19 Aralık 1936 Tarihli Ulus Gazetesi Sayfa 6
SAYFA & VEUS ARTIRIM ve YERLİ MALI HAFTASI KAPANIRKEN Ekonomi bakanımız son biryılda memleket ekonomisinin delilli bir izahını yaptı ve milli kalkınmanın gerçekleştirdiği neticeleri m Başı 1. inci le 2) iştirak imkân: bah ea gür ipte, ka. Ür mali. epi hi Mili istihsale iz edilen paradır. Milli Ve ır ve lasürruj Tasarrufu milli istihsale kanalize €- den ii milli bankalardır. Bundan ei ki, ipi medeni tekemmül etmiş adam, p külfeti — İhtiyaç halinde kredi istihenli ko- laylaşır. Tediyat çekl y pılacağı için bankaların büyük küçük işleri, 5 i Yaylaşır. — Beraberinde, nın eğ nemin ortadan kali , tasarruf AMME şın dali iler; bi birki ile tebarüz ettir - ek, sizi düşünmeye davet-etmek ist: telâkkisi ve medeni olgun. Milli a e A milli tasar- Tuf aj asebet vardır. a ve re arasında müna- sebet vardır. füirkiyenin ekonomik kuruluşu Arkadaşlar; Türkiye KÜRE et KRŞ türklere ait ka- a iz efendisi kalacağız eziz öyle olmasın: Mizu ve ehem- Ikınması Kemalist da. lid ir. ME iie arz bu oli mümkün e maksatlı, Tufu ayırıp hasret- te olan işler : Türk milletinin medeni ve ileri mil » let olarak var olması, ER b eme pa ması ve refahır. n emin, temelli faaliyet le eş eninde si, kısaca Türkiye'nin el kür Tulması ve korunması Medi; ii işlerdir. Umumi surette endüstriyel işletme devresine girmek üzereyiz. Teknik, ti - cari, lim Sr i istiyorum. iü müsbet tasar- tw laa dini Takip etmekte olduğumuz kliring po- kaygumuz e nisbetinde mal yetiş- tirebilmel u şeri dahilinde milli paramızın yeti işizme Tüzumsı u, ei eğhrbinisi oösinklen va asar. mai o mikdar çal tır. Tasarruf hareketini zehirlemektir. Biz enflasyon yani dahilde tedavül- deki paranın hacmini şişirmek politi kasının aleyhinde; Deflasyon yal para ve kredi hac - mini kısacak politikanın da aleyhin - deyiz. Küpte, da para saklı mak ği iin e deyin bare - keti olduğ; diyiz. Bu, bir milli istihsal elemanını ro lünden me ştırmak, pi etme! ez milli ekonomi fi ket etme! 'ürk e davasını, milli tasarruf davasile yanyana gütmemizin Mi tasarrufa yeni kiki sınıf verdiğimiz içindi. artık, bir lokma, bir harka cemiyeti e maktan çıkmıştır. bütün nimetlerinden eksiksiz istifade di bı İda deva: ma azmetmiş bir cemiyettir. K El ürk vatandaşı Bu cemiyet, artık kültürü, şuuru, ta- mamen tekniğile, kendi topraklarında kendi emniyeti, kendi refahı, kendi saadeti ile, kendine ve Kemalist inkilâp içinde türk vatan- daşı, hmetsiz, gösterişsiz, kendi öz ve hakiki hüviyetini bulmuştur. Kemalist inkilâp ve onun ekonomik Türk li Memleketimizdeki illi bankalara mevduat 1933 de 141.758.000 1934 de 144,788. 1935 de 159.032.000 akkamlar haricinde mutlak Memleketimizdeki 1933 de 52.763.000 1934 de 54.208.000 935 de 59.274.000 Burada tasarruf bakımından hayat setmek iste: Çünkü hayat igortalarını, milli ta - sarrufun di; Vi ir ilhakika, gerek a gerek biri e Bi tasarruf yenin ies büdcenin meyvaleri le de hâkim olan mi Höriiünnk ribi'şılk değil midir ? Sigortalar 1934 e memleketimizde ha - arrufumuzun eriniy: alâkadarız. 1933 İM ticari maksatları ileri a giriştiği e gel milli e ini düşürm ri müs - ir elde epiniz bilirsiniz: Mallarımızı müş- imi ihraç edebilmekteyiz. Bugünkü ğ 1 de 146.826.000 934 de 158.157.000 e de 162.754.000 Türk li ve e ig en tesanit yâni yeni Se cemiy: manda yep yeni bir rrkiyesik mi ME kı gibi evin içinin de yep yeni bir göz- Je görülmesi lazımdır. İktisadi milliyetçiliğimiz siyasi mil- seviyesine erecektir. i milli liyetçiliğimizin para kıyme. ir. alnız. tasa mii bir a a ei olu işin değil, türk ol- olduğumuz. il sev- lm ei en ii ei ie ifadesini, her yl ile mi le ve bunu bizzat da söylemekle bir türk olarak nie ve ez duyarım... a « amm tasarruf hareketi - mizde ir yeni bir etap olarak te - menni ederim. Sayın dinleyiciler imdi size, kısaca geçen bir yıl de milli tasarruf hareketlerimizin ini, e ve tahakkuk ettirilmiş veya ış başlıca ekonomik milli işle- Ekr sedeceğim : İptida, memleketimizde bankalara va- ki mevduat za gösteren rakam. ları zikretmek isterim. rası olarak : m A ecnebi bank: Yekün 191.622.000 e e 167.735.000 197.664.000 tasarruf olarak mevduat şunlardır £ irası olarak : Memleketimizdeki milli bankalarda ecnebi bankalarda Yekün 16.635. (69.398.000 12.916.000 67.124.000 12.972.000 72.246.000 ta iyi ei ile m rını sö; wi am dre > m henü; olan, ie mevzu â k dir. Esasen sigorta mevzuatımız yenile - lacak her talebi karşılayabilme- e am gibi, Türkiye'de a şan sigorta şirketlerinden de, günü gel. diğinde her poliç: içeyi öde, yesek yasi ö nun için hayat sigortalarında riyazi ih- yalm ii ii bir halde bulundu . li sigorta mevzuatımızda sair ted- birler arasında riyazi ihtiyatların nere- lerde kullanılabileceği ve nerelerde alemi tayin eceğiz, Bunlar onomimize doğru kana- Tize e ktir. İthalât ve ihracatı, Mev gelerek” memlekette iş emi e ga. fikir veren be e yle zikre: Türk lirası olarak. Tedavüldeki milli para mikdarı Madeni 8.572.000 9.279.000 16.001.000 178.155, 000 ti altında, ali ai ve eller- dedir. Cumhuriyet Merkez Bankasınca ya. pılmış iskonto muamelâtı sağla gös - 19 İLKKANUN 1936 Cumartes teren e da son derecede yanı di Türk lirası ola: Ticari iskonto 20.318.000 e 4.514.235 1935 de 20.085.354 1936 (11 ay) (o 37.971.875 Ticari muvazene vaziyetimizi aynı seneler zarfında şunlardır iç a pk 3.909.818 Yekün 24.227.818 9.316.556 23.789.754 68.921.122 4.802.321 3.704.400 30.949.247 gösteren rak Türk Lirası olarak İhracatımız 1933 de 96.162.000 1934 de 92.149.000 1935 de 95.861000 1936 senesi ilk on ayına ait vaziyet i sene ile e ola- ibidir Fark 21.490.000 5.359.000 7.038.000 memleket mikyasındaki nakdi harekâ tr mi bir kısmını Se ettiğini de özden kaçırmamak lâzımdır. İ Mi öombalarıakı ilerlemi ilk on ayın: 840.086 liradır; yani ol ört ali va azladır. âtımıza ia yine aynı sene- arak sırasile 72 mil. 155 mily: eğe ni dikeni 5 saire gibi maddelerimiz ene etin inkişafın eseri: Türkiye ithalât ve ihracatının aşağı yukarı 70 90 1 halen kliring veya ben- zeri anlaşma ile bağir balaman er ile yapılmktadır. vE giniz veçhile, a ve tarihinden in ili jan yi e nibarile tahdidi ve kliring veya şma mevcut memleketler - den İri ii imkânı veren yeni bir retim ikame edilmektedir. ji 2 li ir - m ihracatı pi istihsal edilecek ko- laylık ve karşılığı verilebile - cek maddeler ie mnu kalması icab. en maddeler ex ayrı listeler halin- da gösterilmişti inci ayı sonunda e bulamayacaklardır. Yeni gelir artıyo: Türkiye'de, ili ii hakkında vi defa yaptırdığım tetkil yanı dikk peel İN rakkamlar: as 1934 zirai iyimi e ağus - tostan abim mum milli eliri vap türk lirası 1934-1935 de i 100.000 türk lira: 1935-1936 da e oi 000 türk ia sıdır, eneden seneye tezayüt nisbeti, sıra- sile e 7 68, e 157 vE lir e yine Me seneler Sırasile : BN a 56 kurı a 56 kur 3 hn Ni kuruştur. ar ayrica tafsile mahal im ME beliğdir. tte tasarruf ve sermaye te - raki ünhasran bu rakamlarla izah ve iade e ağu derin i paranın hacmindeki artışla milli me e memleketimizde iş hacminin ge- e doğru seyrine delil olması bae şu bir kaç rakamı zikredece. tanbul Emniyet Sandığı m ol - milli bankal sermayeler a malini iy kurlaşanda elerin payı, sene - a Bir ie e a 1, Türkiye'nin epyeni bir imi ye deki yanıklığına da e bir delil vermekteğir. dr Hususi endüstrinin makina ve diğer sabit sermayeye © e da, vi ki rakamlara nazaran e nd 68 g Hrayı Bi 5 035 esinde bu deha Zn ki şüphe yak B milli einrleyme vlet sanayii harel ye baret e tini di iz mili ii va in, ım beklediği - ve neticesi olarak vatan tediye kire e te akli sureti umumiyede bütün mem lekette ve bilhassa sanayi a. rın. da müstesna bir intizamla yapılmakta - dır. Devlet fabrikalarma kısa bir bakış Devlet iler re da kısaca bahsedeceği: iyonu tatbikatı vazifesini Sümer Bank: mi ie si için Eti Bankı kur: m başka Maden Tetkik vi a ei ile leri iağye da bu maksatla alâkalı olarak teşkil ki beş senelik plânın 7 ri ettik, Endüstrileşme Ma tatbiki- ne başlandığı 1934 yılı mayısından bu. güne kadar başarılan içleri, söyle sıra - layabilirim. temel- leri atılmış olan Ge Bez, İzmit Köğit, Bakır! z fabrikaları, bu- mi ei sell mahzumesinin,. mü iü tanıları olarak hali faali- gelir r Bank ve İş Bankası tarafın. dan mili reken kurulan Gülyağı Fab - v— ii etinin ikinci sezonunu bi - ni aynı şekilde kurulmuş Olen
