İNCİ YIL. NO: 5541 ADIMIZ, ANDIMIZDIR LATATÜRK B.T.R. Aras Ankaraya dönüyor Ankaradan hareket Bi t İ tatürk dün ıeu “ingusi tren- İmçlı- Ankara'dan İstanbul'ta mü- teveccihen hareket buyurmu dır. Ç ——— ——— ee Başbetke HÜRRİYETİ Falih Rıfkı ATAY 1921 anlaşmasındaki huşusi re- jim hükümleri tatbik edilmiş olsay- dı, 1936 da mandater devlet Suriye- ye istiklâl verdiği zaman, hiç şüphe- #iz, Hatay rejimini istiklâlle değiştir- imek lâzımdı. İşgal altında bulunan topraklar halkından, — istiklâl veril. mek hususunda, yalnız türklerin is- Hista edilmesine tahammlil edece- | gümizi kim zannetmişse, ağır bir | gallette bulünmuştur: bizi bundan bizzat davamızın şerefi meneder. Bizim nemiz var nemiz yoksa, | bepsi, m savaşından — ve geliyor: yalnız um,:m fedakârlık pakası ne oldu- değil, hakikaten, onun ne pa- fedakârlıklara değer - olduğunu umekıeyıı Arab istiklâllerini bıı— Muün için sevdik. Hatay türklüğünün hürriyet hakkı tanmmamasına bu- Bun için razı olamayız. Hatay hürriyetini barışçı oldııgu. muz için istiyoruz: çünkü barış ni- Zzamı, ancak, hak ve eşitlik -temeli üstünde tıııımıbıhr Eğer bir bölge- *e ahdi ve insani icablar yerine geti- Vailmişse, orada, boııuı'lu ıhtııulıın FEzleyobilocek biz İharış-ielilerase —vü- eud bulabilir. Eğer bir bölgede, in. kâr edilmez bir haksızlığın stırabı hissediliyorsa, orada, bilâkis, —şuur- suz ihtiras akıl ve mantık Üüstünde hüküm sürer. Barış için vuzuh lâ. zamdır: hak vuzuhu, hudud vuzuhu, münasebet vuzuhu, komşuları, kar- Aarşıya, dilleri altında kelime sak- aksızm konuşturabilecek her tür- Kü vuzuh lâzımdır. Biz Fransa ile ve Suriye ile dost ı!lade nizamımı mü- dafaa etmekten bizi ;elnn&nr hiç W ıı: tereddüd kalmamak için H;_;ı ürriyetini istir Şurası p | mek dağru m.&w Cemiye- & politikasının esas davalarda bizi birleştirmiş olmasıma rağmen, tatbik olunmayan, hattâ hiyanet olunan 1921 muahedesi, Türkiye ile Fran- sa arasında daimi bir ukde idi. Şimdi bu ukde, zalim bir muamma ol- muştur. İtiraf ederiz ki Türkiye ile Fransa arasında dostlüğu gerektiren bütün sebebler, en başta, bu muam- manın, Hatay türklüğü lehine, hal- Tedilmesini zaruri h!mıklıdıı'. Ha- tay türklüğü lehine sözünde ısrar edelim: çünkü Suriye - Fransa mu- ahedesi onu Hatay türklüğü aleyhin halletmek istemiştir. Bu, vaziyeti imkânsızlık ma — sokmak de- mektir. Bütün imkânlar, aksi istika mettedir. HATAY - Biz tevizyonizm iddiasında olma- üıı';'ıHıhylıümyehıu utı- ahidlere dıyuınlı istenecek bir şey bırakmaktır. Biz Hatay'ı değil, Hıhym hürriyetini istiyoruz. Bunu Atina, 30 (A.. A.) — Başbakan B. Metaksas dün akşam Türkiye dış işleri bakanı B. Rüştü Aras şerefi- fet vermiş ve bu ziyakette hükümet azası - ile ikan devletleri dipİörma- tik — mümessilleri de hazır. bülün- muştur. — Ziyafet. ten sonra Doktor Rüştü Aras ve B. Dış Bakanımızm, Atina'da, yüman Başbakaniyle hususi de bulunmuş!. Türkiye dış işleri bakanı bugün kı- ral tarafından kabul edilecek ve öğle- den sonra İstanbul tarikiyle Ankaraya hareket edecektir. Atina; 30 (A.A.) — Türkiye hari- tiye vekili Doktor Rüştü Aras bu sabah tekrar başbakan Metaksas ile görüşmüş ve kıral kendisini öğle yemeğine alı- koymuştur. e « Kalkınma projeleri Ziraat Bakanımızın ö eee AAT reisliği altında dün bir toplantı yapıldı Dün, Ziraat Bakanlığında, Bakan B. Muhlis Erkmenin reisliğinde, Müz- teşar, B. Atıf Bayındır ve ziraat, orman, baytar umum müdürleriyle bakanlık mütehassısları toplanmışlar ve kalkın- ma profeleri üzerinde çalışmışlardır. Çalışmâlar devam edecektir. ... Kamutay ziraat encümeni “memle- ketten çıkacak veya memlekete girecek Üretme vasıtaların yasak edilmesi ve ya« sakların yabanctı memleketlerin yüsak maddeleriyle değiştirilmesi,, ne dair o- lan kânun projesi üzerindeki tetkikleri. ni bitirmiştir. Bakanlar heyeti toplandı Bakanlar heyeti dün akşam saat 17 de bir toplantı yapmış, toplantı geç vak- te kadar sürmüştür. KARADENİZDE Fırtına devam ediyor Inebolu, 30 (ALA.) — Kastamonu yolu kardan kapandı. Tarı, Aksu ve Ka- Tadeniz vapurları fırtına yüzünden uğ- rayamadılar. Fırtına şiddetle devam et- mektedir, Sinop, 30 (A.A.) — Fırtına biraz sükünet buldu. Fazla mikdarda yağan kar Sinop - Boyabat yolunu kapadı. Posta münakalâtının temini için çalı- şılmaktadır. GA Si DA OA RARTARA BUĞGÜN İÇ SAYFALARIMIZDA: IKİNCİ SAYFA'DA Istanbul mektubu: Artık ekmek meselesinin halli lâzımdır — Dü- şünüşler — İç haberler, ÜÇÜNCÜ SAYFA'DA Politika bahisleri: “Şiddet,, ye- tine “Kıymet,, — Dış haberler, DÖRDÜNCÜ SAYFADA : Sancak hakkında fransız gazete- derinde çıkan makaleler — Adli- ye terfileri — Cengel kitabı. BEŞİNCİ SAYFA'DA Hatay coğtafyasına dair — Son haberler — Bilinmiyen insan. bir görüşmede alınmış ensünetanesi Rotmanya vapurungın geçikmesi dola. yısiyle Rüştü Aras ancak akşam üzeri İstanbua hareket edebilmaiştir. 'EMBE Son haberlerım iz beşıncı sağfadadır HER YERDE (5) KURUŞ Kamutayın dünkü toplantısı Prevantoryum orta tedrisat idaresine verildi Kamutay dün B. Nuri Conker'in re- isliğinde toplanmışt Kültür Baka wazifelerihakkındaki jenin ilk görüşülmesi yapılın: Köre Orta Tedrisat U!: smi ve husust Iııelır orta ğt merkez teşki kanuna le mı.ıllhıı mektebi in ida- , tedris ve terbiye mektebli ve muallimlerle talebenin teda- vi edildikleri vekâlete bağlı sıhi mü- esseseler işlerin idare, tanzim ve ıslâh vazifesiyle mükellef olup Üç şubeye ayrılmaktadır. İlk Tedrisat Umum Mü ğü res- mi ve husust ilk mektebler — ve yatı mektebleri ilk derecede husust dersha- ——— — —— İspanyakdsyanında politik ihtilatlar çoğalıyor Gönüllüler meselesinden sonra bir de Amerikanın harb malzemesi verip - vermemesi işi zuhur etti Tnphrını mevzilerine yerle;ıırnugı uğraşan lıııkumıı ınıhslul Roma, 30 (A.A.) — Havas ajansı muhabirinden: B. Ciano, dün Almanyanın Roma bü- yük elçisi B. Hassel ile Portekiz orta elçisi B. Davilla « Lima'yı kabul etmiş- tir. Görüşmelerin cumartesi ve pazar gü- nü İngiltere ve Fransa tarafından veril. miş olan ve İspanyaya gönüllü gönde- rilmesine nihayet verilmesine müteallik bulunan notalara verilecek cevab hak- kında cereyan etmiş olduğu aşikârdır. Yarı resmi mahfiller, görüşmelerin (Sonu 6 racı sayfada) Fransada kanlı nümayişler Ücretlerinin arttırılması için belediğye işçileri nümayiş yaptılar Paris, 30 (A.A.) — Binlerce beledi- ye amelesi, ücretlerinin arttıtılması i- gin dün akşam Paris belediye dairtsi önünde nümayişler yapmışlardır. Nümayiş, sükün İçinde cereyan et. » Dahiliye nazır: B. Dormoy, al- kışlanmıştır. Belediye meclisine karşı “İstifa, is- tifa,, sesleri yükselmiştir. Nümayişte bir zabit vekili öldü, altı ajan yaralandı Paris, 30 (A.A.) — Amme hizmet- leri memurlarının belediye dairesi Ö- nünde yapmış oldukları nümayişler e- nasında cümhuriyet muhafız kıtaları zabit muavinlerinden Poirler, attan dü- şerek ölmüştür. Altr ajan, yaralanmış- tır. Ön kişi tevkif olunmuştur. Fransa'da bir grevde, nümayişçilerle polislerin şarpışması sırasında alınmış bir resim neler, millet mektebi aki üç şubeden erini ve halk esaiyi idate ile mürekkeb terbiyesi etra: mükellef bulunmaktadır. Projeye göre: şimdiye kadar, işleri, ilk öğretim genel direktörl darpaşa Prevan olan vlı oku laı loza veya tiüle etmiyen u(ulmuş olan 9-16 yaşında. ki talebesi için açılmış iken sonralarr ilk okülların yatı teşkilâtının kaldırıl- ması dolayısiyle prevantoryum — dahâ ziyade orta tim talebesinin tedavis sine mahsus bir kurum haline gelmiş olduğundan, idaresi orta öğretim ge- nel direktörlüğüne verilmiştir. Bundan sonra hudud ve sahiller sı- bat umum müdürlüğü 936 yılı büdcce, sinde 2500 liralık münakale yapılmasıs na dair kanun layibası M (Soaru $ inci yeyaliğirü Xe Politika Öniki yıllık bir fıkra Aşağıda neştettiğimiz bu fıkra 1924 yılı mayıs ayında İstanbuldaki Akşam gazetesinde, © zaman onun sahiblerinden ve şimdi bizim başyâs zarımız Falih Rırfkı imzasiyle neşro- lunmuştur. Bu fıkra bugün, Mösyö Vienot'dan başka kime ithaf oluna- bilir? “ Cemubta türk kant #kiyor; yar bancı zabtiye, keyfi hapisler, — nefi- yler, idamlar, yangın ve yağma , Bir vakitler Adana'ya istirab çektirendas cia, cenub türklerini mukavemoete sevketti. Her türk is. tilâ ve zulüm acısını tattığı — için, cenubtaki bedbaht kardeşlerimizin dere dini pek iyi hissederiz; hududun ötes sinde her gün bir kaç türk köyü yanıe yör; kadinlar, ihtiyarlar, çocuklar, küe file kafile, hicrete mecbur - kalryorlar. Silâhere bir halkı, muntazam bir - istilâ teşkilâtına karşt İsyan ettiren, yuvaları. 'nın tahtib edilişi, ailelerinin dağrtılışı baehattna onu ihtilâle cebreden sebebles Fin nelet olabileceğini biz pek iyi bilis riz. Fransızlar Suriye tarafında — kalan türk topraklarına muhtariyet Vermeği teahhüd ettiler ve sözlerini tutmadılat, Bütün ihtilâf bundan çıkıyor. Sonta fransızlar, garbi Anadoludan artmış ne kadar serseri varsa hepsini zabtiye ves ya çete şeklinde, o bedbaht ve kimsesiz halkın arasına salmışlar, bu katillere türk etinden ve türk kanından intikanmı ziyafeti çekiyorlar, Harbr Umumiden evvel olsaydı, bu faciayı hayretle işitir ve acaba mübalâ. ğalrmıdır, diye tereddüd gösterirdik. Lâkin İstanbul, garbi Anadolu, Adant sergüzeştlerinden sonra, her türk garb devletlerinden her hangi birinin istilâ ve temellük siyasetinin ne olduğunu bis Jir, Vaktiyle milletler arasında 6 kadar sevdiğimiz fransızlar hakkında dahi süe kütu bayale uğrayoruz. $ Hiç bir vaiâ, ihtilâl etmiş olanları ve cenubdaki kardeşlerinin istirabına uğa layanları teskin edemez. Cenub dahi kurtulmalhıdır. Türkler beş senedir şu i anlamışlardır ki, şarkta hürris ir olanlar için yalnız bir şeref ve tarih davası değil, fakat bir hayat meselesidir. Fransa cerabtaki türkler için bize verdiği sözü tutmak zarurcs tindedir. Biz Anadolu türklerinden bir kısmını Fransanın tesmi — teahhüdüne bağlanarak, milli bududun ötesinde bıraktık. Suriyeyi seksen parçaya bö- | len ve her birine iyi kötü ayrı bir İdare bahşeden Fransanın türk topraklara (Sayfayı çeviriniz) de kıyam ve