4 Ekim 1936 Tarihli Ulus Gazetesi Sayfa 5

; I ı - ür e Üüi $ SAYF/ 5 a İLKTEŞRIN 1936 PAZAR Tarihdeki garib vakalar Yüzan: Mar KEMMERİCEA Çeviren: S, ALİ XXXIZ i umümkün olduğu W.mmâyî wc: BEYAHATLE& KEŞIF LER, ket edilmesini ve kan ddk_ü? ü İCADLAR zalandırılmasını” Tica etm/ğir l Kristof Kolombun dünyanm yuvar- faklığı esasma dayanan keşif ICYlh_“i' “_çxkxnca kilise kendisini zindik ilân #tti ve Salamanka'da toplanan ruhan z Meclisi Kolombus'un arkasından bir lânet Yolladı. Bu papazlar Tevratta, mezmur. larda, iki beni israil peygamberlerinin kitablarmda, İncilde, havvariyun mek- ı“plırmdı ve 8. izlerden Chry ” Âvgostinus, Hieronymus, Gregorius, asilius, Ambrosius ve sairenin eserle- Tinde dünyanın yuvarlak olmadığına dair sarih hükümler bulunduğunu gös- teriyorlar ve böylece dünyanın yuvAr- Aklığının münakaşaya mevzü olmasını bile kütür sayılıyorlardı. ü Kolombus döndükten, hattâ Mıceıl.- Tan 1522 yılında dünyayı dolaşıp B* ikten sonra bile kilise dünyanın yü- barlaklığını kabul etmemiştir. * Malüm olduğu üzere manzumel şem- Bair seyyarelerin eşten kop - D ve oîn etrafxnğfl:iöndüklerini isbat tden Kopernikus'dur. (1473 - 1543). Bu Zatın kitabları Galilei aleyhindeki dava Münasebetiyle 1616 senesinde katolik- tin memnu kitablar listesine konmuş Ve bu listeden ancak 1754 de çıkınl; Mıştır. Katoliklerin “kitab komisyonu Günyanın müteharrik olduğuru dğr_e- ten kitabların basılmasına 1822 de ıııııı Wermiştir, Yani o samana kadar imanlı katolikler nazarında güneş _dunyımn Rtrafında dönüp durmakta idi. Halbuki bu tarihten 2100 sent evvel bir Aristarch güneşin şı;îiı, dünyanın Ydöndüğünü bulmuş ve € j ö";îğıü;üd:' Ko:m-n'ıkus'un keşfine bir cinnet nazariyle bakıyordu ve hı;zı Bu mühim hakikati sebeb ıöoteny:: “ çünkü Tevratta yazılı olduğu Üüze ş ber güneşi durdurmuştu. eli ei n değil güneş Demek müteharrik olan arz âdi. n ' Kepler kanunları da ayni katolik Komisyon tarafından memnu kftıbln öndeks'ine dahil edilmiştir. _Çünkşl bun- lar Kopernikus'un sistemini takviye et- Mekte imişler;ve bu komisyon Allahın Berbest iradesini kayıt ve şartlara baf hyan bir “kanunu” kabul etmiye aslâ Haraftar olamazımış, FörAr Bu kararda katolik ruhanilerinin 'Allahın bu serbest iradesine icrayı te- bir ederek iyi hava veya yı“ğmurlu ğî Ya yaptırmaları hususuna müsaade eh.ıl- Miştir, Çünkü kazanç kapılarını ve hal- kt elde etmek yollarını ihmal etmek Aslâ doğru değildi. * » Giordano Brümo kâinatta 'bır.çok 'd—ü")'alar bulunduğunu iddia emği' ıç_iriı 16 şubat 1600 yılında Ron.a'fla diri Flır Yakılmıştır. Biştabi kilisenin îîu cina- Vette bir kabahati yoktu. Çıinîm o mü- ftad üzere maznunu dünya hikın'ılînnin tline teslim ederken (bütün sihirbaz- Bu sinsi ve riyakâr cümle diri kti. kılmak ilâmı deme yakı üna- hakikat keşfetmek m Galilei blı-e Hrgamiğ çe dayüz Ö duğu balde, üç sene dndınd:k:: gı :ı:ılı;: me mecbur edilmiâş ve ö!ödü- ğü zaman hıristiyan mezarlıgmııg nı: dürülmemiştir. Belki bu _yüzden ııı:ı ; vâdettiği ebedi hayata nail ol.amUl;ı: “: fakat kendisine bu Jâneti getıreııt b:hş leri ona dünyada bir ebedi Haya' etmiştir. * Bugün Gençler Birliği - Kırıkkale maçı var İki hafta önce, Gençler birliği - Çan- kayayı, Kırıkkale gücü » Demir sporu B. Blum un Cenevre yolculul'u -— Bir koloni devletl eri konferansımn toplanması Parisı 3 (A.A.) — B. Blum'un Ce- nevre'ye yaptığı seyahati bahis mevzuu eden Entransijan gazetesi diyor ki: “B, Blum'un Cenevrede beşler kon- £ ın topl nı tacil için ça- Hai N yenerek Çi p kalmışlardı. Fakat, maçlardan sonra, bölge başkanlığı Çankayanm bir itira- zını tetkik ederek, Gençler birliği - Çan- kaya maçinın tekrar edilmesine karar verdi ve iki kulüb geçen hafta karşıla- şarak ikişer sayı ile berabere kaldılar. Bugün, Çankaya - Geı_ıçlcr birliğinin tekrar oynayacaklarını zannederken, futbol heyetinin aşağıya koyduğumuz tebliğini aldık. Bu tebliğden, Çankaya- nmm hükmen mağlub sayıldığı anlaşıl- Cet Gotükle bir tecrübt fiziğin müdhiş üşman xw:eidi ve bunun sebeleri de var- gz' fzisyenler kısmen insanı hayrette brr.lhn tecrübeler yaparak papızlanın kendilerine mahsus saydıkl'ın #“muci- ze” lere re t edebilirlerdi. Hayvan- lar bile bu nkıbettCnd kııı'lı-ı":r:îır m rban , Adamın a İ Haa € hüner öğretince 1601 ilise haber almış, hayvanı 160 b“::ıi:iıı“ww#dı ınubıke':'ne_etmı: :: #yücuduna şeytan girmiş! diyere diri diri yaktırmıştı 1806 senesinde Fransada gnımü dl;:'_ smdan Mercier bir eser YW_* vt n dönmediğini şöyle iddia B ğr-ı“Çünkü dünyanın döndüğğı;ı d .orı da iddia etmiş ise de Ve ::gim gibi hakimler bunu asla :: ı: etmemişlerdir. Hattâ büyük o:ğ düyğ ? cı Batlümyus bile dünyanın 'ı:ı Ha nazariyesini delilik ve tamamen ç bir şey olarak vasıflandırmıştır. y samanda Romadaki mukadde_ı dı»n mec- lisi de dünyanın döndüğünü iddia eden (Galilei'yi felsefi bakımdan . saçma Ve manasız ve şekil iitbariyle zındıkça bir fikir ileri sürmekle itham etmiştir...” (Sonu var) —— POLİSTE: — Barda müşteriye yumruk ıl'lılar Şükrü oğlu Numan ndınf!ı bir â- rlan;ı, Tabarinbarda garson Akıîin'“kîn- disini yumrukla dövdüğünü. vı_: goıur- nün şişirildiğini iddia etmiştir. lî;:ııı tahkikatını yapmış ve suçluyu müddei umumiliğie teslim etmiştir. Yapıdan tahta çalarken yakalandı Ulus meydanında yapılmakta olan Sümer Bank binası inşıaund?n tahta çalan Kadir oğlu Fahri sîııçu:tü yakala- narak adliyeye verilmiştir. z Çocuğunu kurtarırken yıfrılıfıdı Akköprüde Rifatın idaresindeki a- rabanın çocuğuna çarpacağından ıor; kan annesi Bahire, arabaya — kendisi! çarpmış Ve hafif surette yaralanmıştır. Polis hâdiseyi tahkik etmektedir. Husust surette öğrendiğmize göre, Çankaya, tal da, nizami müddeti. bitirmemiş iki oyuncu oynattığından maçı kaybetmiştir. Bu vaziyet karşısında bugün, Kırık- kale gücü - Gençler birliği maçını seyre- deceğiz. Bu karşılaşma, Kırıkkale gücü için çetin bir imtihan olacaktır. Son za- “manlarda metotllu çalışmalarının güzel neticelerini gördüğümüz bu takım eğer Gençler birliği karşısında muvaffak 0o- lursa, Ankara likinde lâyik olduğu mev- kü alabilecektir. Gençler birliği için, son maçlar like hazırlık bakımından güzel birer ekzer- sisi oldu. Her hafta takımın aksayan ta- raflarının düzeltildiğini gördük. Bugün müddetlerini dolduran oyunculariyle Gençler birliğinin daha güzel ve kuvvet- li bir takım çıkaracağını umuyoruz. Her halde bu maç, enteresan ve görülmeğe değer olacaktır. 3i ini Bugünkü maç Ankara futbol ajanlığından ! Çanakkale kupası maçları final mü- sabakası bugün saat 16 da Ankara gücü sahasında, hakem beşiktaşlı Hakkının idaresinde, Gençler birliği - Kırıkkale gücü arasında yapılacaktır. Ağrı kaza merkezinin yeri değiştirildi Üçüncü umumi müfettişlik dairesine dahil yeni teşkil olunan ÂAğrı vilâyetine bağlı olan Doğu Bayazid kazasının şim- diki merkezi iktisadi cihetten yerinde görulmcmiş ve bu zarüret - dolayısiyle kaza merkezi yine ayni kaza dahilinde eski yere dört buçuk k_îlometre kadar uzakta bulunan transit istasyonuna nakledilmiştir. lışması lâzımdır. Başbakan bundan baş- ka bu konferans hakkında — beslenen şüpheli bir hissin kalkması için de uğ- raşmalıdır. Fransanın, bu batı teşebbü- süne büyük bir ehemiyet — verilmekle beraber doğu Avrupasına karşı alâka- sızlık beslemediğini Moskovaya anlat- mak lâzımdır. Fransız - ingiliz görüş- | “meleri şimdi başlamış bulunmaktadır, Fransanın kurmay - ittifaklarının çok kati bir tatbikini istememesi şartiyle bu iki devlet arasında bir uyuşmaya va- sılacağı tahmin olunmaktadır. B. Blum gelecek hafta silahsız- lanma hakkında bir konferans verecek ye harbiye büdcelerinin bildirilmesi su- retiyle silah kontrolunun ilk merhâle- sine derhal varılmasını İstiyecektir. Diğer taraftan B. Spinas, Fransa- nn koöntenjanları siyaseti hakkında i- zahat verecektir. İngiltere ve Fransa gümrük tarifelerinin tenzili hususun- da şimdiden uyuşmuşlardır. Bu teklif kabul olunduğu takdirde, ingilizlerin temenni ettikleri veçhile ham madde- lerin daha iyi bir şekilde dağıtılma- sını temin için endüstriyel takat ihtimali var fından ortaya atılan meselelerin gereke z se Polonyanın dileklerinin tetki-i çim bir koloni devletleri konferansının vops lanması bahis mevzuu olacaktır. Yeni bir bitaraflık anlasması Vaşington $ (A.A.) — Amerika hi kümeti, latin Amerika milletler nin Vaşingtondaki mümessillerine bir bita-« raflık muahedesi projesi vermiştir. Bu milletler tarafından tasvibi takdir'ade bu proje, ilkkânunda Böoenos - Ayres'a te toplanacak olan konferansa ve: ile« cektir. Bu proje, imza edenlerin ar'aş« mazlıkları muslihane bir şekilde hales dilmesi hususunda teahhüde girme'eri- ni tasarlamakta ve bir harb takdit.nde bitarafların harb edenlerle ticaretlerini azaltmak haklarını tanımaktadır, Harb edenlere silah ve cephane sa- tışr yasağı ve muharib taraflara kotie lacak finansal ambargo imza edenler için mecburi olacaktır. Maamafih, bis amerikan devleti amerikan olmıyan bie devletle harb ettiği takdirde bu mecs buriyet varid olmıyacaktır. Danzig vaziyeti için Cenevre 3 (ALA.) — Fransa, İngile tere ve İsveç delegelerinden müteşek« * kil olup Danzig'in vaziyetini - tetkika memur olan komite, milletler cemiyeti« ne başvurarak, Polonyanın serbest'şes lerin iştirak edeceği umumi bir konle- rans toplanabilecektir. Bundan başka gerek B. Hitler tara» hir tarafından alınan son tede birlerle Danzigde doğacak vaziyeti ay« dınlatmaya memur etmek teklifinde bua h yı hl'“ıl' Ştır. Memur aranıyor Nakliye işlerinden anlar, kefalet ve- rebilir bir memura ihtiyaç vardır. Li- san bilenler tercih edilecektir. Mesa- jeri acenteliğine müracaat, Başbakanımız Kayseri fabrikasında (Başı 1. inci sayfada) > çekinilmemiştir. En iyi makinalar ve binalar, ekonomik, sağlam esasları bu fabrikada çalışanların, insan ve işçi olarak, en iyi hayat ve istirahat şartla- rr düşünülmüştür. Büyük, küçük bu fabrikada çalışan- ların tek vazifeleri onu, milletin örnek bir milli müessesesi haline getirmek- tir. Fabrika olarak örnek, sanatta tek- Hikte, ekonomide, hulâsa iyi işlemede örnek.,, Bunlar kadar mühim c.ılan inti- zamda, çalışkanlıkta disiplinde örnek bir Fabrika... ve hepsinden mühim ola- rak bir milli müecssese ruhunda, cumu- riyetçi, milliyetçi kültürü ile Anadolu bir kale gibi sağlam karakterde olması Jüzımdır. Kayseri Bez Fabrikası Türkiye milli hayatında kendi ananesini kurmağa ve tarihini yazmağa başlamıştır. Dikkati- miz ve dileğimiz bu tarihin temiz ilk yazılarının millet hatırasında derin kökler salarak devam etmesine bağlı o- lacaktır." ortasında medeni ve manevi İSPANYA iHTİLÂLİ (Başı I. inci sayfada) Dobbie, Toledo şehri Alkazarınım bams bardımanına bilfüil iştirak etmiş olduğus nu ve Alkazara çevrilmiş bir makineli tük feğin başında yirmi saat müddetle ça- lıştığını bir gazeteciye söylemiştir. Bu münasebetle B. Dobbie, ispanyol mark«e istlerinin lehine ol sunun kaldırılması hakkında eskiden yapmış olduğu bir teklifi teyid etmiştir. Katalonyada vaziyet Perpignan, 3 (ALA.) — Yeni Coms pani hükümetinin kurulmasından sonra Katalonyada vaziyet değişmiştir. Taşe normal bir şekilde yapılmakta ve en- düstri tam randıman ile çalışmaktadır. Sokaklarda anarşist — federasyonunun kırmızı ve siyah bayralkları ile kızıl baye raklarla karşılaşmaktadır. Milis askerles- ri iyi giyinmiş olup dürüst hareket et- mektedirler. Bununla beraber, Toledo ve Dalenera düşmesinderi idare adamları endişe etmektedirler, Halk, katalonyalı- ların hiç bir şekilde mağlub olmryacak- larını sanmakta ve Madrid hükümetiy« le alâkadar olmamaktadır. hk meselelerinde aynen yaptığı gibi) k silâh ambargos — ——— A BİLİNMİYEN İNSAN ALEXİS CARREL : Dr. Yazan: ' VASUHİ BAYDAR Türkçeye çeviren: icetteki iyileşmenin — SW'r Nİ olmaktadır. Amıtom;lıt mikdarnın / normal |düğu şüphesizdir. l'.iadı- Ancak bizzat kanaat sahibi ol- Mucize, '_i ile karakterize Afetlerin — teneddübü Mikdardan çok fazla o Senin tek lüzumlu şartı du;ı'dı:. tanm dua etmesi veya din a Ması zaruri değildir. Hastanım yamn_ıda bıı;’:ıkaş sımın duada bulunması yetmektedir. Bu z !a- rm büyük bir manasr vardır, Bı_ınlal'. ps :;0- ik ve uzvi oluşlar arasında, henüz mahiye îı; ilinmemekte olan bir takım rabıtaların n'ı;;(ı:ı m 'uklarını göstermekte ve ispat etm_ı_:kt ir! eı i ijiencilerin, hekimlerin, terbiyecileı_'ın m.eşşı_ı Olmamış oldukları manevi faaliyetlerin objekti ir ehemiyeti vardır. Bunlar bize yeni bir âle- in kapısını açmaktadırlar. Orman Çiftliği : ihtiyaçlarınızı temın Merkez satış mağ X Sosyal muhitin estetik, ahlâk ve din d_uygulın üzerindeki tesiri. — Şuurun fındaki — tevakkuf. itin de tesiri altındadır. Fiziyoloji ılîıyeTl:rhı;:"l:î oed: ıelgı:ersiıle kuvvetlenir. Haya- lelâde stlerince sevkolunan uzuvlar, ll::r:iuer venıs:l;ler durmaksızın ı'“'mket;:kî: demek ki kendiliklerinden gelişirler. Faka ı;:;&)'!! tarzına göre înkîşafkn tam veya Şuur faaliyetleri, olur. İK g, z bir adamım daglamıda kılavuzluk oîden o uzvi ve adali inkişafı Nevyork'ta ;:ımn b inkine üstün © A fiziyoloji iyetlere maliktir. — “k[;ı::'ğî faaliyetler îçin_l'şal !)öyle değıkîî: Bunlar, hiç bir vakit, kendilik lennde_ â-ı pll:ml»- ler. Alimin oğlu babasının _bılgileı-m en hiç rine tevarüs etmez. Issız bir ıdudı. ya cedılıın hqmıîmir bırakılacak olsa Cro - Magnon'daki er üstün olamıyacaktır. Babalarımızın zekâsı- îî: uıî:ll:l:. estetik ve din duygularının izlerini edebilirsiniz. —— taşıyan bir muhit ve terbiye mevcud olmadıkça dimaği faaliyetler merfuz kalır. Her ferdin şu- ur tezahürlerinin sayısını, keyfiyetini ve kesafe- tini tayin eden psikolojik muhittir. Şayed bu muhit pek fakir ise zekâ ve ahlâk duygusu inki- şaf edemez; kötü ise bu faaliyetler de kötü olur. B.lllel' ıosyal hitin îçine' vücuddaki höcreler gibi gatsolmuş haldeyiz ve tıpkı onlar - gibi, muhat bulunduğumuz şeylere karşı kendimizi müdafaa kabiliyetinde değiliz. Vücud kendini kozmik âleme karşı şuurun kendini psikolojik âleme karşı koruduğundan daha iyi korumakta- dır. Fizik ve şimik unsurlarnm müdahalesinden endini deri ve emanınm muhati gışası sayesinde muhafaza etmektedir. Şuurun, bunun tersine olarak, bütün amırları açıktır; sosyal muhitin, fikri ve manevi, her çeşid müdahalesine maruz- dur, Bu müdahalelerin mahiyetine göre normal veya bozuk bir tarzda inkişaf etmektedir. - Her ferdin zekâsı, almış olduğu terbiyeye, yaşadığı muhite, ruh disiplinine, mensup bu- hunduğu devrede ve sınıfta cari olan - fikirlere * büyük bir ölçüde - bağlıdır ve edebiyat ve fen- leri usul dairesinde tetkik etmekle, düşünme- de kendini mantığa alıştırmakla ve riyazt leh- ceyi kullanmakla inkişaf eder. Mekteb müallim« Zazasında çok çeşitli zengin çiçek mağazasını açmıştır. Bütün leri, üniversite profesörleri, kütüph;nelcr. labo- ratuvarlar, kitablar, dergiler aklın gelişmesine yardım eden malüm vasıtalardır. Ancak ki« tab cidden esastır. Pek zeki olmıyan bir muhitte yaşamak ve aynı zamanda yüke sek bir kültür sahibi olmak kabildir. Huwe lâsa aklın teşekkülü kolaydır. Halbuki ahlâs kf, estetik ve dinf fanliyetlerde iş böyle değildim. Şuurun bu manzaraları üzerinde muhitin tesiri daha naziktir. Her hangi bir kursa devam et mekle iyiyi kötüden, güzeli çirkinden ayırd eta mek mümkün olamaz. Ahlâk, sanat ve din gras mer, riyaziye ve tarih gibi öğrenilmez. Anlamak ve hissetmek biribirinden tamamiyle ayrı şeys lerdir. Nizami talim ve terbiye sadece zekâya toalluk edebilir. Ahlâkm, sanatm ve mistiğini raanası ancak bunların mevcud ve günlük ha« yatın icablarından oldukları muhitlerde sezile « bilir, Zekâ, inkişaf edebilmek için, yalnız talint ve terbiye ister; halbuki şuurun diğer faaliyetş leri bir muhiti ve mevcudiyetlerinin - aslın bulundukları bir takım insanlar camiasını elzena' kılar. (Sonu var)! * v