15 Ocak 1937 Tarihli Ulus Gazetesi Sayfa 2

e a F E | î : Ağaca kıyanlar Onları şu sıraya tabi tutabiliriz: 1 - Yaylacılar, 2 - Külekçiler, 3 - Çam sakızı çıkaranlar, 4 - Kök sökenler, 5 - Meşelikte tarla alanlar, 6 - Kıl geçileri 'rin çoban hayatı üzerindeki hoş tesir- lerine göre yer değiştirmeye önem ve- rirler. Ovaların tropikal - otlaklarında sinekler canlanır canlanmaz - onların perişan kateri yücelere doğru süzük- meğe başlar. Mayıs sonlarında yayla © teklerindedirler. İki kiloluk bir demir parçasının, baltann günde kaç metre küp çam doğrayabileceğini” işte o za- man öğrenebilirsiniz. Her yayla biri en azdan yüz yaşında olmak şar tiyle hiç olmazsa yüz çam gövdesi i 'ter. On beş metrelik sülün ağaçların yeşil kafası gördelerinden ayrıldıktan sonra baş taraflarında açılan çapı Jama kertiklerle kütükler birbirine ek- denir. Ve bir tek demir çivi kullanı! mamak şartiyle iki katlr. koca bir ev meydana getirilir. Bunların üstü gene gam kütüklerinden her biri bir. Mar- silya kiremiti küçüklüğünde — doğran- kadar çam kütüğü yakılabileceğini dü- Şünmek zor olmaz. Fekat işin kan ağ- Jatan yanı bu evlerin her yıl mayıs a. yında yeniden yapılmasıdır. Çünkü e- iğer kış ağzı, göç çekilirken eğlence ol- #sun diye yakılmazlarsa kış ortası on- Jarı ormaniçi köylüleri mutlaka (oda ururlar). Onların da ateşinden kurtu- Janlar yağmur, kar ve fırtınadan yaka yi kurtaramazlar. Bu yayla - evlerini Samsundan Karagöl yaylalarına kadar bütün Canik dağlarında — görürsünüz, fakat ben sizi temin edeyim ki üç yıl ardıardına ve esaslı tamir — görmeden yaylacı barındırmış hiç bir yayla evi bulamıyacaksınız. 2. — Külekçiler. Yaylacı ve*orman- içi köylüsü her hafta şehire indirdiği iki kilö yağını güzel koku veren çam ağacindan kendi elceğiziyle ve yalnız balta ile yapılmış bir küleğe doldurur. Külek yağla beraber satılır. Yağlar i- ginden hoşalınca bu külekler o işte bir daha kullanılamıyacağı için ormaniçi köylüsü daima külek yapmağa mecbur- dur. Çam budaklı çıkarsa bir külek içi birkaç ağaç devrilebilir. Şayet yolunuz gün büyük çam ormanlarına uğrar. Sa derinlerden size kadar gelen balta seslerine dikkat ediniz. Bu seslerin a- Tasında, bir kiloluk yağ küleğine kur- 'ban edilmekte olan asırlık çamların i- miltisini de duyarsınız . &. — Çam sakızı çıkaranlar. Bunların #anatında tekniğin payr vardır. Çünkü Sakızın özlüsü çamın kanlı olanından Şgıkar ve bunun içindir ki sakızcılar re- gineli cinsin yetişmişini ve gürbüzü- ü seçerler. Ameliyat o kadar basit ol- maz. Ağacın damarını bulmak ve onu Münasib yerinden patlatmak bazen bir giynem sakız için beş on çamın yaza. danmasını icab ettirir. Deşilen dama- vın boşalan kanı işte bu çam sakızıdır. Ve yaralanan çam ise derhal - kurur. “Çoban armağanı çam sakızı, atalar özüyle bir değersizlik kastederiz. Fa- kat bu söz ormana verdiğimiz değerin hazin bir ölçüsüdür. — Kök sökenler. Saç sobaların i- ginde en çok dayandığı ve sonra kor o darak mangalı doldurabildiği için bü- 'tün Anadolu kasabalarında en gözde o- Gun meşe köküdür. Dumanlr dağın me- geliklerini Sivas sobaları söndürdü. Ciz- 'veden başlıyarak yukarı Fırata kadar meşe ormanlarını kurutanların başında Lice oduncuları gelir. 5. — Meşelikte tarla açanlar. Meşe yaprağı kuvvetli gübre olduğu için a- açları kesilmiş ve kökleri - sökülmüş deye toprakları, tarla haline getirildik- deri birkaç yıl içinde son derecede fe- Yizli ürün verirler. Onun — içindir ki köylü tarlasının bir kenarını meşelikte görmek ister. Çünkü bu suretle her se- 'e bir parça daha yeni tarla sökülerek hem pazarın ve evin kök odunu çıka- tılmış hem de eskiyen topraklara kar. 4t yeni ve kuvvetlisi elde edilmiş olur. 6 — Kıl keçisi. Meşeliklerin bü. yük ve öldürücü musallatlarından biri Yazan: H. Reşit TANKUT de keçilerdir. Onlar koca meşeliğin |. çinde yalnız taze fidanların Burç (te- pedeki taze tomurcuk ve yapracıklar) ant yerler. Tepesine keçi dişi değen fi- we Fakat memleketin tarımsal ekono - ri kemiren bu insanlarla bu hay- vanların bugünkü zararını bir hamlede ortadan kaldırmak — teşebbüsü bizi o hacimde ikinci bir zararla karşılaştırır. Keçisine kadar bütün hayvanlar ulusal €konominin dört rüknünden biridir. Bence bu dört rükün önem sırasiyle şunlardır 1 — Hayvancılık, 2 — Yeşil yem başta olmak üzere genel tarım, 3 — Endüstriyel tarım, 4 — Madencilik. 'Türk ekonomisinin ve endüstrileş- me hareketinin zincirleme gelişmesi bu dört basamağın sevişerek kaynaşması. a bakar. Fakat hayvancılığın bugünkü hayatı ne yazık ki yaylacılıktan ve me- ge yaprağından ayrılamaz. Sanatın celiğine dalabilmiş bazı hayvancılar de- vamlr bir yaylacılık ve keçi üretimi i- gin ormana ve ağaca muhtaç oldukla- rını anlamışlardır. Yayla damlarını bek- leten yaylacılar gördüğüm — gibi meşe ağaçlarını varidat getirir bir akar özenle esirgeyen keçi sahipleri de gör- düm. Genç meşelikleri ikiye ayırarak bir kısmını üç sene müddetle korut- mak, fidanların tepesini keçi dişinden kurtarır. O zaman bu kisim için ke, nin faydası bile vardır. Çünkü ağaç di- bindeki filizleri korutarak ana ağacın gelişmesini kolaylaştırırlar. Bu usule başvurarak koru ve meşelik sahibi ol- muş köyler tanırım.. Malatyanın Adı- yaman taraflarında ve Maraşın bazı yerlerinde meşeliklerini bahçeler hali- 'ne getirmiş hayvan sahipleri - çoktur. Fakat bizde bu işi kökünden hallede - vatanısaran büyük üde ve plânlı olarak yeşil yem ziraatine başlamak ve onu yurdun her 15 SONKANUN 1937 CJMA BERLERİMİZ Ankara belediye meclisinin müra- caat ve teklifi üzerine Ankara Valili #i Çankaya kazası dahilinde bir “Çan- kaya belediye şubesi” açmağa — karar vermiştir. Bu sebeble Ankara Beledi 'ye hududu içindeki bütün müntehible- rin reylerine müracaat olunacaktır. Müntehiblerin taşıyan isimleri Temyiz istidalarının mühleti etrafında “Temyiz müddetinin son günü cumar-| tesine tesadüf ettiği takdirde pazartesi günü verilen istidaların müddetinde ©- lup olmadığı etrafında çıkan içtihat ih- lâfını devlet şurası umumi heyeti tet- kik etmiştir. Heyet cumartesi günü ta- tilin muayyen bir saatten başlamakta ol- masına binaen muayyen müddetin ce- reyanında cumartesi gününün hesaba katılması lâzım geldiğine karar miştir. Kâğıd kontenjanı * Kirtasiye depolarmın ihtiyacr için Norveçten getirilecek 138208 kilo kâ- ğıdın kontenjan dışında memlekete so- kulması vekiller heyetince kabul edil- vt * Tzmit kâğıd 6 Geçmesinden evvel inhisarlar idare fafından Finlandyaya sipariş edilen el- Yi dört ton kâğıdın Türkiyeye sokulmar #rna vekiller beyetince mümade 'edil- miştie ikasının faaliyete Avukatlar kanunu projesi Avukatlar kanun projesini tetkik ct mek üzere teşkil olunan komisyon dün de çalışmalarına devam etmiştir. Kamutay çağrıları Milli Müdafaa Encümeni bu- gün Umumi Heyetten sonra top- tarafında başarabilmektir. lanacaktır. Çankaya belediye şubesinin açılması için Seçim defterleri hazırlandı defterler üç dört gündenberi — Ankara belediye safonunda asılı bulunmakta- dır. Defterlere yapılacak - itirazlar bu ayın 18 ine kadar kabul — edilecekt Ayın 19 unda müntehiblerin reylerinin toplanmasına başlanacak ve bu toplar ma üç gün devam edecektir. Ankara hududu içindeki mahallele- rin rey verme günleri tesbit edilmiştir. Rey sandığı Ankara belediye salo- 'nuna konulacaktır. Mamak - ve askeri fabrikalar gibi merkeze uzak bulunan yerlerdeki müntehiblerin — işlerinden kalmamaları için oralarda da muayyen saatlerde sandıklar bulunacaktır. Reyler Çankaya kazası idare heye- ti huzurunda toplanacaktır. İstanbul belediyesi Fakir halka parasız su veriyor İstanbul, 14 ÇTelefonla) — İstanbul belediyesi sular idaresi fakir halka pa- Tasız su vermeğe başlamıştır. Bundan sonra evine - terkos tesisatı yaptırmağa ve su getirtmeğe muktedir olamıyanlar için ilk tesisatın parasız ya- Pılmasına karar verilmiştir. Parasız tesisatın yapılacağı yerler Bayri safi iradı senede 90 lirayı geçmi yen binalarla ayda 7.5 lira veya daha az irad getiren akarlardır. tesisatı derhal yaptırılacaktır. Ancak su bu binaların zemin katına kadar getirile- cek ve burada bir tek muslukla su veri- decekti Bu gibi bina sahibleri senede 27 met- e mikâbından fazla su kullanamıyacak- dardır. Umumi Müfettişlerin raporundaki esaslar (Başı 1. inci sayfada) hiye müdürleriyle ziraat ve baytar me- tırılması, polis teşkilâtının en kısa bir 'zamanda kazalara da teşmiline çalışılması, kaçakçılığı önlemek için müessir tedbir- ler alınması, kaçakçılık kanunundaki noksanların tamamlanması, suçlarla ce- zalar arasındaki mevcud nisbetsizlikle- rin izalesi, Tutülar kaçak malların - sif kiye met Üzerinden satılığa çıkarılması, ka- Şakçı açkkçifarı TeçEr eet mahiyette olduğundan bu esasın lağviy- de cenub mintakalarındaki / pazarlarda teşvik ve kaçak mal satılfasına mani olacak ted- birler bulunması, kaza merkezleri vilâ- yetlerden uzak olan- yerlerde yeniden kazalar teşkili ve kaza teşkilâtinın art- tırılması, nahiyelerin tam teşekküllü na- İstatistik Bütün dünyada çalışmakta olan 37 milyon otomobilden 26 milyonu A- merika Birleşik Devletlerindedir. Bu münasebetle şunu da kaydet. mek lâzımdır ki ,orada, otomobil sa- yasr telefon makineleri sayrsmdan 9 milyon fazladır. Nüfusa kıyas edilin- ce Amerikada 5 kişiye, İngilterede i- #e 25 kişiye bir otomobil isabet et mektedir. Lord Nuffield fakirlere 10 milyon dağıtı On yedi yaşında iken beş ingiliz lira- #t ile bisiklet tcaretine başlayan Morris otomabil fabrikaları sahibi Lord Nufficld, İlagilterenin buhrandan çok mütcessir ol- muş olan mıntakası fakirlerine üç buçak anilyon ingiliz lirası daha/ dağıtımıştır. Lordun bu tarzdaki yardımları mikdarı, simdiye kadar, 10 milyonu bulmuştur. Nuffield, yakında, fabrikalarının bir me- muru sıfatiyle dünya piyasasnı tetkike çakacaktır. — Kaç defa 'seni bundan me- netmiştim: yine mi — pardesümü Biydin? — Evet, ne ya- payım? — Kostü- mün kirlenip bo- zulmasın diye.... Bahtiyar iskandinavyalılar ! L'litustration — gazetesinin başlıca muharrirlerinden Emile Schreiber “Bahtiyar iskandinavyalılar,, başlı ile bir kitab yazmıştır. Büyük röpor- “Yaşama teşkilât da daha mütevazi, daha ha da emniyetlidir. Onlarr muvaffak etmiş olan politik ve sosyal formül, mütemadi ıslah formülüdür ki halkın ihtiyaçlarını önceden görür ve onla. ı icablarına, tıpkı taşmadan evvel ya- tağı düzeltilen nehirde olduğu gibi, sa- kin ve muntazam bir cereyan verir. Parisi gördüm, ben! Amerikadaki çocuk - hırsızları Fran- sada da türemeğe başladı. Fakat son günlerde Rouen şehrini alt üst eden va- kada hırsızların sadece günahı almmış- tır. Hâdiseye bakcımız: on üç yaşmda bir kaz, Pariste polise baş vurarak hırsızlar tarafından çalınmış ve sonra birakılmış olduğunu — söylüyor. Tetkik, tahkik... mihayet, anası bulunup getirilince itiraf ediyor: “— Geçen gün işinden çıknca elimdeki 83 frankla Parise gitmek iste- dim. Paris yolunda rastladığım bir kam- 'yonun şoförü beni büyük şehrin 'na kadar götürdü. Par varlarında gezindim. Ne güzel şehir!” — Gelinliğimin kumaşını almak tan geliyorum. — Tebrik ede- rim. Çok — güzel bir kumaş aldığı- — Ben de öye de. Metresine on beş lira verdim! Neden, Mistenget? Yakında Ankarada aç kömür yakan sebetiyle yapılacak eğlenceler ara- sında, meşhur fransız artisti Misten- get'in de numaralarını yapmak üze- re çağırılacağı söyleniyor. Kömür sergisi bahis konusu olunca 'akla daha evel Jozefin Beker gelmi- yor mu? Ücretler, maaşlar. Gene Amerikal 1935 senesinde, 15.000 dolardan fazla yıllık maaş veya ücret almış - danların listesi, bu busustaki kanun hü- küml iygun olarak, kongre ta- rafından ilân edilmişlir: meşhur ga. zeteci Hearst yarım milyon dolar; aktris Mae Vest 400,833 dolar; bun- lardan sonra büyük otomobil ve çe lik fabrikalarını deri, idare meelisi reis- murlarının suvari ve seyyar bir hale ge- tirilmesi ve bunlara hayvan yem bedeli verilmesi, iyi memur seçilmesi, şarka gönderilecek memurlara birer derece terfi hakkı verilmesi ve bu memurlara memur evleri yaptırılması, lise ve orta mektebi bulunmuyan yerlerdeki memur gocuklarının maarif vekâleti hesabına meccanen okutulması imkânlarının araş- hiye müdürlüğünün menşe ve terfi ka- demesi malüm bir meslek haline getiril: Devletin inkılâb hamlesini ” köylere götürmek için umumi müfettişliklerde, vilâyet ve kazalarda köy işleriyle uğra- şacak teşkilâtir birer köy bürosu açılma- faydası görülen vali muavinlikleri teşkilâtıinı genişleterek —merkez kazası kaymakamlığı salâhiyetini vali muavin- Jerine vererek kendilerine parti başkan- lığr da verilmiş olan valilerin işlerini zaltıp sıksık mıntakalarını teftiş etme: Jerine fırsat verilmesi, alelümum me- —murlar hakkında ihtiyaca göre kadroları genişletmek suretiyle terfi çareleri ara- nılmaz Evelce tatbik — edilerek — büyük faydalar temin eden kaymakam kursla- Ja merkerde merkeri vaziyette olan bir idare könseyi kurulması, vilâyetlere aid hizmetlerin tefriki ve her hizmetin ifasına yetebilecek gelir temini karşılığı olmadıkça vilâyetlere yeni hizmetler ve- rümemesi, vilâyetlerde mekteb, hastane, dispanser ve şosa yapmak çarelerinin raştırılması, hususi idareler mali yılının ikinci kânun ayr olması, vilâyet memur larından kesilen buhran, muvazene ver- gilerinin vilâyet hususi idarelerine bıra kılması, gelirleri, tahmil edilen hizmetle- Ti ifaya müsaid olmuyan yerlere, bilhas- a doğu vilâyetlerine muvazenci umumi- yeden yardım yapılması, pazar yerlerir nin çoğaltılması, yolların - yaptırılması, nakliye ücretlerinin ucuzlattırılması, (- yınların islâhı, fenni — mezbahalar ve so- ğuk hava depoları tesisi, tâli hasılatın kaymetlendirilmesi gibi beeldiyeler kong- resinin kararlaştırdığı tedbirlerle ha- yat ucuzluğunun tahakkuk ettirilme. Si, belediye ve hususi / idareler tahsil 've muhasebe teşkilâtının birleştirilmesi, menkül rebin Üzerine muamele yapan ikraz mücsseselerinin gelirleri yüksek olan şehirlerimizde kurulmasının temini, tekaüid hakkından mahrum belediye me- murlarının istikballerinin temini, bele- diye ve hususi idareler memurlarının mesleki bilgilerini arttırmak kezde bir meslek mektebi açılması, köy- lerin kalkınması, devletin inküâb bamle- #inin köylere götürülmesi için köy sal- malarının nizam altına alınması, müm- kün olan yerlerde dağınık köylerin bir araya getirilmesi, beş kilemetrelik saha- lar dahilinde köy birlikleri kurulması, dağınık köylerin manevi şahsiyetlerinin birleştirilmesi, çizileccek programa göre dağınık köy yapılarının her sene yüzde bir mikdarının merkez ittihaz edilecek bir yere nakledilmesi, köy müfettişlikle- ti ihdası, köylerin ziraat, kültür, sağlık, yol ve bayındırlık işlerini mıntakaların bünye ve hususiyetlerine göre plânlaştı- rarak yürütmek imkânlarının temini, bir köy bankası kurulması, merkez ve vilâ- yetlerde köycülük kursları açılması, köy büdeelerinin basit ve yeknesak bir hale getirilmesi, muasır telâkkilere uygun yeni bir nüfus kanunu çıkarılması