25 Ağustos 1936 Tarihli Ulus Gazetesi Sayfa 5

K 25 AĞUSTOS 1936 SALI, Üçü üncü Dil Bakanımızın birn (Başı 1. inei sayfada) yek - me b bir ni Bu türk n vi türk rejimini e iilablaği zi ie inin b bir işaret de olmuş RE bütün. türklüğün tur, Asbaşkanlık ve sekreterlik isi ei ii) anı, bir daha, bir da da bölün ları, bayanlarla baylar arasın idi müş oldu. : i türk inkilâbının her veçbesinde kei aşma seçimi duğu gibi dil | hareketlerinde Eni 2 t kadar İsi se kadınına yer verilmesinde e , pa ve saat Ti Hi gi nee toplan: türk Me e saygısını kO bir kat daha yükseltmiş ş, Kurultaya ait m netice: Brt teknik ve “Bu kürsü, önünde leş yakılan li Ölde, alemi bir mihrabdır.” İyi gul kolaylık . i i ima, asbâğ ler istesini hazır- İki taya ald sözlerim 2: üzere bir namzedle! an alla ye Türk Tarih kurumu ler ili m seçilen bu adı Mei Sayın e hatırlar: | Jadr ler çe in e 1 önce ilk dil kurulta- namzedler $ un, i : yine. Li tarih kürümü dey vE Güneş - Dil teorisi ve dil karşı Zamanımızda > yaşamak ey laştırmaları ee Milletler, tarihlerine VE tarihlerini her EMİ inan (kurum baş $eyde yaşatan dillerine a ani e e Çigilizce pro” ie Dil bilgisi tarihin & en uzmanı), Ag, i Cevad ümre (Çanakka- ilg zn Tanlık köşelerini üni j ba lav), tina Türk tarih ku ni ikinci kurulta 1 elen filnlaji prof sr), | De gar a tesi profesü! Pr yanda da şunu der alan | çini (Estanbi niye Ea ki a n), Ercümend Ek han sayla- Ke rir), Bn. Esma Naj vii vi > ü ii ; Gabicullin Güme MR gi vi maher rk eğ prof kova üniv b zkadaşlar, > 1 ük tari Asır — ke yıllara a ie ga ), profesö Hasan Re- İnkilâbı, i #nilhrı ei in Sole Ümmi (Maraş dme vi ti si yi in en lilarie dö Barenton e li en i k Orkun (öğretmen), P biz türkler tesadüf eyer e sseyin li ui 5 fesör ib Necmi kı kültürünü öyle bİr ve te | ), İsmail Hakkı Gendeğ. emekli yerle em sase olan SEE | beyde a (per ler, başlıca gögüyolları için gen< güne | rirh PO gesörlerinden), DE şin kılavuzluğundan istifad€ m Ke filelog, prof.), Okubo (profe- Doğu ve batı ilerine yayıldılar. O Ee | veris «A Ağakay (göz hekimi), vi ü üiksek ye ii sör, Mi r Gerger bir birliği ulüm lkelerde Yi ye prâ ri çepe ah re eş Gi Anadolum ilk kül- akademi çi ei kasım Şö- #irünt Ne lerimiz Et r de şii (Sofya mi kütüp Çwtağatya sayla- ei ç, On sanatları: <- Şefi), Bn e eter Muhiddin Dalkılıç mi iğ mevzu aldılar. “). 5. Min 1. Naim Onat ai m ea in Alacahö- | Çan ir), prol yara geleli. — lavr), Pi yül'te yaptığı hafriyatta a ağ oy tesi felsefe çen dm gt güneş ku! urum sayi ), ge ak ED sie lay “| Saim Ali esra la birliği ulüm dandır, Elimizde bulunan ten$tan YE 7.Jı prof, Se e inden), Sir Denisson Pilmuş bu güneş sembolü kurala a Ti“ ydra şark dilleri okulu direk- a irlerine — sitÜr. pi Eskişehir say- Maki süslü olan bu | eğrü), pro. Yat Ziya Çlarşoya üni. Küneş kursları türk fikir ve SER e ike rofeadrl Y bolü olarak tarihimizde ön yi Bi alacaktır. Türk tarihi, Teriyle bulur 6 sentaks homlayonuna müsbet ilim Delgi idir. Ali “i çöğretmen), Besim Alar Tür kdili e ii çaya saylı, Ein Dalkılıç, Pi. yi yen ilimler yok | ine Dat Geni e ii rk için ka iin £ Ahmed Aykas (EL Ee değildir. Bu esas Mk EM dili iç öğ ), Hrfzr Tevfii vaz gin ie olabilir. Deri yi w e Yahya Saim ni Ozanoğlu ui (öğ- İki aydın âb retmen), Türk taribi lan yer i ve filoloji komisyonuna Ki orjina- | Lügal dünyadaki yaygnlğ e geşkinlikle | gy eyt (Ordu saylan), , NEZ ku öprülü (öğretmen), P z ibarla türk tarih Behice Köp! Böstermektedir. Bu itibarla İle” Bayan ki (itarı BAyIRE)» ürk dil kurumunun ken rof. Fuat 0, Bean Tumu türk dil ki kurum, birlikte Ali Yücel Mimle saylavı), Hi Feh ri eşidir. Bu i si icab Li ği Sl mesi, birbirini, ku ktörü), m veli ME eden ea eye âbidedir. Şii vörk 61 raylar dire ya Yumu, işte bı ui önancasrdır vali oi 0s (Afyon saylan pet mem. en kurumunun kurultayını bYÜ la | Gir , un dil p Zu kadar VE maığnnğan da imi a b eli Neri Güren ka ir, ni diler. simler li iz gi olan ai İni Aatürkün zekâ ış” ağ Dr. Akil çam e, yi #imle eğiliri! iltür kurulu üyeleri ii e e ol Dil kurumunun iki yıllık n sonra türk dl ö ye ULUS Kurultayı Büyük Önderin huzuru ve Kültür üyük Öndere saygı ve şükran Mi Bu büyük günde yi yü an ük önderin yüce ra, Naci Elden ik Ülgen (Urfa saylavı), iz (Manisa saylavı). Önergeler ve dilergeler Reşid. İri alel Dee Hüseyin yayın di Hüceyin ela de e iri sip ime say! i den gö #özlerini şöyle bitir Tüzüğ komisyonuna Prof. Cemil Bilsel (Üniversite rek- törü), İhsan Sungu Ku kanı,) İsmail T.D.K. Di Se anin Büdee komisyonun Ali Rıza (Mardin saylav?): sayan) yman (İzmir saylavı) fi Şehir sz üyelerinden), Sai imcoz etamin yeyin), Tai sin Berk £ Gülü ve saylavı). B. Yusuf Ziya Özerin tesi okunmasına ie in ofesdr Yusuf tez pro Ziya Özere alti Tezin li şudur: “Kâinatın yakıcı yeya yucu kuv- vetleri karşısı bin türlü A yim kabil deği ildir. Tabiatın ye- illeti, kudreti ge Güneşin mabzr bayat olduğunu anlamak için w- zun düşünceler yapmağa, uzun illetler aramağa lüzum yoktur. O her zaman, her ede kendisini gösterir ve hissettirir, Baharın yaratıcı güneşi, yerin sinesin- den yeni âlem Pur. renk ve ber: bei alırlar. larm ır, bağlarda, or- ii m bütün mahlukata ET Türk kavmi yaratan ve türeten bir kud- ret sıfatiyle güneşe tapınmışlar, Güneş ültünü kurmuşlardır. Güneş ibadetinin yalnız türklere mahsus bir telâkki ve ibadet olarak kal dığı zannedilmemelidir. Göçlerle dün- Yanın dört tarafına yayılan türkler bu meli ve amele dünyanın her ta a götü lerdir. >» 5 4 E — ve Gİ denih Tanrı isimleri türkçe kelimelerden ve türkçe güneş ve nur ifade eden kelime lerden ibarettir, Eski kavimlerde güneş mabudu e güneş kültü atlarda, Asurlande wilk « Ni si do; ğrudan dı a Allah demekti ki güneşin Amele sin haliki ider olması Sikrindendi. « Ey idiogram i Bu kültün iz! Jeri, Mezopotamyada ni elbhesiile en ibietdeğidin Türkçe di- ğer kelimelerde EE wmin güneş hakkında- ki Enable gösterilmiştir. Güneşin ilimler ve dil üzerindeki tesiri ul da , gayri mad- i ikirlerin ezcümle e i dâlet fikrini, t ta güneşin tesiri altında öne ur, Beşeri kültür il bu kadar mü- him tol Hin (üneşin insanlar ürasın- ş olan dil üzerinin e ei al ve ayni şir tabii görülmek lâzım mış Ol gayet gelir. Binaenaleyh güneş - dil teorisini zeli surette mer- yer ilk menşeini göstermek Güneşten alınma eski isimler Bu isimler arasında (kar), (koyaş), | Gcöyük), (güne), ürk (kun), mi du), (çovat). (kapşak).... ilâ. gibi is ler bi & dikkat mii her biri güneşin bir türlü vasıflarından alar ir, Meselâ türkçede Üköymek) dağlamak manasina daki ana (key) kelimesi de budur. in yakıcılık ee ki (ko- ye şa ni gün), (kun), si (diya), ayi pey ri ve âlev manasınadır ki yıldır, yıldırım, yalar da olduğu gibi, bundan Ma Ain lınmıştır, » Bir çok kabile isimlerinin Li suretle alındığı bü edilmiştir. aşk ve tevalüt hissini veren, ya ha- | de güneşe bu kadar ez yatın ik we neşesini odur. but olan türk Ni İyi bir &« kayalı T sale edi, Eve “bizler seri olarak m a konmuş olması if- güneşin tihara lâyiktir. ş - Dila isini: ğ K li len telgraflar yeni ufukl Bundan sonra başkan şu sözleri söy- Beşeriyet tufuliyet devrini bitirip te) “ledi: üşahede ve tefekkür çağlarına vasıl “—Arkadaşlar vi pu yi olduğu ve düşüncelerini başka birine | Şimdi intihab buyur! de anlatmak ihtiyacını duyduğu vakit | rının yekdi emi yalar onun dil vasıtasının güneş olduğuna | vardır. Âyni başkan Yntihabı ve şüphe etmemelidir €ş$ - Dil teorisi- | sekreter intihabı vardır. Onun için va nin dil menşei hakkında açtığı * vasi | lerin okunmasını burada ve hududsuz ufuk yeni bir âlemdir ki | Yalnız muhtelif iy gelen telgraf- dillerin esrar perdelerini tamamen kal. | Jar vardır. Tensib. buyurursanız şimdi dırarak âlemşumul bir sistemin oluyaca; “kurmuştur. Ben burada bu iy, Bu telgraflar şunlardır ; üstenid bir dil tezi değil, güne; : e iye gr folat fikirle RK i ve dünya tarar i- en mabahçe sarayı, üçüncü Si in anlatmak isterim k Dİ parali “Başkanın Gi pi - Geleli Eski türkler ve Güneş Dil rkları Türkler tefekkür dei en ipti- ikin iri SEE pl lk dik dat mda güneşin çocuklari ol. | dünyasına doğan güneşin onur verici duk güneşten duk na Krikirei açılan kurultaya İstan- dılar, neseblerini günese isnat ettiler. İ bul üniversitesinin saygılarını ve ba- p ye türlü vasıflarını ve hallerini şarı dileklerini ulaştırır yurdu — taşan nurdan ve ışıktan kabile | verimler dilerim. im almışlar dır, Bu isimler bize # ii Üniversite Rektörü C. Bilsel, “Ankara Tarih, Dil, Coğrafya Dolmabahçe Sarayı, üçüncü Türk il, sindeki arma) riyle medeniyet mesi olan büyük Me ının en iv yasını rini türk dili tet br cemiyetinin. — incli krala msuz başarılar diler ve derin se ve e sunarım. Ankara, Tarih, Dil, Coğrafya ekanı: Muzaffer Göker Sovyetler Birliği Fen Bovyetler ittihadı den akademisi utku ile dün mere açıldı . Türkiye Cumüriyeti üçünceti dil 1 kurula K tam tayını selâmlar ve çalışmalarını ir yalin kiyetle ekme Z candan iz âİ Atatürk'ün ida resi altında, dük a dilin. 4 teş, e ile münasebetta, di retle el e ve :i 2 Si z ilmi vvetler arasina" e halde yğiai ig edeteğini ümid e i ademi B. ia Daimi Sekreter. © Koma; Gorbunof “al (Bu telgrafın okunması, sürekli ak © Gine yol açmıştır.) Finlandiya Peri Birliğinden Dil Kurultayı ö kanlığına Hi Ulu kurtarıcının yol başçılığile açı. lan kurultayı kutlar, — ulusuna gi- venç diler ve bu güven ile de derin say gılarımızı sunarız. Finlandiya Türkleri Birliği telgraflara başkanlıkça müna « sib cevablar verilmesi kararlaştırıldı. * ve ie saat 14 de b Üzere — İçtiman son verildi, mi T.D. Kn nm develi 'T. D. K. Genel ME Karal i tay larına seçi olan zat Yarı yarın sabah saat Bi Es Dolmabah- çe ln toplantıya davet Sayi ünün ün yıllık “ kapilari o kâranm en eski kulübü olan Al ür İdman yurdu senelik kongre « © i eveli gü ıyramdaki bina- ei yapmış bu Ankara bölge başl bölge namma hazır bulunmuştur. Bir. samimi münakaşalar olmuş ve kü- ez yasi bazı tadiller yapı mi r. Büyüklere kongrenin tazi yi ala karar veren bi hara o“ ii son “İstanbul Spor Edime (| muhtelitini yendi Eâirne, 24-(A.A.) — Dün İstanbul © Edirhe muhteitii arasmda Sovyetler Birli ği ğinde Bir genç kız 1000 pie kadın. gu rekorunu kırdı © j kova, 24 (A.A.) — Tas ajansı» nun, an Bi Moskovada yapı: Jan hi atletizm müsabakal e Dusya Vasiliev: metreyi 2 dakika 58,4 üniyede koşarak ül beynelmilel di