruş 1 Türk lirası Dinar Çervoneç o Kuruş Nukut i 1 sterlin © Cingüiz) İİ 1Dolar (Amerika) 20 Prank Fransız 40 Frank Çisviçrej to Leva (Bulgar) 0 Kuron | Çekosloyakİ 1 ğine JAvesturya) 1 Pereta Jispaaya) 1 Rayşmarı JAlmanyaji 1200 Lehistan * Borsa » eeidiye Pera Lankcot Tabviier Istikraz dahil *yadehi,! Düyuzu Muvahade ikramiyeli demiryolu İstanbul tramvay şirketi Rıhtım Dok ve Antrepol istenbel anonim su $r, Hisse sencetiri | iş benkan Osmanli bankası Tıcaret ve zahire Patlar Ticaret borsasnı kttlbumemiliği tarafından verilmiştir Okkan Azami Asgari &EP KR P Buğday Yumuşak Kızıka Sert Dönme — Zahireler — Çavdar Arpa st Misir ıs» Famlya * Kiralık hane Cağaloğlunda Cümburiyet Halk fırkası İstanbul merkezi çiyarında Yeni sokakta 10 nılmaralı hanede soda 1 salonu ve müştemilâuni havi iki daire acele kirahktır. İçindekilere müracaat. “ 4. uu »” 9» ru islanbul dörvüncü wa memulu ğundan: Madam Etrosin nin Bodos EL zimmetinde olan alacağından (dolayi haczelunan Beyotlunda Kuloğlu ma ballesinin 6 terazisi sokağında eski 17-419 yeni 23 - 25 numaralı arsa kirk beş gün müddetle müzayedeye vaz olunarak sekiz bn Jira bedelle talibi uhdesnde olup bedeli n üzayede haddi lâyığinda 9'madığından kar'i ihalesi icra ktilinmak özece bir ay müddetle temdit müzayedeye vaz kr hnmıştir. Mezkür arsaya talip olanlerin ihalei katıye günü olan 30-12-29 varihinde #mat İS şe kadar 28, 16135 »umara ile gelmeleri ilân olunur. | a a bir iştir. Yalnız iyilik edenler, en'amı mazbar olurlar. rabbaniyeye Son Yarın; Nobel nasıl yük- seldi? Vakıtın bulmacası Dünkü bulmacamızı belledemedinizse bugünkü halledilmiş şekle bakarak yeni bulmacamızın &#irrını meydana çıkarabilirsiniz. Bunun için aşağıdaki tarifeyi tatbik ederek üç beş dakika meşgul olmanız kâfidir: 12.344 5.6 7.8 9 1011 > mas LA z-'r>ilollim>r KİPER DR EM zi —Ti ia İEvoeyauswunm Pa - xi > - <i> Yukardan aşağı: Beş kır'udan biri (11) Kurtuluş (4), kolun bir kıs» mı (4) Arabistanda meşhur bir sür gün yeri (4) Alâ (7) Rabıt, (2), inanmış (4), be- yaz (2) Rusyada bir dağ (4), nota (2), bal yapan (3) Olmamış (3), kuru (5) KI (2), soluk (5) Yatacak, oturacak yer (9), vezin (5) Almanca “evet, peki, mana- sına gelen söz (5), Yakın gitmiş (4), nekes (5) — Boğszada bir köy (10) — Rabır edan (9), cemi (8), beyaz (9) üzeri, kendi (4), Eyvah (9), düz yer (3) Zaman (4), eski bir araba (6) Birinci (3), yüksek şeyeler(5) Çalışkan (4) Hürmet (6) Gibi (8), sinirli (5) — Nota (2), Şikâr (2) — Helezont oluk (3), orta (3) vücut suyu (8) — Binek hayvanı (2), şiddetli akan (6), edatı Pul tatkık memurları maaş maaş miktar Mahallt istihdamları ru Ade 45 1 Ankara 4 . 30 Aydın dd. Zonguldak 4 Yukarda yazılı memuriyetlere tayin için aşağ daki şerait dalresinde müsbeka Pal Möletişleri Maaş o mikseri Lira o Ade 50 1 “ 2 3 imtihanı yapılacaktır. 1 — İmthan; Ankara, İstanbul, İzmir, Bursa, Adana, Aydın ve Zorgul dak olmak üzere (7) yerde yapı'acaktır. 2 — İmtihan birinci könunun (7) ind günü öğleden evvel saat 10'da yapılacaktır 3 — İmtibona girmek isteyenler birinci kânunun ( 5 ) inci günü akşamına kadar merkezde Varidat umum müdürlüğüne ve Vilâyetlerde Delerdarlığa mü- racani edeceklerdir. 4 — İmtihana girenlerin memurin kanununun ( 4) öncü maddesinde mu- harrer evsasafı balz ve mezkür maddede yazılı vesikayi ibraz eylemeleri lâzımdır, Mofettişlik için A Damga kanunu B. Ticaret ve Borçlar kanunu C. Hesap D. Fransızca Tetkik memurluğu için A. Damga kanunu B. Ticsret kanunu C. Hesap 7 — Müsavi teralt altında bulunanlardan al mektep mezunu olarlar ile pal işlerinde istihdam edi'enlerdin kıdemi faz'a olunlar tercih edileceklerdir. 8 — Imtıhanda en ziyade kezenanlar sa ile tayin edilecektir. 9 — Pol müfeti liği imtihahina girenlerden tetkik memurluğuna imtihan | verenlerden daha fazla kazananlar tetkik memurluğuna tayin edile bileceklerdir. 10. — Daha ziyade malümat almak istiyenler merkezde Varidat Umum müdürlüzüne ve vilâyetletlerde Deiterdarlığı müracaat edebilirler. Devlet demiryolları ve liman- as : ları umumi idaresinden: Ankara-Kayteri hattında Karafakılı istasyonu için fent boru ve teferrüeti kapal zartla münakasaya konmuştur. Münakasa 9 ikinci könun 1930 perşembe günü saat 15,30da Ankarada Devlet demiryolları idaresinde yapılacakin Münak»saya iştirak edecekler” | © mektuplarını ve muvakkat teminatlarını ayn! günde sast 15 şe kada Umum müdürlük kalemine vermeleri lâzımdır. Talipler münakasa şartnamelerini (17) İlra mukabilinde Ankarada, Malzeme dalresinden, İstanbulda Haydarpaşa mağazasından tedarik edebilirler.
