1 Temmuz 1939 Tarihli Ulus Gazetesi Sayfa 6

Nevyork yarının dünyasında ; Türk paviyonu cidden büyk bir muvaffakiyet kaze'dı Vedat Nedim Ticaret vekâletinden: Nevyork dünya sergisine mem” heyetimizin ilk mufassal raporu alınmıştır. Rapor pavyon!"!Miz ve bunların açılışı hak- kında malümat vermekte, bir mekte, amerikan matbuatını Nevyork sergisinin etemiyeti ma- lümdur. Bu sergi, her keynelmilel ser- ginin esasen haiz olduğu ehemiyete malik bulunduktan başka “yarının dünyası”na ve “sulh hizmeti”ne mil- letlerin gegrebileccklcri yardımın bir ifadesi olmak maksadını takip et- tiği için hr kat daha mühimdir ve bu tibarla milletler için kelimenin tam mâ nâsiyle hakiki bir imtihan meydanı olmuştur. Serginin memleketimizde yapılan hazırlıklarında, münhasıran bu işle tavzif edilen mahdut memurlardan mürekkep heyetimiz haricinde devlet teşkilâtının mühim bir kısmının, mil- li müessese ve teşekküllerimizin, fikir ve ihtisaslarından istifade edilmek ü- zere kendilerine müracaat edilmiş o- lan münevverlerimizin ve mütehassıs- larımızın, bir çok sanatkârlarımızın büyük hisseleri vardır. Bu bakımdan, yapılan hazırlıklar âdeta milli bir iş- birliğinin muhassalasıdır. Sergide Türkiye'nin, yalnız mah- sulleri ve mamülleri ile değil, milli i- dealleri ve milli karakteri, türk varlı- ğının her sahadaki kabiliyetleri, tari- hi, kültürü, sanatı ve zevki ile, kısaca hakiki çehresiyle temsiline — eldeki imkânlar nispetinde — azami derece- de çalışılmıştır. Bundan başka sergi- ye iştirâkimizin başlı başına bir “ga- ye” değil. mülletimiz ve memleketimiz hakkında dünyaca bilinmesinde fayda olan hakikatler ve muayyen davaları- mızla muayyen menfaatlerimiz bakı - mından kendisinden azami şekilde is- tifade edilmesi icabeden bir “vasıta” olduğu da göz önünde tutularak, şu- muüllü ve sistemli, fakat ayni zamanda az masraflı bir propagandaya teves- sül edilmiştir. Efkârı umumiyemizin hariçte ce - reyan eden ve memleketimizle alâka- dar bulunan her hangi tâli bir hâdise karşısında bile hassas bulunduğu dü- şünülürse, medeniyet âleminin büyük bir parçasını teşkil eden yeni dünyada memleketimizin ve milletimizin tam mânâsiyle temsili ve milli davâ ve menfaatlerimizin alti ay devamlı bir şekilde müdafaası gibi büyük - çapta milli bir işle çok daha yakından alâ- kadar olacağı tabiidir. Bu itibarla sergide elde edilen ilk müspet neticelerin matbuatımız vası - tasiyle umumi efkârımıza arzı, fayda- h olduğu kadar ifadesi lüzumlu bir vazife telâkki edilmiştir. Aşağıdaki hülâsalar, umumiyetle sergiye iştirâkimize ve devlet pavyo- numuza ait olmak üzere heyetimizin raporundan ve amerikan matbuatının neşriyatından çıkarılmıştır. Bu birin- ci hülâsayı türk sitesine ve başta Va- şington büyük elçimiz olmak üzere heyetimizin faal bir şekilde idame et- tiği umumi propaganda çalışmaları - mıza ait iki hülâsa daha takip edecek- tir. Vedat Nedim Tör'ün raporundan Birinci kısım hakkında heyetimiz reisi Vedat N. Tör, raporunda hülâ - saten şöyle demektedir: “Nevyork sergisindeki pavyonları- mızın zamanında yetişemiyecekleri hakkında memleketimizde son za- manlara kadar şiddet ve israrla izhar olunan endişenin tahakkuk etmediği, bilâkis bizim umumi açılış günü olan 30 nisana kadar hazır bir halde çıkan | mahdut milletlerden biri olduğumuzu iftiharla arzederim. Bu sergiye iştirâkimizin geçirdiği buhranlı safhalara İstanbul'daki ajan- ları vasıtasiyle yakinen agâh bulunan sergi idaresi, hazırlıklarımızın bu ka- dar kısa bit zamanda ikmal edilebili - şini her vesile ile takılirle yad etmek- te ve bizden çok evel başlamış olup ta hazırlıklarını sergi açıldıktan iki üç hafta sonra bitirebilmiş olan milletle- rin mümessillerine bizi bir örnek ola- tak göstermektedir. Sözümüzü tutmak hususunda gös - terdiğimiz bu sürat ve ciddiyet bura- daki itibarımızı fevkalâde arttırmış ve hususi açılış günümüz olan 6 mayısta gerek birleşik Amerika devletleri, ge- rekse sergi idaresi namına söylenen ve tercümeleri ilişik olarak takdim o- lunan nutuklarda, mutat olmiyan bir tarzda, Türkiye lehine açık bir sem - pati izharına vesile olmuştur. Meselâ birleşik Amerika devletleri murahha- sının nutkundan aldığımız şu parça - Hakkımızdaki neşriyatının asılla- rını ihtiva etmekte ve ,erg;.nünasebetiyle geniş mikyasta ve sis- tematik bir şekilde yapı#? milli propagandamızın muvaffaki- yetli semerelerini teba!Z ettirmektedir. Sergisinde Tör'ün saporu Ak faaliyetin neticelerini göster- « daki (bilhassa) kelimesi diplomatik teamüllere uygun düşmiyecek kadar lehimizdedir; “Burada temsil olunan milletler arasında BİLHASSA Türkiye'yi memnuniyetle karşılıyoruz. Çünkü Türkiye'nin sergisinde Nevyork ser- gisinin ( yarının dünyası) şiarının el- le tutulur şekilde tahakkukunu gö- rüyoruz.” Filhakika, 1939 Nevyork dünya ser- gisinin hâkim fikri ( Yarının dünyası) şiarıdır. Biz! bilhassa devlet pavyonu- muzda, bu şiara sadık kalmak için a- zami dikkat ve gayret sarfettik. Ame- rikalıların anladığı manâda bir Yarı- nın dünyası için icabeden bütün fikir malzemesine malik bulunuyorduk. İn- kılâbımızın tahakkuk ettirdiği bütün şiarlar ve umumi siyasetimizin takip ede geldiği seyir, bu manâda bir sergi için en kuvetli vasıtalarımızdı. Amerika'da harpcı, mutaassıp, o - tokratik, medeniyet düşmanı tanıttı - rılmış olan Türkiye'yi, hunhar, acaip kıyafetli, haremli ve geri olarak bili- nen türk milletini ve hattâ renginden bile şüphe edilen türk insanının yeni rejimimizin ışığı altında göstermek bizim cephemizden de bu serginin en büyük hedefi idi. Amerika'da, rejimi sempatik olmı - yan milletlere karşı büyük bir soğuk- luk ve antipati mevcut olduğu ve bu- nun yalnız siyasi sahaya inhisar etme- yip, iktısadi ve mali münasebetler ü- zerinde de şiddetle müessir bulundu - ğu malüm olduğuna göre, Amerika ile olan iktısadi ve mali münasebetleri - mizin inkişafı için bile, her şeyden ön- ce hakkımızdaki bu yanlış ve zararlı hükümleri yıkmak zarureti vardı. Bütün bu mülâhazalara istinadendir ki, devlet pavyonumuzdaki teşhir tar- zımıza, yalnız serginin umumi şiarı o- Jan (Yarının dünyası) motosuna sadık kalmak için değil, kendi milli menfa- atlerimizin icapları da düşünülerek, daha ziyade ideolojik bir mahiyet ve- rilmeye çalışılmıştır. Bu cehdimiz, sergi idaresi namına söz söyliyen reimin nutkunda şu cüm- lelerle takdir ifadesini bulmuştur. “Ümit ederim ki, terakki ve barı- şın canlı nümuneleri halinde bu bey- nelmilel sergiye getirdiğiniz kıymet- ler karşısında duyduğumuz minneti bu sözlerimle hakkiyle ifade ede- bildim.” (Vedat Nedim Tör'ün devlet pavyo- nu hakkında verdiği tafsilâtı yarın neşredeceğiz.| Uzun ömürlülerin yurdu: Yeni Zelânda Devir, nüfus sayımı, doğum, ölüm ve boşanma istatistik devri! Son tetkikler, Yeni Zelânnt'ta ya - şıyanların, en geç öldüğünü gösteri - yor. Yeni Zelânt'ta erkek vasati ola- rak 65 yaşında, kadın 68 yaşında ölü- yor. Fransa'da vasati ölüm yaşı hissedi- lir derecede düşüktür. Dünyanın 'Türkiye ile Yunanistan'da rastlanır. BİBLİYOGRAFYA Oluş Şehrimizin bu değerli edebiyat ve fikir mecmuasının 26 ıncı sayısı da çıktı. Bu nüsha ile Oluş birinci cildi bitirip bize ikinci cildinin ilk sayısı- nı vermiş oldu. Çıktığı gündenberi mükemmelliyetle edebiyat ve sanat hayatımızda büyük bir boşluğu dol - duran Oluş'un bu sayısında: Muzaf- fer Şerif Başoğlu, M. Tevfik Ararat, Dr. Rasim Adasal, Fuat Ömer Keskin oğlu, Melih Cevdet Anday, Rıfat II - gaz, Pertev N. Boratan, Enver Ziya Karal, Zeki Faik İzer, Halil Vedat Fıratlı, Adnan Cengil gibi kıymetli en ihtiyar adamlarına ? ULUS 1 -7 - 1939 YURTTAN RESİMLER Muğlada yeni yapılardan bir görünüş Tarsus Halkevinde Dikiş - Resim Sergisi Tarsus, (Husu- Halkevinde| si) — dikiş, nakış. resim.! fotograf sergisi a- çıldı. Sergi muhit- te alâka ile karşı- landı. Bir hafta i- çinde 5 bin kişi sergiyi gezdi. Ser- giye ait iki resim gönderiyorum. Afyon, (Hususi) — Halkevi muhtarlar kursunu bu yıl da açmıştır. muhtarlar çok faydalanmıştır. Kursta bütün daire müdürleri ders ver- mişlerdir. Gönderdiğim resim, ders gören muhtarları bir arada göster- her muhtar seçiminden sonra açtığı Bu kurs on gün devam etmiş, yazıcıların makale ve şiirleri waâardin Oküyucularımıza tavsiyesederiz, | | Çerkeş iyi su Çerkeş (Hususi) — Etrafı yeşil or- manlarla kaplı o- lan ve düz bir ara- zi üzerine kurul- muş bulunan Çer - keş, iki mühim te- sisattan mahrum bulunmaktadır. Bunlardan biri su diğeri elektrik- tir. Ankara - Zon- guldak tren yolu - nun hemen hemen ortasında bulunan Çerkeş, bu iki me- deni ihtiyacı kar - şılamak için sene - lerce çalışmış fakat maddi imkânların noksanı bu arzunun$tahakkukuna ma - ni olmuştur. Belediyeler Bankasından yapılacak bir istikrazla kasabanın bu iki müb- rem ihtiyacı karşılanacaktır. Kasabamızın güzelleşmesi ve imarı için cümhuriyet yıllarmda çok çalı- şılmıştır. Çerkeş'e iki kilometre me - safede bulunan orman muntazam bir yolla kazamıza bağlanmak üzeredir. Bu çamlık fenni şekilde daha güzel bir hale konacaktır. Burada bir sana- toryom inşası da düşünülmektedir. On beş sene evel bir zelzele esna- sında minaresi yıkılan ve kıymetli ta- rih eserlerimiz arasında bulunan dör- düncü Murat camii bu yıl tâmir edi- lecektir. — Yeni Garianlep - valisi tefkiklerine -başladı Gaziantep, (Hususi) — Yeni vali miz B. Cavit Ünver vazifesine başla - mış, bir tâmimle halkçı hükümetimi- zin hükümet mekanizmasının işleme- sinden beklediği esaslı noktaları teba- rüz ettirmiştir. Vali şehir dahilinde bir tetkik yap- mış, su deposunu ve Türktepedeki mektedir. elektrik tesisatını görmüştür, Çerkeş'te hükümet caddesi Tâmir edilecek tarihi cami ve elektriğe kavuşmak için çalışıyor “ortadan / tarafta o- —| Mücadeleye f X. çünkü — Balıkesir'de Şarap fabrikası kurulacak Balıkesir, (Hususi) — İnhisaf, Vekâleti vilâyetimiz dahilinde hi'şa- rap fabrikası kurmağı kararla, , mi$” tır. Vekâlet açılacak şarap ğbrik!f" na ait tetkikatın yapılmasın ş:hri'“'z inhisarlar başmüdürlüğünr piydirmi? tiır. Bu tetkikler lmüspct Küce verö” ği takdirde fabrikanın lu yıl için' faaliyete geçmesi m“htemeıdir. " Şarap fabrı_ka_sının 'kurulmasıv esa - sen her'yıl Şınğçe inkişaf etmekte olan bağcılığın _ak:ı fazla ehemiyet kazanmasından şü müessir olacaktır. A Vekâlet yap yak çetkiklerde Ü- zümlerin keımılüz gö. keyfiyet bakt- mından vaziye ) lmajakliyat ve ihra- ) Jan "Malakliy 4 c_at .î".ıkanı.?rf." , hiz'ücretlerinin, ye- tiştirilen üzümniz nöitlerinin — nazarı i nması Ker ae Ü ea niğ dikkaterali *Enbildirmiştir. — mhesiz ki Yıldırım kurı.1 arn bir köylü İzmit, (Hususij, . buklu köyünde H; — ı?““f in î öylü ” kkı isminde bir köylüye yildrnm i L ierek ölü müne sebep Oknu;ı"f* e süs* B yörş Hleş parkeyi kaplıyan we —elfli- | Tahir e erim, üT a aa (öNgem ea Sölüa. leyinceye kadar hi i Böee e a yin Ve gidin. $ize mücevi ü eyinceye kadar hizmetciler —— n- ram cncrkuşt... Fakat ne var.Tî;;afamlardan odaya bol ışık dolu- h.lB_ununla beraber, salonun kapısı | sederlerse anlamamış bir h;':: “ı;â Lesdi Brandon devam etti: lar, ne de kimse — bu husüsta bı;::e " - âlâ kapalıvdı a kadar kabalıvdı Li İ n 4 D ee B Tükimse cıkmıvar. mü? Pek Alâ | kilmamelidir 5