4 Kasım 1929 Tarihli Vakit Gazetesi Sayfa 4

ilyarderler Nasıl zengin oldular? e 20; Roçiltler “« Siyasette paranın tesiri İhtiyar. Mayer Amçelg in karısısderdi ki: «Eğer evlatlarım istemezlerse Avrupada harp ölmasma imkân yoktur. Bugün « Roçili» der kudreti meliyeleri O noktaf nazarından maziye > karışmış bulunuyorlar. ki bu aile” tarihte 'emâsl gö rülemerilş bir mülüze sahibe | olyyorlardı. . Her bir sarcalın müş, “yarım asır müddetle Av- rupa siyâsetine hakim bir mev- kide bulunmuşlardı. Ne “Fu- des, ne de “Con Piyerpon Morgan, Meyer Ançel'Rö giltikiler © kadar * büyük müş terilere malik olmuğlardır. halde” “Röçik, “erin bütün dia © nazarında © sermayenin Küdretini temsil” etmeleri" pek tabidir. Roğiller bütün Avrupa hükümetlerine “ #krazda bulün- muşlardı; — şu “balde “ Avrüpa siyâsetine bakim” “olmaları © pek tb td. Herkes takdir eder ki Avrüpa“ siyaseti onda “dö- küz — miibetinde” şerait kt #adiyeye tabidir. Maamafih bu tarzi telekki müdekkikânle bir tetkik karşı- çıkar. Bazı siyasi “ Roçik , lerin sözlerini ; yürütmüş (oldukları aşıkârdı. Hatta ; söylenildiğine göre ihtiyar * Mâyer Amçel çin karsı bir gün demiştir ki: * Eğer evlatların erzu etmezlene Ar- rüpada hârp zühür etmesine imkân yüktür., Bu söz biraz mubalağakârane olmakla bera ber pekte manasız görülmeme- İldir.. 1831'de. * Metermih, Belçika ihtlâlini kuvvet müsak «Jah ale büstırmak istediği zaman harbe lâzım olan parayı bulmak için - * Salomon Roçilt çe mü- racaat etti, “ Viyana lı” Ro çil * ihtiyatkır. bir adam sıla üle evvelâ Londra ve Paristeki kardaşlarının reyine müracaat ei ve şu cevabi aldi. * Böyle hesapsız bir We asla girişmeyiniz. Eğer Avus turya Belçika üzerine yürüye- cek olursa Fransa te İngiltere, Belçika (İehine (harbe girik şeceklerdir. * Roğlt 5 bu öevabı alinca İstıkraza girişmedi, ve bhatbol- madı, İ <Raçile o lerden biri de Fransada © sulh © mes'elesinde amil oldu, Franz matbuah Şarktaki mağlubiyetlere mukabil “Ren , hödudunun fethine gidilmesini talep (ediyorlardı, Meclisi vükeli reisi “Tiyer, bu fikre taraftar bulunuyordu. Bunun için 100 milyon İrank- hk bir istikraz aktdetmek iste- mişti | “Cimis Roçilt, | amali milliyeye » muhalif < olmasına rağmen, sulh ve Almanya tara- fnı ikizam etti neticede “Tiyer, » kabinesi sukut elti. Bu: sebepten dolayı onu istib- lif eden «Gizor kabinesi hiç bir kabahati “olmadığı halde: “Ecnebiy£ satılmış kabine, te miye olündu, *Frankfurt “Ro- çil... leri menşelerinden dolayı Avusturyaya mütemayil idiler. Onlarca, Avusturyapin şevket Almanyayanınkinden çok yük- sekti.. Fakat daha 1850 de Bizmark bunlar hakkında diyor- du ki: «Reçikler bariz “bir anda beşi saziyiettede ve hiç bir vakitte Alman aleyhtarlığı lerdir. ; Bu süretle Şe | | Halefi de Parla Saray sarrahı oldu. Bizmarkın — tâvsiyesile İ mentoya, eza olatik' girdi Manmafih şurasını ikrar edelim | Zaten dahiliye * Reçik , ler siyaseti ile pek az alâkadar yapacağı veçhile siyaseti harici yeye ve, elkin temayül ahrarüneye bakı kaldıkça ona sadakat göste- riyorlardı. * Ogsbur, gezötesi Fiansz * Röçili , Terini hiçbir siyasi fırkaya mensup olmadığını yazar. “Roçl ,ler krallığın, kanunların ve, sulhun muhibbi idiler. Böylece yekdigerile hiç te hem fikir olmıyan “ Dökaz',, “ Vilel* “ Mertinyek ş linyak”, kabineleri” zamanında “Li Filip Ç zamaninda olsun o tahakkümü idame edebildiler. Naliz. siyasiler pek mahduttu, Anl kuvvetleri noktai Filhakıka hiç bir takip olsun siyasilerini mali nazardan idi. siyasi gayeyi katiyetle eylemediler. Onler dalma para ve ; işlerini rahatça görmek örzusu peşinde koşuyor- ardı. Hep bu “vadide * çalıştı lar. Zaten heticesiz bir muvaf- fakiyet peğinde koşarak şeref- ihlâl edecek kimseler değil | idiler, İhtiyar * Meyer AÂmçel, “ parasini ikraz ederken olsun, ertensini kazanmak lerini seciyede satarken olsun, az bir menfaat- le iktila eder. bir adam; şöhre- tini “kazanmıştı. * Roçik ler uzun 'elden bir siyaset takip ederlerdi. Onlar taliini denemek istiyen bir çok” sarraflar gibi yoktan zengin © olmak beslemiyorlar; evvelâ © müşteri lerin memnuniyetini celbetmek bu suretle mühim işlere girişerek tabi bir | surette fazla miktarda menefi elde etmek güyesini © takip eyliyorlardı. Ç Bitmedi V emelini ve ediyorlar. ve hükümet | 17810 Defter “dzake kâğıdı tutuldu Gümrük muhafaza teşki- iâh mühim miktarda kaçak Gigara kâğidile bir kısım iskambil . kâğıdı yakala mıştır. Dün İskendriyeden lima- nimza gelen (oHidiviye acentesine mensüp İngiliz bandıralı Roda vapuru ta- hari edilitken kömürlüğün- de 17810 defter cigara kâğıdile 185 deste iskam- bil kâğıdı görülmüş ve derhal müsadere edilmiştir. Kaçak kâğıtlar tutulduktan sonra bunlarin kime ait olduğu hakkında tahkikata başlanılmış, fakat hiç kimse bu hâğıtlara sahip görün- mek istememiştir. Bunun üzerine. gümrük < idaresi vapurun mensup olduğu iü acentesi. hakkında b mem Festen hoşlanan süvari! “ Mustafu Kemal sırf şüphesiz, acibüşşekil turistleri düşünseydi , bir iki kıyafet daha icat ederidi.Herhalde başka düşünceleri var!” Şirket vaporlarının seyrine göre beş ve küsur günlük yol | olan Babiishmöri, uğradığımızdan dolayı, yedi ve küsür günde katetik. Poruadan, Babriabmerin garp sahilinde ve ortalarında kâin, | yirmi ; beş: senelik “ufacık bir şehir, asri ve anl Fakat liman muazzam, Mısırın vüs'atinde o bulunan Su- danı Misrinin yegâne iskelesi, . Sudani Muri veya İngiliz» Mısır Sudanı, ana Nilin çoğuna ve; ayaklarının hemen. hepsine malik bir kıt'a. Bu hususiyete bir de. ingilizler . tarahıdan Ya- pılmış, yapılmakta ve yapılacak olan bentler ve takriben üç bin kiloinetrolik o mevcut demiryol- ları ilave edildimi kıt'anın hazır ve müstakbel ehemmiyeti o ve- kıt meydana çıkar. Bahriahmer ve Babülmendep boğazı” geçilerek “sola sapıldık- tan sekiz on san sona Aden gelir. Adene vanlacak günün ge cesl de, Maldanın suvarisi ile mütat haspubalimizi yaptık. Son haspuhal memleketimizdeki in- kılaplara temas etti. Kaptan fesi dört beş misli hoş, buluyor ve kalkması aley- hinde, şiddetli itirazları muta- zamma, sözler söylüyordu. Ak- uma, aşağıdaki cevap. geldi: Bir kaç 'sene evvel Kortuda; şehbenderimiz, dostum Tahsin beyin evindeydim. Müsafirler arasında Korfu fransız konsolos hanesini idare eden mütekaht Fransa jeneral könsüllerinden bir zatin haremi de vardı. Ha nim Türkiyede senielerbe bulün- muş, türkleri çok seviyormuş; Gaziye (Kendisi Kemal paşa diyordu ) payansız hürmeti var- ken. fesi kaldırdığından dolayı bu hürmet tenakus etmiş. He- nama, oğlum Mehmet . Tariğin 788 numaralı kanunun dördün- cü mâddesine nazaran ecnebi olan ahtesi “eymen “ şu cevabı vermişti: “Madam, Müstafn Kemal sirf turistleri düşündeydi şüphe: siz acibüşşekil bir iki kıyafet daha icst ederdi. Anlaşılan baş- ka düşünceleri var, , Kaptana ben, böyle kamçılayıı bir öe- vap © vermedim, Yalnız < Kaptan, mülk muha- fuzakârsınız,, demekle iktila ettim. Aden limanı, bir parçası karaya yapışmış nal biçiminde veremezdim. Nalın karaya ; yapışmış parçam simsiyah ve yüksek kayalardan müteşekkil İşie Aden şebri bu kısımda ve kayaların eteklerinde mebni; Gayet dar, haylı uzun, bem- beyaz ve sade bir kasaba, Bi- nalar. ekseriyetle bir “ve bazen iki katı. Evler damlı ve umu miyetle iki gözden ibaret. Eğri ve büğri sokak yok. Limandan gözükmeyen asil şehri, ara ile iekeleye kadar Oimtidat eden diğer “üç mahalleye bağlayan ve ötosböbille” yirmi dakika sür anlı, mükemmel bir gösan var. Otomobiller mebzul. Oteller yalniz iki taneden iba- ret ama pek temiz. Biri taba- mızdan İzmirli bir museviye ait, Adenin ahalisi bittabi arap Somalden gelmiş zenciler de oz değil. Ecnebilerin mikder ingilizler de dahil olmak üzere pek ehemmiyetsiz. Mahsulat hiç mesabesinde, Halk fakir. İngiliz- ler, © evvelce mein re | kat'atın yerine tayyare parkı te'sis etmişler. Kıt'atın. ayrık ması © birdeübire büyük bir boşluk “vücuda | getirdiğinden ahalinin sefaleti - artınış, ve gün den güne artmakta. Takriben bir asırlık işgallerini teval Adene birde inlerland ilâvesine muvaffak olmuşlardır. İnterlandın idaresini Lahiç şeyhine * tevdi etmişler. İngilizler “ hesabina bir” Keza, haydi “bir “İva kadar arazide hüküm süren Lahiç şeyhi, sultan Onvanına ve yedi; kişilik bir mırıkaya da sahip. Zamanımızda, arap kümdarlarının mezikaya hususi bir incizapları var, Ade- ta hakimiyetin en bariz Vakfını bandoda görüyorlar. * Yemende üç, © Hicezda © vehhebilerden evvel iki bando varmış. Erden hükümetinde, - muhtelif Suriye hükümetlerinde, İrakta da her halde bir kaç Bândo olmalı. Hudeydedeki bandoyu, Hazreti Adem; kostümlerinde, Tüttürü Rüttü marşını çalarken o bizzat gördüm. Adende beş günümü Ömer ağanın“ releketinde © geçirdim. (Ömer ağu me'yus ve şirla, şirin ve me'yus. somalli bir zenci, Vak- üle Yemene gelmiş, girmiş, türkçe ögrenmiş, Ordu- muz çekildikten sonra AÂdene geçmiş. Höremile berhayat bir çocuğu kalmış. Arkadaşlığımız esnasinda 'nanl“ geğindiğini * sor” İ dum Adene uğrayan “ paşalara ratükâr ederek geçimini “temin ettiğini söyledi. Adenden geçe- cek paşaların seyrekliğine işaret ettim, Ömer ağa “ Hayır, alu yedi 'ayda bir, bir paşa uğrar, dedi. Ne korkunç kanaatkârlik! Mehmet Fuat BESE EEE Duydunuz mu? Satilik Usküdarda Selâmsızda Sarraf sw- kağında NM. 6 kâçir $ oda U kayu, bedeli 'İcar #hven, Yanınndak! 19 oamarâya mürac: © Fear, Ku otalar, Yeşil tekke 40. Bahçe, terkor, alektrik. hava gazı ve 8 oda, İçindek/lere mürats 4 Anharada mahiye 200 kâgir ve mücedde hile #cele satılıktır fet ağa mahallesinde Nall kağında ,43 numaralı haneye eden ingilizler, hür karşı ordumuza ita icar ge 2 hane ek- Kadikö- be; mi de O Moser öğlündâ Nall* bey sökağınd Mehmet Ef, mahal Mühürümü kaybettim. Bu mühürle kimseye borç - ve teahhildüm yaktur Alikadarana ilin eylerim. Vezneciler de Yardım idarehanesiede" v. Talip göçen perşembe günü #aatI3 si ralarında Suhan Ahmet ile kapalı Çar- şi arasında bir mendilin öçinde 300 küsür lira kaybedilmiştir. Bolana ve Sultan Ahmette Nakilbent mahalle sinde İmatet #ökağinda 7 Humaralı &ve getirene 50 lira Bahşiş verilecektir. İş ariyorlar Sultani mezunuyum. Türkçe, Pran- sızca ve arapça muhabere ve mruhase beye vakıtım, 5000 liralık wali kefa let verebilirim. — Ticarethânelerde “iş arıyorum; — Mardin. İçkiler inhisar muhasebecisi Macit B. vasıtasile Fahri © Tecrübeli bir dakülo kanım mahiye (25) Mira aylıkla ve bir ay teçrübe olmak için meccanen çalışmak üzere daktiloğraflık aramaktadır. Arza edenlerin Gülma Posta kutusu 155 N. Cevat B. adresine müracaatları, Dilenciler Dilenciler son günlerde gene çoğaldı. Şehremaneti, polis di- lencilerle estsli süretie muca- dele etmekle beraber bunların önlerini alamıyorlar. dilencilerin te kibi için tavzif ettiği memür- ların adedini çoğaltacaktır. Malal dilencilerden — Darül- sevkedilenlerden o mü- eseteyi terkedenler mahkemeye verilecektir. Dilencilerden taşralı ve mhhati yerinde — olanlardan tenbihâte "rağmen “dilencilik ya: panlar İstanbuldan o memleket lerine * gönderileceklerdir. EE) Muhassesatı. zatiye ida resi bir Kaç sene evvel müte- kait ve dullardan yüz kuruşa kadar maaş alanlar 10 seneli ğini tesviye etmiştir. O zaman bütçeye: kâfi derecede tahsisat konmadığı için 500 kuruşa ka- dar maaş alanların 10 senelik» leri verilmemişti. Mezkür idare bu kısım maaş sahiplerinin 10 senelik masş- larını birden vermek için hazır- lıklarını — yapmıştır. Ancak bu sene B. M. meclisinde müze kere edilecek “olan yeni tekaüt kanunu mütekaii ve dulların vaziyetlerini yeni bir şekle tabi tutacağından yeni kanun çıka dan evvel 500 küruşa kadar maaş alacaklar hakkında hiç bir muamele yapılamıyacektir. (2) Maarif vekile şehri mizdeki kütüpanelerin tevhidine karar vermiştir. Şehrimizde 120 yi mütecaviz kütüpane vardır. Bu kütüpanelerin ekserisinden istifade edilmediği anlaşılmakta- dır. Mevcut kütüpaneler ehem- miyetler tadır. Bir kım kütüpanelerden yalnız tarih ve edebiyat telkikatı yapanlar istilade etmektedir. Halkın istifade etiği kötüpa- neler Fatihteki “millet küüpane- sile Beyazıtteki umumi kütüpa- nedir, Bu külüpanelerde bir snf halkın . istifade ettiği yardır, Maarif vekâleti bir komisyon teşkil ettirecektir. Komisyon işe yaramiyan kitapları bir depoya dolduracak, diğerleri bir kütüpa- neye toplanacaktır. Şebremaneti, acezeye göre ikiye ayrılmak- kitaplar Kütüpanelerin (“tevhidinden vela İisesi - yanındaki telebe yurdu umumi kütüpane olacaktır. EB) Cemiyeti belediye he- sabati tetkik encümeni, emane- tin ve Karaağaç müesseselerinin geçen seneye alt katl hesap sonra raporünü | hazırlamağa devam etmektedir. Mezbahanın bir senelik va- ridat ve masrafı hakkında dün sabah Şehremini Muhiddin B. encümene izahat vermiştir. BI. Son: günlerde fındık fntları yükselmeğe başlamıştır. Trabzonda 63-65 kuruş olan kabuklu fındığın okka 72-73 kuruşa © yükselmiştir. e Flatların 80-85 kuruşu bulacağı kuvvetle tahmin edilmektedir. GE) Möskiret inhisar idaresi Fransadan likör mutahassısı getirt miştir. M. Benz buradaki tetki- katını bitirmiş, dün Avrupaya gitmiştir. M.. Benz Avrupadan likör Fabrikasına alt malzeme mubâyan edecek, tekar buraya avdet edecektir. İnhisar idaresi fabri- kayı Şişli civarında açacaktır. likör fabrikanın O temel atma merasimi bir kaç gün sonra olacaktır. GB Artvin valisi Hizm Bey Burdur” vailliğine, Burdur valisi Süreyya Bey Çanakkale valiliğine, esbak Erzincan Valisi Cevdet Bey Artvin valiliğine j filmini iseve başlaya: ) Foksırotları Ve R yy, yg yg gg ALEMDRR $ BİR GECE Anadolunun tanınmış san'at- kârı küçüş Hüseyin Bey ve heyeti temi i tarafından İstanbul Alemdar sinemasında 5 Teşririsani salı günü akşamı büyük bir müsamere tertip edilmiştir. Kanuni Ahmet Bey idaresinde saz heyeti sinema: monoloğ, komedi, temsi yete; sulu, raks, tegi tezi sahnel KADIKÖY YATROSUNDA 4 pazartesi akşami İnkalap t yatfösü CBAYKUŞ?) “fa cin 3 perde kömedi 1 perde ASINDA ani Dünkü halledilmiş şekle bakarak bulmacamızı halledemedinizse yeni Tepebaşı tiyatrosunda kü b akşamı sas 21,3 muallemler Tetirii fi li i b | İl hi “ : Cema günleri, metine $ 15,30dx Her esi akşam. ları için fistlardar tenizlar yapıl. şt bugünkü bulmacamızın. sırrımı meydana çıkarabilirsiniz. Bunun için aşağıdaki tarife tatbik ederek üç beş dakika meşgul olmanız kâfidir: 123456 789 MR haliediiecek yeni çeki Soldan sağa: Zaman (2), su taşması (3), erkek Renk (3), Işık > veren Beyaz (2), “gizli (3), bir uzuv (9) Hastalıklar. (5) Bayağı (3) pislik (3) Yukârdan aşağı: 1.— Bir renk (2), kulp (3) âleşi kri (2) Hilmi Bey vekâlet emrine alın- mış, Çangırı velisi Nuri Bey de takaüde sevkolunmuştur. Vali- ler arasında daha bazı tebeddül- ler icrası bekleniyor. (Gi) Gençressamlar cemiyeti şebrimizde bir resim galerisi te- sisine çalışmaktadır. Genç res- samlar bu. gelerinin yapılması için Şehremanetinin muavenetini arzu etmektedirler. Bu hüsusta resramlarımız Ema- net nezdinde teşebbüsatta bulu- nacaklardır. Yapılacak galerinin Beyoğlunda olman münasip gö- rülmektedir. Gİ. İzmir gazeteleri müski- rat inhisar idaresinin İzmirden 3 bin kilo üzüm aldığın yazmış- lardı. Müskirat idaresinden veri- len malürmata göre idare İzmir. den 35 bin kilo üzüm mubayaa etmiştir. LE) Pariste bir Türk-Fran- wz Ücret odası tesis edilmiğtir. Bİ Nevyork Tüymis gaze: tesi konservatuvarlarımız > bak- kında bir makele yazmıştır. Gazete konservatuvarın şark vilâyetlerinde | halk şarkılarım vopladığından bahsetmekte, Tür- kiyede halk musikisine verilen ehemmiyeti takdir etmektedir. () Emarci oktriva tarife hil ecele yaptığı için bazi yan- lışlıklar olmuştur, Emanet ye ezin edilmişlerdir. Trabzon valisi |” i verilmiş © Dünkü hulmacamızız halledilmiş şekli — Kapanık (3), tavır(3 — Nota (2) göz (3) Karadenizde kaza Bu balmacayı, Ankara Ga zi İlk mektep talebeletinden tertip etmi$i yollamışur. dercediyo' "teşekkür rengi bir Selma, banım vE gazetemize Maalmemnuniye ruz. Kendisine de ederiz. çürük yumurta ile yapıldığı an gılmıştır. Emanet, halkın midesini bor” mamak için yumurtadan yapi” lacak pasta, çörek, pandispaı makarna gibi şeylerin imslinden evvel terkibinin. belediye fından mürakabesini usul ittihaz edecek ve çürük, bozuk yık murtalı mevadın edecektir. Refi kararları Âli karar heyeti, İngilisiki muhipleriÇemiyetine dabi olan komiser Cavit Beyit Antep aluncı erkek mek'lki tebi başmuallimi Ali Rıs* Efendinin. baytar Yüzbaşi” sı Hamit Ffendinin, piyad*f' mülâzimi sanisi er F#j, ruk efendiin, sabık Gör) sar kaymakami Mehmei Tevfik Beyin, Gazi antefi mektep muallimi Sefer $ fendinin, Cebeli berek Orman memum Fe efendidin, bİr ozaman Balıkesir Ahziasker şubf! sinde istihdam edilmiş ol mütekait bimbaşı Efendinin, Ceyhan çati inhisar idaresi ziraat yp ru Hesan efendinin larında heyeti mahsyj n ademi iy tef'ineiğ tara” satışını me”