14 Kasım 1929 Tarihli Vakit Gazetesi Sayfa 4

EVERY) riye Dele Bankası Bir kaç seneden beri bu sü. arasıra Devlet banka. bahsediyoruz. Memleke- nizin böyle bir bankaya olan iyac sat buldukça yazıyo- taraftan öteden beri metinde bufikir ve kana- site olduğunu biliyoruz. Bununla beraber Türkiye Devlet Banka- sından şimdiye kadar bahseder. ken bu fikrin bir gün gelip ha- kikat olabileceğine kat'i olarak kanaat edemiyorduk. Bu . itibar ile bazan kendimizi hayal ile avunmak ihtiyacında bulunan in- sanlar halinde görüyorduk. lalbuki bir taraftan Reisi- | cümhur Hazretlerinin, diğer ta- an Başvekil İsmet P. H. nin B, M. Meclisinde irat ettikleri son nutuklardan sonra vaziyet değişmiştir. Türkiye Devlet Ban- kası artık bir hâyal değil, hük- men bir hakikattir; filen hakikat olmak için de daha çok zaman beklenecek değildir; memleketi- mizde bu maksat için tetkikat yapmış olan Almanya Devlet bankası müdür muavini M, Mülk lerin M. Şaht ile görüştükten sonra göndereceği rapor gelince bankanın tesisi hakkında yapılan hazırlıklar tamamlanmış olacaktır; bu hususta Millet Meclisine der- hal bir kanun projesi verilecektir ve bu iş te süratle tehakkuk na girecektir. arı esasen altın olan mem- için devlet bankasına olmak mali istiklâlin ilk şartıdır. Bizim gibi parası kıymet- lide benüz kâğıt olmaktan kur- tulamamış milletler için ise bu ihtiyacın nekadar hayati olacağı naenaleyh cümburiyet bir devlet bankası memleketimizin mali sehada adeta isbat rüşttetmesi kabili »len bir muvaffakiyet ola- Devlet Bankasının filen teşek- külü zamanda paramızın kıymetini tesbite doğru atılacak rek olduğundan bey- cari hayat etin tesis ve İa- Bu noktai nazar. ikiye Devlet Bankasının vücuda gelmesi Türk milleti için mali ve iktisadi bir felâh ve saa- det devresine başlanğıç olacaktır, Mehmet Asım ayni Ingiliz inhaflıkları — — - - — Çocuk mantığı Çocuğun babası gripe tutulmuş, oda- sna yalıyordu. Annesi, böstanın oda zay getirdiği tabakaları kayaatıyorda. Çocuk merak etti. Annesi anlatış 7 Oğlum, baban wipe tutulmuş p ropları tabaklara geçtiğinden oniarı kaynatarak mikropları mahvede. » düşündü, düşündü, sonra an- nesine dördü; — Anneciğim, babamı kayuntsan N a) daha iyi olmaz m? vi # Aile hayatı Diplomatlardan biri Avrupa &lihadından bahsediyor ve: — Niçin, diyordu, Avrupa mil. İetleri bir aile gibi yaşamasın! Bu mani ne? Dinleyenlerden biri şu cevabı verdi: — Çönkü her gün Mirbirlerile dövüşmek istemezler! » Deyli Ekaprasten « uunün siyaseti Şarkta tamirat Hali hazırda hususi bir komis- yon, Şarki Avrupadaki mağlup milletlerin tamirat deyinleri hak- kında müzakerede bulunmaktadır. Komisyonun mukarreratı şimdiden bir taraftan Macaristan ve diğer cihetten Bulgaristanın itirazlarını mucip olduğundan, müzakeratın daha uzun müddet devam edece- ği kanaatı mevcuttur. Komisyon, Macaristanın vaziyeti maliyesini tetkik ederken, Çekos- lavakya ve Yugoslavya murahhas- ları Macaristan sanayiinin harp- tenberi yüzde elli tezayüt ettiğini ve Macar hükümeti tarafından biraz himmet sarfolunursa, ala- caklı hükümetlerin mütalebatınm kat kat ıtfa olunabileceğini iddia eyledi. Halbuki Macaristan me- salli maliyenin son bir karara raptına itiraz &diyor. Küçük dev. letlör, bu hareketi, Macarların hüsnü niyet beslememesine âtfet- mekte ve Macar ihtiyat bütçesi- nin silâh ve cephane almağa sarfedildiğini ileri sürmektedirler. Bulgaristana gelincö, vaziyeti iktisadiyesinin bozukluğunu sebep göstererek kat'i tasfiye şekline yanaşmıyacağını sureti katiyede bildirmiştir. M. Liyapçef hükümet fırkası hüzurunda söylediği bir nutukta “Yung, planının tanzi- mi için kullanılan tarz ilâ Paris teki o mütahassıslar o komitesinin tuttuğu tarz arasındaki farkı teş- rih etti. Bulgar başvekilinin be- yanatına göre, Yung planı: med- yunun tediye kudretini nazarı dik- kate aldığı halde mütahassislar, 1923 martında Stanbuliski kabi- nesi tarafından imzalanan muka- velede ısrar. ediyorlar. Mütahas- sısların raporuna göre Bulgaristan 36 senelik bir müddette 550 milyon altın frank vermeğe mecbur olacaktır. Bu meblağ faizi de ilâve edilince senede yirmi yedi milyon frangı bulmaktadır. Bulgar dele- geleri mütahassıslar planının ka- biliyeti tatbikiyesi olmadığını be- yan etmişler ve hükömette dele- gelerin fikrine iştirak eylemiştir. Macaristan ve Bulgaristanın düyun mes'elesindeki bu taallül- leri küçük itilâf devletlerini iğ- zap eylemektedir. Üç hükümetin matbuatı her iki hükümet aley- hinde şedit ve tehditkâr bir lisan kullanıyor. Mesela Bükreşteki “Üniversol, da şu satırları görüyoruz: “Mağlup (hükümetlere karşı gösterilen (Omüsamaha (dainler aleyhine bir. teşvik mahiyetini aldı. “Veyil mağlüplaral, pren- sipinin tadilini esas olarak kabul ediyoruz; fakat bu prensipin *Veyil galiplere, şekline tebdi- lini asla istiyemeyiz., Küçük itilâfi teşkil eden üç hükümet şu suretle menfaatları aynı zamanda haleldar olduğun- dan, ilk defa olarak mütesanit bir cephe teşkil etmiş bulunuyorlar. Maamafih gerek Macaristan ve gerek Bulgaristanın düveli mu- azzama himayesine iltica ederek neticede omukarreratı lehlerine tadil ettirmeleri kaviyen muhte- meldir. Böyle bir netice, şarki Avrupada gittikçe ziyade nüfuz iddiasından farig olamıyan küçük itilâf için iyi bir ibret dersi va- zifesini görecektir, MH. Gayur İki kalandı Göztepede Kayış dağ caddesinde 242 numaralı evde oturan İstanbul gümrükleri beşmüdürü Seyfettin Beyin evinden çalınan eşyalardan bir halı sec- cade, bir tencere, bir tekarpin, bir »e- pet Ikindi şube metürlarile Knltop- rak merkezi memurları tarafından ya- pılan takibat neticesinde elde edilmiş ve huruzlığı yapan Müstla ve Avni yakalanmışlardır. Hem eşyasını çaldırdı, hem yaralandı Keçecilerde Hoca Hayrettin mahal- lesinde Çıkmazodalar sokağında Latife hanımın 42 numerah evine gece iki hırsız girmiş, bir miktar eşyasını çal mışlar, fakat gürüküden uyanan Lâtfe H. hırnzlardan birini kolundan yaka- lamış, hırsız kadının elini bıçakla yara- yarak kaçmıştır. Çırağın marifeti Küçük; Hacıkadın caddesinde 130 numaralı dükkânda kurabiyeci Mehmet efendinin çırağı Sadık dük. kândaki çekmeceden 52 bira çalmış, fakat tutulmuştur. Memur rolünde Franszes olarak intişar eden Padö- kuva mecmuası başmuharriri Osman Hamit B, Dilsiz hanında manlfaturaa Holerdan biraderler yanında Ohanes Efendiye müracaat ederek kendisinin memur olduğunu, Panerlan biraderle rin bir resmini istediğini söylemiş, fa- kat kendisinin memur olduğuna inanıl- mıyarak merkeze teslim edilmiştir. Hamal kavgası Bahçekapısında Yalıköşkü caddesinde hamal Hasan, Mehmet, Ramazan, Ali arasnda nöbet meselesinden bir kavga çıkmış, Hasanla Ali ellerinden yaralı olarak yakalanmışlardır. 18 yaşında hırsız Aksarayda Koskada bir mahzende oturan 18 yaşlarında Niyazi, Yenibah- çe çayınında Gammesin evine, kapıda- ki kilidi kırmak suretile girmiş, fakat eörmü meşhut halinde yakalanmıştır. Memurlara hakaret Tahtakalede Musevi İstefo bir para meselesinden dolayı sabıkalılardan Ga- lip tarafından yaralandığını iddia etmiş, Galip tutulmuş, memurlara hakaret et üği için hakkında lâzim gelen musme- lenin ifasına başlanılmıştır. Komiser Tay gözü ıktı Polis adla birinci şube birine kısım taharri “komiser muavinlerinden 42 numaralı Mehmet Efendi, Şişlide bir tramvaya binmiştir. Aradan on dakika geçtiği halde tramvayın hareket etmemesi üzerine aşağı inmiş, istasyondaki plântona: — Tramvay hâlâ hareket etmiye reket etmiyecek mi, diye sormuştur. Plânton 166 numaralı Ziya Bahtiyar Efendi bu sünle aksi bir cevap vermiş, böylelikle aralarında kavga çıkmıştır. Kavgacıları etraftan yetişenler ayır- muşlardır. Komiser muavini Mehmet Efendinin sol gözü çıkmştır. Plönton akalanmıştır, Anadolukavağında bir hadise Bir iki gün evvel tenezzüh “maksa. dile Anadolukavağına gitmiş olan Ar. navıt tebaasından ve Esat Toptan oğullarından İlyas Bey nişanlım Fransız tebaasından Matmazel Kazarinin önle rine 3 şahsı meçhul çıkmış ve 4l li ra ile bir saatlerini almışlar, bundan sonra Matmazele tecavüz etmişlerdir. Jandarmaca tahkikat yapılarak ka bir zamanda mütearızlardan oldukları anlaşılan Adem oğlu Selahattin ile Aliş oğlu Hüseyin derdest edilmişlerdir. İntihar eden kadın Unkapanında Keserciler sokağında 7 numaralı evde oturan Giritli Hayri- ye H. intihar kastile mahiyeti anlaşıl mıyan bir şey İçmiş ve söz söyliyemi- cek bir halde Heseki hastanesine kak dırılmıştır. Bir genç kız çığnendi Şolör Haronun idaresindeki 317 numaralı kamyon dün Türbede Sive- rekli Osman paşanın kızı Süheylâ ha nıma çarpmışür. Söheylâ hanım muh- telif yerlerinden yaralanmış, hastaneye kaldırılmıştır. Şolör yakalanmıştır. VAKITIın hekimi Tifo: Bazen şehirleri, memleketleri istilâ eder. Ekseriya ise kalabalık şehirlerin daimi misafiridir. “Ebert,, ismindeki alim tara - fından mikrobu bulunmuştur. Ya hastadan salim bir şahsa doğru- dan doğruya geçer. Yahut ta has- tanın ifrazat ve ifragatı vasıtasile kirlenmiş sular, sebzelerle salim bir adama sirayet eder. Her iki suretle de sirayet ağız yolile olur. Ağza giren mikrop boğazdaki bezlerde oturur. Ora - dan kana geçer ve bilhassa gidip ince barsakta yuvalarını yapar. Ağza girdikten kendini gösterin - ciye kadar “Tefrih devri, dedik- leri bir zaman geçer ki buda 7.10 gündür. Hastalık titreme, vücut kırgınlığı, başağrısı, halsiz- likle başlar. Ateş yavsş yavaş, kesik kesik artar ve 39-40a kadar yükselir. Vakfın Eekimi Asma köpru LA A YEPYENİ (Üst tarafı Birinci sayıfamızdadır! Bu beyanat üzerine dahp bara -| retli bir şekil olan bu mesele ve bu mütalâa, karşısında ne düşün - düğümü anlamak üzre, asma köp- rünün en hararetli taraftarı olan Liman şirketi müdürü Hamdi Beye müracaat ettik, Hamdi Beyin mü - talâası da şudur: — Bence iki köprüye katiyen lüzum yoktur. Asma köprü için benim noktai nazarım bu işin (etüt) edilmesidir. Tahmine göre bir etüt yapılmadan bu işin kaça malolaca - ğını kimse söyliyemez. Hususi olarak Şehremini Beye . sorduğum zaman bu iş için (25) milyon ister demişti. Bana kalırsa bu kadar para da gitmez. Ne köprü yaptır - dım, ne de bu işin nasıl yapılacağı hakkında tahkikot yaptım. Fakat köprülerin bu hali ile Halici liman yapmıya imkân yoktur. Haliç ise İstanbulun en tabii limanıdır. Köp- rüler meselesi halledilince serbest mintakayıda mutlaka Haliç içinde yapmalıdır. Galata köprüsünün kalması ticaretimiz için çok lâzım - dır. O zaman tramvaylar ve büyük vesait Gazi köprüsünden geçerler. Karaköyde de yolcuların otomobil ve arabaların karşıya, geçmeleri için Amesterdamda yapıldığı gibi küçük feribotlar yapılır. Bunlar üç dakikada bir yolcu taşırlar. Ben asma köprünün beyazıt dan Şişhaneye doğru 90 metre irtifada asılmış bir köprü olaca- ğını hatırıma bile getirmiyorum. Böyle garip bir köprü değil | Küçük haberler Bir vpur Balta limanında karay# oturdu Dün sabah limanı kesif bir İ tabakası kaplamış ve vapur ferlerini de müşkülâta uğratmi Bu ösnada bir de kaza olfİ,, ve Ceefor isminde Karadenisf k, BA, tı N, Vi gelen bir İngiliz vapuru limanında karaya oturmuştur. Vapur akşama doğru ku mıştır. Emanet, Şehrin yerlerinde - çıkartılan ekmekli kumla karışık olduğunu ns”), dikkate almış ve topladığı *K çok nümuneleri tahlil ettirmif) bir 3 & ) başlamıştır. Bu hususta tedbirler alınacaktır. b Statyum önünden Tari “ başına gitmek üzere yeni ” cadde açılmaktadır. & Şişli » Karaataç yolun! parke olarak inşası kararlaşti””! mıştır. © Liman şirketi memurları” ucuz ve temiz yemek yemeleri temin için şirket binası dabili bir İokanta tesisine karar ve” miştir, © Pariste toplanacak p0” t kongresine, beynelmilel mahiy?*£ olmadığı için iştirakten sarı “İf yi “ a N k * La v W zar edilmiştir. © İstanbulun bütün yolla” yapmak için (100) milyon lir#iik ibtiyaç olduğu beyan edilmektediik. Emanetin bu sene tamir * tahsis ettiği ( 500 ) bin lira şi diden bitmiştir. & Son istatistiklere göre “ rinevvelin birinci haftasında A i doludan 4738 ton buğday, ! i ton ceviz, 331 ton fasulya, 7! fındık, 1123 ton mısır, 50 " nohut, 60 ton mercimek geldi ve ayni müddet zarfında lima” mızdan ecnebi limanlara 40 sı dık afiyon, 862 balye tiftik, © balya yapağı, 374 tne av de sevkedilmiştir. ? © Hazirana kadir muaşi gi kuruştan az bütün imam, müei” ve kayyimlerin maaşları 500 w ruşa iblâğ edilecektir. i © Bursada büyük bir veri sanatoryomu inşasına karar we k miştir. p 4 Geçenlirde bir gazeli Evkaf idaresinin fakirlere ri vereceği yazılmışsa da bu Ew idaresinin bazı muayyen ©”. esasen yaptığı nakti yardım galet bulunmaktadır. » ve dör? di fakat vapurların gelip geçdiği lere asma olarak binlerce nümunesi olan bir pe mevzuubahistir, Geçen s€0© 0 Roterdamda böyle bir Mi : köprünün - yapıldığı görmü &i Bunlar hiç de zannedildiği 8” tepe arasında 90 mel” gidi seklikle asılmış köprüler © api Ben son söz olarak bir etüt İçi lırsa böyle (100) milyon Ni gçük hayali rakkamlardan daha 9 bir rakkam bulunacağına diyorum. e Mesul müdür : Refik Ah