18 Mayıs 1938 Tarihli Ulus Gazetesi Sayfa 1

İ Çarşamba 18 Ulus Basımevi Çarıkırı caddesi, Ankara Telgraf: Ulus . Ankara Şehir Stadyom ve Hipodromunda 21/5/938 Cumartesi saat 16 da Harbiye - MAYIS TELEFON Altılar Muhteliti. Başmuharrir DOĞLE 22/5/938 Pazar 13-50 de Muhafız Gücü - 1938 Şrannııcz_Ankara 1063 Altılar Muhteliti. t azı işleri 1062-1063 22/5/938 Pazar saat 16 da İlk Bahar At SK—U_R_—UŞ İdarıe müdürlüğü — 1061 ADIMIZ ARNBDIMIZDIR. Yarışları Üçüncü Haftası. Atölye 1064 Başvekilimiz dün Parti kamutay grupu toplantısında Belgrcıçl ziyaretinden ve Sofya temaslarından memnunlukla bahsetti Başvekil Hatayda türkler tazyiklerden Partiyi haberdar etti | S İçinde bulunduğumuz safhanın ilfizam ettiği tedbirler alınmaktadır Ankara, 17 (A.A.) — Cumhuriyet Halk Partisi Büyük Millet d B. Celâl Bayarın sözlerinden : Londradaki kredi müzakereleri müsbet neliceye varmışlır Kredilerin mecmuu 16.000.000 İngiliz lirasına baliğ olmaktadır ÜÇ B. Celâl Rayar ve doktor Aras B. Stoyadinoviç'le Devlet teşebbüslerinin mürakabesinde yeni usuller — Hükümetin Kamu taya verdiği yeni lâyiha — Milli murakabe, Atatürk rejiminin esaslarından biridir, Büyük şef bu- nu, yeni devletin kuruluş gününde te- Sis etti. Birinci millet meclisi, normal hizmetlerinden başka, devlet şürasile divanı muhasebatın murakabe vazife- lerini de yıllarca kendisi yaptı, Bu- nu, devlet teşebbüsleri için yeni bir idare ve murakabe esası kabul edilir - ken anmak bir vazifedir. Büyük harb sonunda devlet, öte - delîkb.ıtri bilinen ve kabul edilen vazife- le“nnın sınırlarını aşarak, hususi teşeb- büse bırakılanı smaf ve ticari işlerle de meşgul olmağa başladı. Burun sebebi kadar şekli de her memleket için değiş- mektedir. Devletin hususi teşebbüs sa- hasına girip giremiyeceği artık müna- kaşa edilmekten kurtulduğu gibi, bu teşebbüslerin devlet hizmetleriyle aynı mahiyette olamıyacağı da herkesçe ka- bul edilmiştir. Yalnız devlet hizmetin- dcn ayrı mahiyetteki teşebbüslerin na- sıl idare ve mürakabe edileceği hemen her yerde tecrübe safhasındadır. Biz dahi kendi prensiplerimiz içinde bir _devlet endüstrisi yarattık. Hükü- meti, bazı ticari teşebbüslerle alâka- landırdık, Sermayenin bir kısmı dev - letçe verilerek kurulan müesseseler bu hareketin bir merhalesi idi. Tama- Mı devlete aid ticari ve sınaf müesse- selerin sayısı ve iş hududu ise son Yıllarda hayli artmıştır. Büyıik hacimdeki hususi teşebbüs - !Crin, dünyaca tecrübe ve tesis edilmiş tendilerine mahsus idare şekli vardır. unların sıhatle yürüyebilmesi için ge- ne kendilerine göre birer mürakabe sis- temi kabul edilmiştir. Anonim, komman- dit, kollektif şekilleri altında topluca Yapılan teşebbüslere kanunlarla birer Üviyet verildiği gibi bunlar üzerinde * âmmeye velâyeti bakımından . devlet Mürakabesi de tesis edilmiştir. Ferdin teşebbüsü ise ticaret kanunlarının hu - dudları içinde vazifelendirilmiştir. An- Cak gerek tek başına ve gerek topluca Yapılan hususi teşebbüslerde en büyük idare ve mürakabe faktörü, şahısların Menfaatidir, hatâ ve ihmal müteşebbi - Sin zarariyle ödenir. N l?evlet teşebbüslerinde de, idarenin ik kaideleri itinaile tatbik olu- :“f- Müdürler, hayat ve hâdiseleri bu Aîdelere uygunlaştırarak — yürürler. ğ Fal_î bu yürüyüşün hızını, hududunu in îs_îll_lıametîn_i daha yüksek bir gör! Yazan: Kemal ÜNAL Isparta Mebusu bilgi, para, makine malzeme hulâsa ser- maye olarak tanınan unsurlar az mıdır, çok mudur? İstihsal mevcud şartlara göre normal midir?.. Pazar isteklerine ne kadar uygundur. Fiat ve maliyet ele- manları arasında devletin, halk ihtiya- cının rolü nedir? Teşebbüsü hangi sür- prizler bekliyor? Bütün bunlar yüksek bir idare ve mürakabenin arayacağı meselelerin bir kaçıdır. Sahib sıfatile (Sonu 8. inci sayfada ) GÜNDELİK Entrikamı, politika mı? Berut'ta çıkan Oriyan gazetesi- nin telgrafla aldığımız bir yazı hu- Tâsasını dünkü nüshamızda neşret- miştik. Fakat biz, daha ilk seçim kaydı gününden beri, ve birçok va - idlere rağmen ihtiyatlı bir lisan kul- lanıyorduk. Bugün yarın nihayet ve- rileceği zannolunan müdahale, fe- sad ve tazyik hareketlerini mahalli entrikalara atfediyor, ve Hatay da- vâsının hayati ehemiyetini kavra- yan mesul malı ların mü hası nereye kadar varacağını merakla bekliyorduk. Şimdi ise başka bir su- al sormak zaruretini hissediyoruz: Entrika mı, politika mı? Hatay ekseriyetini parçalamak için akla gelmez usullere müracaat edilmiş, sömürgecilik idare sanatı- nın bütün incelikleri tatbik edilmiş- tir. Hedefin ne olduğunu Oriyan ga- zetesinin ilhamcısı pek iyi tayin edi- yor: Hatayda manda idaresini de- vam ettirerek, yeni rejimin tatbiki - ni akim bırakmak! Bunun içindir ki teşvik, tehdid, haksızlık, zulüm ve nihayet cinaye - te kadar her türlü vasıtalar, Hatay türklerine milliyetlerini inkâr ettir- mek için alabildiği kull Bunların hepsini: iflâsa sulh zararına, fransız ve türk mü- nasebetleri aleyhine, hareketler ol - duğunu tekrar söyliyelim. Eğer ya- pılan şeyler mahalli entrikalar ise mesul olanlar bunları çabuk önle- sinler: Eğer böyle değil - de muay- yen bir hedefe varmak için güdül- mekte olan bir politika ise, onu ön - e. a KİRDE D ddt ea d ) yor, hit General Binicilerimiz Varşovada Varşova, 17 (A.A.) — vw".'d.a yapılacak büyük enternasyonal bm.f- cilik müsabakalarına iştirâk etmek Ü- zere türk ekipi Varşovaya gelmiş bu- lunuyor, Ekip 8 binici ve 15 attan mü- rekkebtir. â Gazeteler türk ekipinin daha ilk anlardan itibaren yarışlarda heyecan uyandıracağını tahmin etmekte ve türk binitilerinin fransız okulunu mükemmel bir tarzda temsil etmekte- olduğunu yazmaktadır. Hamidiye gemisi Varna limanında Sofya, 17 (A.A.) — Türk mekteb gemisi Hamidiye bugün saat 13 de Varna limanına gelmiştir. Gemi lima- na girerken şehri top ateşile selamla - mış ve sahil bataryası da mukabele etmiştir. Rrhtırmda Türkiye elçisi, Var ma konsolosu, ataşemiliteri ile Varna belediye reisi, Hamidiye kumandanı- nın mihmandarlığına tayin edilen yüzbaşı Miralof ve diğer erkân've kalahalrir hir halk kiktlari hul . Tunca'nın başkanlığında toplandı: beraber Mariç Ankarada Yugoslav harbiye ve bahriye nazırı. İstanbulda coşkun tezahürlerle karşılandı Sayın misafir dün Taksim âbidesine bir çelenk koydu İstanbul, 17 (Telefonla) — kş Dost ve müt-İlavya Harbiye ve Bıhriye) Nuîl:gcc;:. tefik Yugos-İgeneral Mariç, beraberinde refikası lavyanın Har-İve üç yüksek rütbeli subay ve mih- biye ve Bah-İmandarları olduğu halde bu sabah sa- riye Nazırı ge-lat 10,20 de Konvansiyonel'e bağlanan neral Mariç (Sonu 7. inci sayfada) e yapılan Meclisi grupu bugün - 17 mayıs 1938 - Antalya mebusu Dr. Cemal Başvekil Celdâl söz alarak MariCiıye wesam a. ATA6'la Yyaptığa ikinci yahatinden bahsetti. Bu ikinci seyahatin başlıca hedefi dost ve müttefik Yugoslavya başveki linin kıymetli hatırası gönüllerimizde mahfuz olan ziyaretinin iadesi oldu - ğunu ve avdet ederken bulgar hükü- metinin çok nazikâne vuku bulan da- veti üzerine memnuniyetle birkaç Sa- at Sofyada tevakkuf ettiğini tebarüz ettirdi. Seyahatinin tafsilâtını anla- tırken Yugoslavya hududlarına girildi ğinden itibaren orada bulunduğu müddetçe her tarafta dost ve mütte - fik yugoslav hükümet ve necib halkı tarafından şefimize ve türk milletine karşı samimi ve canlı tezahüratta bu « lunulduğunu memnuniyetle kaydetti. Yüugoslavyanın güzel paytahtında gerek naib altes prens Paul ile ve nedb heyeti muhterem âzalarile ve gerek Yugoslavya başvekili ekselans Stoya- dinoviç ile vuku bulan görüşmelerde- ki fikir ve görüş tevafuku ve Balkan antnatının salâbeti ve bunun sinesin- de mütezayiden inkişaf etmekte ohn türk - yugoslavya dostluğunun sami- miliği ve sağlamlığı üzerinde bilhassa durdu. WNaib altes prensin verdiği öğle ye- meğinde Majeste Valide Kıraliçenin (Sonu 7. inci sayfada) Atatürkün Anadoluya ayak bastığı büyük bayram günü olan YARIN gazetemiz göttTTRMNAADAnADA VU f 19 mayıis Olarak çıkacaktır du. | İT LELLLELL L LA DLLL Saat on beşte gemi kumandanı fır K kateyn kaptanı Necati Özdemir mev- ki kumandanı general Potof'u, donan ma başkumandanı amiral Varikeçof'u ve belediye reisini ziyaret etmiş vel bu zevat Hamidiyede bu ziyaretleri iade etmişlerdir. bayramı Yarın Atatürk'ün vatanı kurtarmak için Samsuna ayak bastıkları ı H7 Bugün, aynı B şehir stad spor ve gençlik bayramı- d Akşam mevki kumandanı türk mi-| dır. Dün bu betl safirler fine bhir zivadı iatir daha b — Ret b spor şenliklerinin bir provası ki tafsilât ikinci savfamırdadır Bwre|