24 Temmuz 1937 Tarihli Ulus Gazetesi Sayfa 6

ULUS 2E61-2-V2 | imzasının on dördüncü yıl dönümünde | Sevr'den Lozan'a bir bakış Sevr bir ye ahitnamedir. Kabul edilmek üzere su rahhaslarının önüne serilmiş ve yi ndan da imzalanmıştır. Lozan iki taraflı bir muahedename- ir, ayi Sevi hududu: e mi yim ileride bulunan Kalikratya hattıdır. zanda: Karaağaç ta bizde olmak üzere Meriç hattıdır. pe ir? muahedesinin 66 ıncı maddesi İzmir | beli terkedilen diğer yerlerin st- nırlarını İzmirdeki gümrük tü liler va tebaası gibi muamele görmi- yecekler, ia mahidenessinde ise pek tabi olarak İzmirin mukadderatı mev- wubahs dahi edilemezdi. m namesi vatan sınırla- nista- zaim Kürdistan için öm ik Lozan kerede böyle şeyler düşünülemezdi bil tanı mek hakkının ilmişti. kere İstanbul üzerin- deki Kii "hakkımız Lozandan evi temin etmişti da kal- S 5 2 B8 e EE in. vg İktisadi nüfuz muntaka darı e bunları gene aralarında paylaşmağı e 2 Lozan sulhnamesi ana vatanı her bakımdan türk nüfuzunu ilân et- miştir, Ecnebilerin haklar vr'e göre her hangi rk ” cnebi ü- niveriste mezunları dok- ei avukatlık, el aş bütün milletlerin yalnız kendi tebaalarına hasretmek için kıskanç bir itina gös- terdikleri serbest o meslekleri kayıdsız ve şartsız olarak yapabileceklerdi. İn- tihablarda azlıkların temsil nisbeti ü- zerine seçilmeleri esası da kabul edil- m ahitnamesinde bu gibi hak- m tanınmamıştır Askeri hüküml Sevr malak rai devleti- A istiyen â himat R Bg 3 53 Z > rettir, Denizaltı ge- İmak kabil DA par me; > değil yle bile akit SE — kaman a, muahedesi mali bir komisyon elli ERİ Bu mali Ge isyon eze tetkik etmek hakkını ir. üdce, komisyonun bu sik son- ” mebuslar meğlisine ai olun abilir, Bugün Lozan anlaşmasının imzalandığı 24 temmuz 923 ün on dör- düncü yıldönümüdür. Muzaffer olan türk milli kurtuluş hareketinin cihan önünde tasdik vesikası olan Lozan'ı, istiklâlimizin enternasyonal bir senedi olarak, her yıl bugün bütün memleket tek bir gönül ve kalb halinde anar. Bugünkü mesud ve ileri Türkiye'nin her eserinde ken- disiyle karşılaşmamıza rağmen, Lozan'ın bize kazandırdıklarını, yerine geçtiği Sevr'le bir kıyaslamayı, her yıl yaptığımız gibi, bu sene de büyük bir huzur ve kalblerimizde bize Lozan'ı kazandıranlara karşı minnet ve şükran hisleri içinde yapmayı mutlu bir vazife sayıyoruz. zi ve hâtıra: Lozandaki il m yşl iştirâk etmek üzere e in yn olan delegasyonu- leri muz ve gazetecilerin 1923 si şeker bayramında bir arada alınmış bir resimle ir mi olduğumuz kuruluşuna senesine hükümet yıllık taksit- tiyen Mi air ve esasen türk li yok lerin yalniz üçte birini ödemiştir. 1933 O hakiminin ecnebi bir hakimi aratmıya- ve senesi nisanındaki anlaşma çok mühim ii da cevaben rildirdi. Gene Lozan Sevi nu ümümiye meselsini a- bir başarış ifade etmektedir. Çünkü bu. bir kaç ecnebi hukuk müşavirini is- esir ledi ei ediyordu. na nazaran borç resilmali 79.820.563 yili mahiyette Ke üzere DA sene a ol müddetle et- i ise ik- sadidir. Halbuki, dediğimiz gibi, pülyonlrı ehemiyeti iki ol r Lozan mı men ilgasını, kendisine taalluku cihetinden kabul et- tiklerini beyan ederler.” İ İlk yi kapitülasyonu Fransa kıralı Fransuva'ya verildi. e Fransuva, arlöken'e mağlub olmuştu. Annesi ka» n'a iltica etti. Oğ- rması için yalvardı, En şa- şaalı devirlerini yaşayan osmanlılar Vi- et ve tülas; anyönüllrizi ibretle göz önü de pala değer diğer büküm şunlardır; I. Ecnebileri memleketten, her ne a yapsınlar, tardetmek kabil ME nebi mektebleri hiç bir k sn Çi değildi Diledikleri gibi mil tik. Bugün bu müddet de bitmiştir. Boğazlar olarak 7 1 lerle 50 seneğn ödenmesi kararlaşmış- meli'nin Türkiye'de kalan bütün tar, kısımları Sevr muahedesince boğazlı Bundan üç dört sene çi va s€- (o mıntakası olarak tesbit edilmiştir. Ee Ee mıntakada yalnız itilâf devletleri as- e ge deme vos im nyal ker bulundurabilirler ve yalnız onlar Irak, Maveraişeria, Fliistin, Necid, Hi. tsfsitlerinin yarısını midi ğer ya th ş ll ii l pF ” ” rısını ise memleketmizden ihraç edile. #skeri hareket icra edebilirler. Mnta- en, Mann, ada bulunan türk jandarması ise ga- , Asi ZN LR ir cek mahsullerimizle en enme leri sırasın Fi çaki Mn RU esası kabul ettirilmiştir. Bu sayede (| Jib devletler ordusunun kumandası al- b BN n vaziyetin icab | Kambiyo m zorluğu kısmen ber © tındadır. idamla bie çeneli yaptı | o on A i muha- Li aien inni said imanı bulamı- aa lm ve ek Mar li bir saha g eri hale ui 7 Ye die arr Müli hükümetin “e ettiği bu mu. O KonmMustur. Fakat bu sahada iş dev- yü © vaffakiyete, Osmanlı hükümeti zama. ( Jetlerinden hiç birisinin askeri kuvvet- nan iddilarını but ndan b ra adım âi a lek i e b ui se lee teşebbü. nında kurulan ve e eketin bazı va- İeri de bulunmuyacakt. sünden geri Kalmamış ve rieticede de mi ridatını doğrudan doğruya tahsil etmek, e ı den izi ce Si tir ile “nkünnkii muvaffak (| selâhiyetini almış ola “Uyunu umumi- O neticesini sevinerek kutladığımız Mo daresinin 1928 itilâfı mucibince kal- a Mi. dırılması. gibi mali ; İstiklâlimiz bak rö konferansında bu kayıdl: kaldı. u muvaffakiyetin rakamlarla ifa- Gömü ei > ia bi e k desi şöyledir: mından çok mühim ola Me neticenin li tma! Yukarıda adı © geçen Üdevletlerin mevcndiyetini ei e de hisselerine düşen borç nisbetlehini A ii ta kabul etmelerinden sonra türk uluşu. r2, âmiilere Yapı ir yatımızı dik edilmiştir. Bu xon kalem muvaffe. iksi, Tul nün ödeyeceği borç mikdarı 112.845.735 ( tiktim için Paris an bir büro — yiyetle Lozandaki e e Dİ türk lirası olarak tes it olu! tu, Fa il İstanbul'da hüküm e Mevresi miz tamamlanmıştır. Tü k < ? > len güzel hani İçimize ferahlık ki © m. e at irası İş sela Re RL inde okudukları mües- yati olan bu rr Gi dolayı ne li hi kadar övünsek yeridir. tişen ve yetiştiren türk Çocukları dır. edi. al gösteriyor: , lu. Muah k saha- Adli istiklâl: ce şeref ve mazhariyet iile: da tasvib edildiği takdirde icra n yonca edilebilir. Türkiyenin bilcümle varida- te bu kom ay n emrine verilecektir. Komisyona sormadan devletin ödünç para sağa, imtiyaz o vermeğe hakki ol gi Lozan ahitnamesi türkün mali istik- lâlini tam ve mutlak olarak tanıyan bir senettir. Gümrükler: liği Aİ Kn istiklâli- İZ ermi irde ne sanayiimizin inkişafına ve ne inin tatbil sına konulması için 1923 - 928 eril 'e göre adli İstiklâlimiz mev- dır. Sade- değildir. Devletler bu hu arasında hâmiller mümessil e ya- yapılan konuşmalar Ml ; bari 5 okla tanzim edeceklerdir. hükümeti de bü esası kabul rın ilgasmı ilân etmiş olm ce bu e. sa taksiminin aldı ekil mucibince biktim hieroelse DE 864.993 kâ- Sala narı ir e ii za türk li Nü: tü. Bu 8 Lozanda adıt istiklâlimz tanıttırıl- temin eden bir varlıktır. Kapi- nede ödenecek ve her yıl, başlangıç- ınız muayyen Şartları hai; | tülasyonların ilgası Lozan müzakerele. ta 2.000.000 altın türk lirasından başla- muhtelit © mahkemeler rini çi onuşmasının mev k 400, izden konferansın ii kadar çıkan taksitlere bağlanacak- keneler bir müddet çalışmış, dağılması vaziyetleri bile olmuştur . halindeidrler, Kapitülasyonların siyasi ve hükümetin asıl muvaf e izakeresi esnasında bu mı de iktisadi eh dır. Di ti 928 Ml sonra tecelli etmiştir, eri ı memleketlerde e RE ger e Filhakika 1930 senesinde hâmillerle ye. ğu gibi Türkiyede de daimi oje. | 297 tarafdan her hangi bir mesele bu niden mürakerler bain — bu vazife görmesi teklif edildi. İsmet (Ki türlü ehemiyete hiç olmazsa aynı 931 den itibaren, kere! sr İnönü bunu şiddetle reddederek böyle ( kıymet derecesinde ohaiz değildir. yeni bir am ile metteelendiği 1933 o bir daimiyetin türk adli istiklâliyle ka- Oo Meselâ: Boğazlar meselesi siyasidir, Ecnebilerden alınan gümrük resmi hemen hiç mesabesinde idi, rraflar, meslı inden mü- tevellit davâları kendi loncalarında, adl8 poliçesi olan tacirlerde me- seleleri kendi aralarında kur: bir” da a ediyorlardı. Bu Ç bi ir türk arasında” ki davada konsolos veya tercümanın bulunması Gü rcüman bulun madan eme yapmak kabil setnği 1. Ecnebiler “ilâş edince amelesi kendi kanunları, na göre pr şini gin S ale Alacaklılar arasın" da bir bu zavallı hak sahil resi pa ğa. hiç bir müeyyedeye malik olma: larca sapı durmak çal ai Y di. ş ranamazdı. 1, Ecnebilerin evleri ai ar veya cürüm isbat vasıta- larını kaldırırdı. Vi aha fenası ve yürekler ezici- si a Ecnebi küm çalar, çırpar, adam öl- dürür ve mahi da olurdu. Fakat le die? yerde çektirir, dilerse onu t de bırakabilirdi ve bu harekete e da bir şey yapmak kabil değildi. İşte kapitü —— tarihçesi, mulr telif hükümleri, Ecnebiler buna o ki dar alıştılar ki Kai bir türlü yanaş- | mak istemediler. | apitülasyonlar e defa, kati o kar da ebediyen yok edilmiş oldu.