4 Ekim 1936 Tarihli Ulus Gazetesi Sayfa 3

y y İ AA İLKTESRİN 1936 PAZAR .I"’"d ra mektuhu Bdi AUA Atatürk Türkiyesi <City> nin (Husust muhabirimizden) : 19 eylâl Kıral Edvard'ın — Atatürk'ü ziyareti, türk - ingiliz yeni ticaret anlaşmasının imzası, Karabük'te kurulacak demir - $elik fabrikaları işi, en büyük iki înşı: liz şantiyesinin türk ticaret gemilerini Uzun taksitlerle inşa ve ikmal prensipi- hi kabul ve mümessillerini Türkiyeye göndermiş olması, Türkiye ve türkl_erl ingiliz matbuatının srk sık avdet ettik- leri mevzu haline getirmiştir. Sirkeci ile Haydarpaşa arasında Feribot seferleri, yani şimendüfer — va- gönlarını olduğu gibi içine alıp iki ya ka raylarr arasında hattıvasıl vazifesi Börecek gemi hattı tesisi için, evvelİce böyle bir teklifte bulunmuş olan — Col. BARRY, Türkiye - İngiltere arasında Soğukhava tertibatını haiz muntazam gemi seferleri tesisi için ingiliz ı_rma- törleri birliği, Türkiyede nn'ayı ha- Yeketi ve sınat teşriki mesal esas- larını alenen tetkik vt ihzar için banker Major Robenson'un riyaset et- tiği City finans ve İ$ âlemine mensup bir heyet, Türkiyede uzun taksitle ucuz Ve sıh? ev, mahalle vt şehirler inşasr için müteaddid inşaat şirketleri sarfı Mesal etmektedir. Avrupa ve AsYa ara- sında telefon ve tayyare muvasalasının İstanbul üzerinden tesisi, İstanbul'da büyük bir telefon fabrika ve ıa“ntr_alı yapılarak aynı zamanda bütün Türkiye şehirlerinin telefonla biribirine — rabtı, büyük bir tayyare tamirhanesi ve istas- Ha kliği hem Avrupa - As- yonu tesis olunarak Ya arasındaki seferler hem de Türkiye nda kesif tayyare büyük şehirleri arası ç Mmuvasalası temini ve Türkiye hudu:rl; rına ait tayyare Ve telefon servislerin türkler tarafından ldıreıî_ de City ııll- kadarlarınca tetkik edilmekte — olan mevzuülar meyanma dahil olduğu anla- şıliyor. Bütün mali temeli, y bu ve bu kabil teşebbüslerin eni anlaşma ile teşkili der. piş edilmiş kontuvar fikir ve tatbikatı- na dayanmaktadır. Bundan dohyıdır ki yeni anlaşmanın kontuvara dair olan protokol kısmı, İngiltere finans ve iş âleminde, anlaşma kısmından daha el.ıe- Miyetli telakki edilmiştir. Anlaşma, in- giliz mali matbuatında bilhassa bu cep- hesinden izah edilmiş bulunmaktadır. “Five bigs'ler, beş büyükler” denen ve aünynnın en büyük 5 bınkuıfn teşkil tden ingiliz bankalarından blrı.nîîı .mn- Messili bu protokol hakkındaki fikirle- Nni şöyle izah etmiştir? 'âî;ışn':: hnkim?yeti 12 î?d. asır « danberi fasılasız devam - etmiştir. Bu hakimiyet iş telakkisine istinad ede;. tiyast, içtimat mülâhazalara bu telakki- de yer verilmemiştir, V€ yerilmez, em- hiyet aranır. City bü emniyeti oın;n- h 4i da — bulmadığından İt impaartorluğun türihinde dolayıdır ki, bütün osmanlı bir tek defa olsun türk imparat?rlîı- Giyle iş münasebeti tesi$ etmiş değildir. Eski borçların ingilizler eline geçen Kısmı ve mahdud bir iki ingiliz serma- Yesi Türkiyeye Fransa yoluyla _Bîfmi!' tir. Binnetice kontuvar ve City nin f.l- hansmanı kabul edişinin Türkiyede iş #mniyeti bakımından büyük manası Ve hetayici olması icab eder Atatürk Türkiyesi hakikaten bu em- hiyete liyakat kazanmıştır. Fakat kon- tuvar mekanizması bugünün umx.ım_î hran şeraiti ve iş gidişi konioı:ıkhird inde City'yi Türkiye'ye aSAn iyi bir Ahahtar olacak mıdiır? ' Ümid ediyoruz ve Na tatbikat neticelerini görere kuvvetle evet diyeceğiz.” Biliyoruz ki Londra, bugün, her Za- Mandan daha kuvvetle milletleraras! Sermayenin iltica ettiği, toplandığı, Smin iş sahası aradığı €N büyük para Piyasasıdır. Biliyoruz ki harbtan sonra Alman- D, Sanayileşme savaşi başlar başlamaz ©t Rusya, bu kapıyı çalmış VE bun- dan ikincisi doğrudan doğruya ı_fı: « i ma gelin - talebedebilmek çağ oe bir, iki sene sön- k daha pençeresinden kinci imzasını kullanmıştır. Sove günkü büyük sanayiti tine sokan hakikatte City'dir. İngilterenin, hıtt:i dünyanın da denebilir, en büyük fînıns_. ve iş llc':- minin merkezini ve mahallesini teılfıl eden City'nin itibar ve itimad telakkisi jttir? gmy";'tııııb"vıktîm:le. teahhüd edildiği gibi borcun ödenmesi ingiliz iş âlemi_nin. bu bakımdan en kuvvetli itimadı Ti.ırîuye- ye göıterebîleceklerini şimdiden söyle- mek bittabi kabildir. rının İ yet Rusyayı bu memleket vaziye ... İhracata kredi garantisi dairesi: Müdürlerinden birisi bu yaz için::le A'n- karaya kadar gelmiş olan bu _clııu. ih- racat için City tarafından verılecelî l.:re- dileri muayyen nisbet ve şerait dahilin- de garanti eder. Asıl sermayeyi 'verfn daima City'dir. Bu itibarla bu dif" ile City mümessilleri arasında, hanzı iç!?- re garanti edilebileceğini fe.ıbtt için bir ücuda getirilmiştir. Bu _dı- ire, City tarafından müntehap komite- nin emniyet şeraitini tamamen tasdik etmediği işlerde kanunen garanti ve « mez, Sebebi, ademi tesviye hfııinde. :ı dairece verilecek Ve 65 nisbetindeki sigortanın ingiliz büdcednd_en çılşmık ta olması ve ingiliz hı:lneımîn böyle bir vaziyetle liırşılıçmımlk için ıfıb’eıt- ve tam salâhiyetle tetkikata City'yi tavsitte fayda görmüş bulunmasıdır. Böyle bir garantiden istifade _eden tmem- leketler kolayca Londra piyasasında sermaye bulabilir, ve bu memleketlere aid hazine bonoları en müsaid şartlarla muamele görür. 'Türkiye bugün bu va- ziyettedir. y *.* Anlaşmanın ticari kısımlarma ge « lincet Yeni anlaşma, geniş hususf takas İmkânları ve diğer ana makineye aid hükümleriyle şüphe yok ki iki memle « ket ticaretine de büyük hizmetler ya « pabilecek vaziyettedir. 'Taze meyve ve sebze ihracatımızı Kolaylaştırmak için birçok mühim şart- Jar bir araya kendiliğinden gelmiş gibi- d"'l'ıze üzüm -— Her sene ve Ker.mev- simde İngiltere piyasasından . bütün taze meyvalar gibi taze üzüm de eksil- mez, bu mevsimde normal zamanlarda bilhassa İspanya ve İtalya üzüm.le.ri pi- yasayı götürürdü. Halen birincisinden ihtilâl, ikincisinden ahdt vaziyet dola» yısiyle bir salkım gelmiyor. Türkiye vapurlar dolusu paraya kalbedebilir. Kavun — Burada bilhassa istiridye mevsimi ile gelir ve bu mevsimde en çok sarfolur ve daima İspanyadan ge- lir. Şimdi macarlar fırsattan istifade lışıyorlar. ı&l'ıl'l'ıî.e xuklu fındık, ceviz, badem — İspanya ve Ttalyadan gelirdi, gelmiyor ve pîyıııdı pıhılıdı;l Bulgarlar, rus- i ı almağa çalışıyor. hrlı:;yı;:dyxk — İspnya ve lnlyı_v,ıî « ysiyle bilhassa kıymetlidir. üzüm ve incir — İspanya ve eri dolayısiyle keza çok sevkedip yeti dola Kuru İtalya vaziyetl. Eıymetlidir. Kuru incir itibariyle bilhassa mü « ni bir fırsat alâkadarlarımızca ıııııh:ıı?:ılmmığı değer: Burada Stored green figs derler, İspanyadan gelen ve yeşil iken koparılmış, şeklini muıufııîı etmiş burada komposto olarak yenen bir incir vardır. Bu sene piyasada yoktur. Bizim ağıçlırdı bırakılan küçük yeç_ll incirlerimiz burada bu bakımdan mü. him para eder. Şî:ıp. likör — İspanyadan geleı_ı fı- çı şaraplarının, ttalya'dan gelen likör ve 'fıçı şaraplarının, piyasası boştur. İnhisarlar mühim bir başlangıç yapa - Ç mleketle çok iş yapıla- yaç Hulâsa bi me Tak şimdiden hesa- ba katmak lâzımdır. Bunun için Türkî ofise, odalara, tüccara düşen büyük * rdıf, çok büyük wazifeler va OSÜZ —FRANSADA Yeni kanunların ge- tirdikleri yenilikler nelerdir ? Parisr 3 (A.A.) — Siyasi mahfiller para kanununda mutavassıt bir şeklin ve spekülasyona karşı alına- cak tedbirlerle bu baptaki hususi ka- nunların mebuslar ve âyan tarafından kabul edilmiş olmasını memnuniyetle karşılamaktadırlar. Bu hususi kanunlar şu noktaları ih- tiva etmektedir: 1. — Harb tekaüt maaşlarından, mu- hariplerin ve askeri madalya hamilleri tahsisatlarından yapılan kesilme kaldı. rılmaktadır. 2. — Faiz miktarlarını azaltmak ü- zere Fransa Kredi Fonsiyer bankasiyle üç milyar franklık bir mukavele akt- olunacaktır, 3, — Son dahili istikraz tahvilleri hamillerinden küçük sermayedarları himaye eden tedbirler alınmıştır. Liret kıymetten düşecek mi? Roma, 3 (A.A,) — İtalya mübadele serbestliğine avdet meselesini bertaraf etmiştir. İtalyanın itidalle lireti kiy- metten düşürmeğe veya ihracatı hima- ye tedbirlerine başvurmaya temayül gösterdiği söylenmektedir. ve mali z Şam da Suriye heyeti tezahür- lerle karşılandı Beyrut, 3 (A.A.) — Şam şehri, fran- sız » Suriye muahedesini imza eden ve Fransadan avdet eden Suriye heyeti coşkun tezahürlerle karşılanmıştır. 200 bin kişilik bir halk kütlesi heyeti istas- yonda beklemekte idi. Suriye başbakanı istasyona gelerek heyeti selâmlamıştır. Heyet hükümet sarayına giderek cumur başkanı ve Suriye komiseri ile görüş- Mmüştür. Şanghay da vaziyet halâ gergir !*Iong-Kong. 3 (A.A.) — Şanghayda vaziyet bir haylı gergindir. Çinliler Nan- kin - Şanghay ve Şanghay - Hankov hatları üzerinde mühim mikdarda asker tahşid etmişlerdir. Şanghay japon mah- filleri bu hatlarda toplanmış olan Çin küvvetlerinin 75.000 kişiye yakın oldu- ğunu tahmin etmektedirler. Tokyo ingiliz büyük elçisi ile B. A- rita arasında yapılan | yı hatırla. tan Roöyter ajansının diplomatik muha- biri, İngilterenin uzak şarkdaki buhran- la alâkalı olmadığı hakkındaki haherin yanlış olduğunu yazmaktadır. SON DAKİKA: teye kadar uzun zaman alman ban » Ankara El İşleri Ser: mak - üzert ekli arasında El işleri sergisi luni inde istihdam © — Vardır. Matin .ş._ı..".. hHar cün ön ile 0n isi Komitesinden : marangoz ustasına ihtiyaç Balkan antantı konseyi toplandı Cenevre, 3 (A.A.) — Anadolu Ajan- sının hususi muhabirinden: Balkan antantının daimi konseyi bugün Cenevrede 'Türkiye Hariciye Vekili ve bu könseyin şimdiki reisi Rüştü Aras'ın başkanlığı altında top- Janmıştır. Konsey milletlerarası vaziyeti heye- Fransada kontenjan Paris, 3 (A.A.) — Ekonomi bakan- lığında fiatların kontrolu için teşkil o- lunan gümrük komisyonu hakkındaki kanun bugün resmi gazetede çıkmıştır, Bu komisyon eşya fiatlarınnı yolsuz o- larak yükselmesine mani olmak için benzer yabancı malalrını bol mikdarda piyasaya dökecektir. .Kezı komisyon it- hal ve ruhsatiye resimlerinin indiril. mesini ve kontenjanların daha serbest- leştirilmesini ve hattâ büsbütün kaldı- Çekoslovakya da p Prağ, 3 (A-A.) — Hükümet — tara- fından neşrolunan bir beyannamede a- lâkalr vekâletlerle ekonomi dairelerinin kurondaki altın mecvudunun azaltılması hakkında bir kanun projesi hazırlamak ta olduğunu bildirmektedir. Hükümet Çekoılovıkyımu çekoslo- vak eşyasına karşı hariçte müdafaa ted- birleri alımmasına lüzüm kalmaksızın ve iç piyasada da muvazene bozulmaksızın İsviçre bir kısım eşyadan Bern, 3 (A-A.) — İsviçre hükümeti bugün verdiği bir kararla bir çok eşya- ya ait gümrük resimlerini tamamiyle Yıumanistanda hükü Atina, $ (AA.) — Atina ajansı bil- diriyor: Dün türlü sınıflardan 300 bin kişi kanunu esasi meydaniyle civar sokakları doldurarak muazzam bir miting yaparak milletin ulusal hükümete olan itimat ve innetdarlığını beyan etmiştir. Başbakan B. Metaksas söylediği heye- canlı bir nutukta bütün yunan milletinin v B. Çemberlayn, ti umumiyesi itibariyle tetkik etmiş ve geçen mayısta Belgrad'da tesbit edilen kararlarda hiç bir değişikliğe lüzum olmadığını müşahede etmiştir. Konsey alelâde gelecek toplantısını Atina'da 5 şubat 1937 de yapmağa ka- rar vermiştir, * . “ için yeni kararlar rılmasını bakanlığa teklif edecektir. Bu kanun gümrük resimlerini 10 ilk teşrinden itibaren kontenjana tâbi ol« mıyan eşya için ham maddelerden yüze de 20, yarı mamul eşya ve mahsulâttan yüzde 17 ve mamul eşyadan da yüzde 15 indirmektedir. Gene kanunda tasrih olunduğuna göre, 10 teşrinievelden itibaren konten- jana tâbi eşya ithalâtçılarından alman resim ve yüzde 20 indirilecektir, arasını düşürüyor kuronüu derpiş edilen nisbet içinde yeni.- den düşürebileceğini beyan etmektedir. Dahiliy: bakanı fiatların lTüzumsuz yere yükgelmesine mani olacak her tür- lü tedbiri almak hususunda geniş salâ- hiyet sahibidir. Mebusl lisi bu a- yın yedisinde ve ayân da şonunda içti- maa davet olunmuşlardır. Kuronun düşüşü 16/100 esasına gö- redir, gümrük resmini kaldırdı ve diğerlerini de yüzde SO ilâ 75 ara- sında azaltmıştır, met lehine mitingler milli hükümete gösterdiği müzahareti bir kerre daha müşahade ettikten son- ra, memlekete millete ve tarihe karşı de- ruhte etmekte olduğu bütün mesuliyeti tamamiyle müdtik - bulunduğunu teyid etmiştir. Memlektin her fında buna b mitingler yapılmıştır. İngilterenin neden silahlandığını anlattı Londra, 3 (A.A.) — Muhafazakâr- Tarın toplantısında söylediği nutukta maliye bakanı Çomberlayn İngilterenin H . SYA U ., LT * KAMRAĞ L e silahlanması lüzumunu müdafaa ede- “yek demiştir ki: “Milletlerarası vaziyet İngiltereyi İTALYA'DA; Yeni tayyare meydanları yapılması için Roma, 3 (A.A.) — Yeni tayyare a- lanlarının inşası ve şimdiki tesisatın genişletilmesi için 1936 büdcesine 80 milöyn liret ilâve edilmiştir. General Graziyaninin alman delegesini ziyareli Roma, 3 (A. A.) Bütün Roma — gazetele- ri - Habeşistanın umumi valisi ge- neral Graziyani- nin- Adisababada- ki Almanya dele- gesine yaptığı zi- yareti bahis mev- züu etmektedir — General Grazyani ler. Gazeteler, bünun umumi - valinin habeş hükümeti nezdinde mümessillik etmiş olan bir diplomata ilk yaptığı bir ziyaret olduğunu kaydetmektedir. ler, , FRANSA'DA Milli Müdafaa komitesi toplandı Paris, $ (A.A.) B e aya a ş — Milit müda: H REL faa daimit komi- tesi B., Daladie- nin başkanlığın- da — toplanmıştır. Komite, milletin harb halinde teş- kilatlandırılması (© hakkındaki — ka: | nun projesini | tetkik ıtxııiştirL B. Daladier bu ü projenin — parla- mento tarafından tasvibini tir, B. Daladiye istiyeceka Yeni bir grev Marsilya, 3 (A, A.) — Demiryolu mal i fabrik ub 800 â« mele, bir arkadaşlarının işten çıkarıle masını protesto etmek maksadiyle grev ilân etmiştir. silahlanma sahasında en büyük mam- raflara katlanmağa mecbur etmektedir. Bu silahlanma programrı tahakkuk eder etmez, İngiltere kâfi bir filoya, en son sistem silahlarla cihazlanmış bir ordu« ya ve gerek sürat, gerek mesafe, gerek tayfa itibariyle diğer hiç bir memle« ketinkilerden aşağı olmıyan bit hava kuvvetine malik olacaktır. Tayyareci- liğin inkişafı İngiltere için ada olmasr hasebiyle husust bir mahiyeti haizdir, Ve hükümet bir harbın Britanya adala- rr sivil halkını nasıl tehdid edeceğini tamamiyle müdriktir. Büyük Britans yanın hava filosu teşkil olunduktan sonra harp açmak istiyenlere karşı en müessir korku Aaleti olacaktır. Hüküs met hava filosu ihdasına hararetle mü- zaharet eder, Hususiyle ki herkes bu filonun ahere tecavüzde kullanılmıya- cağını pekâlâ bilir. Hükümetin ve mile letin yegâne gayesi sulhüu muhafaza« dır. İngilterenin başka hiçbir toprakta gözü yoktur. İngiltere diğerlerinin da« hilt işlerine karışmağı aklından geçir« | mediği gibi başkalarının da İngiltereye kendi rejimlerini kabul ettirmeğe kal- kışmalarına müsaade edemez. Filhakis ka herhangi bir müdahale tehlikesinin ne olduğunu bugün İspanya hâdisele- ; ri bize göstermektedir. İngiltere bütün dünya ile dostluk ve sulh içinde geçi- nerek çalışmak istiyor.,, : Bulgaristan kurtuluşunun yıldönümü kutlandı Sofya, 3 (A.A.) — Bulgaristanın iâe — tiklali ve kıralın tahta çıkışının yıldös nümü bugün aynı zamanda ve parlak bir tarzda kutlanmıştır. Bu münasebet- le ordu büyük bir geçit resmi yapmış ve kıral harbiye mektebinin son sınıf talebesine diplomalarını tevzi ederel ateşli bir nutuk söylemiştir. W ü gi K 't li