8 Eylül 1936 Tarihli Ulus Gazetesi Sayfa 3

8 EYLÜL 1936 SALİ Yarı - Sıyasal AVRUPA Avrupa politikasını zaman za- man göîde!:ıogeçlrmeği âdet edin- diğimizi, yazılarımızı takib eden- ler bilirler. ” Avrupanın bugünkü ideolojik, politik ve sosyal vaziyeti bugün *0 kadar karakteristik bir hal al- mıştır ki, bü vaziyete birkaç ma- kale ayırmak yerinde olacaktır. Yirminci asır, hiç şüphe_ yok ki, bütün dünya için bir “yeniden ku- ruluş” ve “yeniden oluş” asrıdır. Ve, nasıl geçen asrın en büyük davaları arasında bir yandan 0s- matılı ve Habsburg imparatorluk- larının tastiyesi ile Çin impara- torluğunun ele geçirilmesini ve Britanya imparatorluğunun ku- rulması ile bir garb Avrupasının doğmasını ve bir yandan da yeni bir dünya sistemi olarak |i eral kapitalizmin bütün cihanı fetih eylemesini gördükse, bu as_ırdı da, keza bazı tastiyeler sayes:nde bir yeni cihan sisteminin _vucud bulmasına behemehal şehid ola- cağız. Dünyayı yer yer yoklıyan harb- lar ile ihtilaller, bu asırdaki tasfi- yeler ile yeniden kumlıışlınp do- ğum ağrılarından başka bir şey değildir. LAĞ : Dava, demek - oluyor ki, cihan ölçüsünde bir davadır. Fakat biz, bu makale serimizdeki tetkikleri, Avrupaya hasredeceğiz. Çünkü t rta nok- yeni cihan kuruluşunun o Alcike dine göre bir “hasta adamı” var- dır. Vge bu “hasta adam” da Av- rupa'dır. Avrupa'nın, bütün 20 inci asır İal'lh”"n OIİISH'ıdl dluln“”îdl lalıh' ncu asırda da Avrupa, t ı!:k:"şıllırm mihverini teşkil edi- yordu. Yalnız 0 zaman, her hare- ketin başında olan, kararları ve- ren ve hükümleri infaz _efien .ken— disi idi, Yani, ister pfı.'mka, ister teknik, ister ticaret, ister “kul_tü'ı: sahasında olsun, Avrupa sujet idi. Ve bütün dünya, Avr;ı;ıpı v: Avrupa devletrei için bir objet ve mevzu idi. ç KU Bugün halbuki, Avrupa S o!mafrtan çıkarak “objet” olmak tehlikelerini geçiren kıts. ı?lrrau_ş- tur. Ve her sahada, kendisi için “zeval” başlamıştır. Adına “japon faşizmi” yal_ıut “sovyet boölşevizmi” — yahut “lturk kemalizmi”" yahut sadece * SOS- yalizm” ve “faşizm” qedîğımız hareketler, Avrupanın bir asırlık kayıdsız şartsız tahakkümü neti- cesinde doğmuş reaksyonlar'dan başka bir şey değildir. d Cihan harbı'nın nasıl 'bıtecegi henüz bilinmezken, “neı::ce. g_afb cephelerinde alınacaktır denflı_r- di. Yirminci asır mücıdelel_er.ınm nasıl bir netice vereceklermı' ta- yin edecek olan da, Avr'upfı nın bu asır içinde alacağı şekildir. İşte bundan dolayı, Avrupa'yı tetkik etmek, az çok cihan üze- ine tasgıdîs": ;ı::g:fe.ri durmakta- | rinde hükümler yürütmek de- ;îr :lrıılî bir mütearefe haline mektir. eft Wimişfir ki, yirminci asrın ken- Besttan ' l*RANğlZ-LEH ANLAŞMASININ Bayan Markham Nevyork'ta CANLANDIRILMASI İÇİN: Bir anlaşma parafe edildi General Rydz-Smigly Varşovaya döndü (Başı . inci sayfada) ye şatosunda general Rydz - Smigiy şe- refino verilen öğle ziyafetinde, Fran- sa - Lehistan ittifakımı canlandırmak maksadiyle teknik ve finansal teşriki mesainin şeklini tesbit eden bir an- laşma parafe edilmiştir. Yolculuk etrafında leh gazetele- rinin düşünceleri Warşova, 7 (A.A.) — Pat ajansı bil. diriyor: Yarı resmi bir tefsirde, gene- ral Rydz » Smigiy'nin Paris ziyaneti nin mühim bir muvaffakıyet olduğu bildiriliyor. “Generalin fransız- hükümeti bı.ş- kan ve azalariyle şahsi teması, Lehis: tan tarafından hiç bir zaman tcrcddü_d- le karşılanmamış olan fransız - leh it- tifakının yaşadığını tesbit ve müşahe- deye imkân vermiştir. General, fransız - âkitler urıfındaln Lehistan görüşünün büyük ölçüde ah- laşıldığını — görmüştür. Fransızlarda müsbet neticeler elde edilmesi arzusu Nevyork, 7 (A.A.) — Halifaks'dan saat 14.35 de havalanan kadtn tayyare- ci B.n Markham saat 1€.20 de Loyd Bu- ne tayyare meydanına inmiştir. Luis- burgda mecburi surette yere indiği sırada burnu ve alnr berelenmiş olan tayyare- cinin başında pansıman sargıları bulun- makla beraber, yüzü gülmekte idi. görülmekte idi ki, bu hal, Jehli miıı_fi- re karşı yapılan kabul havası - ile bir- likte, iki devlet istiklâlinin hususi menfaatleri dairesinde karşılıklı ola- rak tanınması esasına dayanan görüş- melerde müsbet hir neticeye varmasına hizmet etmiştir. İmza edilen anlaşmanın metni hak- kında iki tarafta büyük ketumluk mu- hafaza edilmektedir. İki tarafın müte- hassıslarr anlaşma metnini tastih için çalışacaklardır. Bununla beraber, ge- rek pratik anlaşmanın ve gerek tatbik tarzının, Leh sıyasasının ana hattını değiştirmiyeceği şimdiden — söylenebi- lir.” General Rydz-Smisly Varşovaya döndü Paris, 7 (A.A.) — General Rydz « Smigly dün akşam Paristen hareket et- miş ve istasyonda ezcümle B. Daladi- ye ile Paris süel valisi Guro tarafından selamlanmıştır. SAT AI BRÜKSEL'DE: . - Cihan sulh kongresi çalışmalarını bitirdi Brüksel, 7 (A.LA.) — Cihan sulh kongresinin büyük şenliği Heyel stad- yomunda yapılmış ve bunda takriben on beş bin kişi hazır bulunmuştur. Ha- zır bulunahlar arasında köngre - azala- rından başka komünist ispanyol u_ıe— buslarından B, Pasionaris ile eski is- panyol nazırlarından B. Marcelino Do- mingo da bulunmakta idi. Şenlik, milletler geçid resmi ilclbî_!' lamıştır. Bu geçid resmi kongreye işti- rak eden otuz dört milletin bayrakları- nı taşıyan atletler tarafından yapılmış ve bunları sendikalar, eski muharibler ve harb malülleri delegeleri takib et- mişlerdir. Birçök hatipler nutuk söylemişler. dir, Bunların arasında eski tekaüd ba- kanı B. Rivole ile ikinci enternasyonal reisi B. Debrukere ve umumi iş kon- federasyonu mümessili B. Rakomond ve B. Kaşen zikre şayandırlar. : Törene, sulh davası için yıp_ılııı bir yemin ile hitam verilmiş ve bu yemin okunduğu zaman bütün hazrun c_cvfb vermek suretiyle buna iştirak etmiştir. Yemin sureti, şudur: “Bütün milletleri, ırkları ve muhl_e- lif siyasi teşekkülleri gemıil eden biz- ler, cihan sulhuna hizme" topllnhlf- na iltihak ediyoruz, Bu toplınunuş fi. kirlerini şehirlerde, köylerde, yani .d- hanın her tarafında neşretmek suretiy- le Milletler Cemiyeti vasıtasiyle sulhu muhafaza için her şeyi yapmığı teah- hüd ediyoruz.” Çin delegasyonunun Şiankeyşe'- ye telgrafı Brüksel, 7 (A. A.) — Cihan sul- hu köngresinde- ki Çin heyetf, Şi- an Key Şek ile &- teki — generallere bir telgraf çeke- rek dahili harna bir nihayet — ver- Mareşal Şen Kiey melerini — ve Ja- Şe ponyaya mukave- met için birleşmelerini İstemiştir. YUNANİSTAN'DA: — eli P. Metaksas mühim bir nutuk verdi N Atina, 7 (A.A.) — Selânik pana». yiç Yırının açılış tö- A teninde panayır © başkanı ile pana- ç yır genel direk- törü ve Selânik | müsteşarı B. Ni- | kolidis, yunanlı- f nin teşebblis ru- - hunu ve Selânik'- a İn imtiyazlı vazi> Yunan vellahdi yetini kaydetmiş- Prens Pol tir. B. Nikolidis, bu sene bazı döst memleketlerin pana- yırına iştirâk etmemelerinden ileri ge- len teessürü söyliyerek bu iştirâke en- gel olan sebebler ortadan kalkar kaik- maz gelecek Bene buünların da iştirâk edecekleri ümidini İzhar etmiş ve bu- na karşı Almanya, Danimlarka ve Nor- veç gibi bazı memleketlerin yeniden iştirâk etmiş olmasıtır sevinçle kaydet- miştir. " Müsteşardan sonta söz alan Gaşba- kan B. Metaksa$ ezcümle demiştir ki: —. gelânik, yurddaşlarımızı, kom- şularımızı — Ve nihayet mahsullerini ve emeklerini teşhir için uzak memleket- lerden gelmiş olanları kabul için bize kapılarını açmış bulunuyor. Milletlera- rası Selânik panayırı barışa hizmet e- den bir eserdir. Aramızda veliahdın bülünuşu kıralın patayıra olan alâkası- lan siyasal değişiklik neticesinde iİs- tikrarlı ve devamlı bir durumu temsil eden bükümetin yalnız milletlerarası bakımdan değil, ayni . zamanda tama- men yunanlı bakrmından da çok mü- him olan bu esece yardım edecektir.,, B. HİTLER'LE KONUŞMAK İÇİN: Parisdeki alman elçisi memleketine döndü Paris, 7 (A.A.) — Almanya'nın Paris elçisi Kont Velczek, berabe- rinde — ataşemili- ter general von Kehlental — öldü- ğu halde B. Hit- ler'i görmek Üze- re Berhtesgaden'e gitmiştir. Velezek Bu iki zatm B. iki — senelik askeri hizmet kanunu ile, İspanya hâdiseleri ve gene- ral Rydz - Smigly'nin Parisi ziyareti hakkında şifahi rapor verecekleri tah- min edilme'ktedir. B. Hitler, Fransa'nın fransız - sovyet paktına ne derecede ehemiyet atfetmek- te olduğunu öğrenmek arzusunda bu- lundüğu da sanılmaktadır. Yakında Nürembergde aktedilecek kongrede umumi siyaset hakkımda ve bilhassa Rusyaya ve dünya komünizm a- leyhine yapılan mücadeleye dair söz söylerken bu malümat kendisine pek zi- yade faydalı olacaktır. Kont Hitler'e B. Eden'in sıhati düzeliyor Londra, 7 (A.A.) — B. Edenin srhi vaziyetinde hafif bir salâh hasıl olmuşs tur, » FRANSA'DA: ——— Hükümet tarım işçileri için de bir kalkınma düşünüyor " Paris, 7 (ALA.| —_Sen sosyalist federasyonu tara- fından üçüncü cu muriyetin — ilânıs fın altınış altıncı yıldönümü — dola- yısiyle Lâina Parl ta tertib, edilmiş olan bir nümayiş- B. Blum'dan önce ziraat baka- nı B. Jorj Mön- ne, bir nutuk söy- te B. Jorj Monne liyerek bilhassa hükümetin kalkınmayı gerek şehir ve getek köy İş- çileri için gerçekleştirmek arzusunda ekonomik olduğunu söylemiştir. Her iki sınıf işçi de büyük endüstri müesseselerinin kur- banı olmuştur. Her ikisi de deflasyon siyasetinden çok zarar görmüştür. Ziral mahsulâtın kıymetini artırmak bir zaru- ret idi, : B. Moönne, buğday ofisi ihdasının * gayesi ziraf mahsulât fiyatlarını spekü- lasyoncuların keyfi piyasa oyunlarından kurtarmak — olduğunu söylemiştir. Bu sebebten dolayı gerek müstahsillerin ve gerek — müstehliklerin — delegelerinden mürekkeb olan ofisin bütün azâsı, mült- tefikan kabul ettikleri bir karar suretl ile buğdayın kentaline 140 frank fiyat tesbit etmişlerdir. Bu fiyat, çiftçiye mu- tedil ve münsifane bir kazanç temin et- mekte, müstehlike de pek o kadar fazla bir yük yüklememektedir, SON DAKİKA : Fransız Bakanlar Meclisinin toplantısı Çekoslovak - leh gerginliği zail oldu Milli Müdafaa, Bayındırlık ve sömürge işleri hakkında mühim kararlar verildi Paris, 7 (A.A.) — Bu kabah saat 12 30 da sona eren bakanlar toplantısınnın sonunda öğrenildiğine göre B. Delbos, dış vaziyet hakkında vermiş olduğu i- zahat esnasında leh generali Rydz- Smigiy'nin leh « çek sınırında İstih- kâmlar inşa etmek plânını terketmiş olduğuna dair olan beyanatı üzerine İ- ki memileket arasındaki — gerginliğin tamamen ortadan kalktığını söylemiş- tir. B. Blum, Paris bölgesinin tezyini» ni, şehirlerin imarı hakkındaki yüksek komisyonun yeniden organize edilme- sini, kollektif işler için yapılacak yar- dım şeraitinin tesbitini, vilüyetler ve nahiyeler kredi sendikalarının teşkilât- landırılmasını ve işsizlikle mücadele men- faati için yapılacak istimlâkların tayi- nini istihdaf eden kararnameleri cumur reisinin imzasına arzeylemiştir. Bakanlar heyeti, bahriye bakanma, deniz topları İnşaati ve harb limanla- rinın inkişafı için yüz milyon frank sarfı hakkında meztniyet vermiştir. Bakanlar heyeti B. Bastid'i Varşova sergisinde bulünmaya memur etmiş- tir. Sömürgeler bakanının hüdiselere sahne olan fransız müstemlikeleri için teklif — ettiği — tedbirler — kabul —©- lunmüştür. — Bakanlar — heyeti, — har- biye bakanı B., Daladiyenin - kara, de- niz ve hava harb levazımının fazlalaş- tırılması ve İyileştirilmesi, mütehassla- lar için kurslar açılması ve meslek as- kerlerinin fazlalaştırılması . suretiyle memleketin milli müdafaasnıın takvi- yesi, B. Vieno, Suriye istiklâline doğ- ru ilk adımı teşkil eden Fransa - Su- riye anlaşması hakkında izahat vermiş- tir. B. Vicno'ya bu arlaşmayı imza ( « çin salâhiyet verilmiştir. Paris, 7 (A.A.) — Lö Tan gazetecsl- nin bildirdiğine göre, milli müdafanaya tahsis edilen para, dört sene- üzerine taksim edilmek Üzere 14 milyar framk tutmaktadır. B. Stoyadinoviç Bükreş'e gitü. Belgrad, 7 (A.A.) — Başbekan B. Stoyadinoviç bu akşam Bükreş'e hare- ket etmiştir. Ademi müduhaleyi tanzim komitesi Yarın ingiliz dış bakanlığında toplanıyor Londra, 7 (A.A.) — Resmen bildi- rilliğine göre İngiltere hükümeti alâ« kadar 24 devlete ademi müdahale işles rini tanzim komitesinin ilk toplantısı- nım çarşamba günü —dış işler bakanlı- ğında yapılacağını bildirmiştir. Komite, İngiltere tarafından alınan ambargo tedbirlerinin tanzimine me- mur bakanlar komitesi reisi B, Morris- son'un başkanlığında toplanacaktır, B. Eden hastalığına binaen bu top- lantıya bizzat tiyaset edemiyecektir. Portekizs de kontrol komisyonu- na iştirak edecek Lizbon, 7 (A.A.) — Portekiz hükü- Mtei, ecnebt memleketlerdeki — siyasi mümessillerine bir nota göndererek bi- taraflık meselesini köntrol etmeğe me- mur kömisyona iştiraki kabul etmekte olduğunu bildirmiştir. Portekiz hüküs met. * kendisinin kabulü hususunun a- şağıdaki 3 şarta bağlı bulunduğunu ha tırlatmaktadır, 1 — Komisyon salâhiyetleri, muhs« telif devletler tarafından dermeyan 0- — lunan ihtirazt kayıdlara ve şartlara gö re tahdid edilmeli, 2. — Kendisine lâzım olan icra va« 1 temin ol 1 ; 3. — Komisyonun bitaraflığı temin edilmeli, Sükrş Pa ÜLAR!