14 Temmuz 1939 Tarihli Ulus Gazetesi Sayfa 6

Ö N ULUS ” 14 .7 - 1939 Mihver dostlarının birbirlerine dostluğu TİROL'DE Italyanlar Alman ahaliyi çıkarıyor ! İlalya'nın verdiği karar bu mıntakada büyük bir memnuniyetsizlik uyandırdı (Başı | inci sayfada) liyenin sessizce yapılmasını ve bunun için de bütün ecnebi müşahitlerin e - velden uzaklaştırılmasını istemiş ol - ması mümkündür. (Deyli Herald) gazetesinin diplo - matik muhabiri aynı kanaati izhar et- mekte ve İtalya hükümeti tarafından verilen kararın tatbiki esnasında bazı acıklı sahneler cereyan edeceğini bel- ki de kan döküleceğini tahmin eyle- mektedir. Dünkü italyan tebliğinde bu minta- kada oturan ecnebilerin casusluk yap- tıkları zikredilmekte idi. Alman köylüleri mukavemete hazırlanıyorlar (Deyli Herald) gazetesi tebliğde bahis mevzuüu olan italyan gizli polis teşkilâtının isnadlarını muhik göste - recek mahiyette bu mıntakada bir tev- kif hâdisesi veya diğer bir vaka cere - yan ettiğine dair ingiliz makamlarına şimdiye kadar bir haber gelmediğini kaydeylemektedir. Niyuz Kronikl gazetesinin Bolzano- daki hususi muhabiri, İtalya hüküme- ti tarafından verilen kararın bu mın - takada büyük bir memnüniyetsizlik doğurduğunu haber vermekte ve şöy- le yazmaktadır : *“Şehirlerde bu plân bir — dereceye kadar tatbik edilebilirse de dağlarda- ki alman köylüleri mukavemete hazır- lanmaktadırlar.,, Almanya Brenner'i işgal mi edecek? Paris, 13 a.a. — Yukarı Adige mese- lesi hakkında tefsirlerde bulunan Ü - manite gazetesi diyor ki : “Almanya bizzat Brenner'in işgali- ni temin etmek istiyor. Alman kıta - ları ve malzemesi daha şimdiden gön - derilmiye başlanmıştır. Roma ve Ber- lin zimamdarlarının hiddetine rağmen bu hakikatları ecnebiler meydana çı - karmışlardır.,, Komünist gazetesi geçen haziranda iki alman fırkasının italyan toprak - larına gönderildiğini tasrih etmekte - dir. Kont Ciano'nün bugün Franko'ya İktisadi ve siyasi bir anlaşma projesi tevdi etmesi ihtimali var Fransız - İspanyol hududu, 13 a.a. “Havas” İyi bir kaynaktan alınan malümata göre, Ciano dün Franko'ya italyan iç ve dış po- Titikası hakkında uzun izahat vermiş ve yeni İspanyol devletinin | izçe'y .dış politikasının istikameti hakkında sarih malümat istemiştir. Buna binaen bu mülâkatlar sadece bir istişare konferansı mahiyetini ta- şımaktadır. “Yarın Ciano'nun Franko'ya bir ik - tisadi ve belki de bir siyasi anlaşma projelerinin ana hatlarını tevdi etme- si muhtemel bulunmaktadır. . Ne İtalyanlar ne de İspanyollar hiç olmazsa şimdilik bir askeri anlaşma imkânina inanmıyorlar. Her halde ve Ciano'nun yapcağı teklifler ne olursa olsun, şimdilik bir anlaşma imza edil- miyecektir. Sadece iki devlet adamı - nin tahdit edecekleri tetkik sahası ü - zerinde bu yaz diplomatlar çalışacak - lardır. İspanyollar kendilerine yapı - lacak teklifleri teferrüatiyle tetkik et- meden önce kati hiç bir şey yapılmı - yacaktır. Bugün yeni bir mülâkat yapılacak San Sebastien, 13 a.a. — Ciano'nun yarın Franko ile yeni bir mülâkatta bulunacağı bildirilmektedir. Bu mülâ- kat sabahleyin Ayete sarayında yapı- lacaktır. Bu son görüşmeden sonra resmi bir tebliğ neşredilecektir. Franko'nun teftişleri San - Sebastfen, 13 aa. — Franko harp esnasinda Kadix ve Sevilla. ile birlikte harp malzemesi için başlıca ihraç noktası olan limanı ziyaret et - miş ve akşam saat 22 de bütün nazırla- rı burada San - Remo sarayında veri- lecek olan gala ziyaretine devet eyle - miştir. İrlanda tethişçilerine karşı tedbir alınıyor Londra, 13 a.a. — Öğrenildiğine gö- re, dahiliye nazırı Sir Samuel Hor'a, suikastler tertip eden İrlandalı tet - hişçilerin tenkilini kolaylaştırmak i- çin polise hususi selâhiyetler veril- mesine dair gelecek hafta parlâmen- toya bir kanun lâyihası tevdi edile- cektir. N İsviçre'de Nazilerin muhakemesi bitti Zurih, 13 a.a, — Nasyonal sosyalist- Terin muhakemesi bitmiştir. Bütün suç lular nasyonal sosyalist — olduklarını ikrar etmişler fakat masum oldukla - rını söyliyerek İsviçreye karşı vatan- İngiliz tayyareleri (Başı I. inci sayfada) tayyareleri, İngiltere üzerinde evelâ gündüz, bilâhare de gece uçuşları ya- pacaklardır. İngiliz tayyare filoları, Fransa ü - zerinde yapacakları uçuşlarda hiç ye- re inmeden muhtelif istikametlere doğru seferler yapacaklardır. Uçuş 3.200 kilometrelik olacak Londra, 13 a.a. — “Star,, gazetesi- nin bildirdiğine göre 18 ingiliz hava filosunun Fransa ve Akdeniz üzerin- de bir uçuş yapması için bir plân ha- zırlanmaktadır. Birkaç gün içinde yapılacak olan bu uçuş esnasında katedilecek mesa- Fenin yekünu 3200 kilometredir. Uçu- şa bin pilot ve sair mürettebat iştirâk edecektir. İngiliz genel kurmay reisi Paris'e geldi Paris, 13 a.a. — İngiliz ordusu er - kânıharbiye reisi General Gort, dün akşam tayyare ile Parise gelmiştir. Mumaileyh yarın 14 temmüuz bayramı münasebetiyle yapılacak olan askeri geçit-resmiride hazır bulunacaktır. General resmen Fransa hükümeti tarafından kabul edilecektir. 500 ingiliz askeri dün öğleden son- ra Dieppede karaya çıkarak saat 18,15 te Parise' gelmiş ve Paris'in askeri kumandanı tarafından karşılanmıştır. Bu askerler, yarın fransız kıtalariyle birlikte geçit resmine iştirâk edecek- lerdir. İngiltere harbiye nazırı B. Hore - Belisha ve İngiltere havacılık genel kurmay başkanı general Newall, 14 temmuz bayramına hazır bulunmak ü- zere öğle vakti tayyare ile Londradan buray gelmişlerdir. Dominyonlarda mecburi askerlik hizmeti Paris, 13 'a.a. — Siyasi fransız mah- fillerinde söylendiğine göre Londra hükümeti, dominyonlara müracaat e- derek bü memleketlerdeki beyaz ırka mensup halkın İngiltere'de olduğu gibi mecburi askerlik hizmetine tâbi tutulmasını istiyecektir. - Kmık elektriğe kavuştu perverliklerini iddia eylemiş ve k — İzmir, 13 Endişeli haberler (Başı I. inci sayfada) alarak, sadece Danzig'in ilhakı- nı temin etmek meksadını mı güdüyor? Totaliter cephenin tecavüz sis- temi, her dâvayı tek başına or- taya atmak, ve yalnız onun üze - rinde büyük tehlike çanını çala- rak Avrupa milletlerine aynı su- ali sordurmaktır: bu mesele harp çıkarmağa değer mi? Habeşistan için, Anşlus için, Südetler için, Çekistan için, Ar - navutluk için böyle olmuştur. Danzig için de böyle olmaktadır. Fakat yekünu, büyük bir harbin kazançlarını toplamışa benzi- yor! Bugünkü- neşriyata bakılırsa öyle zannedilir ki eğer Danzig meselesi — halledilecek - olursa, milletler boğazlaşmaktan kurtu- lacaklar, az çok devamlı bir sü- kün havasına kavuşacaklardır. Halbuki karşı taraftaki daimi seferberlik ve hareket cihazının bir tek vidası bile gevşemiyece - ğine şüphe yoktur. Yalnız teca - vüz istikameti değişecek, telkin- ler, tahrikler ve tertipler başka bir nokta üstüne teksif edilecek- tir. Münakaşayı ve tahlili münfe - rit lelerin üs- tünden kaldırıp , prensip ayrılı- ği üzerine sevketmek lâzımdır, Tecavüz ve emrivaki hareketini, hattâ en ehemiyetsiz bir vesile ile, karşılamak sırası ve imkânı gelmiş midir, gelmemiş midir? Yoksa pek malümdur ki her mu- vaffakiyet, tecavüz ve emrivaki ihtirasını doyurmaz, ancak bes - ler ve iştahlandırır. Almanya niçin müzakere et - miyor? Danzig meselesine, konu- şarak, herhangi bir tesviye tarzı bulmak mümkün olmadığından mı? Biz bu kanaatte değiliz: bil- muhak i akis böyle bir müzakere masası başında hiç olmazsa Polonya ile Almanya arasındaki bütün ihti- ziyade, diğer bütün me'seleleri muallakta bırakarak, Danzig'i kazanmak gayesi takip edildiği- ni gösteriyor. | Yanlış veya doğru, blöf veya hakiki, bütün havadisler ahval - deki nezaketin âdeta saat saat arttığını anlatıyor. Bir harbe var- sın varmasın, öyle görünüyor ki hemen bir harekete inkılâp ede- ceğine şüphe olmıyan kati karar- ların tehlikeli mücadelesine yak- laşıyoruz. F. R. ATAY İstanbul Parfi teşkilafı İstanbul, 13 (Telefonla) — C.H.P. nin İstanbul mıntakası Müfettişi B. Tevfik Fikret Sılay bugün de parti- deki çalışmalarına devam etmiştir. Kendisiyle görüşen gazetecilere B. Sılay demiştir ki: “— İstanbul Parti teşkilâtının ga - yet kuvetli ellerde bulunduğunu ve iyi idare edildiğini — söyliyebilirm. Parti arkadaşlarımın hepsi de münev ver bir muhit içinde yetişmiş zevat - tır. Kendileriyle teşriki mesai etmek- ten büyük bir zevk duyacağım.,, —— Maliye' Vekâletinde yeni tâyinler Yeni teşkil olunan Temyiz komis- yonu reisliğine İstanbul defterdarı B. B. Kâzım Gürkay, İstanbul defter - darlığına eski tahsilât müdürü Şe - fik, Temyiz komisyonu âzalıklarına dördüncü umumi müfettişlik mali müşaviri Hayrettin Talul, eski âza- dan Talât Sönmez, altı numaralı ka - zanç temyiz komisyonu reisi Hasan- Lutfi, Konya vilâyet idare heyeti â- zasından Rasim Kaylıbal, bima tem - yiz komisyonu âza vekili Emin Ah- met, eski temyiz komisyonu reisi Lâ- tif, kazanç temyiz komisyonu âzasın- dan Ali Cemal, İstanbul birinci ceza dairesi eski reisi Esat terfian ve nak- len tayin edilmişlerdir. İzmir'e altı yeni otobüs daha geldi mahfiller ihtiyat filodan ya ; : b -İlarından Almanya Kruvazörlerinin sayısıni artti rmadığı için Büyük Brita teahhütleri bozmıyacak Londra, 13 a.a. — Avam Kamarasında amele partisi mebuslarından Fletcher, Almanya'nın ingiliz kruvazörlerinden daha kuvetli gemiler in- şa etmesi üizerine İngiltere hükümetinin 8 pusluk toplarla mücehhez kruvazörler inşa etmek müsaadesini almak üzere Fransa ve Amerika hükümetleri nezdinde teşebbüste bulunup bulunmadığını sormuştur : nya girişstiği Shake — are, cevaben demiştir ki : “— 1935 tarihli itilâfname mucibin- ce almaln kruvazörlerini azami 5-8 pus çapında toplarla techiz etmek hakkı - nı malik bulunuyorlardı. Bu azami haddin tecavüz edildiğine dair malü - mat almadım. Binaenaleyh Fransa ve Amerika ile giriştiğimiz teahhütleri bozmak için hiç bir sebep görmüyo - rüm. Halihazırda alman kruvazörleri - nin adedi deniz muahedesi imza edil- diği zamana nisbetle artmış değildir..,, Japonya'nın vaziyeti Amele partisi mebuslarından Alex- andr, Japonyada kruvazör — inşaat:na dair dolaşan bazı haberlere telmih et- miş ve Shakespeare mebusa şu cevabı vermiştir : “— Bu sınıf gemilerin inşaatında bir zaman görülen rekabet — ortadan kalkmış ve bu hal alâkadar memleket- ler için pek faydalı olmuştur. Sehabet muahedesini tatbik ve kruvazör inşa- atındaki süküneti ihlâl etmek için or- tada pek mühim sebepler mevcut olma lıdır.,, Shakespeare şu sözleri ilâve etmiş- AT AĞ “— Almanya hükümeti, muahede - İNGİLTERE'DE Mühimmat nezaretine 144.000.000 Hava kuvetlerine 40.000.000 Sterling Munzam tahsisat ! (Başı 1 inci sayfada) Hava küvetlerine Aayrılan 40 mil- yondan 39u gene bir istikraz ile te- min edilecektir. Bu yeni tahsisat ile bu sene hâva kuvetleri için ayrılan paranın yekünu nin evsafa ait hadlerini kabul etmek istediğini bildirmiştir. Bu, 8 pusluk kruvazör inşaatındaki deniz mütare - kesinin devam etmesi demektir.,, Uzak Şark'taki ingiliz filosu Londra, 13 a.a. — Avam Kamarasın- da beyanatta bulunan âmirallik maka - mınin parlâmento ve maliye müsteşa - rt Shakespeare, Çin sularında bulunan ingiliz zırhlılarının her- sene şarki Holanda Hindistanının limanlarını ziyaret edeceklerini bildirmiştir. İngiliz yaz manevralarına 50 gemi iştirâk edecek Londra, 13 a.a. — İyi malümat alan lnız 50 ka- Â Bühna binaen Çemberleyn'in bahset- tiği 130 gemi yalnız Nevyork'taki ge- çide iştirâk edeceklerdir. Manevralarda ihtiyat gemiler de bulunacak Başvekil bugün öğleden sonra a- yam kamarasında yaptığı beyanatta deniz ve tayyare filolarının ağustos ve eylül aylarındaki kombine manev- ralarından âzami istifade temin etmek ye filonun müessirliği derecesini ârt- tırmak için ihtiyat gemilerin de bu manevralara iştirâk edeceğini bildir- miştir. Manevralar şimdiden bütün Âkdeniz filosunu ihtiva etmektedir. Başvekil ihtiyat filo gemilerinin 9/8 tarihinde Weymouth'da kıralın önünde geçit yapacaklarını ilâve ey - lemiştir. Ulster büyük Britanya'dan ayrılmıyacak Şimalt İrlanda Başvekilinin bir nutku Londra, 13 aâ. — Ulsterin siyasi katolik bir teşekkülü olan “Orange - ment,, ın senelik bayramı münasebe - tiyle dün Down Kontluğunda kâin Bangorda bir nutuk söyliyen şimali İrlanda başvekili Lord Craigavon, de Valera tarafından ileri sürülen talep- leri bir “küstahlık,, olarak tavsif ettik ten sonra demiştir ki: “— Ulstere dokunmayınız, İngiliz bayrağının daima Ulster üzerinde dal- gal için son nefesimize kadar mücadele edeceğiz. Biz daima mensup olmakla iftihar ettiğimiz büyük im - paratörlüğün vatandaşı olarak kalmak istiyoruz.,, Beynelmilel vaziyetten bahseden başvekil, şöyle demiştir : “— Beynelmilel kabadayıların mu- hayyelesinden çıkan talepler önünde daima boyun mu eğeceğiz? İngiliz mil leti bu suale bugün alenen, hayır, di - ye cevap vermiştir. Harp, her an çıka- bilir. Diktatörler eğer İngiltere'nin kati kararını anlamamışlar ise uyku - aci bir şekilde uyanacaklar - 260 milyon sterling'e baliğ olmakta- dır. Tayyare inşaatı süratle ilerliyor Londra, 13 a.a. — Yeni havacılık m'nzam tahsisatı hakkında salâhiyet- li makaınlardan verilen tafsilâta göre, kırk milyon ingiliz liralık bu yeni kredinin istenmesine sebep, bir taraf- tan bir harp malzemesi nezareti ku- rulması, diğer taraftan da tayyare in- şaatinın tahminlerden pek çabuk ya - pılmakta bulunmasıdır. Meselâ, bir bombardıman tayyare fabrikası, ken - disine verilen programı, yirmi hafta önce bitirmiştir. Hindistan kuvetleri hariç 'olmak'ü- karılacaktır. Fransiz Biîy—uk Elçisi Paris'ten döndü İstanbul, 13 (Telefonla) — Mezu - nen memleketinde bulunmakta olan Fransa'nın Ankara Büyük Elçisi B. Massiğli bu sabah tayyare ile Paris'- ten İstanbul'a gelmiştir. Bilaraflık kanunu hatıkında B. Ruzvelt kongreye mesaj gönderecek Vaşington, 13 a.a. — Tatil devresi başlamadan evel bitaraflık kanunu me selesi hakkında kararını vermesi için Ruzvelt'in kongreye bir mesaj gönde- receği bildirilmektedir. Söylendiğine göre mesajda şimdi ki bitaraflık kanununun meriyette kal ması keyfiyetinin doğuracağı vahim neticelere işaret edilecek ve bu kanun ile hükümetin kolları bağlanmış oldu- ğu tebarüz ettirilecektir. Maarif Şürası İstanbul delegeleri geliyor İstanbul, 13 (Telefonla) — Ankara- da 17 temmuzda toplanacak olan maa- rif şurasına dâvet edilen İstanbul ma - arif müdürü B. Tevfik Küt ve umumi müfettişler ve mütehassıs olarak dâ - vet edilenler bugün Ankaraya gitti - ler, Üniversite rektörü ve dekanları da pazar günü Ankara'ya hareket ede - ceklerdir. İstanbul rasathanesi bir zelzele kaydetti İstanbul, 13 a.a. — Dün saat 16 yı 20 dakika 52 saniye geçe şiddetlice bir zelzele kaydedilmiştir Merkez üssü - nün İstanbuldan 280 kilometre mesa - fede bulunduğu tahmin edilmektedir. Urla'da zelzele Nevyork mektupları (Başı Sıncı sayfada) — Çabuk söyleyiniz hoca ne ce - vap vermiş?.. — Kırpdılar yıldız. yaptılar de« miş.. — Mükemmel, parlak bir cevap. Küçük not defterleri çıktı, Nas « rettin hocanın tahrif edilmiş hikâ- yesi yazıldı. — Şimdi kadınlarınızı anlatınız, onları hayatınıza karıştırdıktan son- ra hiç kıskatımıyor musunuz? Türk- ler çok kıskanç olurlar diyorlar doğru'mu? — Herkesi bilmem ama, ben kı:- kanırım, — Kıskanır mısınız? — Evet, siz kıskanmaz mısınız? — Asla! — Demek siz sevginizi bir başka- sı ile paylaşmıya razı olabilirsiniz? — Paylaşmam, ayrılırım, Söylemek istedikleri şeyi anlama- mazlıktan geldim. — Ya ayrılamıyacak kadar sevi - yorsanız.. Meselâ; siz bir amerika - lhısınız, Amerika'yı seviyorsunuz, bir başka devletin de Amerika'da gözü var, onu sizden ya bütün bütün al - mak, yahut sizinle paylaşmak isti - yor, ne yaparsınız, memleketi bıra- kır gider misiniz? Bahsi değiştirdiler. — Dünya vaziyeti çok karışık. Her türlü felâketler, insanın sır - tında tahammül edilmez ıstıraplar halinde gittikçe çoğalıyor. Siz in - sanların bu ağır yükün altından na- sıl kurtulabileceğini zannediyorsu- nuz? — Bir gün Nasrettin hoca yolda sırtındaki odun yükü ateş almış bir eşeğe rastlamış... Çılgınca kahkahalar, eşek mi.. Za- vallı eşek kim bilir ne kadar kork- muşdur. İçlerinde ağlamıya hazır- lananlar bile vardı. Susunuz bitire- yim dedim. Sustular, — Eşek .yarı korkudan, yarı can açısından alabildiğine koşuyormuş. Hoca bakmış yardım imkânsız, eşe- ğe bağırmış, aklın varsa demiş, git kendini dereye at! Sert, kisa kahkahalar. Koyu kır - mızı uçlu mini mini elleriyle biri - birlerinin ağızlarını kapattılar. — Susun da sonunu dinliyelim.. — Hepsi bu kadar, sonu yok ki! — Yok mu? Bu sırtlarındaki yük alev haline gelen insanlara bir şey tavsiye edin, cidden bu- insanlara metavsiye etmeli 2, » », - aa le Azamisi 118 binde 1 b — İnsanlık sevgisini | edilen tayyareci kadrosu, 150 bine çı- <usmsı * N İzmir'deki lise askert kamplarında çalışmalar İzmir, 13 a.a. — İzmir'deki muhte - lif liselerin askeri kampları büyük bir intizam içinde çalışmalarına de- yvam etmektedir. Gençlerin askerlik hayatına karşı gösterdikleri sevgi cidden büyüktür. Müstahkem mevki komutanı tümgeneral Aktuğ dün bu kampları teftiş etmiş ve gördüğü in - tizam ve gayretten mütevellit mem- nuniyetini kısa bir hitabe ile gençlere bildirmiştir. KÜÇÜK DIŞ HABERLER X Prag — Pilzen polis idaresi, ya- hudilerin umumi banyolara ve be.e - diye yüzme hayuzlarına girmesini menetmiştir. X Norfolk - Virjin — “Ranger” tayyare gemisinde bugün bir infilâk vuku bulmuştur. İnfilâk neticesinde çıkan yangın, üç saat uğraşıldıkt.n sonra söndürülmüştür. X Tallin — Alman kruvazörü “Ad- miral Hipper” buraya gelmiştir. 4 al- man muhribi 15 ile 18 temmuz arasın- da Riga'yı ziyaret edecektir. X Budapeşte — Askeri mahkeme, luk cürmünden dolayı 3 R 't 4*sene ağır hapse mahküm etmiştir. X Trablus — İkinci italyan deniz filosuna mensup 14 gemi Trablus'a gelmiştir. X Londra — İmza edilen bir itilâr ile Yunanistan'a iki milyon sterling- lik bir kredi açılmıştır. Yunanistan, bu kredi ile İngiltere'den eşya ala- caktır. X Stokholm — Bahriye idaresinin talebi üzerine, hükümet yeni dört de- nizaltı gemisi inşasına müsaade et - miştir. X Tanca — Meknes civarında bir- kaç gün evel çalılar ateş almış ve yan gin 10 kilometre uzunluğunda bir me safeyi kaplıyarak yerlilere ait mühim miktarda hububatı tahrip etmiştir. Yangın esnasında 12 si kadın olmak üzere 17 kişi ölmüştür. X Kahire — Alâkadar mahfiller, Mısır hükümetinin İngiltere'den bir istikraz aktetmek istediğine dair ve- rilen haberi tekzip etmektedirler. X Sofya — Beş gün süren bir top- lantıdan sonra, dok!ı Yunak 0o- dit, * 'n 5. M e | İzmir, 13 aa. Dün saat 16/22 de Son e]kz gqîzlçgden sonra, yu! yunları dün akşam neticelenmis*ir: