8 Kasım 1935 Tarihli Ulus Gazetesi Sayfa 1

ON ALTINCI YIL. No: 5132 Makalle Gündelik S1VAS - ERZURUM ÖDÜNCÜ Ergani bakır yolu ödüncünden aldığımız hız. büyük olmuştur. «Bir yeni anlayışın, bir yölüü siste- min, başlangıcı» olan Ergani ödüncünden sonra Sıvas - Erzu- rTum ödüncüne giriştik. Geçen son kânunda bunun birinci tertibi ba- şarı ile kapandı. Önümüzdeki haf- talar içinde ikinci tertibin salıçı- na başlanacaktır. Bu tertibin satı- şı yaklaştığı günlerde Ankara — Irmak — Filyos kömür yolunun açılma törenine — hazırlanıyoruz. Diyarbekir'e ulaşan güney doğu demiryolunun töreni de satışın basladığı günlerde yapılacaktır. Afyon — Antalya demiryolunun Karakuyu'ya kadar olan parcası- nın açılma törenini ikinci tertibin satışı kavnanmadan yapacağız sa- nırız. Bu üç başarının geniş sevinçi içinde bütün yurddaşlar ödevleri- ni anacaklar, yeni iç ödüncü ile hazırlanan yurdseverlik - fırsatını önemle karşılıyacaklardır. Türk büdcesinin üç büyük ba- şarısmı kutladığımız günlerde ya pılacak ödünç dört buçuk milyon Hralıktır. Bu mikdar üç demiryo - luna harcanan paranın yanında çok küçük kalır. Gene bu dört bu- çuk milyon bankalarımızdaki ulu- sal tutumun büyük ulıııııııı gö - re de ufaktır. Bu hal, yeni iç ödün cünün; devletin başarılı gidişine her yurddaşın kazancı ölçüsünde ve bir tutum duygusiyle katılma- aydımlatır. Ulusal tutum rakamla- vt üzerinde biraz uğraşırsak görü- rüz ki rejim, birkaç kişi için değil bütün yurd genişliğinde kazançlı bir hayat yaratınıştır ve halka sağ- Tam bir tutum duyğusu içinde k: zançlarını yararlı kılmağı öğret - mistir. Devlet iç ödüncü bu duy - guları kuvvetlendiren ve ona yurd severliğin yüksek de*erini de ka- tan bir eğitim aracıdır. Sıvas — Erzurum ödünc'nde, yurddaşlar tutumları için yüksek bir gelir bulacakları gibi kuruluş ve ilerleyişine bel bağladıkları va- tanın yeni bir hizmetinde bu'un- maktan ayrı bir zevk duvacaklar dır. Yeni ödünç; Sıvas'ı Erzu - rum'a bağlıyacak demiryolu için yapılmaktadır. Bu yolun büyük önemini Atatürk'ün 1 ikinciteşrin söylevinde bütün yurd kesin ola - rak öğrenmiştir « Doğu vilayetlerimizin -belli başlı bir ihtiyacı, orta ve batı ille- rimize demiryollarla bağlanmak - tır. » Büyük Önderin Tüzumlu gör- düğü her konuda olduğu gibi yeni iç ödüncünde de bütün yurd yeni bir vazife heyecanı yaşıyacaktır KAMÂL UNAL NAAAARARAAARARARAN, OCH.P. î Genyönkurulu lımlımdı ',' C. H. Partisi Genyönkurulu $ 7/11/1935 perşembe günü top lanarak Parti işleri hakkında görüşülerde bulunmuştur. ? ANARA, Habeşler gün z, andımızdır. nlerinde çok çetin savaşlar oluyor ndüz gizle - | nıp gece harbedıyorlar Habeş askerleri mevzilerde Adisababa, 7 (A.A.) — Röy- ter ajansı aytarından: Resmi ha - beş çevenlerinin bildirdiğine gö- re, Makalle'nin kuzay ve kuzay doğusunda vahşiyane bir muha - rebe cereyan etmektedir. İtalyan lar, dün akşam şehri- 11 w il ya kınındaki tepelere varmışlar — v< geceleyin Tigre çeteleri tarafından mevzilerinden püskürtülmüşlerdir. Bu çeteler, Ras Seyyum ve Ras Kassa kuvvetlerine mensuptur. Bu sabah şafakla beraber, italyanlar ileri hareketlerine yeniden başla- yinlar, Balağlik e ” mlilavoRr iösterinden çekilmişledir. Rebmt çevenlerin söylediğine göre, ha - beşler, gece olur olmaz, mukabil! taarruza geçeceklerdir. (Sonu 2. ci sayıfada) Sovyetler bayramlarını kutluyorlar Sovyet Büyük Elçiliğindeki suvare sını sağlıyan bir tedbir olduğunu |Dostluk ve bitaraflık andlaşmasiyle bir protokol ve bir anlaşma on yıl daha uzatıldı. A ç Dost Sovyetler Birliğinin merkezi olan Moskovada bir cadde Moskova, 7 (A.A.) — Bütün Sovyet Rusya, başbaşa, birinci teş rin ihtilâlinin 18 inci yıldönümünü kutlamaktadır. Moskaova, kırmızı bayraklar ve çiçeklerle yazılmış vecizeler al - tında gömülüdür. Her tarafta bü yük şeflerin resimleri asılmış bu lunmaktadır. Sokaklar tenvir - !! miştir. Sokaklarda ve binaların cephelerinde asılı . halar ve di - yağramlar, memleketin ulusal eko- nomisiyle kültüründe g rülen yük- selişi belitmektedir. Şenliklerdı bulunmak ve bunları görmek iç?.. Sovyet Ruşyanın bütün bölgelerin- den on binlerce kişi, işçi Keyx& ri, Avrapa ve Amerika'dan yüzler- ce yabancı Moskova'ya gelmiştir. Bütün gazetelerin bayram sa- yıları, Sovyet Rusya'nın her âalacı daki yapıcılığı hakkında izahla vermekte ve Sovyetlerin dünya ba rışr hakkında sarfetmekte olduğu gayretleri belirtmektedir . (Sonu 2. inci sayıfada) Kömür yolu açılı_v;ır Son hâberler (2. ci sayıfada ryerde 5 kuruş “Ulus,, un dil yazıları FPak -Hakikat sözün, ı'lımoloıı. moı'hılo]ı ve fo- nelik bakımından çözümlenmesi HAK Kelimenin kökü, vokali düş- müş “A” dir; yani (v. -- h) ... (1) Kelimenin orijin bünyesinde bulunan birinci ek, “ağ” düşmüş- tür. Şimdi kelimenin etimolojik şekline bakalım: (D (2) (3) (ah — ağ - ak). (1) ah: () Yüksek, büyük, sa- hip; (1D) beyaz, parlaklık, temiz- lik, asıl, muhakkak, hakikat; (11D) kuvvet, emek, ücret, pay, hisse; (IV) asli unsur, uzuv anlamlarına gelır (ıyıu ııılıııılırı gelen ıoı- “üy , e”;“.h | üyü ).[2] (2) ağ: Kökün yukarda saydı- gımız bütün anlamlarını l bilen süje veya objeyi gösterir. (3) ak: Manayı tamamlar, ta. yin eder, ifade eder ektir. Şimdi kökün yüksek, büyük, sa- hip (D mefhumlarını kasdediyor- sak; Hak — Allah olur. Kelimenin beyaz, parlaklık, te- mizlik, asıl, muhakkak, hakikat (D mefhumlarını -kasdediyor- sak; Hak — bu vasıfları haiz < 1 şey, olur. Doğruluk, gerçeklik ma- naları bu mefhumlardan çıkar. Kelimenin kuvvet, emek, ücret, pay, hisse (Il1) mefhumlarını kas- dediyorsak; Hak — Kuvvet veya emek mu- kabili kazanılmış olan şey demek- tir. D) (v.) den maksat, herhangi bir vokaldir, (2) Kamusu Tüski; Türk Dili; Büyük Türk Lügati “Çağatay ve Uygur lehçeleri”; Radlof lügati, T “Tarancı ve Uygur lehçeleri”; Or- hon Kitabeleri; Divanü Lügat-it- türk. Akdenizi ikinci defa Karadenize bağlıyan Filyos - Irmak hattı cumuriyetin bi eserlerinden birisidir 25 birinci teşrin cuma günü sa- at 10.48 de biten İrmak — Filyos hattının açılma töreni önümüzde- ki salı günü Filyos istasyonunda yapılacaktır. Çağrılılar ayın on bi- rinci pazartesi akşamı xat 20.5 ve 21 de kalkacak iki hususi tarla Filyos'a hareket edecekler ve ertesi gün 1330 da — Filyos'a varmış olacaklardır. Zonguldak- tan gelen çağrılılar da Filyos'ta bulunmuş olacaklardır. Filyos istasyonunun Irmak ci- hetindeki makas başında bir tak yapılacak ve istasyonun münas:b (Sonu 5. inci sayıfada) - Kelimenin asli unsur, uzuv (V) mefhumlarını kasdediyor- sak; Hak — Bir elije vağa “elji de yakından alâkalı bir mana ifade eder. Meselâ: “Bir 19 hahkindâ sizikle görüş mek istiyorum,, denildiği bir işe dair demektir. HAKİKAT Kelimenin etimolojik şekli şu- dur: (4) - (2) -- (3) - (4) (.. h ak 4 ik H at) Not: 1— Dikkat olunursa (hak) sözünün etimolojik şekli olan: (.,h | ağ ( ak) ta birinci ek, (ağ), (hakikat) kelimesinde (ak) şeklinde meydana çıkıyor; yani Hak — (h | ağ * ak) Hakik — (h & ak 4 ik) (Hakik) sözüne gelen son ek, (at); (hakik) yani (hak) kelime- sinin işaret ettiği anlamların müs- bat büzkülde olam; yüpelkmiş b lunduğunu: gösterir.' Yani “doğru olan, asıl olan v. s. demektir. Not: 2 — “Hakikatlı, hakikatsız' sözlerindeki anlam; parlak, te- miz, iyi bir işi, bir münasebeti u- nutmtyan veya unutan demektir. Not: 3 — Kelime, arapçada (hakk) suretinde söylenir. Bu sö . zü etimolojik şekilde ayıralım ve şu şekillerle karşılaştıralım: (.,h F ak -4 .,k), (.. h4 ağ * ak ) Ce) h4 ak 4 ik ). Arap âğzında; kelimenin örijün bünyesinde me' vokalinin dü; Yaksa sözün sonundaki (k), ma- nasız ve fuzuli olarak araplar ta- rafından ilâve edilmiş bir harf de- ğildir. Kelime, arapçaya,; haraen hemen türkçesindeki- anlamlarla almmıştır. (3) (3) Ahterli Kebir, Lügati Naci. Dil hakkında Etimolojik ve Morfolojik IV üncü anket I —Ev 2 — Oba 3—Av 4 — Ağıl 5 — Avlu 6 — Ova 7 — Yurd 8 — Ocak D) Yukardaki kelimelerin ilk ve asıl kökleri nelerdir? ID) Bu kelimeler nasıl teşekkül etmişlerdir? HI) Bu kelimeleri teşkil etme!: için köke ilâve olunan ekler nelerdir ve eklerin herbiri- (Sonu S. inci sayıfada) e Df mia ea a b dt n Bd BĞ a SAĞ a. İükülek A KA öi