14 Haziran 1937 Tarihli Ulus Gazetesi Sayfa 2

YA | ULUS 2 Kitaplar arasında Ankara - Bükreş Sadri Ertemin bu güzel kitabı, içine kaba tahta köprülerle giri- len veya dik keçi yollariyle tırmanılan ağır başlı orta çağ şatolarına benziyor- Çocukluğumuzun hayalindeki Romanya vapuru, vapurun ieoloji_k tahlili, iki hayalet, nizamlı horultu, bir tramvay nrkıdı_şlığı, _h.ıf.ıf kadınlar, mutavassıtlar, hayat dekoru içinde Bükreş, oda hizmetçisinin Sadriye anlattığı büyük politika meseleleri, milli tiyatro meydanmın eski rus arabacıları, Ve sonra; Müzelerde dolaşırken, vitrinlerin arkasında Bükreş, partiler arasın- da Tuna boyu, dış politika tahallülleri, romen köyü, romen köylüsü, ikonların gölgesinde, iki sakson sitesi, romen petrolculuğu, ve bahis- ler arasına yeryer muvaffakiyetle yerleştirilen smai, zirat Romanya, Romanyanın sosyal yapısı. Tahta kaba köprüler, dik sert yamaçlar, yarı aydınlık dar geçidler, mezara benziyen yatak odaları, Ve sonra; Portreler, bayraklar, armalar - taçlar, tarihi eşyalar, mükellef o- caklarla süslü büyük tarihi salonlar... Tarihin, politikanım, asır milletleri arasındaki şehrin, köyün, ekonominin, endüstrinin, son i ekonomik, kültürel çarpışmaların, sağlı - sollu teşekküller arasındaki büyük ve derin kaynaşmaların bu kitabda ol- duğu kadar muvaffakiyetle anlatıldığı eserler bilhassa bizde nadirdir. N. H. ATAY Bugünkü lşamutay y bugün topl name şudur: İkinci müzakeresi yapılacak mad- deler: 1 — Ruümeli demiryolları işletme nizamnamesinin ziya / ve hasar tazmi. natımnma müteallik birinci bab 29, 37, 42 ve ikinci bab 20 inci maddelerindeki had. lerin tadiline dair kanun lâyihası ve Nafia encümeni mazbatası. Birinci müzakeresi yapılacak mad- deler: 1 — 1871 sayılı kanunun 2 inci mad. desinin tadili hakkındaki 2442 - sayılı kanuna müzeyyel kanun lâyihası ve İk. aisat ve Büdce encümenleri mazbata. ları, 2 — Türkiye ve Mısır hükümetleri Istanbulda benzin ihtikârı meselesi İstanbul, 13 (Telefonla) — İstan. bulda son günlerde ileri sürülen benzin ihtikârı meselesine aid evrak vilâyet ihtikâr k y dadır. Komisyon bu işin tetkikini ve bir hal çaresine bağ. lanmasını salâhiyeti dışında görmekte- dir. Belediye iktisat direktörlüğü tara- fından bu hususta hazırlanan taporu vali bazı noksanları dolayısiyle iade etmiştir. Pazartesi günü rapor üzerinde tekrar tetkikler yapılacaktır. Sakarya üzerinde yapılan köprü Sakarya nehri üzerinde yapılmakta olan büyük beton köprünün inşası bit- miştir. Köprü, 108 metre uzunluğunda- dır ve üç gözlüdür. Denizli sporcuları Aydında Denizli spor kulübü Aydına gelmiş ve Aydın sporla yaptığı maçı 4 - 0 kay- betmiştir. Maç çok samimi ve heyecan. arasında 7 nisan 1937 tarihinde inıza- lanan dostluk ve ikamet muahede'eri ile tabiiyet mukavelesinin tasdiki hak- kında kanun lâyihası ve Hariciye encü- meni mazbatası. 3 — Diyarbekir istasyonundan Irak ve İran hududlarına kadar yapılacak -ah demiryolları hakkında kanun - lâyiha- sı ve Nafia ve Büdce encümenleri maz. bataları. 4 — Dahilt istihlâk vergisi kanu- nuna müzeyyel 2448 sayılı kanunda de. ğişiklik yapılmasına dair kanun lâyiha. sı ve Gümrük ve inhisarlar ve Büdce encümenleri mazbataları. 5 — Gümrük tarife kanununu değiş- tiren 2255 sayılı kanuna bağlı cetvelin 695 B, C pozisyonlarında yazılı resim. lerin indirilmesi hakkında kanun lâyi- hası ve Gümrük ve inhisarlar ve Büdce encümenleri mazbataları. 6 — Sancağın mülki tamamiyetini te- keffüle, Türkiye - Suriye hududunun teminine dair muahede ve anlaşmanın ve bunlar ile beraber imza ve teati olu- nan beyanname, mektub ve protokolla. rın tasdiki hakkında kanun lâyihası ve Hariciye encümeni mazbatası. İzmitte sıtma mücadelesi İzmitte Sıtma mücadele işleri mü. said şartlar içinde yürümektedir. Sıtma mücadele heyeti büyük bir gayretle ça. lışmaktadır. İzmit mıntakasında kuru- tulan bataklıklardan sonra Kazalarda- ki batakl kların da kurutulmasına baş- lanacaktır. : HAVA Hava hafif rüzgârlı geçti Dün şehrimizde hava bulutlu ve ha- fif rüzgârlr geçmiş, ısr 24 dereceye ka - dar çıkmıştır. Meteoroloji işleri genel direktörlüğünden verilen malümata gö- re dün yurdun Ege mıntakasında hava açık, diğer mıntakalarında ise bulutlu geçmiştir. Dün en çok yağış Samsunda olmuş ve karemetreye 12 kilogram su bırakmıştır. Dün en düşük ısı Sivas ve Ulukışlada 5, en yüksek 1sr da İzmir'de 30, Diyarbekirde 31, Editne'de 32 dere- ce olarak kaydedilmiştir. lt ol Denizli sporcuları ile bir- likte denizli lisesi ve müdür ve mua. vinleri de Aydına gelmişlerdir. Aydın Hava Kurumunun eşya piyangosu Aydın hava kurumunca tertib edil. miş olan eşya piyangosu çekilmiş, 582 numaralı bilet bir motosiklet kazan- mıştır. diğer numaralara da kıymetli hediyeler çıkmıştır. YNU Ege bölgesinde Hidro elektrik santralı Beş yıllık endüstri kalkmma plânı- na göre muhtelif yerlerde yapılacak büyük elektrik santrallarından birinin de Ege bölgesinde kurulması kararlaş. mıştı Yapılacak santral hidror elektrik santralı olacaktır. Bu mühim iş için müteaddid fen heyetleri Gediz, Küçük ve Büyük Men- deres, Akçay mıntakalarında tetkikle. re başlamıştır. Fen heyetlerinin tetkik- leri Nazilli ve Çal havalisine kadar u. zatılmış ve Çal civarında bir dağda büyük bir şelâleden istifade çareleri düşünülmektedir. Bu şelâlenin suyu boldur. Elektrik santralmın kurulması için ayrıca baraj yapılmasına lüzum kalmadan şelâlenin yanıbaş'nda elektrik santralt kurulduğu takdirde baraj için gereken büyük masraf tasarruf edilmiş olacaktır. Ancak şelâlenin yaz mevsi. mindeki su mikdarı malüm değildir. Şimdi fen heyeti bunu da tesbit edecek ve netice iyi çıktığı takdirtde santral bu şellâlenin yanında yapılacaktır. Ekonomi Bakanlığınca memur edilen başka bir heyet Ege bölgesinin elektrik olan şe- hirlerinde bugünkü elektrik sarfıyatı ile yarınki muhtemel elektrik sarfiya- tını tetkik etmektedir. Heyetin İzmirde yaptığı tetkiklere göre İzmirin şimdiki vaziyette senelik elektrik sarfiyatı 4 milyon kilovattır. Beş on sene sonra bu mikdarın birkaç misli artacağı umulmaktadır. Çünkü e- lektrik köylere — varıncaya — kadar girecek ve büyük fabrikalar kendi te. sisatları ile elde ettikleri elektrik ki- lovatını hariçten daha ucuza bulabile. cekler ve tabiatiyle elektrik cereyanı. nt haricten alacaklardır. Hidro - elektrik santralı kurulduk- tan sonra elektrik kilovatının yüz pa- raya kadar ineceği tahmin olunmakta- dır. Nazilli kombinasında iplik makina'arı işlemeğe başladı Nazilli (Hususi) — Nazilli doku- tma kombinasında montaj faaliyeti bü. 14-6-1937 — Kömür havzasında yenilikler Taşın işleri bir elden nasıl idare edilecek Kömür havzamızdaki istihsali artırmak ve çalışma işlerini düzenle- mek yolunda devletin aldığı tedbirlerin en mühimlerinden biri olan Ereğli şirketinden alıman liman, demiryolu ve madenlerin, Kozlu ve Kilimli demiryollarınım işletilmesi ve Havzadaki deniz işlerinin inhi- sar altına alınması hakkındaki kanun projesi yürürlüğe girmek üzere- dir. Ege bölgesinde .. .. DA tütün rekoltesi İzmir (Hususi) — Bu sene Ege bölgesinde ekilen tütün mikdarı geçen seneye nazaran yüzde 25 fazladır. Bu fazlalığa dayanarak yapılan ilk rekol.- te tahminleri bu sene eğe bölgesinde 40 milyon kilo tütün yetişeceği kezinde idi. Fakat havalar kurak gitti. ği için tütünler yükselememiş, bodur kalmış, mahsul az olmuştur. Bu itibar. la rekoltenin bugünkü vaziyetine göre tahmini 30 milyon kilodur. Ziraatla âa- lâkalı ve tecrübeli tütüncülerin söyle- diklerine bakılırsa rekolte bu sene bu mikdarından daha az olacak ve ancak geçen seneki mikdarı bulabilecektir ki bu da 22 milyon kilodur. Son hafta içinde fasılasız esen şimal rüzgârı tü- tün mahsulünü erken idrak ettirecek. tir. mer- Araç - Kastamonu yolu Araç - Kastamonu yolu, şimdilik ta- mire ihtiyaç göstermiyecek kadar iyi- dir. Ancak bu yolda köprüler çoktur ve ekserisi ahşabtır. Bu ahşab köprüle- rin beton veya taş olarak bu sene ya- pılması kararlaşmıştır. Ismarlanan vapurun maketi İstanbul, 13 (Telefonla) — Deniz yolları idaresi namma Almanyaya 15- marlanan ilk vapurun 1 metre boyunda. ki maketi geldi. Bu ilk vapura Ha- tay adı verilecektir. tün hıziyle devam etmektedir. Dok tezgâhları kâmilen yerlerine alınmış. tır. Bunlar şimdi mahallerinde ayar e- dilmektedir. Kombinanın iplik maki- nalarr faaliyete başlamıştır. Santral kazan kısmı, elektrik ana tablosu, trans- formatörler hazırdır. Bunlar, türbinin çalışmasını beklemektedirler. Birinci türbinin provası bu ay sonunda yapıla- caktır. Fabrikanın iplik kısmında genç kızlar için bir kurs açılmıştır. Kursta muvaffak olanlar fabrikada muhtelif vazifelere tayin edileceklerdir. Fabri- kaya civar yolların parke taş ile dö. şenmeleri kararlaşmıştır. Kombinanın ilk kumaşt ağustosun on beşinde çıka- caktır, Cumartesiden pazartesiye Tatil günlerimizden hakkiyle is- tifade edebiliyor muyuz? Bu suali, her cumartesi ve her pa- zartesi sabahı kendi kendimizd sormalıyız: bir buçuk günlük hafta tatilimizi nasıl geçireceğimizi ve nasıl geçirmiş olduğumuzu düşün- mek için... Zira, hafta tatilleri, yaz tatille. ri, bayram tatilleri, hayatın kolay olmadığı çağımızda ve şehirlerin bin bir gürültüsü içinde çalışan insan- lar için dinlenmek, neşelenmek ve tekrar mücadeleye atılma kudretini kazanmak imkânlarını veren huzur merhaleleridir. — Bu cümartesi ve bu pazar ne yaracağız? — Bu cumartesi ve bu pazar ne yaptık? Kırlarda, ormanlarda, su kenar. larında, yani tabiatin kuvvetlendirici sükünu içinde türküler çağırarak, koşarak, oynıyarak ve yahut türlü eğlence yerlerinde, hissedip düşüne. rek yaşamanın derin zevkini, ancak, bu suallere zihinlerimizi alıştırmak.. la tadacak ve böylece bizde de tatil ananesini kuracağız, Cumartesiden pazartesiye kadar ne yaptınız? — N. B. Kadıköy su şirketi Kadıköy su şirketinin memurları- nı işten çıkardığını, sonra şirketin hükümete devredileceği temmuz ba- şına kadar servisi idare etmek üzere muvakkat sürette işe devama davet ettiğini ve böylelikle de yirmi beş memuru ikramiyeden mahrum etmek istediğini İstanbul gazeteleri yazı- yorlar. Vaktiyle üzerine almış olduğu bir amme hizmetini sahibine iade edece- ği sırada, sayısı ancak yirmi beşi bu- lan memurlarmı ıstırab içinde bırak- maktan çekinmiyen bir şirket, bizde yabancı şirketler hakkında beslenen fikirlerin doğruluğunu bir kere daha isbat etmiştir. Önümüzdeki t ladığı için şoförler telâş içindedirler: bir şişe benzinin kırk beş kuruş fazla fiatla satılması demek, aşağı yukarı otuz kilometrelik bir mesafede, oto- mobille seyahat masrafının kırk beş kuruş fazlalaşması demektir. Bu fiat yükselişinin sebebini — öğ- renmek istiyenler amerikan tröstleri- nin tarihini okumalıdır; benzini elle- rinde bulunduran kumpanyalar ister- lerse, onun fiatını kırk beş kuruş in- direbilirler de, Fakat, İzmirde, bir satıcı dükkâ- nmda yapılan benzin ihtikârı cürmü Üa ayı Kadıköy için bir kurtuluş ayı ola- caktır. Bir güreşçi iş arıyor Cumhuriyet arkadaşımız yazıyor: “18 yaşında, 87 kilo ağırlığında ve Ankara, Bursa ve Konyada şampiyon olan Faruk adımda bir genç bir rakı fabrikasında 100 kuruş gündelikle çalışmakta ve vedi kişilik ailesine bakmaktadır. Bu gence daha kazanç- Ix bir iş bulunamaz mı?,, Çalışan her gencin k kta ş anlıyabildiniz mi? 26 yaşında ölen ihtiyar kadın Sinema yıldızı Cin Harlov, yirmi altı yaşmda, bir hastahanede üremi- den öldü. On altı yaşında ilk defa evlenen, on sekiz yaşında sinema vıl- dızı olan ve o danberi boş evlene bugünlerde dördüncü kocası- na varması beklenen bu plâtine saçlı Holivud güzeline acımayan kalmadı. Bir fransız gazetecisi: “Sekiz se- gaA k L ÇEMR SAA F SŞ k ğ ar- zu etmiyecek kimse yoktur. Ancak, herhangi bir sporcu, sporcu olduğun- dan dolayı himaye isterse, halimiz neye varır? Benzin fiatlarında ihtikâr Bir şişe, yani üç buçuk litre ben- zinin fiatı birdenbire kırkbeş kuruş fır- ne iç , başka kadınların kırk yıl- ü yap y l 1 bem a a geçirmiş olan bu genç kadıma neden acımalı? Onu yaşamış, ve ihtiyarlıya- rak ölmüş farzedehbiliriz!,, diyor. Yıldızm dördüncü kocası olmağa hazırlanırken onu kaybediveren Vil- yam Pavl bu fikre iştirak eder mi, dersiniz? Rasyonel bir tarzda işlemesi i- çin kömür havzasına terilecek is- tikametin ilk adımını teşkil eyle- mek üzere Ereğli şirketi ile yap- lan anlaşma mucibince hükümete geçen demiryol, liman ve maden- lere aid haklar, menfaatler, mülk- ler ve tesisler Eti Bankın kuracağı müesseseye devredilmiş bulun- maktadır. Şimdiye kadar hükümet tarafından işletilmekte olan Kozlu ve Kilimli de- miryollarının meşgüul olacağı mevzular arasında, Ereğli şirketinden devren ve- rilen Zonguldak - Üzülmez ve Çatalağ- zı - Gelik hatları da kurulan bu mües- seseye devredilmek Üüzere Eti banka verilmesi kömür nakil vasıtalarının ve tesisatınım bir elde toplattırılması ba- kımından iş bölümü kaidelerine uygun olmak itibariyle faydalı görülmüştür. Gerek Ereğli şirketinden satın alı- bankın kuracağı müesseseye devri düşünülen işlerin yürütülebilmesi ve kayıklarm satın alınması için sermayeye ihtiyaç olduğundan, bu para, Eti Bank serma- yesine mahsuben ödenmek üzere Mali- ye bakanlığı büdecesine konulmuştur. Kanunun esasları: Kanunun esaslarına göte Eti Ban- kın kuracağı müessesenin Ekonomi bâa- kanlığınca tesbit edilecek formüle uy- gun olarak tanzi deceği lik bi- lanço, kâr ve zarar hesabları banka u- mumf heyetince kabul ve tasdik edil- dikten sonra neşir ve ilân edilecektir. 10 nisan 329 tarihli nizamname ile hüu- dudu tayin edilmiş olan Zonguldak li- manındaki bütün taşıma, doldurma ve boşaltma işleri, Gülüç çayı ile Filyos çayı arasındaki mıntakada yapılacak bütün kömür nakil, boşaltma ve doldur- ma işleri inhisar altına alınmıştır. Bu inhisar, Eti bankın kuracağı müessese tarafından idare edilecektir. Bu müessese kömür havzasındaki . boşaltma teşkilâtında çalıştırılan ve iş- çi birliğinde kayıdlı bulunan kayıkları satın alacaktır. Kayıklarını satmak istiyenler, bu kanunun yürürlüğe girdiği tarihten 30 gün içinde istida ile Zonguldak valili- ğine baş vurarak bu isteklerini bildire- ceklerdir. Birçok şahıslar tarafıncnan tasarruf edilen kayık için verilecek is- tidanın bütün hisse sahipleri veya ve- killeri tarafından imzalanması yahud her hisse sahibinin ayrıca arzuhal ver- mesi lâzım gelmektedir. Bir komisyon kurulacak: Zonguldak vilâyetinde valinin re1s- nan ve gerek bu kanun ile Eti liği altında biri kömür havzası fen he- yetine dahil mühendisler arasında Hav- za direktörlüğü tarafından seçilecek bir mühendis ve Zonguldak belediye a- zâsından olmak üzere belediye encüme- ni tarafından seçilecek iki zat ile Zon- guldak liman reisinden mürekkeb ol- mak üzere bir komisyon kurulacaktır. Komisyonca verilecek karara razı olmayan taraf tebliğ tarihinden itiba- ren onbeş gün içinde Zonguldak asliye mahkemesine baş vurabilecektir. Mah- keme kararı kıymet bakımından tetkik edecek ve üç ay içinde kararını verecek- tir. Mahkemenin vereceği kararın tem- yizi kabil olmryacaktır. İşçi birliğinde vücuda getirilmiş o- lan ve bugün elde bulunan taşıma, dol- durma ve boşaltma işleriyle alâkalı te- sisler ve vasıtaları Eti Bankın kuraca- ği müessese satın alacaktır. Müessese bu suretle kıymeti takdir olunan tesi8- ler ve vâsıtanın bedelini işçi birliğine ödiyecektir.