3 Nisan 1937 Tarihli Ulus Gazetesi Sayfa 8

Şehir imarına dair düşünceler p lânlı bir şehrin mümeyyiz vasfı, onun tazam bir şekilde tertip edilişidir. tabii vaziyeti içinde, yol ve evleri sanın, cadde ve $ İanışlı muntazam bir sistem haline bunu terti nzım eden Li okakları maksada elverişli ve kul- Si aline koyması k Hende: mun- Cadde ve meydanları, evleri muazzam yapıları bir nizam mustati, daire, beş köse gibi hendese gekilleryie Ollina alan bir yığın şehir i esi r. i şekli zam daiymizi bu insan yapısı tabiatla bir ve inti- kont- karakteri vardır rast halindedir Bundan dola- yıdır ki, mimar, kurduğu £ yapıyla şehir mimarı tığı şehir plânıyla i is Şehir mimarı bazan fikrini tatbik etmek için yapacağı ameliyatın lüzum gösterdiği fedakâr- lığa hiç aldırış etmiyerek ya radikal bir hal tar- ü N : bir “nlar tes zı tutacak yahud da eskiyi olduğu gibi bıraka- etinektedir, diyo. $ rak yeniyi, hiç yapılmamış boş > : YEN Avusturalyanın hükümet e caktır. O zaman ortaya eski şehir ve yeni şehir elini siz Dİ diye yanyana iki şehir çıkar ki, birçok vaziyet- merkezinin b , evleri ve lerden en doğrusu da budur. Camberra şehri, m muazzam yapı mal ir la grupla- muayyen bir ni bir örümcek zam altına alan andıran bir sistem dahilinde sürü şehir karak- Yazan tertib edilen muhtelif kısımlardan terleri vardır. — mürekkeb bir şehir olacaktır. B! Bundan (başka, ” dolayı, bu sist. doğru dürüst ter- Profesör Dr. Eg li sistemi,, dir. Şehri eli olan sımları arasında parklar vardır. tib. edilmiş her şehir, dağ, nehir, deniz yahud boz- kırla olan ilgilerine göre kendine has bir nizama maliktir . İşin mütehassısı olan bir kimse, bir şehir plânma bakınca, o plânm hangi düşünce ile tertib edilmiş olduğunu derhal anlayabileceği gibi, bir ev plâ na bakınca da, o plânın nasıl bir iğer taraftan, tabiata aykırı düş- eyen, yani muntazam olmıyan ve muntazi zda tertib edilmeleri zaruridir. O z: in bi düf eseri ol duğu intibamı b:rakan tertib ortadan ilkacak, yapı eseriyle tabiat are | 'a- eded 1 NE EŞ IN TES El 122, ES 3 Za e O 0 o KS NG i Se NG g © FA EN EN Ra 7 di Ul 2 Ng > EK gi S2 b Si <u ) &) 4 4 Ş& & Sy I SENİ 7 İl id ya radikal bir hal tarzını a meyi ve yahud da, eskiyi olduğu rak, iyi hi ledecei gibi bıraka» « Yerine * - r n yenilik ise, serbestçe inkişafının ö- nüne çikan engeller dolayısiyle, yarım yamalak bir tesir yapacaktır. © Anadoludaki şehir imarı mese “i de aynı davalarla karşı karşıyadır. A - i şehirlerin çoğu, hendesi bi rtib ve nizama tâbi tutulmamış olan hirlerdir. Anadolu şehri, kendi ken - dine büyümüştür. Bunlar âdeta tabiatın esadüfen meydana getirdiği bir şeymiş intibamı ir; Anadolu şehrini; te şe sokakları, bi etrafa yayılmıştır. seyrüsefer ve idarenin ihtiyaçlarıyla olan ve dolayısiyle meydanlariyle bir - likte düz caddeli bir sistem (kurmak buriyeti ir şehir mimarı, birçok şeyleri yıkmak, şehir kaarkteri» nin eski ünitelerini ortadan kaldırmak, fakat buna rağmen, yeniyi de, yekne « sak bir şey ir e kilde tatbik etmek gibi çok müşkül ir vaziyetle karşılaşmaktadır. ği e ehir mimarı, böyle bir vaziyet ” karşısında, fikrini tatbik etmek yapacağı ameliyatm lüzum göster- fedakârlığa hic aldırıs etmiverek kuracaktır. Bu son şıkka göre hareket edildiği takdirde, ortaya, “eski şehir,, ve “yeni şehir, diye yanyana iki şehir çıkmaktadır ki, birçok vaziyet - lerde en doğrusu da budur. Bu hal tar- de halka daha az ziyan verdirmektedir. bundan başka, eski şehirin biçimini vaş yavaş değiştirebilmek için de kâfi derecede vakit kazanılmaktadır, dili da e- tarılmış olur, Ancak, şehrin imarı dola- yısiyle evvela, eski şehir ve yeni şehir diye biribirine yabancı olan iki parça rtaya çıkmaktadır. Bu takdirde yukardaki düşünceleri göz önünde tutarak iki şekilde hareket edebiliriz; 1 — Tertib edilecek olan yeni sis- temin içini ününü ü ö terdiğinden fazla eski şehiri katma - mak. Diğer taraftan, eski şehirin, ilk i lecek olan larınr yavaş yavaş arzu edilen biçime sokacak olan nizamlar ko; k. 2 — Yeni şehiri, birçok nesilerden- oturtmak değil, modern bir türk şehri meydana tirmek lâzımdır. Bu yeni şehir, türkü 'kün karakteriyle di (Sonu 10 uncu sayfada az > masrafı olarak ayırmanız lâzımdır. | Yeni binaların muhafazası —.—... Ye » urus Cumhuri yı türlü mektebler,kültür işlerine a, meske tadır, Bundan başk siz ki, böyle, yeni baştan kuran bir mil. let, ferd ve cemiyet itibariyle, maddi ve ir manevi bütün kudret ve kuvvetini bı ğ iş bu müaz- nesle, dedelerinden modern hayat mücadelesine yarıyacak pek az şey kal- mi lduğu haldı isind. gelecek nesillere milletler arasındaki elverişli munta- zam bir yurd kurup hazırlamaktadır. Bundan dolayıdır ki, memleketin te- menniye şayan olan istikbaldeki inkişaf ve tekâmülü bugünkü ihtiyaç ve ku- İstanbulun bugünkü sokak şebekesi Bu tertibte hiç bir sistem yoktur. adaki Bi tibin ifadesidir. Bazı kısımlar sai tahtası tertibinde fakat sistemsiz bir şekilde yama gibi ve âdeta yaman elbise lekesi gibi göze çarpmak- birer tadır. m Bir binayi yaptırıp kendi haline bırakamayız e çek Gesmlar ile bittikten sonra artık yapılacak, bir şey kalmamışı ür , den geldiği kadar mücadele etmeli ve onu ortadın k evin inşası tamamlanıp üşünülecek hiç Bu düşünce ile el- sanıyorlar. .- ..... ruculı inü çok geride bırakınca ya k ir endi bir okulu, bir banka binasını, gelecek nesilleri 1g. fikri, bugün yapılara bağladığımız sere vetleri kabil olduğu kadar devamlı yı fayda temin edici bir şekle sokmak mü, e m Pak maalesef, bugün tutulan yol ,,deVâmlı,, olmaktan çok uzaktır. Bir yapı yapılırken, en mükemmel fi LE ket bunu, imkâ: iyetin müsaade etti. ği nisbette tatbik ermekteyiz. Ancak, tuğladan tutunuz da pencere v€ hattâ tamamlanıp bitirilmiş bir binaya Varın- Kadar, bu bakımdan daha bİF. ço şeylerin düzeltilmesi lâzm E*İmMekte- e. : bir mü; ir, betle temas edeceğiz. E sefle söylemek lâzımdır ki, bir çok kimseler, bir evin İNŞâatı tas mamlarıp bittikten sonra artik yapıla- ık düşünülecek hiç bir şey Kalmamış” tar sanıyorlar, Bu düşünce İl€, elden geldiği kadar mücadele etmeli ve onu ortadan kaldırmalıdır. gi yapı olursa olsun, ikmal Her han; is edildiği günden itibaren, gerek içinden gerekse dışmdan bozulmağa başlar, Bu- ! na, yağmur boj yük işler açar ve ileride, an. zam masraflara girmek suretiyle tamlif edilebilir, Bir evin de, tıbkı bir elbise, otom?” bil veya makine gibi, itina ve ihtimi” görmesi lâzımdır; her tarafının sad€€* ması değil, aynı bi duğru dürüst bir ması gerektir. Bu itibarla, her şeyden evvel, $80“ nın, ondan sonra, evin içindeki döşe” (Sonu 10 uncu sayfada bakıma tâbi tu