11 Mart 1937 Tarihli Ulus Gazetesi Sayfa 3

Çekos.ovakyadaki Almanlar lman dış politikasının bi hiddet ve şiddeti son aylar için- de Çekoslovakya üzerinde toplanmış- tır. Almanya bir müddet, Çekoslo - vakyada Sovyet hava üsleri olduğunu iddia etti. Çekoslovak hükümeti bu isnadı tekzib ettiği gibi, Pragdaki al- man ataşemiliterini Çekoslovakya'da çağırdı. Buna rağmen, Çekoslovakya aleyhinde sürüp giden faaliyetlerin - den şüphe ve endişeye düşen çek hü- kümeti, Almanya ile arasındaki ihti lâf mevzularından en ehemmiyetlisi olan ekalliyetler meselesini halletme- ğe karar vermiştir. Çekoslovakyada hayli alman var - dır. Fakat bu almanların ancak bir kısmı Hitler Almanyasının nüfuzu al- tındadır. Diğerleri sosyal demokrat ve liberal olduklarından ve daha baş- ka siyasi kanaatleri taşıdıklarından Berline tâbi olan Henlein'in liderliği altındaki Sudet almanlarından ayrıl - maktadırlar. Bu, azacık da Dançig- deki vaziyeti andırır. Oradaki manların büyük bir kısmı, her halde seçime bakılacak olursa, üçte birin - den fazlası, nazi değildir. Çek hükümeti, geçenlerde nazi ol- mıyan alman ekalliyetleriyle bir anlaş- ma yapmıştı. nazi almanları bu anlaş- bir teftiş seyahatine almanların al- maya yanaşmadılar. Ve liderleri Hen lein'in anlaşma hakkındaki noktai na- zarını Aussigde söyliyeceği bir nutuk ile izah edeceği bildirilmişti. Bu nutuk her tarafta alâka ile beklendi. Çün- kü Berlin ile yakın teması olduğu ma- lüm olan Henlein'in ileri süreceği mü- talebat, aşağı yukarı, Almanyanın Çekoslovakyadan istedikleri demek olacaktı. Çekoslovakya nazi lideri niha- yet Sudet ılmznlıı'ının yani Hitler Al- manyasının, i Aussig'de bi dirdi. Henlein Çekoslovakyadaki al man ekalliyetine muhtariyet veril - mesini istiyor. Aussig nutkunda sara hat olmamakla beraber, anlaşılıyor ki Almanya Sudet mıntakasının Çek- oslovakyadan ayrılarak muhtar - bir idareye tâbi olmasını taleb etmektedir. Yani Çekoslovakyanın yanı başında yeni bir Dançiğ kurulmak isteniliyor. Dançig'in idaresi, on sekiz seneden - beri Avrupayi işgal eden müşkül me- selelerin başında gel için büyük devletler böyle bir tecrübeye giri: mek istemiyorlar. Çekoslovakya kümeti de Sudet almanlarına muhta- riyet vermeği mülki tamamlığına mugayir telakki ediyor. Çekoslovak - ya, çek devletinin mülki tamamlığını ihlâl etmemek şartiyle alman ekalli - yetine karşı her nevi müsaadekârlık- ta bulunmaya razı olduğunu tekrar tekrar bildirmiştir. Esasen nazi olmı- yan almanlarla anlaşması da bu libe- ral siyasetin yeni bir tezahürüdür. Çe- koslovakya, ekalliyeti çok olan bir memlekettir. Nazi ve nazi olmıyan üç buçuk milyon almandan başka, macarlar, lehliler slovaklar ve ukran- yalılar vardır. Çekoslovakya, şimdi almanlardan başka diğer ekalliyet'er ile müzakerededir. Belki bunlarla da anlaşmaya muvaffak olur. Fakat nazi almanlariyle anlaşabileceği çok şüp- helidir. Bunlarla anlaşmak için önce Hitler Almanyasiyle anlaşması lâzım- dır. Bunun içindir ki Sudet almanla- riyle Çekoslovakya hükümeti arasın- daki ihtilâf bir ekalliyet meselesi de- ğil, bir Çekoslovakya - Almanya da- vasıdır. A. Ş. ESMER Vekiller Heyeti dün toplandı Ankara, 10 (A.A.) — İcra vekilleri neyeti bugün başvekil İsmet İnönü'nün reisliği altında toplanarak muhtelif iş- ler üzerinde görüşmelerde bulunmuş ve bu işlere aid kararlar vermiştir. B. Şükrü Kaya dün geldi Dahiliye Vekili ve C.H.P, Genel Sekreteri B. Şükrü Kaya dün sabah sa- at 5.50 de Adanadan dönmüş ve istas- yonda Vekâlet ve Parti ileri gelenleri ve dostları tarafından karşılanmıştır. İspanyada harp şiddetlendi Asilerin Madrid üzerine büyük taarruzu başladı Hükümetciler Oviedo'da ı|er|ıyor|ar Salamanka, 10 (A.A.) — Franko kuvvetlerinin pazartesi sabahı Guada- lajara cephesinde başlıyan büyük — ta- arruzu dün durmadan devam etmiştir. Geceleyin, tayyareciler, hükümet mevzilerini muvaffakiyetle bombardı- man etmiş ve bundan sonra piyade kı- taları hücuma geçmiştir. Hükümetçi- ler mevzilerini terkederek Franko kuv. vetlerine bir kaç kilometre derinlikte arazi bırakmışdır. Büyük umumi karargâhın tebliği. ne göre, Asturia cephesinde duşmanın Katalanos üzerine yaptığı hücumlar, geriye püskürtülmüştür. Franko kuv- vetleri, derhal mukabil taarruza geçe- rek duşmandan bir çok mevzi almış- lardır. Soria cephesinde, Franko kuv- vetleri, Valderanaes, Masegoeso ve Argeneilla mevzilerini ele geçirmişler- dir. Jarama cephesinde, Franko kuvvet- leri Kasas del Torkal mevkiini zabtet- miştir, Cenub orduları, Espil ve Villa Nueva civarında hatlarını ilerletmiş- lerdir. Tayyare bombardımanı Franko tayyareleri, pazartesi ve sa- lr günleri Madrid üzerinde uçuşlar ya- parak şehrin Franko kuvvetlerine ter- kedilmesi hakkında beyannameler at- mıştır. Barselon civarında da tayyare- lerin faaliyeti artmış ve liman civarın- daki kışlaların bir çoğu bombardıman edilmiştir. Öğrenildiğine göre Cerdobanın şar. kında Andujar mıntakasında hükü- metçiler bütün köprüleri havaya at- mışlardır. Taarruz Madrid, 10 (A.A.) — Madrid Rad- yosunda nutuk söyliyen — General Mija demiştir ki : “ Düşmanın taarruzu başlamıştır. Dün tutulan dört italyan esirin ifade- lerine göre, âsiler, habeşlere karşı har- bedenleri yardımlarına çağırmışlardır. Âsiler, evvelâ, arablardan, sonra — al- manlardan ve şimdi de italyanlardan yardım istemiştir. İtalyanların alınya- zıları diğerlerinin aynıdır. Hükümetçilerin baskını Madrid, 10 (A.A.) — Dün gece sa- at yirmide, Madridden üç çeyrek saat süren şiddetli tüfek ve mitralyöz ses- ler, işitilmiştir. Sonradan anlaşıldığına göre, —bu sırada cumhuriyetçi kıtalar, Garb Par- kı ve Fransız Köprüsü kenarlarında pardoya kadar olan cephede bir baskın hareketi yapmış ve Kastil ve Pardo yol- larının birleşme noktalarında mevzile- rini tahkim etmiştir. Hükümetçiler Oviedoda ilerliyorlar. Bilbao, 10 (A.A.) — Gece saat bir- de, Bilbaoda radyo hükümet şimal or. duları genel kurmayının aşağıdaki tebliğini neşretmiştir : “Asturi cephesinde, Oviedo mın. takasında, şehre tıkılmış bulunan duş- man, Elfina da kurtulmayı hedef tu- tan bir gayrette bulunmuş ise de kuv- vetlerimiz derhal muvaffakiyetli bir mukabil geçerek duşmanı püskürtmüştür . Cumhuriyetçi — topçu kuvvetleri, Naranke dağlarında yerle- ri tesbit edilen duşman mevzilerini mu- vaffakiyetle bombardıman etmiştir. Euskaadi de, Ubidea — mıntakasında, cumhuriyetçi kıtalar iki baskın hare- keti yaparak duşmanın dört bin mer- mi ve sairesini almıştır. Duşman ağır kayıblara uğratılmıştır. Oviedo etrafında harblar Hendey, 10 (A.A.) — Royter A- jaz.sının” muhabirindek: ' Hükümetçile: rin elindeki araziden gelen birisi şun- , ları söylemiştir : “Hükümet kuvvetlerinin 15.000 ka. dar sanılan kayıbı dikkate alınırsa, Oviedo üzerine yaptıkları taarruz neti- cesinde pek az ilerlemiş oldukları mu- hakkaktır. Taarruz, şimdi durmuştur. Gijon, yaralılarla doludur. — General Franko hariç olmak üzere İspanyanın taarruza Hükümetçi kuvvetlerin büyük taarruzlarına uğrayan Oviedo şehri en iyi askeri olarak tanınmış olan Ovi. edo koruyucusu General Aranda, alın- masına imkân olmıyan istihkâmlar yap- tırmıştır.,, İspanya hükümetçilerine yardım Londra, 10 (A.A.) — İspanya va- ziyetini ve İspanya hükümetine yardım etmek için alımacak tedbirleri görüş- mek üze.e bugün Londrada çokta.1beri gö-ülmemiş enternasyonal büyük - bir işçi konferansı açılmıştır. Enternasyonal sendikalar federas- yonu ile işçi ve sosyalist enternasyona- li tarafından tertib edilen bu konferans- ta, 20 memleketi temsil eden, 200 den fazla delege bulunmuştur; Konferansa Valter Sitrin reislik etmektedir. Madrid hükümeti nişanları kaldırdı Madrid, 10 (A.A.) — Madrid as- keri müdafaa komitesi bir emirname Baldvin'in istifası bekleniyor Yerine N. Çemberlayn'in gelecegı bıldırılıyor İngiliz Başvekili Baldvin Londra, 10 (A.A.) — Royter ajansı- nın muhabirinden: resmi olm.yan kay- naklardan bildirildiğine göre, B. Bald- vin gelecek mayısın 22 sinde başvekâ- letten çekilecek ve yerine Nevil Çem- berlayn geçecektir. Deyli Heralda göre Londra, 10 (A.A.) — Deyli Heral- dın bildirdiğine göre, B. Nevil Çem- berlayn, iki aya kadar başvekilliğe ge- lecek ve maliye nazırlığına da B. Sa- muel Hor tayin olunacaktır. Bu gazetenin sandığına göre, muha- fazakâr partinin kaldırılıp bir "”millt parti,, ye çevrilmesi de pek muhtemel- neşrederek bütün askeri nişan ve ma- dalyelerin kaldırıldığını ilân etmiştir. Buna mukabil üç yeni madalye ko- nulmuştur: Hüriyet nişanı, vatan için fedakârlık madalyesi, Madrid madalye- si. Harbeden italyan kuvvetleri Madrid, 10 (A.A.) — Dün Guada. lajarada esir edilen dört italyanın ver- dikleri ifadeye göre, bu mıntakada mu- harebe etmekte olan italyan kuvvetleri, tam kadrolu bir çok fırkadan mürekkeb. tir. Ve bu fırkaların başında General Pazi vardır. Miktar takriben on beş bindir. Esirlerin üzerinde bulunan vesika- lar arasında üçüncü ve dördüncü fırka. ların mühürünü taşıyan ve italyanca ya- zılmış olan cephane alma emirleri bu- lunmaktadır. B. Musolini Bir filo ile |Libyaya hareket etti Roma, 10 (A.A.) — B. Musolini, bugün Libyaya hareket edecektir. Başvekil, 15 martta Trablus panayı- rının açış törenini yapacak ve bundan sonra otomobille Mısır hududunu Trab- lusgarba bağlayan yoldan geçecektir. Bu yolun uzunluğu 1.900 kilometredir. Dört kruvazörle beraber Gaete, 10 (A.A.) — Duçe saat 16.30 da Pola kruvazörüne binmiştir. Bu ge- ce hareketi mukarrer olan kruvazör bi- rinci deniz filosunun birinci donanma fırkasına mensub diğer gemilerle birlik- te saat 17.15 de demir almıştır. Bu gemiler Zara, Gorizia ve Fiyume kruvazörleridiri. Harbiye müsteşarı ge- neral Pariani, Fiume kruvazöründe ve sörmürge bakanı B. essona ile matbuat bakanı B. Alfieri ve milis kurmay baş- kanı general Russo da Duçe ile birlikte Pola kruvazöründe bulunmaktadırlar. dir. Deyli Meyle göre Londra, 10 (A.A.) — Deyli Meyl gazetesinin bildirdiğine göre, taç giy- me töreninden sonra BB. Baldvin, Ramsey Makdonald, Lord Halifaks ve Lord Halşam çekileceklerdir. Maliye nazırlığı için en ziyade şan- sı olan namzedler B. Samuel Hor ve B. Rucimandır. BB. E.den ve Duf Kuper i- se mevkilerini muhafaza edeceklerdir. Meşhut suçlar lar kanunu KURUN'da B. Asım Us; bu baş- lıklı yazısında meşhud suçlar kanu- nunun cemiyet huzur ve sükünunda- ki ehemiyetli seyrine işaret etmekte- dir. Evelce herkesin gözleri önünde olan bir suçun polisten adliyeye geç- tikten sonra senelerce bir karara var- maksızın sürüklenip gittiğini anla- tan muharrir, meşhud suçlar kanunü- nun suçluyu en kısa zamanda ceza- landırarak adalet mefhumunun da- ha kuvvetle tecelli ettiğini hatırlat- makta ve demektedir ki: “— ... Meş- hud suçlarda en kısa yoldan adalet icrasma gitmek adaletin ta kendisi- dir. Meşhud suçlar kanunu bunu te- min etmiştir. Pek çok kimseler şimdi pekâlâ hiddet ve şiddetlerini tutabi- liyor. Bir taraftan da mahkemelerin işleri azalıyor. Yerinde bir kanun ah- lâk tasfiyesine hizmet etmiş oluyor.” * BOL NUFUS SON POSTA'da B. Muhiddin Bir« gen, bütün faaliyet sahalarında alı- nan himayeci tedbirlerin nüfus işle. ri üzerine de tatbikini istemektedir. Çok çocuklu ailelere yardım edilme« sinin şart olduğunu ileri süren B. Birs gen, yazısını şöyle bitirmektedir: “— Türkiye nüfussuzdur. Geniş top-« raklar üzerinde kalabalık bir nufusa ihtiyacı vardır. Dünyanın en bereket« li ve hayırlı işi olan çok istihsal bahs sinde kısır kalan tarlaları feyizlen« dirmek için bol nüfusa — ihtiyacımız vardır.,, HAREKET VE BgREKET TAN'da B. Ahmed Emin yalman Atinada gördüğü hayat ucuzluğunu anlatmakta, orada her şeridli, Avru« pa eşyası ucuzdur. Hattâ İstanbuldan gönderilen taze balığı ve kuzu etini Atinada buradan daha ucuz tedarik etmek mümkündür.,, diyor. Yazı şöyle devam etmektedir: “Bu muammanın sırrı nerede? Bu mevzu üzerinde çok esaslı araştırma« lara ihtiyaç vardır. Hükümet maişet masrafını ucuzlatmıya çok ehemiyet veriyor. Şeker, tuz gibi ilk ihtiyaç maddeleri ucuzlatılmıştır. Fiatı u« cuzlatmak için nakliye ücretlerini de göz önünde tutmak lâzımdır. Hayatı pahalılaştıran sebebler yüzlercedir. Bunlara karşı alman»münferid - ted- birlerden bir netice çıkmıyor. Bu işi toplu mütalea etmek lâzımdır. Ne-« rede hareket, orada bereket derler. Memlekette ucuzluk sayesinde temin e yet n umumi surette in- mesinin en büyük âmilidir.” AVUSTURYADA CUMHURİYET'te B. Abidin Da- ver Avusturya hâdiselerini gözden geçirmektedir. Büyük harbtan sonra parçalanan Avusturyanın umumi mu- tanatın iadesi, gerek Almanya ile birleşmek meselesinde fikir başka başkadır. Fakat görünüşe göre suni surette biribirinden ayrılmış olan iki alman millet ve memleketi ilk fırsat- ta birleşeceklerdir.,, BİN TAYYARE, gN BİN TAYYARECİ AÇIK SÖZ'de B. Şakir Hazım Gök- men, memleketin büyük bir davası o- lan tayyare ve tayyarecilerden bah- sederek diyor mından kuvvet almaktadır. Fakat bu kuvvet beslenemez, günün ihtiyaçla- rını karşılıyacak yolda arttırılmazsa bin tayyare ve on beş bin tayyareci- den mürekkeb bir hava ordusundan bahsetmek boştur. Hava Kurumu ve gazetecilerimiz, ciddi surette elele vererek, neşriyat sahasında gayretle- rini arttırmalıdırlar.,, Bayan Simpson Kand şatosunda Tur, 10 (A.A.) — Bayan Simpson, dün kendisini Dieppe'den Kana geti. ren araba ile Tur'a 15 kilometre mesa. fede bulunan Kand şatosuna saat 17.15 varmıştır. Rogers ile zevcesi, kendisi« le birleşeceklerdir.