28 Ocak 1937 Tarihli Ulus Gazetesi Sayfa 1

ULUSı 28 SONKÂNUN 1937 PERŞEMBEN——/ SAA 5 SEDİR — Şoıı VABERLER | ON SEKİZİNCİ YIL. NO: 5569 ADIMIZ ANDIMIZD[R HER YERDE 5 KURUŞ Hatay davasının konseyden çıkması münasebetile Atatürk'le lsmet İnönü arasında birer vesika kıymetinde telgraflar teati Tarihi Başbetke SANCAK Falih Rıfkı ATAY Fransa ile Türkiye arasındaki Sancak anlaşmazlığı, uzun ve çe- tin münakaşalar sonunda, nihayet, halledilmiştir. Başta Leon Blum- un şahsi müdahalesi olmak üzere, bazı dost devlet mümessillerinin, netice üzerinde mesud tesirini his- settiğimiz yardımlarını, burada, teşekkürle hatırlamak İâzımgelir. Türkiye davasında, Hatay türk- lüğünün hayat, kültür ve emniyet şartlarını inanca altına almak az- minden gayri, hangi niyetler gö- rülmek istenmişse, hepsinin tama- men manasız olduğu şüphesiz an- laşılmıştır. Şerefine ve hakkına hürmet olunan Türkiyenin, sağ- lam ve açık kalbli dostluğuna ve sarsılmaz barışçılığına herkes gü- venebilir. Kemalist Türkiye, on küsur yıldanberi, enternasyonal bütün davalarında ve münasebet- lerinde, müilletlerin hürriyeti ve eşidliği, söz ve ahidlere, herkes için, aynı derece sadakat esasları- na bağlı kalmıştır. Herkese verdi- gimiz kadar, herkesten istemekte haklı olduğumuzu kabul etmek ge- rektir. Biz Yakın - Şark'ta barış nizamına halel verecek hiç bir pürüz kalmamak içindir ki San- cak anlaşmazlığını kati bir hal tarzına bağlamakta ısrar ediyor- duk. Doğuşunu sevgi ve sevinçle selâmladığımız müstakil Suriyeye karşı ancak, kardeş alâkası duy- duğumuz içindir ki onunla aramız- da herhangi vahim bir münakaşa mevzuu bırakmamağa uğraşıyor- duk. Nihayet Fransanın dostluk değerini ve barış cephesindeki va- zife ve mesuliyetini takdir ettiği- miz içindir ki, ikimizi yaklaşmak- tan meneden engelleri ve bizim biribirimize ısınmamızı güçleşti- ren zihniyet ve telâkki arızalarını, köklerinden temizlemeğe bilhassa ehemiyet veriyorduk. Münakaşa uzun ve çetin olmuş- sa da, derdleşmemizin de etraflı olmasına yardım etmek gibi bir faziletinden bahsolunabilir. Fransa ile Türkiyeyi bir takım menfaat tezadlarının ayırmakta olduğunu farzetmek, sadece, vehimde bulun- maktır. Senelerdenberi, bilhassa meşriyat âlemindeki, bir takım kötüye - alma ve kötüye - anlama'- lara işaret etmekte idik. Bundan sonra daha yakın bilişme ve anlaş- ma fırsatlarının, yeni Türkiyenin ve onun, osmanlı imparatorluğu ile hiç bir alâkası olmıyan, kafa ve ruhunun Fransa'da daha iyi tanınmasına hizmet edeceğini ü- mid etmekte kendimizi haklı bu- luruz. Nihayet, bugün, Sancak türk- lüğünün her türlü emniyetleri inanca altına alınmışsa, bunu, en başta Atatürk olarak, onun ve Tail letin iradesini tahakkuk ettirmeğe muvaffak olan İsmet İnönü ve ar- kadaşlarının basiret ve azmine borçlu olduğumuzu unutmıyalım. Ağır olduğu kadar şeref hisse- si de büyük olan imtihandan tam bir muvaffakıyetle çıkan Tevfik Rüştü Aras'ı ve heyetini övmek de vazifemizdir. (Sonu 6 ıncı sayfada) $ Atatürkün telgrafı İsmet İnönünün cevabı Reisicumhur Atatürk Başvekil İnönüne şu telgrafı çekmişlerdir: Hatay'ın mukadderatını tayin eden kararın Konseyden çıkmış oldu- ğunu Hariciye Vekilimizin şimdi aldığım telgrafnamesinden anladım. Ba- şarrlmış olan milli davâda takib olunan medeni ve insani usule, arsrulusal Iâyık olduğu kıymetinin verileceğine şüphe yoktur. Bu eser, Cumhuriyet hükümetinin milli meseleler üzerinde ne kadar şaşmaz bir dikkatle durduğunu ve onları en makul tarzlarda intaç için ce- saret ve feragatle hareket ve faaliyete geçebilecek enerji ve kabiliyette bulunduğunu gösteren yeni bir örnek olmuştur. Türkiye Cumhuriyeti hü- kümetinin bu siyaset kavrayışının dünyada sulh ve huzur istiyen ve bu- nun icabı tabiisi olan hakseverliği şiar edinmeyi fazilet bilen bütün dün- ya milletlerince takdirle karşılanacağına şüphe yoktur. Türkiye Cumhu- riyeti haklı olduğuna kani bulunduğu davâsını, büyük ve âdil hakem hey- eti olmasını daima arzu ettiği ve bu sıfat ve salâhiyetinin daha çok çetin meseleler hallinde en yüksek kudret ve kuvveti haiz olmasını temenni ey- lediği Cemiyeti Akvama bırakmakla insanlık namına isabetli bir hareket- te bulunmuştur. Bu suretle medeniyet namına da yüksek bir vazife ifa et- miş olmakla sadece takdir ve tebrike şayandır. İçten ve hakikaten bağlı olduğu dostlukları rencide etmeksizin milli meselenin hallini, Cemiyeti Akvam Konseyinde bir neticeye vardırmak hususunda gösterdiği yüksek kiyaset, dürendişlik ve vekardan dolayı Türkiye Cumhuriyeti hükümetini ben de sureti mahsusada tebrik ederim. Bu tebrikime teşekkürlerimi de ilâve ederek, bütün İcra Vekilleri ve Büyük Erkânı Harbiye Reisi arkadaşlarımıza tebliğ buyurmanızı rica ederim. K. ATATÜRK Başvekil İsmet İnönü Reisicumhur Atatürk'e cevaben şu telgrafı çek- mişlerdir: Atatürkün yüce huzuruna Yüksek iltifatınızı İcra Vekillerine ve sayın Mareşal'a tebliğ ettim. Hepimizin minnet ve şükranimızı sunarım. Hatay davasında hükümetin takib ettiği usul ve hareket yüksek Şefimizin ilham ve telkini eseridir. sulü olan siyasetimizdir. Bu siyaseti takdir buyurmanız memleketimizin aynı usulü takib etmesi için teşvik ve karar ifade eden yeni bir temi- nattır. Milli davayı takib ederken, komşularımızı ve eski dostlarımızı incitmekten azami derecede sakındık. Cumhuriyet hükümeti vazifesini ifa esnasında münakaşa halinde bulunduğu muhatablarına itibarla hi- tab etmiş ve elde edilen neticeyi hakkın ve milletler arasında serbest münakaşanın mesud eseri sayarak, muvaffakıyet hissini umumi ve müş- terek tutmuştur. Medeni milletler arasında iyi geçinme idealinin yorul- maz pişivası olan yüce Şefimizin idare ve siyasetiyle türk milletinin medeni âlemde itibarı daitma yükseleceğifie ve türk siyasetinin beynel- milel âlemin en sağlam sulh temellerindenm biri olduğu gittikçe daha iyi anlaşılacağına itimadımız vardır. Derin ve engin tazimlerimizi kabul buyurunuz Büyük Atatürk. İ. İNÖNÜ Cemiyeti Akvamın kuvvetlenmesine hizmet etmek bizim kanaat mah- edildi Hatay davâsını görü- şüp halleden iki dele- Cenevre, 27 (A.A.) — Anadolu Ajansının husust muhabiri bildiriyor: İskenderun sancağı meselesi hak.- kında İsveç hariciye nazırı ve konsey raportörü B. Sandler tarafından bu. günkü konsey celsesinde okunulan ra- por aynen şudur:. Tarihçe Kânunu evvel 1936 da Cenevrede 95 inci fevkalâde içtimar esnasında konsey, türk hükümetinin 10 kânunu- evvel 1936 tarihli bir tebliğinde mev. Raportör B. Sandler zuu bahis edilen İskenderun — mesele- siyle meşgul olmuş idi. 16 kânunu ev. vel 1936 da, konsey, Türkiyenin istin. kâfı ile, raportörünün teklifi üzerine itihaz ettiği kararda İskenderun - An- takya mıntakası hakkında tahaddüs e. den meselenin esasının tetkikini, kon. seyin kânunu sani mutat toplantısına talik etmek hususunda Türkiye ve Fransa hükümetlerinin mutabık kal- | dıklarını görerek, bu arada raportör i. le sıkı temas ile konuşmalarına devam etmelerini, mezkür kararın 30.70 nu- (Sonu 5. inci sayfada) gasyonun başlıca azâsr Hatay davamiızin halli şeklini izah eden Sandler raporunu konsey kabuletti Konseyde söylenen nutuklar Orman kanunu hakkında Ziraat Vekilimizin izahı 4. cü sayfadadır. Kamutay orman kanunu projesini dün görüşmiye başladı Dünkü celsede kırk madde görüşüldü. Geri kalan kısım yarınki toplantıda görüşülecektir Kamutay dün Tevfik Fikret Sılay'ın reisliğinde toplarımıştır. 936 mali yılı umumi muvazene kanununa bağlı bir kısım daire büdcelerinde değişiklik ya- pılmasına dair kanun projesiyle memur- lar kanununun 7 inci maddesine bir fık- ra eklenmesine dair kanun lâyihası ve su süzgeçi işletmesi için 60 bin lira tah- sisine dair kanun İâyihalarının ikinci gö- rüşülmesi yapılarak kabul edildi. Sümer Bank kanununda değişiklik: İlk görüşmesi yapılacak maddeler a- rasında Sümerbank kanununun on birin- ci maddesinin değiştirilmesi ve 15 inci maddesine bir fıkra eklenmesi hakkında- ki kanun projesinin görüşülmesine baş- landı. Orman kanunu projesi: Bundan sonra orman kanunu projesi konuldu. Söz alan Berç Türker (Afyonkarahisar) ormanların bir memleketin feyiz ve bereketi olduğuna, fakat şimdilik mevcud ormanları muha- faza etmekle iktifa etmemizi, orta Ana- müzakereye dolunun mümbit olmıyan plateau'larda orman,yetiştirmeye kalkarsak bütün dev- let gelirlerinin buna yetmiyeceğini; artık serbestçe ağaç kesmiyecek olan fakir köylülere devletin yardım etmesinin mu- vafık olduğunu söyledi ve dedi ki: “— Orman kanunu, diğer büyük ka. nunlar gibi, cumhuriyet rejiminin şeref- li eserlerinden biridir.” Bir orman vekâleti: B. Berç Türker'den sonra söz alan Tahsin San (Aydın) bu kanunun büyük bir eser olduğuna işaret ederek, çok mü- him hükümler arasında bir noktaya iliş- mek istediğini söyledi ve 12 senede har- canacak olan 217 milyon lira, on sene sonra her yıl temin edilecek 38 milyon lira gibi hesabların doğru çıkıp çıkmıya- cağını sordu. Ve işin ehemiyeti dolayı- siyle bir orman vekâleti kurulmasının doğru olacağını söyledi. Ormanlarımızın mevcudunun bilinmesi Projenin ormanların tahdidi, korun- ması, işletilmesi, çoğaltılması gibi dört ana tedbiri ihtiva ettiğini söyliyen B. Hüsnü kitabçı, her şeyden evel orman- larımızın — miktarının bitmesine imkân görmediğini, evvelâ hususi ormanların tesbitinin faydalı o- lacağını; koruma için lüzumlu olan ele- manların bulunup bulunmadığını, mu- hafaza işinde alınacak tedbirlerin neti- cesi belli oluncaya kadar husust or- manların satın alınmasından vaz geçil- mesinin daha muvafık olacağını söy- ledi ve işletme işinde de çok dikkatli olmak lüzumuna işaret ederek halkın (Sonu 6. ıncı sayfada) Bakanlar Heyeti toplandı Bakanlar heyeti dün Başvekil İsmet İnönü'nün reisliği altında toplanarak muhtelif işler üzerinde görüşmelerde bu- lunmuş ve bu işlere aid kararlar vermiş- | tir. bilinmesinin , | lüzumlu olduğunu, beş senede tahdidin |