3 Kasım 1929 Tarihli Vakit Gazetesi Sayfa 1

İ GELİ Denelik. nutuk Üçüncü Büyük Millet isinin üçüncü içlima Menesini açarken Gazi Hz. rafında * vakıtki gibi memleke- tİmiz için hem siyasi, hem *debi bir hadise olmuştur. disenin siyasi cephesi ümhuriyet o Türkiyesinin ir senelik hal ve istikba- ait vaziyeti tasvir et- Mek itibarile bu nutkun tün dünya için en sadık İF ayna hizmetini görme- "idir W Fakat Gazi Hazretlerinin “nelik nutuklarını hakiki 'ymetile takdir edebilmek in onu yalnız gazete sü- tinlermda o okumak kâfi değildir. Nutkun iradı s1 - Tatında meclis kürsüsünden ük Reisicümhurumuzun Yüksek şahsiyetini ve onu Meclis salonunda derin bir hürmet ve heyecanla çer» “iveliyen kalabalığı da gör- Mek lâzımdır. Bunun içindir ki sırf Mnebaşı nutkunu dinlemek” in İstanbuldan giden ecne- M diplomatlarından başka Memleketin muhtelif nok- an bir çok vatan taşlarımız birkaç gün için Yangı şitap etmişlerdir. birinci nokta çok Veciz ve sade olması idi. Filhakika denebilir ki bu “neki nutuk geçen sene öl dazaran hemen he- dörtte bir derecesinde Kaadır, fakat bu kasa mu- siyasetimiz bu veciz Mütule içinde bütün tefer - Püntile tesbit edilmiştir. Her hangi bir fikri ifade Sinek için bir değil, birçok ie bulunabilir; fakat pe arasında hati - ti maksadına en uygun, ve mevkie en muvafık ancak bir tanesidir. Bu itibar ile Gazinin nutku tetkik nutuk içinde İğ <eryan alması muvafık yacağına , işeret e ki buradaki fikir dı bündan daha ayni zamanda etli bir tarzda söy- il olamazdı. baştan nihayete öz Türkçe kelime mürekkep olan, için- bir tek arabi veya fa- terkip bulunmıyan bu » samimi, sade nutuk ve siyasi edebiyat da çok kıy- bir hadisedir. Mehmet Aşım EEE N İİ 1 rat edilen nutuk | “Darülfünunların hal- ka karşı vazifeleri var- dır. Bugünkü Darül fünuhlar, içinde bulu- nanları ilimle tezyini zatı sıfat etmesi için değildir. , i . Diyor. Darülfünumuda bir müd- dettenberi oObazı wlahat esaslarile | iştigal (| edil mektedir. Bu ıslahattan maksat Darülfünunumuzu diğer memaliki mütemed- dine darülfünunları seviye- sine yükseltmek için şimdi- den tedbir alınmaktır. Bu- nun için ilk merhale ola- rak Darülfünundeki asli derslerle mütemmim ve ih- tisas derslerinin tefriki ta- karrür etmiştir. Muharrirlerimizden biri dün Ankaradan avdet © den Darülfünun emini Ne- şet Ömer Beye müracaat ederek yapılan ıslahat esas- larının vaz'ında hasıl bir prensip takip edileeceğini sormuştur. Neşet Ömer B. şu izahatı vermiştir; — Darülfünunlar esasen birer ilim ve kültür mü: esseseleridir. Terekküp ettiği fakülte- lerden bazıları avukatlık hâkimlik, tabiplik ve mual. lmlik gibi mesleki tedrisat yapmakla beraber takip ettikleri gaye, ilim ve fikir " cereyanlarını idame, ten- miye ve beynelmilel olan ilmi, vatanda ve memleket- te neşir ve tamim etmek vazifesile de o mükelleftir. Darülfünunların o bundan başka halka karşı da va: zifeleri vardır. Bu günkü Darülfünunlar, içinde bulunanların ilimle tezyini zatı sıfat etmeleri için değildir. Binaenalyh has ve saf ilimle beraber tekneloliye. de,. bu itibar ile de halka da nefi ola- cak bir veçhe vermesi icap eder. İşte bunun. için Darül», fünun” divanı üç aydanberi bu noktaları göz önünde tutarak bir ıslahat projesi hazırlanmaktadır. Asri dersleri işgal edecek profesörler | zamanlarının büyük bir kısmını “Darül - “fünunun kütüphane, semi- Darülfünunda ıslahat Neşet Ömer B. p | Xi Neşe: Ömer B. ner, enstitü ve İâboratu - varlarında geçirmeleri lâ - zımdır ki Ilim cereyanla - rı ve ilimdeki yeni telâk - kiler günü gününe takip, edilebilsin. Bundan başka gündelik derslerin haricinde Darül - fünun genç müdavimleri - nin terbiyeleri ile iştigale vakit bulunabilsin. İşte bu kürsü sahibi ola- cak müderrislerdir ki vata- nın ber tarafında mevzii ve mahalli ilim tetkikatın da idare ettirecektir. Alı tarafı 4 üücü gayıfamızda ) azli ekeiniğileie. — aceb . M. Volti İtalyan maliyecisi buraya geliyor Ankara. 2 (Vakit) — Sabık İtalyan maliye na- arı ve meşhur maliyeci M. Volti. refakatinde iki hususi kâtibi olduğu halde yarın İstanbula muvasalat edecek ve Perapalas ote- line inecektir. Mumaileyh hafta içinde Ankaraya gidecektir. Siyasi, iktisadi, mali ma- hafilde bu ziyarete ehem- miyet . verildiğine göre M, Voltinin bir işle alâ- kadar olarak memleketi- mize © gelmekte (olduğu tahmin edilmektedir. İngiltere Kıbrısı vermiyor! Atina, 2 (Anek.) — İn- giltere müştemlekât nazırı Kıbrıs adasını Yunanistana ilhakını talep etmiye gelen Rum heyetine menfi cevap vermiştir. Bülgaristan Türklerinin kongresi Sofya, 1 (A.A.) — Bugün bütün- Bulgaristanın muhte bf yerlerinden gelen 800 mürahhasin iştirakile Bul- garıstan Türkleri hars birli- gi kovgresi toplanmıştır, “Millet mekteplerinde Mület meclisinin açil- masına alt infibalar Ermeniler Başpapaslarınin istila- * sını istiyorlar Birkağ gün evvel, Erme- nİ “gregörien (cemaatine mensup bir heyet Kumka- pı Patrikânesine giderek, Başpapas Naroyan Efendi- le Meclisi Cismani azaları- nın istifasını talep etmiş lerdir. Ermenice “Aztarar,, gazetesi bu meselöden bah- sederek, müracaat edenler niğyanında Ermeni: meclisi omumisi azasından bir za- tın da mevcut olduğunu kaydetmektedir. Bu müracaat “karşısında başpapas Naroyan, Efendi- min ne gibi bir'batl ha reket takip etiniye ka rar verdiği henüz belli de- gildir. Ermeni mahafilinde icrâ ettiğimiz tahkikata na- zaran, “bir müddettenberi başpapas Nöroyan Efendi ile meclisi cismani aleyhin- de Ermeniler arasında bü- yük-bir hoşnutsuzluk mev. cutlur. Sanasaryan banı ile Tokatlıyan oteli meselele- rinde la meclisi cismani mes'ul #ddediliyor- muş, Meclisi cismani salı gü- nü toplanarak tahaddüs eden bu vaziyet hakkında müza- kerata bulunacaktır. Beşinci ilk meklepleki tesis olunan 800 e yakın millet dersa- nesinin coşkun tezahurat ile yapılan “açiltar “ve ilk | derse başlama merasimin- den dün: balisetmiştik. İstanbul maarif mıntaka- sına tabi vilâyetler maarif müdürlüklerinden dün ma- arif eminliğine gelen tel graflarda millet mektep- lerinin oradada halkın derin alâkak ile küşat olun- duğu, pek çok plan okuma ve yazma haveskârlarının büyük bir sevinç içinde derslere devama başla ları bildirilmekte ve yeni- den dersane &çmek ihti- yacının daha ilk günden LECEK SENE MEB'US İNTİHABI BİR DERECELİ Yakında dali! "» Hüseyin Rahmi Beyin romarı Utanmaz adam VAKİT sütunlarında OLACAK ,Teskilii esesiye | Yeni bir tiyatro rp , , | adıl rıvayetz leri etrafında Ankara, 2 (Telefon) — Teşkilâtı esasiye kanunu- hun tadili ve güya Ame rika usulünün kabulü hak- kındaki — rivayetler © etra- fında . temaslar © yaptım. Esasen Reisicümhurun icra vekillerine riyaset edebil mesi teşkilâtı esasiye ka- nununca caiz ve teamül de bu merkezdedir. Kabi- ne reisini de kendisi inti- bap ettiği gibi kabine azası da Reisicümhur ta- rafından memuriyetleri tas- dik edildiği için bu nokta- da Amerika (o usulünden istifade edilecek bir cihet görülmemektedir. Olsa olsa Reisicümhurun millet meclisi yerine doğ- rudan doğruya intihabı ve kabine - azasını değiştire bilmesinde bu usule mü Ankarada inşa edilen Türk ocaklari umumi mer Kezi binasında büyük ve asri bir ti- racaat ihtimali varit olabilir. Meb'us intihabının bir dereceli olmasında da tep kilâtı esasiyenin tadili varit olamaz. Çünkü gelecek sene intihabın bir dereceli olması kat'iyen musam- mem olmakla beraber bu tadil teşkilâtı esasiyeye te- allâk etmez. Çünkü teşkilâtı esasiye intihabın hususi bir kanım ile yapilacağını gösterir ki intihap kanununda küçük bir tadil maksadi temin edecektir. Ancak bu riva: Bugün şehrimize geliyor Yeni yunan M. Polihronyadis bugün Ati- nadan şehrimize muvasalat edecektir. M. Polihronyadis iki üç gün İstanbulda kal dıktan sonra merkezi hü- kümete gidecektir. emmi mübadele ko- misyonundaki yunan er a ei losa gelince, mumaileyhin tekrar gelip gel miyeceği malâm değildir. müsamereden bir intiba kendini gösterdiği yaıl- Millet mekteplerinin (A) ve (B) kurslarında öğre - tilen şeyleri bilenlere, mın- takalarındaki dersanelerde imtihan olunduktan sonra, derslere devam etmelerine lüzum görülmeden şehadet- name verilebilecektir. Yal- nız gerek geçen sene ge- | İ İ rekse bu sene “A, kursu şahadetnamesi alanların “B,, kurslarına devam etmeleri mecburidir. LAh taralı 2 inci suyıfamızdadır 7 Ankarada Türk ocakları mer- kezinde kimler çalışacak ? İ, Galip Beyin verdiği izahat kezinin ocak temsil he yeti mensuplarına muayyen nisbette (ücret vermesi düşünülmek yatro salonu tedir . Ans ve sahnesi karada teş- de vücuda kil olunacak getiril diğini temsil heye geçenlerde önde Darül“ e miıştık. bedayi hari- ürk ocak- inde bulu- ları umumi nan san'ats reisi — Ham kârların bir uz pi kısmından isa . geçenler- i dik de İlinin tifade fi geldiği za pe ti ii man bir te- ALİR sadüfte Da- san'atkârla « rülbedayi na en , san'at kârla - yetiştirilmesi . rından > ay , lip ve Emin o San'afkâr Galip B. sisi Beliğ Beylerle (Foto Kaslar) Lorge —— iğ görüşmüş ve Ankârada in- | de bir tiyatro oüiabaa ) şaatı biten yeni tiyatrodan | getirilmesi ve Tür ne suretle istifâde edileceği mevzuu bahsolmuştur. Bu arada Türk Ocağı temsil heyeti namile bir trup teş- kii konuşulmuştur. o Türk Ocakları reisi san'atkârle- nmıza bir temsil heyeti kadrosunun ne suretle te- şekkül etmesi lâzım oldu- ğunu sormuş, 6 kadın ve 10 erkek (o bulunmasının faydalı olacağı söylenmiştir. Türk ocakları merkezi bu sene bir tyalro için icap eden bütün malzeme- yi satın alacak, Ankarada tesis edilecek ( ityatronun noksansiz olmasına çalışi- lacaktır. Teşkil edilecek temsil heyeti teşrinlerde, kânunlarda, şubatta Anka- rada, mart, nisan, mayıs, haziran aylarında Anado- diğer * şehirlerinde ocak mönfaatine temsil ve- recektir, Türk ocakları mer- lunun utku Yunanistanda nasıl bir intiba bıraktı? Atina, 2 (Anek.) — Gazi Hz. nin Büyük millet mec- Msinde irat ettiği nutkun bilhassa siyaseti hariciyeye taalluk eden tarafları bu- raya telgrafla bildirilmiştir. Türkiyenin siyaseti sulhper- veranesi ve tahaddüs eden ibülâflarda itilâfperverane bir his ile mütehassis ol- duğu hakkındaki işaret bu- rada gayet müsait bir tesir uyandırmıştır. e Gazeteler nutku müsait surette tefsir ediyorlar, VAKIT Bilepyeni bir şekil Möölenceli ..... Uğaydalı .... mi ikri ... tısadi 4. Blizahi. yazılar... MR MR giltanmaz adam! — —- Gazimizin n i rı temsil heyetinin bu za tın idaresine verilmesi düs şünülmüştür. İİ kEİ Darülbedayi san'atkâr- larından |. Galip Bey, An karada teşkil edilecek yeni temsil heyeti ve kendisinin bu yeni teşekküldeki vazi- yeti hakkında malümat rica eden bir muharririmize dün şunları söylemiştir — Hamdullah Suphi B. burada iken kendisile bir gün görüştüğümüz zaman böyle bir hasbühal olmuştu. Benim de, arkadaşım Emin Beliğin de bütün arzumuz ömrümüzün yirmişer $ene- sini verdiğimiz tiyatronun memleketimizde daima iler- lemösi, büyümesi, genişle- mesidir zannederim ki her- kes bunu ister. Yeni tiyatro truplarının teşekkülü memlekette tiyat- ronun inkişafı demektir. Bu itibarla memnuniyetle kar şılanır. Maamafih zannödi- yorum ki * Ankarada bir temsil heyeti teşkil mese - lesinde henüz kararlaşmış hiç bir şey yoktur. Orada kimlerin çalışacaklarını da Türkoccakları merkez be yeti bilir. te iş Bana gelince: Görüyor- sunuz ki İstanbuldayım, Da- râlbedayideyim, temsillerde bu gecede Gay gene rolu! Büyük Behzat B. Darülbedayi san Sa d üyük Behzat B. “er Mi maktadır. rtistimiz apan- rahatsız Kıymetli disit eliyatı yapıl- mak (üzere Cerrahpaşa hastanesine nakledilmiştir; Vaziyetinde de bir. veha- met yoktur. Operatör Bur- hanettin B. tarafından ya- pılacak küçük bir ameliye- den sonra kısa bir istira- hat devresi geçirecektir. Behzat Beyin yakın vakitte afiyet Kesbetmesini temenni İ sederiz. idi i | Arapların bir tezahürü Londra,2 (A.A) — Balfor beyanatının 12 inci yıl dö- nümü münasebetile Arap- lar dükkânlarını kapamış lar ve evlerine siyah bay- raklar örtmüşlerdir.