31 Mart 1937 Tarihli Ulus Gazetesi Sayfa 2

ULUS — 2 Polilika bahisleri: Deniz ortasında İnsan muammasının en çapraşık düğümlerinden biri kara ile de- niz arasındadır. İlk insan, denizi nasıl yenebilmiş? Yenebilmek için, dimağını kaç tane fizik kaidesinin halli peşinde yormuş. Bunu bizle- re, bugün dahi ümmi olan Tarih anlatamıyor. Şunu yalnız kabul edebiliriz ki, suları yenerek onlarahükmettiği gün, insan, muzaffer bir tanrı kadar güzeldi e Gemi, ister yelkenli, ister çifteuskurlu olsun, insan ona bınıncg bir takım tecrid derecelerini kabul etmeğe mecbur oluyor. Herhangi bir kara-hayvanı gibi, bir kere, kendinin olmıyan, elemanın lı_ıtfunu ve cevrini göze alıyor. Üzerine bindiği vasıta, nihayet kendi dimağı- nın bir terkibi olduğundan, bu vasıtaya bir şey olunca, _d?niıin, ken- disini basit ve hiçe irca edeceğini biliyor. Her vapura binip uzak yo- la çıkan insanın bunları düşündüğü iddia edilemez. Fakat, deniz bir oynamağa başladı, yahud fırtına bir tehlikelileşti mi, insan ile_ deni_z arasındaki münasebet, muvazene ve muadelelerin mathematik bir keskinlik ve tamamlık ile histen caklarına şüphe yoktur. dimağa ve sezişten şuura fırlaya- İşte bunun için olacak, vapura - binen insan, kendi kendisi ile yal- nız kalmasını öğreniyor ve bir alışkanlıkla, seviyor. Bu yalnız kalma, bazı insanlarda, yolculuk bitinceye kadar sürüyor. Bazılarında halbu- ki, hemen aksülamellerini yaparak ve en konuskan unsurları yapıyor. bunları vapur halkının en girişkin Denizin üzerinde kalmca, karanın hasreti başlıyor. Denizlerin en sevimlisi Marmara, bu hususta eşsiz bir ev sahibliği yapıyor. İki yanı- nızdan karalar, sanki sizi teşyi ediyor. Fakat, Marmara mefhumun - dan umman mefhumuna geçince, sanıyorum ki, karanın hasreti bir katlanma duygusura inkılâb edebilecektir. Bir katlanma duygusu ki, sizi artık, kara ile clan manevi münasebetlerinizden de ayırarak deni - zin kendine mahsus nizamma teslim edecektir. Meselâ bir gün, bir hafta, bir ay, dünyanın hiç bir haberini duyamıyarak sadece vapuru- nuzun hâdiseleri ile iktifa etmeniz.. olan bir haldir. Bu, tadı ve çeşni Ve birden, ufak bazı dünya haberlerini almanız.. Bu haberler o ka- dar ehemiyetli olmasa bile bunları size ne kadar mühim gösterebile- cek bir haber ve hâdise aclığıdır. Acaba “eshabıkeyif” bir mağarada uyuyakalmış yoksa bir geminin içinde mi bin yıl dolaşmıştır? Netice itibariyle bir fark var mıdır, ders'nız? Bir fikrinizi yorsanız.. Denizin ortasında, karalerımız'n derdlerinden azadesiniz. Buna seviniyorsunuz. Gene de, ilk haberi yetiştirecek ilk limanı bekliyor- mnuz. — B. B. ı KUÇUK 1Ç KHABERLER * auliyede bir tayin — B. şemsettin ŞI in Temyiz Mahkemesi raportörlüğüne- tayini ile açılan Adliye Bakanlığı hukuk işleri umum müdürlüğü muavinliğine ikinci muavin B. Nusret, onun yerine de “ Ankara cumhuriyet müddeiumumi mua- vinlerinden B. Muhiddin tayin olunmuş. “lardır. * Çocuk düşürenler — İstanbulda çocuk düşürmek suçiyle bir doktor ve | bir karı koca yakalanarak mahkemeye verilmiştir. > Bir serseri mayin — Karadenizde serseri bir mayın bir türlü ele geçirile-. memiş, arama postaları çıkarılmıştir. ** Sivrisinekle mücadele: — İstanbul sıhat müdürlüğü Yeşilköyde daha şim- diden çıkmaya başlıyan sivrisineklerle mücadeleye başlamıştır. .- 3& Gümrükler müsteşarının tetkikle- ri — İstanbulda bulunan Gümrük ve İn- hisarlar Bakanlığı Müsteşarı Bay Adil Ökuldaş, antrepolarda ve limanda tet- kikler yapmaktadır. Eski antrepoların * yerine yeni ve modera antrepolar yapı- lacaktır. >* Süvari subaylarımız gidiyor — Avrupanın birçok şehirlerinde konkur ipiklere girecek olan subaylarımız nisa. nın beşinde İstanbuldan hareket edecek- lerdir. 3& Merkez Bankası Genel Direktör muavinliği — Cumhuriyet Merkez Ban- kası Genel Direktör Muavinliğine İstan- bul Merkez Bankası Direktörü B. Said tayin edilmiştir. *& Ziraat Bakanlığı Teftiş Heyeti Re- — Ziraat Bakanlığı teftiş heyeti reisliğine tayin olunan orman umum müdürü B. Bekir İstanbuldan gelmiş ve yeni işine başlamıştır. * Pansiyon ücretleri — 1937 - 1938 ders yılı için devlete aid yatılı mekteb. lerle pansiyon ücretlerini hükümet, ge- çen senenin aynı olarak tesbit etmiştir. * Yabancı memlekete gidecek gelir paraları: — Finans ve Ekonomi Bakan- lıkları yabancı memleketlerde oturupta * yurdumuzda gelirleri bulunanlara aid gelir paralarının bazı mallarımızın dö- vizsiz ihracına müsaade suretiyle veril- mesi etrafında tetkikler yapmaktadır. Ege bölgesi satış kooperatifleri Ekonomi bakanlığı iç ticaret umum müdür muavini B. Salâhaddin Cuhruk ve tarifeler müdürü B. Muhib Özyiğit yar-ı İzmire gideceklerdir. BB. Salâ- haddin ve Muhib teşkili Tariş (İzmir üzüm kurumu) başkan:na verilen Ege mımtakası tarım satış kooperatifleri bir. liği işleriyle uğraşacaklardır. Umumi mağazalar da giriyor Ticaret ve sanayi odaları büdcele- rinden banka aidatı olarak kesilen ve birikmiş bulunan paralara, Adapazarı türk ticaret , Emlâk ve eytam, İş, Sü- mer ve Ziraat bankalarımızın - ekleye- cekleri sermayelerle iki milyon liralık bir şirket kurulacağını ve bu şirketin yurd içinde umumi mağzalar tesis ede- ceğini haber vermiştik. Öğrendiğimize göre, Osmanlı bankası Ekonomi bakan- iŞalığına müracaat ederek bu milli teşeb- büse 200 bin lira ile iştirak edeceğini bildirmiştir. R rketine osmanlı bankası Edirne'nin Büdcesi Vilâyetin beş senelik kalkınma programı Umumi meclislerce kabul — olunan vilâyetlerin 1937 büdce projeleri yavaş yavaş İç bakanlığa gelmektedir. Şimdi- ye kadar bakanlığa gelmiş bulunan büd- ce projelerinde görülen fazlalık vi yetlerimzide halkın ödeme - kabiliyeti bakımından gün geçtikçe bir ilerleme olduğunu açık bir şekilde göstermekte. dir. bugünkü sayımızda, gelen büdce projelerinden Edirne vilâyetinin büd. cesiyle beş senelik kalkınma programı- nı yazıyoruz: Edirne büdce projesi gelir ve mas- rafı denk olmak üzere 518,550 lira ola- rak tesbit edilmiştir. Projeye Bayın- dırlık işleri için 145,872 lira para ayrıl- mıştır. Hususi idarelere 68889, kültür işlerine 165,894, ziraat ve baytar işleri- ne 32,177 sağlık işlerine 47,854, türlü ve müşterek masraflar için 54,814 lira ay- rılmıştır. Vilâyetin beş senelik kalkınma prog- ramına göre Keşan, Edirne ve Uzun köp- rüde bir hususi muhasebe binası yapıla. caktır. Beş sene içinde Edirne vilâyeti içinde iki nahiyede yatılı köy mektebi açılacak, 14 köy mektebi kadrolarına muallim ilâve olunacak, Edirnede 3, U- zun köprüde 1 ilk mekteb binası yapı- lacak, mekteb sınıfları arttırılacak, ta- mamlanmamış 7 köy mektebinin yapısı bitirilerek, geçmiş senelerde kapatılan mektebler tamamen açılacak, talebesi çok olan köy mektebleri tam teşkilâtlr bir hale getirilecek ve Edirnede geniş öl- çüde ders aletleri santralı kurulacaktır. Tatarlar nahiyesiyle havza ve meriç kazalarında birer sanat istasyonu kuru- lacak, 100 kalbur makinesi alınacak, ya- bani ağaçlar aşılattırılacak, hayvan ve nebat hastalıklariyle savaşılacaktır. Vilâyet içindeki hastahanelerin kad- roları genişletilecek, Edirne hastaha- nesine mütehassıslar alınacak, yeniden 35 yatak ilâve olunacak ve firengi te- davisine fazla ehemiyet verilecektir. Kamutay Çağrıları * Dahiliye Encümeni bugün saat 10 da toplanacaktır. 3* Arzuhal Encümeni bugün Umu- mi heyet içtimammdan sonra toplana- caktır. —— 31-3-1937 —a Yeni bir yapı kooperatifi Istanbul halk yapı kooperatifi de Ankaraya naklediliyor İstanbulda kurulmuş ve 200 ortağı bulunan Halk Yapı kooperati- fi; bu yıl İstanbuldaki ortaklarının ev ihtiyaçlarını sağladıktan sonra, merkezini Ankaraya nakle karar vermi: Kooperatifin idare meclisi reisi mimar B. Seyfi, Ankaranın kooperatifin faaliyeti için daha elve- rişli bir yer olduğunu tespit etmiş ve nizamnamede imkân olduğun- dan İstanbulun şube olarak kalması, merkezin Ankarada bulunması- nı muvafık görmüştür. Kadın yardım cemiyeti idare heyeti seçildi Geçen gün kongresini yapan Kadın yardım cemiyeti umumi merkezi dün Çocuk sarayında toplanarak idare heye- tini seçmiş ve yeni sene çalışmalarına başlamıştır. İdare heyeti şudur: Başkan Növber Kâzım, Reşide Ba- yar, Nihal Akkaya, Muhasip: Nimet Said Olça, veznedar: Melâhat, Şefika Özbudun, Feride Erkin, Enise İzbudak, Zeynep Menemencioğlu, Dr. Fuad Umay, , azâ: Kenevir üretimini artırmak için tetkikler Ziraat bakanlığı ehemiyetli ziraat mahsullerinden olan kenevirin üretimi- ni arttırmak ve bu üretimden yepılmak- ta olan çuval ve saireyi yalnız memle- ket içine inhisar ettirmek kararını ver- mişti Bakanlık yakında alınacak bu husustaki tetbirleri yerinde tetkik emek üzere Ziraat umum mi cü seksiyon direktörü B. Selimi Kasta- moniye göndermiştir. Ziraat Bakanlığı teşkilât kanunu üzerinde tetkikler Ziraat encümeni kamutayın kış ta- tilinden önce ziraat bakanlığına aid teşkilât kanunu projesi üzerindeki tet- kiklerini bitirerek projeyi büdçe encü. menine göndermişti. Büdce encümeni kanun projesinin tetkikini kolaylaştır- mak ve mali yılbaşı olan hazirandan e- vel umumi heyete tevdini temin etmek üzere hususi bir komisyon teşkil ederek proje üzerinde çalışmağa başlamıştır. Hem müfred, hem cemi Bir sınıfta öğretmen, talebeye sor- du : — Pantalon kelimesi müfretmidir, cemimidir ? Ayağa kalkan çocuk biraz düşün- dükten sonra cevab verdi — Her ikiside; yukarıda müfret. tir; aşağıda cemi. Tatil günleri Haftanın yedi günü de türlü din- lere mensup türlü milletlerde tatil gü.- nü olmuştur : Pazartesi eski yunanlılarda; salı eski iranlılarda, çarşamba asurilerde, perşembe eski mısırlılarda, Cuma müslümanlarda, cumartesi yahudiler. de, pazar hiristiyanlarda. , Bir ortaçağ âdeti Orta - çağ'da verilen ziyafetlerde tuhaf bir âdet varmış: Bir misafirin adında kaç harf varsa kendisine ©o miktar şarab kadehi sunarlarmış. Bir takım ispınyol isimlerinin neden bu kadar uzun olduğunu, belki, bu âdet- ten anlıyabiliriz. Meşhur ressam Çallı İbrahim şa. yet orta - çağda gelseydi, belki de a- dmı “Mamuretülazizli İbrahim,, ko- yardı. Bazı kelimelerin tarifi: Çocuk — Üstü başı kirli bir gürül- tü. Kıskançlık — Bir. kadının öteki kadn için beslediği dostluk duygusu. Evimiz — En çok rahat ettiğimiz ve en çok kusur bulduğumuz Vicdan — Birisinin bizi gö nü haber veren ve içten gelen ses. Orta yaşlı — Sizden en aşağı on yaş büyük bir kimse. Yalan — Başınız sıkıştığı kurtarıcınız. — , ««İlâh — Bildiğinizden daha f: la şeyler bildiğinize karşımızdakini inandırmak için kullandığınız bir işa- ret. Wells'e dair Meşhur ingiliz edibi Wells'in yanı başında bir odada oturmuş olan Sir James Barrie diyor ki: “ Hemen he- men her gece aramızdaki dıvardan Bay Wells'in fikir değiştirmekte ol- duğunu duyarım.,, Fikirler zaman * Bu mektubumun uzunluğundan do- layı affınızı rica ederim. Çünkü kısa yazamağa vaktim yoktu — — Paskal * Kadınlar sevilmek içindir; an- laşılmak için değil — Oskar Vagld * Bütün hayvanlar hayatı hoş geçirmenin yolunu bilirler ve insanlar müstesna — Samuel Butler * Yaşlı bir adamım; bir çok isti- rablar bilirim; fakat bunların çoğu başımdan geçmemiştir. — Mark Tveyn 3*& Kompliman nedir, biliyormusu. nuz? Bir kimseye söylediğiniz zaman doğru olmadığını onun da, bizim de anladığımız söz. Hatırlıyor musunuz? k Millet Mec- lisi ne zaman açıldı ? 2 — Ekber Şah ne zaman türk - hind imparatoru olmuştur? 3 — Aşâr ne zaman kaldırılmış- tır ? 4 — Anayurdda türklerin göçe başlamaları hâdiseleri han- gi tarihe rastlar ? 5 — Tütün rejisi ne zaman satın alınmıştır ? Dünkü suallerin cevabları: yontma dir ? S — Türk ana yurdu! taş devrinin £X| C€ — İsadan özü & S — Markoni Amerikaya ilk - tel- siz telgrafı hangi tarihte gön- derdi ? € — 13901 de. .S — Amerikada ilk konser ne za- man verilmiştir. ? € — 1850 de. S — Cumhuriyet Halk Partisi han- gi tarihte kuruldu ? ustos 1923 de. Ankaranın sebze ve kabzı- C— S — Büt meyva ihtiyacını kaç mal temin eder ? C—i Bir japon tabiri Japonlar, içilen içkinin azlığını şöyle anlatırlarmış: “ Bir serçenin gözünden damlayan yaş kadar .,, Böylelikle Ankaradaki yapı ko- operatiflerinin sayısı üçü bulmuş oluyor. Yeni kooperatif; grup ve mahalle- ler halinde inşaat yapmakla beraber ar- sası olan ve ev yaptırtmak için parası bulunmayanlara da yardım edecektir. Kooperatif ortakları için 1000 lira- dan başlayan ve 3500 lirada nihayet bulan 6 grup ev tipi tesbit etmhişti gruplar, 1000, 1500, 2000, 2500, 3000, 3500 liralıktır. Müddetler, ortağın ka- zancına, elinde imevcud paraya ve diğer vaziyetlerine göre 5 seneden 15 seneye kadar değişmektedir. Ortaklar, istediği ev tipini beğenip inşa işi bitinceye ka- dar ayrı, ve ev sahibi olup parayı ta- mamen ödeyinceye kadar ayrı mikdar- larda para verecektir. Meselâ beş sene- de itfa etmek şartiyle 1000 liralık bir ev yaptıran ortak bu tipi beğendiği tarih- ten, ev kendisine teslim edilinceye ka- dar ayda 15 lira on kuruş, ev kendisine teslim edildiği tarihten bütün parasını ödeyinceye kadar da ayda 20 lira 10 ku- ruş ödiyecektir. Ve gene meselâ on beş senede itfa edilmek üzere 3500 liralık €v yaptırtan bir ortak, tipi beğendikten sonra ev yapılıncaya kadar ayda 14 lira 30 kuruş ve ev yapıldıktan sonra bedeli tamamen ödeyinceye kadar ayda 31 lira 80 kuruş verecektir. Kooperatif, ortakları ev sahibi olana kadar, ortağın verdiği parayı yüzde dört faizle hesab edecektir. Herhangi bir vatandaş, kendi elin- de mevcud parasını, kazancını, her ay ödiyebileceği parayı, ailesinin sayısını ediği ev tipini kooperatife bildir- diği zaman, kooperatif bu talebin ken- di hazırlamış olduğu grupların hangi- sine uyduğunu tetkik edecek ve o za- man ortağın istediği ev tipi meydana çıkmış olacaktır. Kooperatif, ortak olmak üzere baş- vuranların inşaat sırasını şöyle tayin etmektedir: her grup inşaat için müra- caat edenlerin sayısı muayyen bir mik- darı bulduktan sonra evvelâ bunların çinden yarısı başvurma sırasına göre ayrılacak ve geri kalan yarısı üzerinde kura çekilecektir. Şirkete ortak olabil- mek için en aşağı beş hisse senedine sa- hip olmak lâzım gelmektedir. Her his- se senedinin fiatr beş Hradır. Her ortak ileride ev sahibi olmak üzere evelden ödemeyi kabul ederek hesabına yatırmış olduğu taksitlerden doğan vaziyeti, idare meclisinin muva- fakatiyle diğer bir ortağa devredebile« cektir. Evler borç ödenene kadar koo- peratife ipotek bulunmaktadır. Şirkete €v yaptıracak ortakların yaptıracakları ev bedelinin her bin lirası için beş his- seye sahib olmaları ve yahud mevcud hisselerini bu mikdara çıkartmaları lâ- zım gelmektedir. Ortakların ev sahibi olmadan veya ev sahibi olduktan sonra verecekleri taksitler milli bankalardan birine yatırılacaktır. I_ HAVA | Ankarada hava açık geçti Dün şehrimizde hava açık geçmiş ve ısı sıfırın üstünde 21 dereceye ka- dar yükselmiştir. Meteoroloji İşleri Ge- nel Direkti ünden verilen malüma. ta göre dün yurdun şark mıntakasın- dan başka yerleri kısmen bulutlu kıs- men açık geçmiştir. Şark mıntakası ise yer yer yağışlı geçmiş, yağış Erzurum ve Karsta kar şeklinde diğer, yerlerde ise yağmur şeklinde olmuştur. Dün en yüksek ısı Dörtyolda 21, Antalyada 22, Adanada 23, Manisada 24 derecedir. En düşük ısı Karsta 1, Bolu ve Kütahyada 2, Kastamonu ve Beyşehirde 3 derece- dir.