8 Nisan 1938 Tarihli Ulus Gazetesi Sayfa 2

MaDüea 5i 5 Ün Ü/ SÜt No Ş L ER TYirmananaf” İç türizme doğru İç İşler Bakanlığının, memleketin her şehir ve kasabasında yolcu- ların iğrenmeden yatabilecekleri temiz ve rahat birkaç otel odasının te- mini hususunda vilâyetlere yaptığı tezahürü olarak alkışlamalıyız. tamimi çok yerinde bir alâkanın Her yıl, memleket içinde dolaşanların sayısı arttığını, nakil vasıta- ları istatistikleri bize sarahatle haber veriyor. İş hacmi büyüdükçe, de- niz, kara ve hava yollarımız genişledikçe, refah seviyesi yükseldikçe, bu artışın, gitgide daha süratlenerek devam edeceği hiç şüphesizdir. Fa- kat şurasını da dikkate almak lâzımdır ki, memleket içinde bugün ya- pılan seyahatlerin en büyük kısmı iş icabı zaruri yer değiştirmeleridir. İç turizmimiz, hele merkezlerden çevreye doğru, henüz ancak nüve ha- lindedir. Devlet demiryollarımızm, yol ücretlerinde gösterdiği büyük kolaylıklara rağmen bunun böyle olmasında, her şeyden evel, gidile- cek kasabalarda yatacak temiz bir oda bulamamak korkusunun âmil olduğu muhakkaktı. Yukarıda bahsettiğimiz tamim sayesinde bu en mühim mahzurun en yakın bir zamanda ortadan kalkacağına eminiz: — | Memleket içinde münferid seyahatler için bugünkü şartlar düne nazaran çok müsaid bir safhaya girmiştir. Bu hakikati sevinçle ifade ederken, toplu seyahat ımkanlamıı temin hususunda da bir an önce ha- rekete g ini t Bazı seyahat acentaları, muhtelıf Avrupa memleketlerine cazip ve ucuz müşterek seyahatler tertib etmeye başlamışlardır. Ancak bu işi, memleket içinde yapacak bir teşebbüs henüz görülmüyor. Zaman za- man, Ege bölgesine, cenub Akdenizine, Karadeniz limanlarıma veya İç Anadoluya tertib edilecek ucuz ve rahat seyahatlerin halkımızdan, bil- hassa yaz aylarında, büyük bir rağbet göreceğini sanıyorum. Bu nevi- den teşebbüsler hususi müesseseler tarafından yapılmadığma göre, memleket için faydaları pek büyük olacak bu işi bir devlet müessesesi- nin üzerine alması lüzumu belirmektedir. — YAŞAR NABİ Sokak kazalarına karşı nasıl tedbir almalı ? Dün halkevinde enteresan bir konferans verildi Dün saat 18.30 da İstanbul birinci hariciye kliniği doçenti Dr. Bay Fahri Arel tarafından Halkevinde (sokak kazalarının tehli- keleri) mevzulu bir konferans verilmiştir. Kalabalık bir dinleyici önünde verilen bu konferans sonuna ka- dar alâka ile takip edilmiştir. Konferansta bilhassa polis ens - titüsü talebeleriyle birçok - sivil ve resmi emniyet memurları ha- zır bulunmuşlardır. Konf Yeni arazi vergisi kanuün projesi Finans bakanlığı, arazi vergisi ka- bazı hükümlerinin değ kısa bir hülâsası şudur: Asrımızda nakliye — vasıtalarının gittikçe fazlalaşması bilhassa motör- leşmesi insanların hayatını tehlikeye koyabilecek duruma kadar gelen so- kak kazalarna sebebiyet vermektedir. Gerçi belediye nizamları bu kazaları tahdit etmekteyse de tamamile önüne geçemediğinden kaza vukuunda sıhı- imdat yetişinceye kadar yaralının et- © rafında bulunanların ne gibi âcil te- |— davi ittihaz etmeleri lâzımdır. Zira bazan bu âcil tedbirlerin alın- mamiış olması ya başta sıhi imdat ye- tişmeden yahut doktor gelmeden ka- zaya uğrıyanın ölümüne sebeb olur. Bir yaralı fazla kan kaybediyorsa kol veya bacakta kanryan yerin üstün den bir kuşak veya askı ile sıkıca sık- malıdır. Bu suretle kan birdenbire durmuş olur. Toprakta kirlenmiş ya- ralarda tatanos ve gazli kangran teh- likesi vardır. Büyükharbta edindiği- miz tecrübelere göre, mikroplar yara sathında 6 saat kadar hiç bir faaliyet gösteremezler. Fakat bu müddet geç- tikten sonra çoğalarak derinlere ka- dar nüfuz ederler. Bu gibi yaralarda yaranın üstü, yakında eczahane varsa takimli gaz bezleriyle, yoksa temiz bir mendille kapatılarak yaralı der- hal en yakın hastahaneye götürülmeli dir. Zira lâzım gelen cerraht tedavi bir an evvel yapılmış olsun. Eğer ka- fatası sert bir cisme çarpmışsa o za- man beynin içinde kan toplanır te- neffüs ve kalb merkezlerini sıkıştır- maya başlar. Bu şekil kazalarda has - tayı düz yatırarak başını oynatmama- sına dikkat etmeli ve en seri bir va- sıta ile en yakın hastahaneye götü- melidir. Sokak kazalarının sebeb ol- duğu bir arıza da kırıklardır: Kırık bacakta ise bacağın iki tarafına tahta parçaları yahut baston konarak bir hvlu veya mendil ile sarlır. Bunlar destek vazifesini görür ve kırılan ke- mik parçalarının oynamasına mani o- lur. Kırık kolda ise hasta kendisi yü- rüyebilir, Yalnız burada kemik uçla- rının oynamaması için kol mukavva ve destek vazifesini görecek şeylerle sarılır. Sokak yaralarında tatanos seromu- nun büyük bir ehemiyeti vardır. Bu- nun yapılrp yapılmamasını ancak va- | ziyeti görecek doktor takdir edebilir. L 'i KE M rilmesi hakk zırlamıştır. Bina ve arazi vergileri vi- lâyet hususi idarelerine devredildiği halde arazi vergisi kanunu üzerinde bir değişiklik yapılmadığından tatbik lerde zorluk çekiliyordu. Bu zorluğun giderilmesi ve arazi vergisi kanunun - dan sonra yürürlüğe giren iskân ka- nunu ile bu | telifi maksadile arazi vergisinde lüzum görülen deği - şiklikler yapılmaktadır. Projede finans bakanlığına veril- miş olan salâhiyetler iç bakanlığa devrolunmakta ve tadiller komisyon - larımın kuruluş tarzı gösterilmekte finans larının arazi vergisindi ki vazife ve salâhiyetleri de vilâyet hususi idareleri varidat memurlarına verilmektedir. Arazi kanunu,göçmenlere verilen araziyi üçsene müddetle vergiden ğ ŞEHİR HAYATI Rakamlarla Türkiye Konserler: Pazar günkü konser İstanbul, konservatuvarında viyolo- nist Ali Sezin'in talebesi ve Ankara Cumhur Başkanlığı orkestrası viyola- nistlerinden B. Kemal Susad pazar gü- nü saat 18 de Halkevinde bir konser verecektir. Bu konsere geçen hafta bü- yük bir muvaffakıyet gösteren ve tak- dir edilen çek piyanistlerinden Bayan Stangl de piyanoda refakat edecektir. Davetiyeler, halkevinden ve müzik öğ retmen okulundan tedarik edilebilir. Halkevinde: Prof. Dr. Hans Rayhenbah'ın konferansı Bugün saat 18 de İstanbul üniversi- tesi umumit filozofi ve mantık ordinar- yüs profesörü Dr. Hans Rayhenbah ta- rafından halkevinde (Tabiat kanunu meselesi) mevzulu bir konferans veri- lecektir. Konferans profesörün eski asistanı Bay Nusret Hızır — tarafından türkçeye çevrilecektir. Filozofiye dair olan bu konferans herkesin anlıyabile- ceği bir şekilde hazırlanmış olduğu i- çin dinleyicileri alâkalandırmış olacak- tır. Konferansa istiyen gelebilir. Ayrı- ca davetiyeye ihtiyaç yoktur. TEMSİL Bu gece saat 20.30 da Halkevinde temsil kolu tarafından (Kavga sonu) adlı iki perdelik bir komedi temsil e- dilecektir. Şimdiye kadar üç defa tem- sil edilen bu oyun daha sekiz kere tek- rarlanacaktır. Bugünkü Kamutay Kamutay bugün toplanacaktır. Rüz- name şudur': Bir defa müzakereye tâbi olan mad- deler: 1 — Askeri ve mülki tekaüd kanu- nunun 26 ve 43 üncü maddelerinin tef- siri hakkında Başvekâlet tezkeresi ve Maliye ve büdce encümenleri mazbata- ları. İkinci ÇA AA K ) esi yapılı ler: 1 — Türkiye - Letönya ticaret mu- kavelenamesinin tasdiki hakkında ka- nun lâyihası ve hariciye, iktisad encü- menleri mazbataları. Birinci müzakeresi yapılacak mad- deler; 1 — İtalyadan ithal edilecek bazı eş- yaya aid İcra vekilleri Heyetinin 28. 1x.1937 tarihli kararnamesinin tasdiki hakkında kanun lâyıhaıx ve Hnrıcıye ve İktısad encü: i L 2 — Japonya ile 27 teşrinievel 1937 tarihinde akid ve imza olunın ticuet laş ve buna mü Tİ p lar ve anlaşı ın tatbikine mütedai uzlaşmanın tasdiki hakkında kanun lâ- yihası ve Hariciye ve İktısad encü- menleri mazbataları, 3 — Türkiye - İtalya ticaret anlaş- masına mütcallik olan İcra Vekilleri Heyetinin 2.x1.1937 tarihli kararname- sinin tasdiki hakkında kKanun lâyihası ve Hariciye ve İktısad encümenleri b ları. muaf tutuyordu. İskân £ ise üç ve beş senelik arazi vergisi muafiyeti kabul etmiştir. Yeni proje bu iki ka- nun arasındaki birbirine uymıyan hü - kümleri de ortadan kaldırmaktadır. 4 — Ordu subayları heyetinin terfi- lerine aid 2162 sayılı kanunun 3 üncü maddesinin (B) fıkrasına ek kanun lâ- yihası ve Milli müdafaa encümeni mazbatası Ne işler görürüz? Bugün, kendi iş şubemizden bahs- edeceğiz: Kâğıd ve tabı sanayii.. Ki- tab ve gazete tabı, litograf, hâkkâk- lik, klişe, çinkograf şubesinde 2802 erkek, 61 kadın çalışıyor. Mücellid - lik, kâğıdcılık, deftercilikte 820 er- kek, 30 kadın vazife görmektedir. Fotoğrafçılıkta 1620 erkek, 32 ka- dın vardır. Yekün, 5288 erkek, 132 kadındır. İzmit kâğıd fabrikasından sonra bu sayı, bir hayli yükselmiş- tir. Deri, kösele, kauçuk, Sellortoit, ke- mik, boynuz, kehribar, eşya endüs- trisi şubesinde 16704 erkek, 324 ka- dın var. Bu kısmın en yüksek sayısı tabaklıktadır: 7772 erkek, 193 ka- dın... Saraççılık, deri ve kösele eşya imalâtı, kundura hariç olarak 8024 erkek, 103 kadın toplıyor. Kauçuk eşya imalinde 221 erkek, 21 kadın; selloit, kemik, boynuz, kehribar eşya imalâtında 671 erkek, 7 kadın vazife görüyor. Bu kısımlar üzerinde çalışanların mikdarının azalması, iştigal mevzu - larının hususiyeti dolayısiledir. Enteresan bir iş şubesine geçiyo - ruz: Gıda, içki ve tütün sanayii... De- ğirmencilikte 13093 erkek, 776 ka - dın ; ekmekçilikte 18140 erkek, 1035 kadın; reçel, pasta, bisküvi, çikola- ta ve şeker imalâtında 6119 erkek; 172 kadın; hamur işlerinde 392 er- kek, 117 kadın; şekerde 2130 erkek, 19 kadın; kasaplıkta 13946 erkek, 39 kadın; peynircilik, sütçülükte 1493 erkek, 2333 kadın, konserve gıda imalâtında 201 erkek, 29 ka- dm; kahve hazırlama işlerinde 1449 erkek, 16 kadın; sair gıda maddele - rinde 3253 erkek, 2880 kadın; alkol- lü içkiler imalinde 2313 erkek, 57 kadın; buz dahil olarak alkolsuz iç- kilerde 785 erkek, 23 kadın; zeytin- yağ ve sair nebati ve tabii yağlar is- tihsalâtında 974 erkek, 260 kadın; tütün endüstrisinde 6843 erkek, 8319 kadın. Yekün da şudur: 70831 erkçk, 16075 kadın... Kliring vaziyetimiz _ Kliring bakiyeleri ve kredili ; mübayaalara aid taahhüdler Türkiye Cümhuriyet Merkez banka- Fransa 3.551.000 sından alınan hesap hulâsalarına göre’ Holanda 1.068.700 2,4.1938 tarihindeki kliring hesapları İngiltere 8.968.600 bakiyeleri ve kredili ithalât için Cum- İspanya 455.500 huriyet Merkez bankasına verilmiş te- İsveç 1.858.200 ahhütler yekünları: İsviçre 936.000 CETVEL:1İ İtalya 164.500 Türkiye Cumhuriyet Merkez Banka- e Aia bt sındaki kliring hesabları borçlu Macaristan 1.060.400 bakiyeleri Norveç 831.500 Memleket Miktar T.L. Romanya 1.669.500 Avusturya 1.519.300 Kusya US Çekoslovakya 3.454.300 Yugoslavya 369.300 Finlandiya 647.600 Yunanistan 163.100 CETYR Z Kredili ithalât için Cumhuriyet Merkez Bankasına verilmiş olan teahhüdler yekü nları, Resmi daireler Hususi şahıslar Yekün Memleket T.la L YA er — - ©B - Almanya 13.158.038,— 8.451,914,42 21.609.952,42 Avusturya 46.074,— 201.388,18 247.462,18 Belçika 3.149,— 12.013;87 15.162,87 Çekoslovakya 558.726,— 320.865,29 879.592,29 Estonya —— 21.053,— 21.053,— Finlandiya 170,— 9.139,— 9.309,— Fransa 5,010,— 216.,983,68 221.994,68 Holanda 83.864,— 60.644,— 144,508,— İngiltere 330.656,— 525.670,99 856.326,99 İspanya 14.849,— 6.330,— 21.179,10 İsveç 4.743484,— 284.564,80 2.028.x48,80 İsviçre 33.637,— 225,431,74 259.06274 İtalya 173.936,— 278.283,71 452.219, 1 Macaristan 418.903,68 109,764,16 528.667,84 Norveç 554,— 59.716,— 60.270,— Lehistan 5.997,— 6.402,— 12.399,— Yugoslavya 12.515,— 8.554 — 21.069,— Yunanistan —— 28,634,— 28.634,— Rusya 2.744,— 17.646,— 20.390,— Yukarıdaki iki numaralı cetvelde yazılı kredili ithalâan vâdelerine gört * vaziy etleri. - e E dir Resmi daireler Nususi ş Daha uzun veya başka vadeli ahıslar Resmi daireleı: Hususi şahıslar & m teş l lll | Görüyor musunuz! Bizim hazır Memleket T.L. Tik Dikş B bulduğumuz yiyecek ve içecekleri- miz için ne kadar vatandaşımız ça - Almanya — 1.468,015, 4.581.344,52 '11.690.023, 3.870.569,90 İşıyor ? D.M. 462.046,20 1.435.981,34 2.972.?24,48 957.103,08 CETVEL: 3 İENE aei Muhtelif memleketlerin merkez banka | ring | Tekaüde sevkedilecek ea aa y Memleket M T.L. emniyel memurları Almanya — (A ve B hesapları) 134481-200, Belçika 26.700 Emniyet işleri genel direktörlüğü, Estonya 43.500 yeni teşkilât kanununa göre muayyen Lehistan 196.900 yaş h.addıni doldunnug olan memurla- rını tekaü ir. TTekaüd v & . kedilecel larmn le- Çağrı B. Leman tetkiklerine Sinih yapıl imdiden başl XMillt Müdafaa Encümeni bugün : caktır. Bu memurlar 13 temmuz 1938 de emekliye ayrılmış olacaklardır. 13 temmuzda tekaüde sevkedilecek olan- lar, 1304 doğumlu polis memurlarile bu derecedeki diğer memurlar, 1301 doğumlu komiserlerle bu d ye muadil memurlar, 1299 doğumlu mü- fettişlerle bu dereceye muadil memur- lar, 1296 doğumlu ikinci sınıf polis ve emniyet müfettişlerile bu dereceye muadil memurlar, 1294 doğumlu birin- ci sınıf polis ve emniyet müfettikleri ile bu dereceye muadil memurlar ve emniyeti umumiye şube direktörleri ve birinci sınıf emniyet direktörlükle- ri fevkinde emniyet direktörleri ve muadil direktörlüklerle baş xmıfettış - lerdir. Bunlardan sicilli, iktidarı, mesleki bilgisi ve sıht hali itibarile daha bir üddet çalıştırıl da fayda umu - umüumi heyetten sonra toplanacaktır. Xİktisad Encümeni T devam ediyor İcra mü bugün heyet içtimamdan sonra toplanacak- İ X Dahiliye i bugün T İzmirden sonra İstanbulun muhtelif kazalarında tetkiklerine devam etmek- tedir. Prof. , tetkiklerinin neticesi heyetten sonra toplanacaktır, XArzuhal encümeni bugün heyeti umumiyeden sonra toplanacaktır. lanların hizmet müddetlerinin uzatıl- ması için emniyet işleri genel direk - törlüğü Bakanlar heyetinden karar a - lacaktır. Vilâyetler bu gibilerin adla- hakkında ;ımdılık bir şey söyleme- mekle beraber devletle halk arasında- ki borçlanma münasebetlerine dair gar zetecilere: “— Ben devlet borçlarının doğru- dan doğruya hapsedilerek tazyik sure- tiyle yürütülmesine muarızım. Hapis- le tazyikin kaldırılması belki de dab” çok faydalıdır.,, demiştir. rımı 15 nisana kadar emniyet işleri genel direktörlüğüne bildirecekler- dir. Tekaüde sevkedileceklerin vesi- kalarının tam yollanması ve bunların üjzun zaman maaşsız kalmalarının ön- lenmesi valiliklerden ayrıca istenmiş- İ Hayaf ucuzluğu ve gazete! Evelki gün, Yenişehirde bir ka- sap dükkânından bir kilo et alan 2- damımdan 60 kuruş almışlar. Öğle- den sonra bunu öğrenince eline ©o günkü gazeteyi verdim ve çocuğu, kasap dükkânına yolladım. Bu ga- zetenin birinci sayfasındaki bir başlık, etin kilosuna 50 kuruştan fazla para istiyen esnafın belediye- ye haber verilmesini bildiriyordu. Adamım, bu haberi göstererek kasaptan fazla on kuruşu istemiş; aldı, döndü. Adamım, bu on kuruşu, “kitab- da yerini,, değil, fakat “gazetede ye- rini, göstererek geri almıştı. İnsan, bir gazeteci sıfatile, gaze- tesinin hayat ucuzluğuna, bu kadar- cık olsun, yardımı dokunmuş olma- sına seviniyor doğrusu... — T, İ. Bastırılan ihtilâl ! miş, fakat neyse, çabuk bastırılmış- tır. Neyse diyorum, çünkü bastırıl- mMmasaydır yaıııdm bir 9ok çotnfil coğrafya i öğ kalacaktık! Bir fenalığı daha olacaktı: bir kısmı bir tarafı, bir kısmı o!ekı tarafı tutacak, yeniden bir - id D Merhamet! , k l 'ıç!k L V| yazılzıcık, imalı fıkralar kaleme alı - nacak, hulâsa, Babıâli havası yeni- den ve başka bir sebeble allak bullak olacaktı! Sevindirilen yavrular Gazetenin birinde bi çocuk gru- punun resmini gördüm. Altında şu yazı: * Geyvede sevindirilen yavrular” Birkaç hamiyetli vatandaş ve ya- hut her hangi bir hayır kurumu beş, on yoksul yavruyu giydirerek se- vindirmekle büyük bir iyilik işlemiş- lerdir. Bunu takdir ederiz. Fakat, bu yavruların resimlerini yurdun dört tarafındaki gazetelere gönderip bas- tırmağa, bu suretle o yavrucukların yoksulluklarını teşhire ne lüzum var” İyilik, hayır, yardım vereni mağ- rur, alanı mahcub etmemelidir! Kendi öz çocuğunu abdal olduğu için kendi eliyle öldüren Misis Man- St semim Bülür ea lir lenditnn 4ldr dilmesi için 41.000 kîşinin şefaatte bulunduklarını öğreniyoruz. Asrımızda lıımınıcagı yeı-de har- nere- lerde lmllııuldıimı :omyor mu- sunuz? Her halde İspanyada ölen 41.000 çocuk ve kadını öldürenler aleyhin- de 41 imza bile zor toplanabilir ! Madagaskar: yahudi yurdu ! Yahudiler, Afrikadaki Madağas- kar adasmı kendilerine yurd olarak almak istiyorlarmış. Fransa verirse pekalâ ! Fakat, bilmem, bu fikirde olanlar, Düşenler, kalkanlar ! KAKAAOAAARAA KUKO AAA KUK AUAD man sömürgeleri Mad: k yıhudılu-m Kudüsteki bulgurdar o- lacaklarından korkulur, Beyza ! Bir arkadaşımın çocuğu yeni yurü- meğe başladı. Dün bana diyordu ki: — Bizim çocuk yeni yürümeğe başladı. Bu yeni hünerinden o kadar hoşlanıyor ki tutmasak bütün haya- tını ayakta geçirecek. Bir düşüyor, bir kalkıoyr, bir daha düşüyor, bir daha kalkıyor... Tıbkı Fransada kabine gibi ! İsmini yeni duyduğumuz meşhur - gördüm. İçinde ne varı ne yok bilmi- yorum, Fakat isim, insana “Şemsa” “Mehpare” gibi eski eserleri hatırla- tıyor. Beyza eğer “yumurta” demek ise havalar ısındı: çabuk bozulacağın- Faydlılı yağışlar devam ılyu Dün ;ehrımızdc hava sabahleyin hafif yağmurlu sonraları kapalı geç - miştir. En düşük ısı 5,en yüksek ısı da 9 derecedir. hava çok bulutlu diğer bölgelerinde Yurdun Ege bölgesinde kapalı ve yer yer yağışlıdır. Son yirmi dört saat içindeki pek faydalı ve de- vamlı yağışların karemetreye bırak- | Muğlada 38, Emed ve Kayseride 22, Polatlı ve Niğ tıkları su mikdarları; dede 17, Ankara ve Eskişehirde 15, Afyonkarahisarında 14, Kütahya ve Boluda 12, İstanbul, Bilecik ve Sıvas- ta 10, Tokad, Kastamonu, Ulukışla ve Gümüşanede (8, Ceyhanda 6, Edirne- de 4, Manisa ve Adanada 3, Çorum, Isparta ve Bursada 2 şer kilogramdır. Diğer yağış gören yerlerde de bif kilogram kadardır. Rüzgârlar Trakya, Kocaeli, Egt bölgelerinde şimalden saniyede en fazla 7, diğer bölgelerde umumiyetle cenuptan altı metre kadar hızla €s“ miştir. Ege denizinde rüzgâr kuvvetlict , esmektedir. Yurdda en düşük ısılar hep sıfırın. üstünde olmak üzere Boluda 1, Eski* şehirde 2, Erzurum, Van ve Karsta 3r Hi Afyonl ında 4, İzmirde 8 de“ dan korkulur; yok “beyaz” keli sinin müennesi ise emsile kitabların- dan eser ismi çıkarmak modası çok- tan geçmiştir. recedir. En yükıek ısılar da Çanakka- h profesör Leman