Bir UL ürk Destan: Maraş Müdafaası Etilerden yadigâr Türk yurdu / MARAŞ Her evde bir kaynak, her sokakta bir çağlıyan vardır, yeşil atlasla güzel olan bu şehirde suların ninnilerile uyunur. Dağlarında penbe sü zambak, güllerinde başka.bir koku, lâlele- a örtülü bir beşik kada nbül, rinde ayrı bir revnak vardır. Besim Atalay Kütahya pan Maraş ve maraşlılar hakkındaki yazılarım, bundan (19) yıl önce - in tanbulda - Zaman gazetesinde çıkmı tir; yem Büyük sav: E g ğ 3 Ti E # 5 z $ ş e ii kes türklüğün her yanı delik deşik ol- muş eski, çürük bir gemi gibi bin bir fırtına arasında batıp gideceğini bek- > ru. 'am bu sırada geberen (Damat Fe- ri a) in uk irsuz sesi iyitild, ve “Toro. sun öbür tarafında türk yoktur.” dedi. Binlerce yıldan beri türk yurdu olan yatan parçaları ,türklükten koparıla- Tak yabancılara armağan kılınmak is- eri Maraş kahramanları için dikilen anıt ovalarında mor istilâ US r Hârikalar yanyana gelmiş ve Gri bozgundan bozguna uğrattığı sayısı nisbetleri arama; amm ne a Bir millet hayatında slâhsız hastahanesinin önün bir halk yığını, len 5 keri nöbet bekliyordu. Bileideki si- silâhle bir orduyu bozguna tğ- $ lâhlarla, bu hastahaneyi, beklemi bakan kalardı ki ki aşlı uk, belki eşi bul Bir millet hayatında, bir şehir hal- kının, nü i ka, lesinden olan bu iki genç ,ellerinde bi- tığı pek azdır. Tarih, böyle şere! tanları vermiş olan e pre) kün (kahraman) adını pil çi kerlerin ei ei ar, öö eri, biz ele Yaşı dönen fransız- arın can acıları ve feryadları arasında, raş harbi, bizi kahraman yapan harb- birer bıçak darbesiyle kopararak has- dabir tek kardeşinizin, yal üfekli bir askeri cüzütama kar; ve gözden kayboldular. Bu gocuklar, günlerce 11.2.1938 Kahraman Maraş, bütün imkânsızlıkları yenerek. sellerini nasıl durdurmuştu? | evinden ayrılmadan aylarca, bir maldatan > gibi evine lem mamıştı. Bugün onun göğ: kalı sok- ünde bir is- kazanmış MN ie e zer ve efsaneyi andırır iel ö kuyacaksınız. Maraş harbının on do- mamıştır. Bu da, Gazianteb yakınında şehid Yü Bu da bir başka destandır: Yürük Selim mahallesindeki kiliseye sığınan düşman, vazi â 5 #ADESOMŞE ğ r. Bura- £İ nu tekrarlamayı bir tarih teni iç bi mat veriyor- yoruz. bütün silâh ..— ai AA in e ü zımdı. Fakat arka taraf, tamamiyle Sınırları içine ilk yabancı girdiği an- | dine eriyordu. tari y danberi istiklâl ve hürriyet hasreti i- iliseni, 1, | düşmanın elinde idivcön eebheden kah genç, kil Emi me e indeki müdaf: taradım; “Torosun öbür tarafı bu giri b türktür, Dün de türk idi) diye| n) gazetesine üç yazı yazdım. Sirmen nm Seyfet çen Si sığı Kahraman şehir Büyük cihan savaşı bittikten son- prensipleri olarak benimsiyerek, sıkıntısı çekt i biliyordu, Büyük ile tanman bu türk kızı, hücumun şid- cadele ettiler. Bu mücadelenin, saklarım ders olacak tarafları li düşman kuvvetlerini daha bir müddet et besliyecek kadar çok zahire | ile kilisenin Beri kırdı. Maraş mü çoktur, “sağol kardeşim tam yamanın Ea) eml via dur” dedi, Yazılar Z: n gazetesindi âzlettiler. © | Adan yn Fakat beni de Mari müdürlü- e YA hirlere ellerini kollarını sal Yarak girci Gülal YEĞUMEE anar Enek in kahraman şe- ilç bite- işindeki yiyecek haznesinin e Onlar, man eski bir mil- deki şerefi için “.. Bazbın, başladığı vat ASM 1 iyle, e urdunu Sizde, kle b Ve in bir |y ala. yzbaşi an oldu; biten bitti; adan |nilmez bir mukavemet ruhiyle karşı-| | Şehirde, baba yadigâr: silahi y ü Ummadıkları, beklemedi geri Zeki, bir), İrbepalan 19 ize De iy i i çe başı üzerinde sapiarbı olan bu- - kay sinek, o Sa Sali ö iddet i hesi merlin Yarınki Mi olm kapında gelirin bopal-| pmda, dü ; tini, onların aziz kanının ölmez hâtıra- in can li yurdun her yanın lileri birdenbire çıldı tlmasını fransız Senai Mia dalı üyeli sevinç ve sevgi Maalmyos ne Girdikleri eli elim beye hid düşmü yacaktır. çağından bu gün gekiş Tik, mallarını yağma sanan o i i ükleri i lar en ağır darbelerden birisini Ma-| gir gün bir köylü, birçok defalar ö-|ramanlığını dinliyeceksiniz: Harbın,| o Maraş harbına aid menkıbeler son- ps “ bir | kasta yediler i i ğ ve hududsuzdur. Maraş ni le Ri ie Yazadıl gta beri türk olan maraş-| silah buld Di Ma: le Sek seçe Tele için |lar kendi elleriyle ye Miz > i > önsel kilometre hesabiyle de- yerl parçaların bi vas rinin alevleri arasmda o gılgm a va, Il m iyiyi halkevinde bir Maraş wn er manların bir kısmını kavurd kan e ei orada üç kişilik bir fransız |mayınca alabilirdi. E ün zi almak mi hiçde d 5 ğı arkasındaki Maksudlu köyüne bir için benden bir ii istediler, Ben de | efe. Maraşın Di ” Şu satırları yazı dan | zanlaklar en büy m tarih-| ar, rlakdi eden ve Büyük Şef'in direk- r mefahir destanı)“ Maraşlı köylü barikadlardan birinin muhafazası, Du- dileri alan vi kurtuluşu, bir (Maraş) adi mıştır. Ap tari bçileri na Mi ie bilir. atından indi ve onu milli davâ olmuş . Ali Kı 'araş'ta yeni yapılan şehir bahçesi e kali dın im fa ılıç: Pa- varsa) iLe e in deu; G ney, Anadolusunun her yanındı i, ustalıkla $ | şey: şti. Bu bari- | zarcığa gelerek e yaptığını değildir; e görülen bu Ür il Bir alınana rağımenyil&bı üüşlerdi. | kad. i ansızlar e ei iri ları Kendi gi SE düşündü. Silâ istediği en Anadolu ihtilâli ye- Mz milli ai göktur. (Halep) hakkında da böyle bir |memleketlerini kurtardık! onra di. Oi il hücum edenler sayısızdı ve | ni başlamı nçlerden bir uydurmaları vardır. Halbuki Maraş öz konu ball elan Gepilei shalgörhrecakei. Kani ni mel li türkçe bir kelimedir. e eşiklerinde çarpışan ve li şi kalbini de-|mayacak kadar nisbetsizdir: Bir or- (Jon Garştang) adında bir a i bazi i id düştü, ilâ i ba, an- bilgini vw Uzun yıllar Mara; sl o bir ay durmadan süren) kavradı, iki Lei bebeği çarpar gi il b Düşmanın buradan geçmemesi ln cak Li çi i ke raflarında, Sakçagözde a ide i il — ri üzerinde araştırmalar yapmış, bi şe 7 erleri — kazmış, sayınız snr çi- raşa sığımı şol, ibtiyarlara karşı an kimsesizlere, iel m harikalaşan kuvvet gisi için kesildiğini gören düşman ilerle- yin dır. Çünkü Ea Sal himayeyi, alâkayı hiç ünüramıyaram il n birinin başını. yarı eb Onlar 500 tüfekli, my kuvvetle. senesinde Londrada bastırdığı bir ki- yle taarruz edip, arkadan bir ken- tabında (Asuriler zamanındi raşa k kı dileri kadar olan mii etteb EREM enine, Sargon; (lak ve übamlı A ünl a : A a İNDİRE el ee i” denilmekte imiş; larca yapsliği a > il i sü- | madı. Mi üdafaasında Ayşeler, o- | Maraştı k 600 silâbir türk vardı siliyer İlldirisken; Malitci'va| üz talu yi df şubat 4 bir şey olmamış gibi emniyet ve si araş yan faasında Ayşeler, araşta ancal li lan vr evklerimden bi- kütüphanesi bulunmuştur.) mi a). rini ei iliği İsi hak Refet Işıtman unutmadı. undan kalma bir şehirdir. O 2: manlar Maraş v4 alba İmiş, e bayındırlık varmış raşta bir çağlayan vardır. Geceleri su sesi her tarafı tutar; maraşlılar, yeşil at- lmsuştt Bunla: bir araya topladım, güzel bir müze meydana getirdim idi. Fransızlar Ma- ket ie ik bun ahi ale suların şen sağlayışiyle işi Rİ w götürmüşler: karıdaki satırlardan anlaşılacağı Dağı ovalarında mor ğlarında pembe Sübiler ileti! zanbaklar gördüm, ıp Yuki üzere m $) binlerce yıldan lâlelerinde alani Dünyanın en gü- p koni i 1 di vasını 7 adında bir çay sul. di işir. Buralarda dağ, dere, te- ıktadı ğ idi İl k hi di ti ü- ğ ie zerine kurulmuştur. Tepeleri ayıran | git, temiz, koçak bir halk yaşamakta- ğlar, men her evde bir kaynak, her sokakta le karışık bir asalet, yük aslanca bir gu lerinde rur vardır. Ben bu kah- (1) Maraş tarihi adlı eserimde tafsilât var- dır, BA, İ düm; içten sevdim ve seveceğim. Kurulma” olan yeni Maraş'tan bir görünüş kutlama töreni Kalman Maraş'ın k vE bu ge aradaki ma- yşllrn zerinde ri dir a ıktır. ei değ türk milletin inin ga olan raş müdafaasının heyecanını in an- im Sarız. iie sonra, B. İshak Kel Danışman'ın: Maraş tarihçe Bi Niydsii Erdöğağıni Maraş harbına aid menkıbeleri, dok- ii pi UZ” lar. ırdır. Milk şitı yunl pi mono /