10 Kasım 1937 Tarihli Ulus Gazetesi Sayfa 1

rşamba 10 SONI'EŞRHN. 1 SiBi7 * 18 inci yıl » Başmuhazrir Yazı iş. Müdili İdare Telgraf: Ulu Ulus basımevi Çankarı Caddesi: Ankara TELEFON 1063 1062 1061 Ankara irü Devlet memurlarını Ankara'da Nasıl yerleştireceğiz? — Hizmetçi odası? izmetçiyi gündüzlük tutarsı- nız. Birçokları böyle yapıyor. Fakat #alonda yatıranlar da var. — Ya çamaşırlık? — Banyodan istifade edersiniz. —| Ve kirası 90 lira! Büyük ve kü- $Üük caddelerden geçerken gördüğü- n onda do- Başka memleket- uz mesken tiplerinde bi- le, darlık ve rahatsızlık daha - fazla değildir. İnşa fiatlarının şimdiki An- kara ölçüsünde dah Üç yıllığı ile, bu apartıman 1 daha iyisi yapılabilir. - Barem maaş cedvelinin halini he- Pimiz biliriz. Eline geçen paranın 90 değil, S0 değil, 30 lirasını mesken ki- Tasma ayirabilecek olanlar pek azdır. Acaba bu memurları nerede oturtuyo- Tuz? Eski Ankaranın iç sokaklarında- | ki kerpiç izbelerin bunaltıcı kalaba- lığına dikkat ediniz: barem ekseri; ti oraya sımız birkaç sene | evel, Ankara kira zammı yekünunu Karşılık göstörerek memur meskenle- toptan halletmeğe te- ede 1.988.685 lira kira Zammı verdiğimize göre, bu sermaye ile ne mikdarda mesken inşa edilebi. leceğini hesab edeb, | Halbuki kira zammı- k kısmın: da bunlara ve- Ankara mesken buhranı memur kalitesine tesir etmekte, evlenmeyi laştırmakta — (Ankarada — normal tlere göre 30 bine yakın kadın noksanı vardır.) ve devlet maaşınım £ Çünkü — dev- let maaşından memurun - yiyeceğine, Biyeceğine, ev eşyasına, kendine ve Piyasaya artıracağı mikdar, en geniş hesabla sermayelerini $ senede çıkar- Mağa uğraşan gelir sahiblerinin kese- &ine akıyor! Şimdiye kadar iki mesken koope- Tatifi teşebbüsü gördük: bunlar dahi, istedikleri llk sermayeye göre, ancak dolgün maaş veya ücretli sınıfın işi- he yarıyabilir. En kestirme yol, toplu bir arsa ü- zerinde, en elverişli tipte, hiç olmaz- #a 3000 mesken inşa etmekten ibaret- $ir. tin memurlara ilmesini muvafık görüyo- Tuz. Memuriyete değil, memura ev! Sasen muayyen bir adedde mesken ya- Pildıktan sonra, arsa bedelleri ve ev kiraları, ister istemez, bir idare şehri- Din makul haddine inecektir ve in- Mek lâzımdır. Dünkü hükümet programında ba- Zt bölgelerdeki işçi meskenlerine na- &l ehomiyet verilmekte - oldı Bördük. Esasen nereye yeni bir fab- Tika kuruyorsak, orada memur ve iş- $i meskenleri de yapıyoruz. Yanında Kayseri şehri varken, kombina idare- kendi işçi, usta ve memurlarının n şartlarını düşünmüştür. Ankaraya geldiğimiz zaman, bura- & bir köyden ibaretti. O gündenberi devlet g ö ç masrafını yapmakta devam ediyor. Memur meskenleri, bu göç masrafının en tabif faslı telâk- dildiğini, Ankara için hususi bir kira zammı kabul edilmesi de gös: Tir. Fakat bu zam no bir sermayeye kalbedilip arsa satın alınmasına ve €v yaptırılma: ne de az çok rahat bir kira evi temin olunmasına yarı- almalarına yarıyor. Hükümet büdce-| Bİ, mesken zammımt inşa sermayesi O- hrak kullandığı zaman, Ankaranın en Mmühim davâsını halletmiş olacaktır. Derhal sıhatlerin düzeldiğini, An- kara memuriyetlerinin istekle arandı- Brnz, evlenmelerin ve nüfusun arttığı- Di, Ankara piyasasının canlandığını Böreceğiz, Şuraşı doğrudur ki mesken. iğik ve su ucuz olan, daha doğrusu, tabi olan yerlerde türk maaşının kıy- Meti Büyüktür. Bu kıymet kira, kilo- ve6 u. < ee teciri ila | mağa Falih Rıfkı ATAY bilhassa, Ankarada Ha di ışık ve suyu berke ygânlarına göre tasarruf ni farzedelim. Bu hal, mesken mümkün müdür? Ankaradaki inşa memur ekseriye' düşüyor. kendi edebileceği- için büyük yılları, 1 meselesini | r: eline elli geçen memur, henüz bizim 1922 An- karasının hazin şartları içinde otur- maktadır. Hatırımızda kaldığına göre devlet mahallesinin yapılmakta olduğu ârsa- ların yarısbaşında, ve dajre ihtiyaçla- rından ayrı olarak, bir de meskenler istimlâk edilmişti. Bu kısım nde durüyor. Belki de bu tar- da genişletmek suretiyle elde edilecek yeni arsalarda evler yapılarak, az ma: aşlı büyük memur xınıfının,hiç masraf etmeksizin,öğle yemeklerini evlerinde yemeleri temin olunabilir. Her balde, dare ve memur işlerine programında mühim bir yer vermiş olan Celâl Ba- yar hükümetinin Ankarada memurları yerleştirmek davâsını esasından ba- şaracağına şüphe yoktur. “ Kültür Türk — köyleri hakkında — neşr- ettiğimiz raporun bir parçasında de- niyor ki: “Köylerde manevi gıdaya o« lan açlık hayret edilecek kadâr bü- yüktü. Çocukların ellerinde mekteb kitablarından gayti eser - olmadığıtr dan okumak zevkini gidermek - için tekrar tekrar bunları devretmektedir- ler ve gazete #ramaktadırlar.,, Atatürk nutkunun kültür davkla- rına temas eden kısmma: “Okuma yazma bilmiyen bir tek ndaş bi rakmamak” emri ile başlamıştır. Kafa asrındayız, en basit hizmet- ler dahi, azçok fikir terbiyesine ihti- yaç göstermektedir. Bu zaruret, Tü kiye'nin geniş halk yığmlarının şuu- runa işlemiştir Hepsi yeni zamanlı rın revişi içinde, bilmeksizin ve öğ- renmeksizin, tam verimli bir vatandaş ve mürefteh bir ferd olmak imkânsız olduğunu bistetmişlerdir. En büyük güçlük, terbiyeyi işte böyle bir — ihti. Şaç, köylere kadar, her tarafta karın açlığı gibi dayulur bir ihtiyaç haline getirmek idi. — Cumhuriyetin yalnız telkinleri değil, süy'e temin ettiği şart- lar bu gayeye varmıştır. Şimdi bütün memleketi kültür vasıtaları ile cihaz- lamak kalıyor: onu dahi süratle başa- racağız. Yılbaşı nutkunda bu teşkilât için Atatürk'ün çizdiği esaslar, geniş bir fanliyetler programı ve plânı hazırla- müsaiddir. — Nitekim Bap bakanımızın nutkundaki hususi ke- sım, bu noldada bizi pek iyi aydim- latmıştır. Bu tavsiyelerde bilhassa de- ön bölgesini ilk, mekteblerden, Va gölü kenarında kurulacak olan üni- versitesine kadar tam bir kültür şe- bekesiyle kaplamağa xid olanı, kalble- vi heyecanlandırmıştır. ve şoseler vatan bütünli ladığı ve onu her gün daha fazla bü- yülttüğü gibi, mektebler manevi bü. tünlüğü ve yuğrulmayı tamamlıya- cak ve milli kudreti her gün daha ar- tıracaktır. Ordu Kültür Bakanlığının başlıca | yardımcılarından biri olduğu gibi, temi memleketin bazı mesud bir buluştur. çok sıkınti. çekeceğizi ti sını başarmak, belki de vazifelerimizin en güçlerinden, fakat : nisbette zaruri ve tatlı olanlardan- lır. , Butlanlar yurdu olan osmanlı Tür- kiyesi, maddi manevi her hususta, an- cak ilmin ve aklın hâkim olduğu yep- yeni ve ileri bir vatan olmaktadır. Ağır vazifenin olduğu gibi, bu şere- fin de büyük hissesi kültür hizmetle- rine nefislerini hasreden öğretmen, eğitmen ve ilim adamlarına düşüyor. Anla!n*a'dul:i başkonsolosumuz B. Firuz Kesim başkonsolosluk dairesinde Seçim son kânunda başlıyacak B. Menemencioğlu Beyrut yı_ılunda 9 (H Muhabirimiz- y — Fedstmiz ye fevkatide | omiseri Kont dö Mattel'in” yaptığır Teti jade etmek üzere Beruta gi- den dış işler bakanlığı Siyasi Müste. rr B. Numan Menemencloğlu ve ya. ndaki zatlar Toros ekeperesine bağ: mmış olan hususi vagonla bugün şeh- imizden geçerek Haleb istikametin- de yoluna devam etti. Heyet Adanadan geçerken istasyon- da vâli Hadi Baysal, vilâyet erkânı ve gazeteciler tarafından selâmlandı. Hatay mümesilleri de istasyonda bu- lunmakta idi Tenin — istasyonda ( Somu 6. ıncı sayfada ) Adana, Pek yakında Türkiye Cumhuriyetinin 15 1nci Yıl dönümü İçin gazelemiz hir marş müsabakası açıyor Güfte için 5oc0oLira Beste için 1000 Lira Mükâfat vereceğiz Güfte ve beste için çalışa- cak olanların riayet ede- cekleri şartları bir kaç gün içinde bu sütunlarda bulacaksınız BUGÜN : Kadın Yedincide; sayfamızı bulacaksınız YARIN: gene yedincide genç- lik sayfası çıkaca ARTESİ: 12 sayfalık bir CUM. tır. Ankara ilâvesi. Şanghay tahliye edildi şehir alevler içipde yanıyor On binlerce mülteci Fransız imtiyaz bölgesini kuşattı Londra, 9 (A.A.) — Tokyodan bildiriliyor: Hangçeu koyunun şimal kıyısına çıkmış olan japon kıtaları dün sabah Sunkiang ya- kınında Vangpu nehrini geçerek Şanghay - Hangçeu hattını kes- meğe muvaffak olmuşlardır. İleri harekelerine devam eden bu kıtalar aynı günün akşmı Şanghay şehrinin 30 kilometre cenub garbisinde bir noktayı işgal etmişler ve böylece Çin ordusu, Hangçeu'ya çıkarılan kuvvetlerle Şanghaydan ilerlemekte olan kuvvetler arasında çember içine düşmek tehlikesi altına girmiş- is sergisini esnada Bruno Mussoli, ziyaret ettiğ İspanyada Musolininin oğlu esir mi? Pariz, 9 (AA.) nin Lon Maten gazetesi - bildiriyor: İs- panyol asi gaflarında tayyare Subayı sıfatile hizmet etmekte olan B. Mussolini'nin büyük oğlu Bruno'nun ( Sonu 6. me: sayfada ) : Sübaylarım a Müubhabli tir. Bu vaziyet karşısında, gecele- yin Çin kıtalarının kuvayi kül yesi garb cephesinden sakin ve muntazam bir şekilde çekilmeğe başlamış, yalnız arder kıtalar japonlara karşı ümidsizce bir anukavemet göstermişlerdir. Şanghaydan bildiriliyor! Çi: sunun çekildiğini gören Şan; çinlilere aid kısmının & di evlerini boşaltmağa başlamışlardır. 'Terkedilen kısımda bir çok - şiddetli yangınlar çıkmıştır. Çin kıtalarının gerileyişi Nantao ile Şanghay'ın bölgesi halkı arasında panik çıkarmış- tır. lerce yeni mülteci fransız imtiyaz bölgesinin garb ve cenub sı- rlarını kuşatmış bulunmaktadır. Ja- pon krtaları çinlileri 27 ilk teşrindeki gerileyişlerinde olduğu gibi kovala- mak niyetini besler görünmiyorlar. ş i mahalli saatle 13 de sona ermiş ve cenub taralındaki Lan- ça mahallesi de japonlar tarafından işğal olunmuştur. ( Sonu 6. mer sayfada ) ız manialı arazide muvaffakiyetli ve güzel binişler yaptılar Orduatı müsab: kalarınım ikin nü, dün, kiyetle birinci Tak eden 16 subayı- mız girmiştir. Mü- sabaka yaat tani 9 da başlamış — ve Yol üzerinde muh- telif noktalarda v zife gören komi- serlerin notlarının tasnifi işi zamar aldığı için, 1346 da son bulmuştur. Müsabaka yolu hipodrom muhafız alayı barakaları - Orman Çiftliği ce- nubu Çimento fabrikası cenubu - Yalıncaktepe - K rakusunlar şimali - Harb okulu arasın- dan geçiyordu. 38 kilometrelik bu yol 38 yerde manialar- la zorlaştırılmıştı. Subaylarımız elle- rindeki kirokilerle yollarını lardı. Her binicinin mesaleyi azami 2 saat S dakikada bitirmiş olması lâ- zimgeliyordu. Genç subaylarımız, e- velki gün olduğu , umumiyetle iyi not almışlardır. Bu müsabakala- | rın tertibinden maksad iki günlük proğrama göre harb atının talim ve terbiye ile sağlam, idaresi kolay, ita- bulüyor- Genel Kurmay Başkanı Mareşal Çakmak müsabakaları takib ediyor atli, her istenilen hareketi doğru ya- Pâr, arızalı ve manialı arazide atılgan ve canlı yürüyüşlere alışkan - kat yetleri haiz bulunmasından ibarettir. | Memnuniyetle görülmüştür ki, yur- dumuzun umumi güvenini haiz ordu- müzuün seçkin hinici subayları bu Sonu 6. <et sayfada ) Mareşal Çang - Kay - Şek ve karısı Yunan kurmay heyeti İstanbul, 9 (Telefonla) — Yunan genel kurmay başkanr general Papa- gos ve maiyetindeki heyet bugün «â- at 14 de Taksim cumhuriyet âbidesti- ne çelenk koydular, Heyet saat 18 de e Pireye bareket Bir döviz kaynağı ir döviz ki Fransız sanatkârı: — Oooh, şu sermayeye bakınız, di- yordu. İstanbul grup kızılr içinde yanı- yic — Öyle bir sermaye ki yarısır İcabiat koymuştur: İstanbul, yeryü- zünün en güzel şehri.. Öteki yarısım p da tarih ve cedleriniz koymuştur? | İstanbulda dört yüzden fazla canlı âbide var. Ve nereyi kazsanız, hangi temizleseniz, hangi duvarın asrmr silseniz, bu sermaye artı rist memleketi, turist memle- keti! Fakat o memleketler tabiat ve tarih tarafından size devtolan bu servetin binde birini sunl olarak vü- cuda getirmek için milyarlar barca- maktadır. Siz ise yalnız biraz sokak- larınizi düzeltmek, plâjlarınız ara- sındaki yolları yapmak, bir iki otel, bir tiyetro, hulâsa bir mikdar ürba- nizm cehdi ve masrafı, başkalarının xarfetmekte olduğunun binde biri ile, |hiç birinin hayal bile etmediği neti- ceyi elde edersiniz. İstanbul kadar bütün şartları bit » arada topliyan tebiat - şehri yoktür: meselâ Romanın ne tabiati ne de de Dizi var.., Dünkü kükümet programında tu- tistik değeri olan şehirlerimize deve let tarafından yardım edilmek babsi, hiç şüphesiz, İstanbul halkını ve dşıklarına sevindirmiştir: fekat bun- dan bizzat hazne de azami istifade edeceğine şüpbe edilebilir mi? İstan- bul ve Marmara, cennetinin imarı, en verimli ve xengin endüöstıiden Biri olacak alan döviz #anayiinin ku- rulması demektir. » Fatay