8 Mayıs 1936 Tarihli Ulus Gazetesi Sayfa 1
ON YEDİNCİ YIL. NO: 5307 Başbetke KARIŞIK HABERLER Her taraftan şaşırtıcı haberler geliyor. Dün, Londra'dan gelen bir telgraf, Musolini'nin bir ingi- liz gazetecisine beyanatını hulâ- sa etmekte idi. Bu beyanatın esaş- h noktaları şunlardır: “1 — İtal- ya'nın ne Sudan ve Mısır'da gözü, ne de Filistinde menfaati vardır. 2 — Habeşislan fethi İtalya'yı sö- mürge bakımından tatmin edilmiş devletler arasına — koymaktadır. 3 Habeşistan'da, italyan otori- tesi, tam olarak kurulmalıdır. 4 — Milletler Cemiyeti tensik olunma- hdır: Cemivetin vazifesi, kudreti ile, mütenasib olmalıdır. Roma'dan gelip, yarı resmi ital- yan mahfillerinin fikirlerini hulâ- sa eden ikinci bir telgrafta şunlar vardır: 1 — Habeşistan artık İtal- yanın bir parçasından ibarettir. 2 — Milletler Cemiyetinin vazife- si bitmiştir. Cünkü mevcud olmı- yan bir memleketi himaye edemez. 3 — İtalyanın genisleme hareketi, Habesistan fethi ile bitmiş değil- dir: Başlamıştır. Londra'dan gelen başka bir tel- graf, ingilizlerin Milletler Cemiye- ti reforması için neler düşündü- ğünden bahsediyor: 1 — Versay andlasması ile Milletler Cemiyeti- nin alâkası kesilmelidir. 2 — Dün- ya bir takım bölgelere ayrılarak, karsılıklı yardım - teahhüdleri bu kisımlara hasrolunmalıdır. Her bölgede bulunan devletler, taar- ruz oldüğü zaman, heman karsılık- h yardımda bulunmağa mecbur olmalıdırlar. Mösyö Eden Avam kamarasın- da bazı suallere cevab verirken, Amerika Birleşik cumuriyetleri Milletler Cemiyeti azası olmadık- ça 16 ıncı maddenin tam tatbik e- dilmesine imkân olmadığını, zec- ri tedbirler daha şiddetlendirilsey- di, İtalya ile çarpışmak lâzım ge- lecek idiğini ve İngiltere'nin harbı göze almadığını söylemiştir. Fransa ve İngiltere'den gelen diğer telgraflar, Milletler Cemiye- Habeşistan kal- mak şartı ile, bir Afrika barışını kal Hattâ bu telgraflarda, Irak'ın İn- giltere ile münasebeti misal rak gösterilmektedir. Fransa'da halk cephesinin Mil- letler Cemiyeti meselesini nasıl görmekte olduğunu biliyoruz. Bu görüş, italyan fikrine zıd olduğu gibi, eğer doğru ise, ingilizlerin reforma düşüncelerinden de fark- Irdır. Bundan başka Milletler Ce- miyetinin, habeş meselesinin son imtihan safhasını nasıl atlatacağı da henüz bir muammadır. Acaba cemiyet, vazifesini yaptığını, fakat harbr menetmeğe muvaffak ola- madığını söyliyerek, aza devletle- ri kendisini tedavi etmeğe mi da- vet edecektir, yoksa bir şekil kur- tarma kaygısına mı düşecektir? İtalya Habeşistan fethi ile, Mu- solini'nin dediği üzere, döymuş mudur, yoksa Roma yarı resmi mahfillerinin söylediği gibi, 950 bin kilometrelik koca bir ülkayi sadece bir aperelif olarak mı al: Mıştır? tinin ancak bir ul edeceğini bildirmektedirler. ola: Bugün ne söylense erken - olur. İyi bütün ihtimaller, bir takım memleketlerdeki harb iradesine arşı, bir takım memleketlerdeki arb iradesizliği yerine, harbı me- netmek iradesinin geçmesine bağ- hdır. Harb korkusu bir - zaaftır: Wreyet, dünyayı harbsızlaştırma eneriisinden gelebilir. ULUS Kara Ali Serbest güreş şampiyonu oldu Nevyork, 7 (A.A.) — Dev cüs- seli türk pehlivanı Ali baba, ame- rikalı Zick Shikat'ı ağır bir mağ lubiyete uğratarak serbest güreş (Sonu 6. ıncı sayfada) ADIMIZ, ANDIMIZDIR. Son Habeşistan Paylaşılacak mı? B MAYIS 1936 CU rler üçüncü Su jumızdadır Aaaz Her yerde 5 kuruş Fıkra ölümden sonra Cenevrede cumartesi günü toplanacak H #ti müdaf aa etmekte pek a konferansa çok ehemiyet veriliyor Londra, 7 (ALA.) — Vernon Bart- lett, Niyus Kroniklede yazdığı bir ma- kalede diyor ki “Kabine erkânından kuvvetli bir gru- pun, 1906 da İngiltere, Frnasa ve İtal- ya arasında yapılmış olan andlaşma esa. &ı içinde Habeşistanın İtalya ile pa dilmesine taraftar hulunduğu anlaşılı. » kati talimat almaksızın ğ rin yapacaklarından di ileri gitmemek üzere Cenevteye hare ket edecektir. Binaenaleyk cumartesi günü Cenevrede yapılacak bitaraf dev- letler konferansı büyük bir ehemiyet kazanmaktadır. Geçen ay zecri tedi lerin olan bu Sürmesini — istemiş i de bir karar alınması İngiltere, konseyin kararlarına Saygı gösterecek. Londra, 7 (A.A.) — Resmi mahfille- rin ketum davranmasıma rağmen Havas ajansının muhabiri, Büyük Britanyanın kollektif emniyete kuvvetle yardım ve bü ayın on birinde toplanacak oları mil- letler cemi onseyinin bütün karar- larına saygı göstereceğini öğrenmiştir. İngiltere, zecri tedbirlerin kaldırılması için önayak olmıyacaktır, z, İn. irlerin or- tadan kalkmasını arzu etmekte ve fa- giltere hükümetinin bu ter kat bunu meydana vurmamakta olduğu öğrenilmiştir. Askıda kalar tok le, milletler cemiye prestijinin korunması için kabul edile- cek olan usul meselej Şimdiki ingiliz sıyasası Londra, 7 (A.A.) — Sıyasal mahfil- bu sırada uyanık ola- k siyasetini güdmekte oldu- Bu mahfiller, rak be ğunu söylemektedirler. Cenevreye eli kolu serbest çoğunluğunkine uydur- makla vazifeli olarak gideceğinin şüp. (Sonu 5. inci sayfada) Âvam Kamarasında Gürültülü Celseler B.Edenin beyanatı tenkit edildi - Sir Osten Çemberleyn zecri tedbirlerin aleyhinde sında Eden'den sonra söz alan muhalif SirÇurçil B. B.ıldvıuo şıddell(— hüc Avam kamarasının gürültülü celsesinde hücum edenler ve hücüma uğrayanlar: BB. Çemberleyn, Çur çil, Baldyin ve Eden Londra, 7 (A.-A.) — Avam kamara Hberal partisi veisi Sinkler, demiştir ki: Menemencıoglunun Leningraddaki — ; ziyeretleri Moşkova, 7 (A.A.) — Türkiye î l ; Dış İşleri Bakanlığı Genel Sekre- teri Büyük Elçi B. Numan Mene- mencioğlu Leningrad'a varmış ve durakta dış işleri komiserliği dip- lomatik ajanı Vanstayn tarafından karşsılanmıştır. B. Vayaştayn öğle üstü B. Numan Menemencio, refine bir s2iyafet vermiş ve ye Dış İşleri Bakanlığı Genel Sek- eti müzeleri gezerek akşam ti- yatroda bulunmuştur. “— Dış bakanı, işçi partisi liderlerin. den Dalton'un yaptığı tenkidleri cerhe- demediği gibi hükümetin siyasası hak- [ İngnliz sual listesi dün Almanyaya verildi Londra, 7 (A-A.) — Kabine, Al. manya hükümetine tevdi edilecek olan ve İngilterenin Berlin Büyük Elçiliğine gönderilmiş bulunan in- giliz sual listesinin buğgün B. fon Noyrat'a verilmesini - karar altına almıştır. Berlin,7 (A-A.) — Tagiliz Bü. yük Elçisi, bu sabah B. fon Noy- rat'a İngilterenin sual listesini ver- miştir, um eltti kındaki kaygıları da giderememiştir. Evet, milletler cemiyeti ıslâh olun- malıdır. Fakat asıl mesele — tecavüzlere karşı tedbirler alımırken milletler cemi- yetinin kuvvetlendirilip kuvvetlendirile- miyeceğidir.” İşçi partisinden ve eski silâhsızlan- ma konferansı reisi müteveffa Hender- son'un oğlu Artür Henderson, demiştir- ki: (Sonu 6. ıncı sayfada) sil davranan gazetelerimiz, ha beş vakalarını tahlil ederken, bir Avrupa devleti ile vuruşabilmek için, modern bir ordu, ve bu ordu. nun arkasında garb medeniyeti- nin teknik ve orgat asyonu bu- lunmak lâzımgeldiğini unutur g5- ründüler. Aduva'dan sonra, tank, tayyare ve gaz çıktı: Buhar devri- ne bile erişmiyen, makinasız ve kimyasız bir memleket, yirminci asır harbını nasıl basarabilir? En yukarda başbuğ, - yanında kumandanlar, ön binlerce sabay ve assubay, arkada gene on r lerce teknisiyen, maddi, manevi bütün milli mü, selerin disiplin ve seferberli; mdır. Tabü arı: zalardan, ancek bu vasıtalarla is tifade olunabilir. Habeşlilerin son ümidi yağmuru ile devletlerin merhame, & idi: Neyii'ün bahçeslüde baksa yağmurları ile yetişen çiçekleri, şimdi, Badogliyo koklıyor. Meri hemetli devletlere gelince, onlar merasimi tetfiniye'nin şeklini münakasa etmektedirler. Açık konuşan Masolini: “— Doğ, rudan doğruva'gömelim!” diyor. İneiltere ve Fransa mumyalamak fikrindedirler. Bundan sonra, Milletler Cemi- yetinin, ölüm duası üzerindekhi edebiyat mündkaşasını dinliyece- ğiz. — * * LETKESESTEELTTTİ KDKM Türk Hava Kurumı Başkanlığından: - Genel Merkez Kurulu 9 mayıu 936 cumartesi günü saat (15) da altı aylık toplantısmı yapacağın- dan kurul üyelerinin kurum mer. kez kurağında bulunmaları rica olunur. nisan - —— Uluq,, un Dıl Yazıl:ırı - Ermek - Sözleriyle üreme ve benzerlerinin tGüneş Dib teorisine göre analizi IX. OLMAK (Olmak) yerine (bolmak) kul- | lanan eski Türk metinlerinde (ol- | mak) sözünün üremeleri “otar- mak, hüküm sürmek, kaim olmak” manalarına gelmektedir. Bu ma- kamda kullanılan en eski şekli Or- hon yazıtlarında (olurmak) şeklin- de görüyoruz. Yazıtların en ba- şında: «Üze kök tenğri, asra yağız yır kı- alındıkta, ikin ara kişi oğlu kılın- umış; kişi oğlunda üze eçüm apam «Bomin Kağan, İstemi Kağan o- elurmuş.» Yani “yukarda mavi gök, aşâğıda kara toprak yaratıl- dığı zaman, ikisinin arasında in- san oğlu yaratılmış; insan oğlu ü- zerinde de atalarım olan Bomin Han ve İstemi Han hüküm sür- müş” cümlesindeki (olurmuş) ke- limesi gibi. Bu sözün “hüküm sü- rüp” anlamına (olurupan ) ve “hü- küm sürermiş” manasına (olurur ermiş) şekilleri de vardır (1). Rad- lof Ç(olmak) sözünün bu Çolur - UI) W. Tomsen, tiors de VOrkhon. Les inserip- - İrmek mak) fiilinin aslı olduğuma ve mü- teaddi şeklınde Çolurtmak) sözü- | nün de “iskân etmek” manasına geldiğini yazıyor. Yakut Türkçesinde “olmak” an lamı (b) li ve “oturmak” anlamı “b” siz şekillerde görülmektedir: Yakutçada (Buol) ve (bâr buol) sözleri “olmak” manasınadır (2). Halbuki (olor) “oturmak”, (oloh) “oturma” — ve “oturacak yer” (3)| anlamlarına gelir (4). (Oloğur ) da *“oturacak yer bulmak, yerleşmek, mesken ittihaz etmek demektir (5| Çuvaş Türkçesinde de . baştaki (Sonu 2. inci sayfada) 12) Pekarski: Yakut Dili Lüga- ti, sahile: 552. (3) Bu “oloh” sözünün başka bir manası da “mebde, esas, temel hayat” tır ki buradan “Allah” sö- züyle çıkan yakınlığı (idi) keli- mesinin - isim olarak - analizinde ayrıca yazacağız, (4) Pekarski: Yakut Dili Lüga- ti, sahile; 1816 ve 1823. 5) Pekarski: Yakut Dili Lüga- ti, sahile: 1817.
