27 Kasım 1929 Tarihli Vakit Gazetesi Sayfa 6

Kadınlar ve siyasi haklar Kadınlar Kanadada âyan olabilecekler Hangi memleketler kadınların siyasi hak- larını tanıyor, hargileri fanımıyorlar İngilterenin en yüksek mahkemesi sayılan İm- peratorluk mecl'si mahsusu geçen .hafta zarfında kadınların siyasi hakları namına yeni bir karar vermiş ve Kanada kadınlarının Ayan | azalığına intihap edilebileceklerini ilân etmiştir. Bu suretle erkeklerle kadınların mutlak siyasi musavatı yo landa mühim bir adım atılmıştır. Umumi harpten evvel kadınların siyasi hakları haiz oldükları dört memleket vardır. Bugün ise parlâmento'ardaki kadın mebus'arın sayısı İ00 & geçmiltir. Kadın mebus'ar, bilhassa izdivaç, talâk, gayri meşru çocuklar, çocukları çalıştırmak, hastalık, ihtiyarlık dulluk, ve buna mümasil meyzular üzeride mühim hizmetler ifa etmişlerdir. İngiltere mahkemesi reisi kadınların âyan aza ğına da intihap edileceklerini an'atırken: * Kadınları. siyasi işlerden. uzak tutmak ziniyeti, zamanımızdan daha barbat olan devirlerin beka- yasındandır. , demiştir. Avrupa dev'etleri içinde kadınlara siyasi hak lar vermiyen devletler arasında İspanya, İtal,a ve Fransa vardır. İngilterede kadın nazırlığa çık- tığı, Almanyada Rayiştağda 32 kadın meb'usluk ettiği halde Fransada, intihap hakkı erkeklere münhasırdır. İtalyada . çistler, kadınların annelik ve zev ce'ik vazifelerile mükellef olduklarına kanidirler. İspanyada da vaziyet ayni merkezdedir. Japonyada' kadınlar, eski hallerini muhafaza ediyorlar. Bu günkü Japon kadımı yirmi asır evvelki halinde devam ediyor. Çinde kadınların vaziyeti daha iyidir. Çünkü birçok çinli kadınlar, hükümet memuriyetleri deruhte etmişlerdir. Amerikada kadınlar meb'usluğa ve devlet me- muriyetlerine intihap. ve tayin edildi i halde, bâli hazırda âyan azalığına intihap olunmamak- tadır. ” Ok atan kadınlar Kürunu Vustanın bir çok kahrman'ık hikâye , İerinde ok çok mühimdir. O itibar ile maziye karışmış olan bu silâha “karşı elan derin bir sem- pati besliyenler çoktur. Bu sempati son zaman- “ larda Amerika kadınları arasında pek fazla aârt- ri ms ve. bir çok şehirlerde kadınlar tarafından ok talimleri yapılmağa başlanmıştır. Dicettiğimiz resm bu yeni spordan bir man- zarayı tesbit etmektedir. Amerikada kadınlar Hükümet dairelerinin bir kaçını idare ediyorlar Pasaport dairesi, memurlara ve ameleye tazminat komisyonu, kadın amele işleri, çocuk dairesi ... kadınlar elinde Amerikada kadınların hayata iştirak etmeleri elli senelik bir hadisedir. Yarım asir evvel iş hayatına iştirak eden ilk kadın- Jar, hükümet dairelerinde nakdi evrakın kenarlarını keserler. Bu gibi işlerden fazlanma temas et- mezlerdi. Elli sene zarfında ka- dınlar yüksek mekteplere devam ederek ve erkeklerin ihzar et. tikleri en yüksek ilim seviyesine vararak her işe girdiler. Hükü met dai 'eri onlarla doldu Bir çok kalemler onların eline geçti ve nihayet kadınlar içinde sene- de 5,000 den 20,000 dolara kadar mââş alanlar olduğu görüldü. Bu vaziyet Amerikalıları işi daha yakından tetkika sevketti, Neticede, Amerika da idari vazi- leler deruhte eden ve idare üze. rinde müessir olan kadınların pek çok ve pek mühim bir key- fiyet teşkil ettikleri anlaşı'dı. Bu mühim ve yüksek mevki. lerde bulunan kadınlardan işte bir kaç nümune: Mio Mari Anderson, kadınlar idaresi reisidir. Mis Beri Parker, memur'ara tazminat komisyonu reisidir. Doktor Lo'z Stanbey, iktisadiyatcıdır. Mis Rut Şipley, | paspo't dairesinin müdürüdür. Mis Del mülkiye memurları ko- misyonu reisidir. Mis Gres Abot çocuklar dairesi idaresini idare ediyor, Bütün bu mühim mevkilerde bulunan kadınlar vazifelerini son derece dikkat ve muvatfakiyetle idare etmektedirler, Mülkiye memurlarını idare et: mekle olan Mis Del 30 senelik memuriyet hayatına maliktir. Şimdiye kadar yarım milyon er- keğe ait işleri idare eden bu kadın, memur nehiyatma, memurlara müteallik her işe inceden inceye vakıftı. Tazminat komisyonu reisi Mis Parker icabınde iş başında 18 saat kalan bir kadındır. Onun mevkiinde olan bir memur azim bir hazinei malümata sahip ol- mak mecburiyetindedir. Çünkü her hangi kazaya uğrayan, taz mine şayan her hangi hadiseye duçar o'an memür ve ame'enin mercii odur. Onun için, bu mev- kide bulunan memur, fizyoloji, anatomi, tıp, cerrahi, ve nehiyata aşına olmalıdır. Mis Parker, bu müşkül işi büyük bir liyakatle fa ediyor. Pasport dairesinin reisi olan Mis Şipley, en mesuliyeti işler- den birini ifa ediyor. Eskiden işleri geciktiren bu daire, hali hazırda en suratli iş görüyor. Çünkü Mis Ş'p'ey, bu daireyi yeniden tanzim etmiştir. Mesai dairesinin kadın şubesi reisi o'an Mis Anderson. mesai hayatına iştirak eden bütün ka dınlarla mesgul oluyor ve bu ve- dide en şayanı takdir gayreti gösteriyor. Amerikada bu kadar mühim daireleri büyük muvaffakiyet'e idare eden kadınların sayısını çoğaltmak ço' mümkündür. Fa» kat bu misaller, kadinların me- muriyet hayatında ilk saffa geç- tiklerini göstermeğe kâfidir. On ların liyakat ve kudreti karşısın- da muhafazakârlığın bütün mani- aları birer birer yıkılmıştır. Bu kadın'ar en yüksek me murların aldıkları maaş'arı alıyor ve yukarda söylediğimiz veçhile 5000 den 20,000 dolara kadar maaş almaktadırlar, Amerika hükümeti bu memur. larından ve onların kazandıkları muvaffakiyetlerden ancak sitayiş, ve ancak memnuniyet ile bahs edebilivor. Fransada danlelâcı kadınlar aç kalıyor! Fransada el ile imal edilen dan- telâ san'atının büyük bir buhran geçirdiği görülmektedir. Buhranın gittikçe ( şiddetlenmesine o kaşı tedbir ittihazı için elişi fimeler ve dantelâ sindikası faaliyete geç- miştir. Eğer buhranın önüne geçilmi- yecek olursa 60000 işçi köylü * kadını temini maişet kaygusu ile şehirlere hücum edecekleri ve i bu suretle ahlâkı umumiyeye fena tesir icra edeceği nazarı dikkate alındığından tedabir ittihazında istical olunmaktadır. Sindika reisi buhran hakkında şü malümatı vermiştir: — Buhranın sebebi el ile işle- nen dantelâlar ile makine dante- lâlurnın yekdiğerine karıştırılma- sıdır; Makına dantelâları daba ucuz satılıyor; halk bunun hem ucuz buluyor hemde el yapısı olduğunu zannederek rağbet yös- teriyor. . Meselenin pek mudil o'duğu aşikârdır. Fuhakika rak p olan makinelerin yeptıkları dan- telâlar hiç bir vakitte el ile yanı Jan dante.âların zerafetine malik değildir, EL ile işlenen dantelâar t zevki selime daha hoş gelir. Bu vakitler el yapısı dantelâ- ların ihracatı yetmiş beş milyouu | bulmuştu. Halihazırdaki dante'âcı kadınlara karınlarını doyurac'k kadar para bile verilmiyer. Hal buki bunlarn işi terketmesile san'atları sönecektir. Bu san'atın surına yalıız onlar vakıf olup anadan ev'âda sırrı nakletmekte- | dirler. Makina dantelâsı olsa imal olunabilir. Fransiz sindikası bu bubranın önüne geçmek için yeni bir fir- ma meydana koymağa karar vei- miştir. Bu litma alâmeti farika vazlesini görecek ve dantelâcı kadınların bepsi bu firmayı koyd- rak malicrım tanılucak ardır, nerede Moda Dantelin ihtişamı ama NT TELEEREAYARAARI, EE Resmini derceltiğimiz gece tuva'eti daf ihtişam ve güzelliğini gösterrhektedir. ler 78 umumiyetle kadınların hoşuna giden dantel bu gibi elb selerin rağbetle karşılanmasını etmektedir. Resimde görü'en tuvalet, dani yapılmış ve kenarları siyah kadife ile iş'enmi Kışlık elbiseler Bu sene kış mevsimine ait elbiseler, uzun lu ve ince kadınlara münhasır gibi bir husüğ haizdir. Mamaalih ince ve uzun olmıyan ka da bunları kendilerin de tatbik edebilecektir. modaları temyiz eden en mühim poktalardafi bel hattının gayet tabii olmasıdır. Bunlar bi gençlere çok yakışmaktadır. Bel hatları olduğuna gire eteklerde uzundur. Hattâ elbiselerinin. etekleri de uzamıştır, oOumu etekler dizlerden 4 pus uzamaktadır. Gece tuvaletlerinde e'eklerin ön taralı kasa, aka tarafı daha kısadır. d Kullanılan kumaşlar ekseriyetle verin Şİ dir. Üze.inde siyah ve beyaz yuvarlaklar ; kadıleler pek makbuldür, Metin tüllerin sadesi ve işlemelisi pek rağbet görmektedir. Koyu renkli talta'ar da kullanılınaktadır. Kü kler çok mebzul bir surette time j yor. kollar, yakalıklar ve ceket ve palto £* hep kürklüdür. Kürk konabilecek her yö kürk parçası geçirildiği görülüyor. ye El çantaları da gün geçtikçe güzelleşme | Bunlar son derece ince ve zaif bir şekil edilmektedir. mühim tuvale Parlak bir deil v Maten pazetesi bu serlevha atında satırları yazıyor: dıe" Diyecek yok; bir müddetten beri k* id yesi öldürücü bir hal almıya başladı İşi * fi bim noktası, kadınların yeisie hareket) gittikçe tozla delillerle sabit oluyor. rağ adetin ve râyin İemin etiği tekâmül? ik) kadın'ar ferkedilmekten ihanetten S a nin gaddarlığından szap çekiyorlar. A! dın meslek eri inkişaf ettikçe bazi m xeleniyorlar, ve vaktile tabi oldu inkiyat an'enesirden kedimizi kurt? endisesin! #braz ediyorlar. Ey ah'âk'yın! sirin olunuz! BiZ e miyeti ebediyesini rüveiver kurçi etmekteyiz !