29 Temmuz 1936 Tarihli Ulus Gazetesi Sayfa 2

Ana - kıta! Denebilir ki hatt&, Ave fupa onun bir yarımadasından iba- tettir. Yoksa unun bir buduna kolla- Tını dolamış ve onun kanını eme e- me büyümüş bir ahtapot mu? Belki de böyledir... Asyada bir memleket, — Avrupa: nın tamamından büyüktür. Asyada mesafe mefhumu büsbütün - başka- dır. Hazar, Asvanın | eman gölü bir şeydir. Mont Blanc *n tepesi ne insanlar, karınca portakala tırma- ni gibi tırmanırlar. Himalava'nın en Yüksek noktasına on senede bir tır- manmak için bütün bir “heyeti sefe- riye., lâzımdır. Asya, tarih bakımından da uçu- rumlar ,tavfunlar ve girdablar mem- leketidir. Avrunak milletlerin kendi masallarını düzdükleri devirde, As- ada en yeni medenivetler, kendi ih- tiyarlık çağlarına henüz - gelmemi Terdi. Asya rakamların, mikdarların, sirt-vere-gelmemiş tabiatin memle- sanların, belki de allahların izlerini bulursunuz. Dünya bir gün, davasını anlıya- caktır: Asya'yı fethetmek! Bu hare- ket, başlamıştır bile. Asya, uzun uykusundan / uyan- maktadır. Avrupa, uzanıp gözi yumdu mu haydi diyelim iki asır yur. Asya, öyle değildir. Asya bir uyudu mu iki bin seneden aşağısı i- Taltllek » Asya, şimdi uyanıyor. He..y ne uyanıştır bu! Düşünün bir kere, A- merika uyandı, kendi kendisini inşa etti. Ve Avrupa'ya hiç bir şey olma- dı. Halbuki Asya'nın uyanması sa- de, dört öteki kıtanın zangırzangır titremelerine kâfi geldi. Asya Japonya midır, Asya Si- YK ei çat İran, yahut Anadolu mudur? Yoksa Hindistan, Cava ve Çin mi? Asya bunların hepsidir. Fakat Asya 2000 /sene uyursa, kaç scnede uyanır) Asya, iyi hesap 70 senedenberi . Daha uyanmadı. — Fakat l—m—hmw Sovyet Rusya bir diğer hareketin. İÜNANİRE Türkiye, Öneeya'yı mrsip tartaklamaktadır. Koca Asyayı zaten kaldırsa kül- dırsa böylesine üç vinc kaldırır. Gan- di'ye baksanıza, - “Uyanmıyalım. Ruya görelim!” diyor. Ve - Gan: uykucu, eözleri ezeldenberi mahmur kıtanın Orfeus'udur. Bütün on dokuzuncu asır, Asye 'nın Avrupa tarafından talan edili asrıdır. Servet, bir kıtadan bir kıtaya 'ne çabuk geçiyor! Ve Avrupa halâ doymamıştır. Asya her - şeyini ver- miştir, çırçıplaktır ve verdikleri, ge- 'ne de yetmemi; Asyada bir gün, birbirinden zen- birbirinden mamur, birbirinden bahtiyar devletler doğacak. Uçaklar- la zeppelinleri ,insan zekâsr asıl Asya mesafeleri için keşfetmiştir. Baksa- nıza, zeppelin, Avrupada keşfedildiği bülde, ancak. Amerika ilâ Avrupa a: liyebil n kalkıp Tekyo yahud Haydarabad'a inmek, gene hesabrna dayanan biz rupayı halbuki, yarım günde, bir u- /— cundan bir ucuna geçmek kabildir. Asya, kendi politikasınn iskele- tini ve mafsallarını henüz yaratama- maştır. Bunu tabit görmek lâzımdır. Cihangirlerini bile bir iki nesillik bir müddet içinde eskiten koca kıta, her noktasmı Avrupa gibi teknikle işli- yebilmek - için zamana muhtaçtır. Sonra, Asya, afyon dozları, kuvvet- Ji teokrasilerle doludur. Bunları tas- fiye etmek bir meseledir. Kaldı ki, '€en küçük adaya bile “yeni hayat,, dışardan ve sahillerinden gelir. Kıta- lar için de böyledir. Halbuki Avru- pa emperyalizmi, As, in ki- yılarını tutmuş, bütün hava delikle- ini mühürlemişi Ankara Birası 'N SIHHI ASYA Bundan yetmiş sene önce Avru- pa-medeniyetini sokmamak için yer- yer harbeden Asya, bugün, aynı me- deniyeti, kaçak olarak sokmağa çalı- şiyor. Bir asırlık bir müddet içinde, Av- rupa / emperyalizmi, hünere lerini harcamıştır: Asyayı tahnit e- debilmek için. Bugün Asya, tahnit mezarının çatlak yerlerinden temiz hava alma a calışıyor. Aldıkca, çatlak yer büyüyor. Büvüdükçe, kıtanın canl lığı artıyor. Ve küçük Avrupa, bu- nun önüne geçebilmek peşinde ecel terleri döküyor. Hiç Asya harekete gelince, öni 'e acaba bütün bu- mızın — krizleri ve isir- rabları, bağlı Asva'nm bağlarını ko- parmasından, uykuda — Asyanım uy- kudan uyanmasından ibaret değil Kıtalar arasında en büyük ve en €ski kıta, bir gün kendine mahsus o- lan dinamizmine kavuştu mu, dün- ya, insanlara. dar gelmeğe - başlıya- caktır. — B.B. (Başı 1. inci sayfada) tin ileri “ sürdüğü bu — mütatenlar, güç görüşmelerde bulunmuş olan po- litika adamlarının umumi duygusunu Muvaffak olan bir konferans nadir bir manzaradır. Müş- Kaos'a karşı akıl ve nizamın zaferinden dolayı kendi kendini teb- 'rik etmek yetmez. Nihai muvaffakı- yetin derin sebeblerini araştırmak dı Tâzımdır. Boğazlar konferansı, har soneni. konluranslacından — buncası nn acıklı mukadderinden kaçınma: Ha nasıl muvaffak olmuştur? Bazı kimseler, konferanı — mevsini: 'mun tamamiyle mahdud olduğunu, türk talebinin alâkalı devletlerce hep bir- den kabul edildiğini ve bundan / dolayı diplomatların vazifesinin güç olmadı - idin ederek Montrö muvaffakiye - izaha kalkışacaklardır. Buzun kadar sabih olmayan bir şey yoktur. Konferansi Lozan andlaşmasının yeni baştan tetkiki Fakat daha ilk günden itibaren dikkate alınmak iktıza etti ki halledilecek dava, ficaret veya harb gemilerinin - Karade: mize geçmeleri mesel dişma çıkmakta idi. Tür yeti, Karadenizde sabi detlerin emniyeti, — bu / devletleri büyük garb devletlerine bağlayan kar- galikle yardım. anlaşmalarının — mücssi kiğir — velhanıl, daha başlangıcında, konferanı — müşterek emniyetin. bi ik ve ciddi davalariyle karşılaşmakta Konferanı ehemiyetli prensip mese- lelerini kesip atmak ve bundan - başka, boğazların politik ve stratejik ehemi: yetlerini terlim eden büyük nünde bulundurmak zaruretinde kaldı. On doküzüncü asrın ananevi - tezle- kil eden yeni telakkilerin karşısına diki- den klâsik bitaraflar ve muharibler buku telakkilerinin tekrar — doğtukları görüldü. vwr Daha konferansın gayesinin tarifin. de ilk bir tehlike, zımni olarak, kabul dilmişti. Bir andlaşma yeni baştan tet- kik olunmak üzere toplanılıyordu. Re - vizyonculuk mücadelesi ile her çeşid “uluortacılar” ın ümidlerine cesaret ve- MONTRÖ DERSİ rilmiyecek mi idi? dLUs Boğazlar mukavelesi: inin imzası dolayısiyle İnsiltere dış işler bakaniyle B. T. R. Aras arasında çeki Boğazlar mukavelenamesinin imza: dolayısiyle İngiltere Hariciye Nazı B. Antoni Eden Hariciye Vekilimiz Dr. Tevfik Rüştü Arasa aşağıdaki telg- rafı göndermiştir : Ekselans Dr. Tevfik Rüştü Aras Türkiye Hariciye Vekili Montrödeki türk heyeti murahhasa- #ının hattı hareketinin bu derece geniş bir ölçüde yafdım ettiği mesud bir ne- tice teşkil eyleyen boğazlar hakkındaki yeni mukavelenamenin akdi esnasında ettiğim büyük memnuniyeti ekse- lansınıza bildirmeyi kendime bir vazife telâkki eder ve bu hâdisenin, memleket- lerimiz arasında yeni bir dostluk ve sı- kı bir işbirliği devresinin başlanğıcını tir, Niçin? Çünkü Türkiye, bütün dev. letlere sulhçu zihniyetinin sağlam vesi kalarını vermiştir. Toprak çıkmazlığını en vazıh sürette belirterek paktı imzalıyanlardan olmanın bütün mesuliyetlerini eksiksiz surette üzerine almıştır. Çünkü Türkiye, revizyon talebine mesned olarak — onlara tehdidler ve ciddi ve namuskürane deliller getirmiş- Çünkü, nihayet, Türkiye, bütün alâ- kalılarca kabul edilebilecek müşterek bir anlaşma ile kabul / ve tasdik olur muş. milletlerarası kaidelere göre gör gülüp kaydedilmiş bir boğazlar rejimi istemişt Montrö dersi nedir? 1 — Artık isbat olunmuştur ki barış- çt mülletler arasında anlaşma kabildir. En karışık, en nazik meseleler - eğer ba- yış işine bağlı milletler bu meselelerin halline cesaret “ ve iyiniyetle - atılacak olurlarsa - hallolunabilir. 2 — Montrö/ çalışmalarından açık - ça anlaşılmıştır ki Fransa, Avrupadaki barış misyonunu yerine getirmek içi merkezi ve şarki Avrupadaki dostlukla- rını yeniden kaymetlendirmek ve sağ- lamlaştırmakla işe başlamalıdır. Karar- dostlar arayarak deği ntantla ve Savyet- karaktır. ki Fakat Fransa dostlukları şebekesi — Küçük itilâf ve Savyetlerle olan anlaş- malarını tamamlayacak olan — bir fransız — türk karşılıklı yardım anlaş- mast ile genişletilmelidir. Mösyö Paul - faaliyeti sayesinde müsaid 3 — Montrö'de teakup eden görü meler, karşılıklı yardım paktları ile an- Taşmalarını büyük ve tek bir - Avrupa iplomatik vesikası halinde birleştirme Tüzumunu isbat etmiştir. Eskiden ake dilmiş olan anlaşmaları şimdiki polit şartlara uydurarak birleştirmek, sağ - Tamlaştırmak ve kati şekle ifrağ etmek anlaşmaların girift - çokluğu, tam tehlike zamanında, bir takım tefsir kav- len telgraflar teşkil eyliyeceği hakkında kalbi ümid- derimi arzeylerim. Hariciye vekilimiz Dr. Tevfik Rüş- tü'Aras B. Edene şu suretle cevab ver- Ekselans Antoni Eden İngültere Hariciye Nazırı 'LONDRA Sir Poney Lorraine, avdet eder et- mez, ekselansınızın çok nazik telgrafr- nt bana bildirdi. Bu nazik dikkat ese- rinden derin surette mütehassıs olarak ekselansınıza en hararetli teşekkürleri- mi bildirmeyi kendime bir vazife telâk- ki ederim. Montröde birleşik kıraliye- tin muhterem delegeleri ile idame et- mekle şeref duydugum çalışma birliği, memleketlerimiz arasında cari samimi Gostluk ve memleketlerimizin sıkı işbir- Tiğinin dajmi inkişafı için kıymetli bir rehinedir. Türkiye - Büyük Britanya Siyasetinde açılan yeni devrenin, bizler- ce pek aziz olan sulh eseri için çok me- sud olacağına kani bulunmaktayım. Ek- aelansınız tarafından bu derece dostane bir surette izhar edilen ümid hakkında ekselansınızla tamamen hemfikir oldu- #umu beyan eder ve en samimi hissiya ti vefakâranemi arzeylerim. Dr. Tevfik Rüştü Aras Maraşta elektrik ve su işleri Maraş, 28 (A.A.) — Belediye imar işlerini yoluna koyduktan sonra şehrin tenviri işini de tamamlamıştır Belediye şehrin su tesisatının proje- deri bir müceseseye havale edilmiştir On' gündenberi iki mühendis proje- deri harırlamak için çalışmaktadır . Su tesisatı ile birlikte sudan elektrik ietihsali için de tetkikler yapılmaktı Bu husustaki projeler yakında bite- Cek ve bu süretle halk çok temiz kaynak #uyu içecek ve çok ucuz elektrik yaka- caktır. Ereğli bez fabrikası Patiska, mendil, salaşpur, mermer - şahı, saten gibi ince mensucat yapacak olan Ereğli bez fabrikasının montajı umlanmıştır. Mahallinden bildiril - diğine göre, fabrikanın iplik ve bez kıs- mında 30 kilovatlık şehir cereyanmdan istifade suretiyle ufak tecrübelere baş- lanmıştır. Yapılan bu tecrübelerle ame- denin şimdiden yetiştirilmesine çalışd « maktadır. Buharlr kuvvel muharrikenin mon - tajına birkaç gün sonra başlanılacak ve 29 ilk teşrine kadar yetiştirilecektir . Ankara bisikletçilerini davet Bölge bisiklet ajanlığından: Ajanlığın nezareti altında yapılacak toplu idmanlar için bisikletçilerle ya- kından temas edilmek ve ona göre bir program hazırlamak üzere bölge bisik- letçilerinin 2 ağustos pazar günü sabah #saat 8 de eski İdman Cemiyetleri bina- önünde bulunmaları rica olunur. İnhisar misket şarabı yaptıracak İnhisarlar Umum Müdürlüğü İzmir. de Bornova civarında yetişen misket üzümlerinden bu sene hususi bir şarap yaptırmağa karar vermiştir. Bunur Jâzım gelen hazırlıklara başlanmıştır. galarının doğmasına veya barışçı millet. sütesanid faaliyetinin meşruiye - irazını mücib / olacak vesine sebeb olmamalıdır. i, hakikatte, bir fanliyet Montrö der plânı, bir kuruculuk ve renlizm plâ - nıdır. Michel POBERS 29 TEMMUZ 1936 ÇARSAMBA Fevzi Çakmak Çanakkalede Çanakkale, 28 (A. A.) — Dün aat 4 de Tınastepe torpidoruyla Çanakkar leyi teşrif eden Genel Kurmay Başkanr Mareşal Fevzi Çakmak Nara burnunda vali ve tümgeneral taraflarından İstik bal edilmiş ve iskelede askeri komutan: har, vili yet erkânı ve bilümum subay ve askeri kıtaat ve binlerce halk tarafından coşkun bir sevinç için- de tezahüratla karşılanmıştır. Ekonomi Bakanımız Balıkesirde Balıkesir, 28 (A. A.) — Ekonomi Bakanı Celal Bayar Ankaradan Balıke- sire gelmişler ve istasyonda asker, po- lis müfrezesi, mektebler ve çok kalaba- Jik bir halk tarafından karşılanmışlar. dır. B. Celal Bayar büyük bir kısı mamlanmış olan Atatürk parkını, daha sonra ziraat fidanlığını gezmişlerdir. Ekonomi Bakanı bugün Susurluk bora- sit ve Balya simli kurşun madenlerinde incelemelerde bulunduktan sonra şehri- mize dönmüşler, gece Uray tarafından Atatürk parkında şereflerine verilen zi yafette bulunmuşlardı Sıhat Vekâleti teşkilâtı 15 ağustosta meriyete girecek olan Sıhat Vekleti teşkilâtı kanunu etrafın - daki hazırlıklar bitmek üzeredir. Sıhat Vekâleti Sıhat müdürleriyle, hükümet tabiblerinin ve diğer sıhat memurlarının #ınıf ve derecelerini tayin ve tesbit et- mektedir. Kadro tebeddülüti 15 ağus tostan evvel mahallerine bildirilecek ve teşkilâta dabil olanlar eyiâi 1936 dan itibaren yeni kanunun hükümlerine gö e maaşlarını alacaklardır. Olüide bir haydud çetesi yakalanığı Erzurum, 28 — Olti kazası ormanlı rında soygunculuk yapan beş kişilik bir. çete jandarmalar tarafından bastırılmış biri ölü, dördü diri olarak yakalanmış- tır. Müfettişlik bölgesinde Hansi ve Bin göl taraflarında gezen iki kişiden baş - ka şaki kalmamıştır. —— DİL KÖŞESİ kaza merkezimizde, gençleri teşkil etmiş oldukları bando heyet Bazı sebebler dolayısile dağıtılmış. Muhabir, gazeteye gönderidiği mek- tupta, bundan şikâyet ederken diyor hi « Gençlerin kendi. düygüleriyle kurdukları bu teşekkül sudan bir ta- kım bahanelerle yapılan. bir eseri yıkmak doğru mudur ? » Cümlenin korkunçluğu kar; tüylerin ürpermemesi kabil değil. <.. kendi duygulariyle kurdukları..> 'ne Biçim bir tabirdir? Herhangi bir geyi, insan, duygusiyle nasıl kurat Yukarıda geçen « bu teşekhül > tesi unutularak, cümlenin ihinci ikinci takım bahanelerle > yıkmak Filine ait olacak. Fakat cüm- le içinde yeri yanlış intihab edildi: #inden « yapılan » filine ait gibi rünüyor. Bu suretle yazanın kasti okuyanın < sudan bir takım Bahanelerle yapılan eser » mânasını çıkarmaması kabil değil. bu kadar emeklerinin boşa gitmesi kendilerinde çalışma kudretinin kal liyetini kırmıştır. > « Kudretin kabiliyeti » ni bir ifade şaheseri diye kabul etmez misiniz ? ae LaNannn BİR İÇKİDİR. Orman Çiftliğinde çıkar.