27 Ekim 1935 Tarihli Ulus Gazetesi Sayfa 1

OÖN ALTINCI YIL. No: 5120 Adımız, andımızdır 27 İLKTEŞRİN. 1935 PAZAR Son haber/er 2. ci sayıfada Her yerde 5 kuruş —e Çerkes Etem Ammanda yakalandı. Yunan basını, komplo için ne diyor? Amman, 26 (A.A.) — Röyler ajansı bildiriyor: Ata- türk'e karşı yapılan sı ast teşebbüsü ile ilgili olarak açılan tahıkikat üzerine Maveraişerla polisi Amman'da, türk erkin- lik harbı sırasında düşmana geçen Etem'le kardeşlerinden birini tevkif etmiştir. !;ıındolik BELEDİYELER KONGRESİ F.R. ATAY Sayın İç İşler Bakanımın nüt- ku, bizde belediyecilik tarihi ile, osmanlı ve cumuriyet belediyele- ri arasındaki vasıf ayrımlarını pek iyi hulâsa etmiştir. Buna ilave e- decek bir sözümüz varsa, o da, .yeni düzenin kurulmasında, şehir hak ve vazifelerinin tesbit edilme- sinde ve tamamlanmasında, Şük- rü Kayanın sây ve şeref payının cidden esaslı ve büyük olduğu- dur. Cumuriyet, Türkiyede, modern manası ile, bir tek mahalle bul- muş değildir. Ürbanizm bakımın- dan hiç değeri olmıyan şehir ve kasabalarımız, sosyal - faaliyetler bakımından daha yoksul ve geri idi. Cumuriyet, temelden ve top- tan, maddiğ ve maneviğ bir in- şa vazifesi ile karşılaşınıştır. Ancak bu inşadır ki Türkiyenin dağınık, düzensiz ve asyalı görü- nümünü değiştirerek, ona bu asır medeniyetinin ileri memleketle- rinden biri manzarasını verecek .ti. İş bu kadar büyük olunca, el- de edilen ne 'celerle, varılmak lâ- zimgelen hec * arasındaki nisbet- sizlik kolaycı. anlaşılır. Yalnız her şey yeniden yapılacak değildi: Yapacak olanlar da yeniden yeti- şecekti. Bütün eksiklerine rağmen, türk belediyelerinin ve belediyecileri- nin, Atatürk davasını kazandır- mak için göstermiş oldukları ihti- raslı faaliyetleri değerlemek iste- riz. Kendilerinden beklediğimiz vazifeler, bugünkü kadro ve büd- celerini bunaltacak kadar ağırdır. Fakat hiç biri yılgınlık gösterme- miştir: Türkiyenin hangi şehir ve kasabasına gitseniz, orada, bir b: yındırlık hamlesine rastgeli, Bu zorluklar, bize, en küçük emeğin ve paranın tam yerinde sarfolunmasındaki lüzumu da is- pat eder. Onun için, hükümet, be- lediye işlerinin başına plân ve program vazifelerini geçirmiştir. Plânsız ve programsız çalışan, plân ve program lüzumunu iyice kavramıyan belediyeci, cumuriye- tin bayındırlık faal ine aykırı hareket ediyor demektir. Plân ve program çerçevesi içinde bir karış kaldırım, büyük inşanın bir par- çaşıdır: Plân ve program olın,k— sızın yapılan en büyük bina, bir a- narşi unsurudur. Türk şehir ve kasabalarının .plânları meselesini kökünden hal- ledecek kararlara varmalıyız. Aynı derece lüzumlu olan bir şey de, bilhassa küçük belediye- lerin bayındırlık faaliyetlerine kı- lavuzluk edecek olan merkezi bü- ronun daha iyi salâhiyetlendiril- ve cihazlanmasıdır. Yeni enler, mahalleler, parklar, er, her şey, en yeni usullere ekanomik ve modern olma- mesi hdır. Belediyeler kongresi üyelerinin, sşehir halkını kuvvetlendirmek, (Sonu 2. ci sayıfada) Atina, 26 (A.A.) Yunan matbuatı Atatürk'e karşı hazır - Tanmış olan suikast meselesiyle meşgul olmaktadır. Gazeteler bilhassa Çerkes E - tem'in istiklâl muharebesi esni sındaki vaziyetini gözden geçir - mekte ve Berut'da bu <caniyane hareketi hazırlarken bazı ecne memleketlerden muavenet gör - müş olmasına işaret etmektedir - ler. Bu meyanda İmerisios Kiriks gazetesi diyor ki: « Atatürk'e karşı hazırlanan bu suikast da diğerleri gibi ademi muvaffakiyetle — neticelenmiştir. Ankara'ya bile yaklaşamamıştır. Reşid dört sene evvel Atina'yı ter- kederek Türkiye cumuriyeti aley - hinde çalışan kardeşi Etem'in ya- nına gitmişti. Etem, türk ordusu zabitlerin - den idi. Çerkes asılzadelerinden Anzavur türklerle mücadele eder ken, Etem ona karşı hareket etmiş ve bu cenklerde birçok ırkdaşla - rının da kanlısı olmuştur. Anzavur öldürüldükten sonra, Etem çetesi Anadolu hıristiyanla- rına saldırarak birçok kadın ve çocukları kılıçtan geçirm' , malla- rını yağma etmiş ve rum köyleri ni yakmıştır. Etem bu vahşetleri yaparken, millet meclisinde saylav olan kar- deşi Reşid bu katliamları gizlemi- ye çalışıyordu, çünkü Mustafa Ke- mal, bu namussuzluklara taham- mül edemiyordu. (Sonu 6. ınct sayıfada) Dil hakkında Etimolojik ve Morfolojik IH üncü Anket 1 — Ağız 2 — Bağıs 3 — Gırtlak 4 — Dil $— Di 6 — Dudak 7 — Alın 8 — Göz 9 — Burun 10 — Kulak D Yukardaki kelimelerin ve asıl kökleri nelerdir? Bu kelimeler nasıl teşekkül etmişlerdir? Bu kelimeleri teşkil etmek için köke ilâve olunan ekler nelerdir ve eklerin herbiri - nin mana ve farkları bakı - mından rolleri ne olmuştur? Bu araştırma neticesinde : A - Türk dili kökleri ve, B - Türk dili ekleri, ve, C-Türk sözlerinin teşekkü- lü hakkında bir kaide çı karmak mümkün müdür? Yukardaki üçüncü dil anketi - mize okurlarımızın verecekleri ce vabları, gazetemiz yazı işleri di - rektörlüğüne göndermelerini rica ederiz. Şimdiye kadar aldığımız cevabları sırasiyle koyduğumuz gibi bundan böyle de koyacağız. ilk D HD) ARARARAADARI tbuatr Atatürke suikast haberleri ize ve türk ulusu. arasında, yabancı bit dev» stna naklen veya resen işsretler vardır Alâkadar mahafilde yaptığımız tahkikata göre tevkif edilenler nez. dinde liret bulunduğuna dair çıka- tılan şayizlar asıtsızdır. Dost Yu- nanistanın bazı gazetelerinde İtal. iyede gözü olduğu hak- len telmihler ise bu. $ ra muhitinde makes bu. ğ böyle endişeler ye ADARANDARARRARARRARARANA DA Yurdun her tarafın - da heyecan devam ediyor Ulusal Şefimiz Atatürk'e kar- şı yapılmak istenen komplonun memleketin en ufak köyüne varın- caya kadar uyandırdığı heyecan devam etmektedir. Sayıfalarımı - zın imkânı nisbetinde koyduğu - muz bu telgraflar büyük heyeca- nın ufak bir ifadesidir. İstanbulda: İstanbul, 23 (A.A,) Türk var- lığının eşsiz timsali yüksek şahsı- nıza karşı beslenen kötü düşünce- leri lanetle anan türk kültür ku - rumu İstanbul kolu Ulu Önderine sağlık dileyerek sonsuz saygıla - rını sunar. Türk kültür kurumu başkanı İsmail Hakkı Sayın (Sonı * üncü sayrfada) Uraylar kurultayı Komisyonlar çalıştıkları önemli mevzular “izerinde raporlarını hazırladılar Kuurltayın dünkü toplantısından bir görünüş Uraylar birinci kurultayının ikinci celsesi dün Halkevinde saat 15 te İzmir şarbayı Dr. Behçet Uz un başkanlığında toplandı Birçok uraylardan kurultayın - toplantısı dolayısiyle çekilen tebrik telgraf ları okundu ve kendilerine cevab yazılması kararlaştırıldı. Bundan sonra bayındırlık, yaşayışı ucuz - latma ve belediye gelirleri kömis- yonlarının hazırladıkları raporlar okundu. Bayındırlık komisyonu rapo runda; bugünkü kanunlara göre yapılacak bayındırlık plânları 50 yıl sonraki nüfusu alabilecek bü - yüklükte olması lâzımdır. Buna, bu plân dışında her türlü yerleş me ve mesken yapısını yasak edi ci bir kanun maddesinin eklenme si ve bütün plân sahasının bayın - dırlığı masraflı olacağından bu - günkü kuruluş ve iş istikametleri göz önünde tutularak mevcud nü- Fusu şehircilik bakımından alabi - lecek büyüklükte bir parçanm sı- nır olarak tesbiti muvafık olacağı bildiriliyordu. Bundan başka, bayındırlık iş- lerinin masraflarını karşılamak için en önemli vasıtalardan birisi- nin de arazi sıyasası olduğu ve plân tatbikatında bazı arsaların değerleri yükseldiği, böylece arsa sahiblerinin bundan faydalandık- lari, öte taraftan urayların birçok ödeme mecburiyetlerine girdikle- riizah edilerek plân kotarılan yerlerde yollar, yeşil sahalar ve serbest arazi için lâzım gelen yer- lerin yüksüz temini ve ayrıca ura- ya bir nisbet içinde parasız bir ar- sa terki için yeni bir kanun for- mülü bulunması teklif edilmiştir. Bayındırlık işlerinin en büyük yardımcısı olan istimâak kanunu- nun bakanlıkca yeniden incelene- (Sonu 3. eli sayıfada) İtalyanlar OgadenveEritrede ilerliyor Asıl büyük harb ikinci teşrin ayı içinde olacaktır- Kont Vinci Adisababadan ayrıldı -Habeşler üç müdafaa hattı kurdular Roma, 26 (A.A.) — Somali cephesinden gelen haberlere gö - re italyan kuvvetleri Ogaden'de ilerleyişlerine devam etmişler ve Berci vadisine kadar gelmişler - dir. İtalyan tankları, habeşlerin zorlu mukavemetile karşılaşmış - larsa da en nihayet habeşleri püs- kürtebilmişler ve biroçk esir alın- mıştır. Eritre cephesinde ileri hareke- ti başlamıştır. Yakalc ve Temlin yakınlarında italyan tahşidatı ya- pılmaktadır. Adisababa, 26 (A.A.) — Son günlerde Tigre'ye erişen Ras Kas- sa kuvvetlerinin, italyanların Adu- a'dan öteye ilerlemelerine engel olduğu hakkında yayıntılar var - dır. Adisababa, 26 (A.A.) — Oga- öütüne gelen haborlere göre; gü nel kı.rargâhmnı Sasabane'de kur- muş olan Ras Nasibu, italyanların beldeneri salimına karşı gelebil - mek için kuvvetli mevziler kur « maktadır. (Sonu 2. ci sayıfada) Adua önlerinde ilerliyen italyan tankları