19 Ekim 1935 Tarihli Ulus Gazetesi Sayfa 3

19 İLKTEŞRİN 1935 CUMARTESİ Yarı - sıyasal Barışçılığın ş 2 verimleri Dışarda, İtalya - Habeş sava- şı devam ediyor. Dışarda, bu sa- vaşın Uluslar Sosyetesinin başı na ördüğü çorab uzadıkça uzuyor. Dışarda sanksyonlar masasının üzerinde eller birleşiyor fakat al- tında menfaatler gittikçe daha fazla çatışıyor. Dışarda, yeni si- lahlanmalar, yeni anlaşamama se- bebleri, yeni sıyasal manevralar alabildiğine gidiyor. Kemalist Türkiye bütün bu dışardaki hâdiseleri büyük bir it- gi ile gözetliyor. Fakat, ğ İçerde, Kemalist Türkiyesinin yapıcılıkbaşarılatı bir an için dur- Mmiyor, Geri imparatorluktan kalan gü- zel yurdu en çabuk zamanda ba- yındırlığa kavuşturmak işlerimiz son aylar içinde temposunu gene hızlandırmıştır. Başbakan doğudan döndükten soanara bütün bakanlıklarımız doğu gezisinin verdiği amaçlara göre tedbirler almağa koyuldular. Ba- kanlıkların ayrı ayrı aldıkları bu tedbirleri birleştirmek, ahenkleş- tirmek işini de Başbakanımız ü- zerine aldı. Kendine mahsus olan enerji ile temaslarını her bakan- lık ile sıkı tutarak gayet kısa bir müddet içinde hükümete önemli kararlar verdirtti. Şimdi yeni sivil ve tüzel ko- tarılar ile, imparatorluğun hiç be- nimsememiş olduğu doğu illeri - miz bakanlıklarımızdan her biri için bir enerji ve başarı amacı ol- muşlardır. Mekteble, yollar, ba- rndıılıl ile ve hiç şüphe yok ki unlarla beraber kredi ve istihsal plânları ile doğuya çevriliyoruz. Bundan başka Trakya'da ge- niş bir göçmen yerleştirme sıya- şsası tatbik edilmektedir. Orasını da bayındırlık içinde bırakmak a- cele işlerimiz sırasına girmiştir. Acele iş diyoruz. Türkiyede hangi iş acele değildir. Kemalizm, ilk gündenberi, nefes almadan, mola vermeden, bir davadan son- ra bir davayı bit reformdan sonra bir zetformu ve bir devrimden sor- ra bir devrimi getire petire bu _y_ol- ları sökmüştür. Ve hiç bir rejim, kendi yaptıklarına karşt onun ka- dar titiz değildir. Bu titizlik, denebilir ki, Ke- malizmin canıdır. Çünkü çalışma şevkinin, başarma cesaretinin ve dönüp arkadakini seyre dalmadan daha ileriyi tutmak İradesi, hep o titizliğin çocuklarıdır. Dışardaki barut kokusunu içer deki bu güneşli yapr arsası ile karşılaştırırsak, gene ve barışçı bir ulus olmanın manasını - anla- rız. Burhan BELGE Genel nüfus sayımı yurın (Başı 1. ci sayıfada) saade etmediği için pazar günü Tstan - büldan kalkacak olan Toros ekspresi de yolcu bulamıyacak fakat ogün sabahle- yin Sirkeciye gelen s#emplon yolcuları arasında Irak ve Suriyeye — geçecek transit yolcuları bulunduğu için arsıu - lusal münakalâtı bozmamak gayesiyl: semplon transit yolcularınm sayımları yapıldıktan sonra hususi bir motörle Haydarpaşa'ya geçmelerine ve Toros ekxpretinin yalnız bu yolcuları ala * bareketine İstisnaen — müsaade — edil - miştir. Bayım bütün Türkiyede en geç saat 8 de başlamış olacaktır. Bazı şehirler busust zarüretler dolayısiyle saat beş- ten itibaren seyrüseferi menedecekler - Gir., Rizede sayım hazırlığı bitti Rize, 18 (A.A.) — Genel nüfax sa. yımaı hazırlıkları bitmiş, nahiye ve köy- lere atanan sayım işyarları defterleri- ni alarak kendilerine ayrrlar kollara yoltanmağa başlanmışlardır. İSTANBUL TELEFONLARI : Atatürk köprüsü İstanbul, 18 — Atatürk köp- rüsünün eksiltmesine yedi firma girdi. Tekliflerin gözden geçiril- mesi bir hafta sürecektir. Trakya gümrük işleri İstanbul, 18 — Trakyada güm- rük işlerini gözden geçiren İstan- bul bölgesi gümrlük baş direktörü İstanbula döndü. Raporunu ba- kanlığa gönderecektir. * Bir yumurta üretmenler ko- operatifinin kurulacağı haber ve- riliyor. Selânik panayırındaki türk ürünleri İstanbul, 18 — Selânik pana- yırında teşhir edilen inhisar li- körleri ,konserveler, sardalya, kuş tüyü için sif Setânik fiat talebleri vardır. * Bafradan sazan balığı ihracı için teşebbüsler vardir. Tütün satın alacak Avusturya heyeti İstanbul, 18 — Avusturya fi- nans yönetkeri ve Avusturya reji genel direktörünün başkanlığında bir heyet pazartesi günü İzmirden İstanbula gelecektir. Heyet İz- mirde tütün satın almak - için te- maslarda bulunmuştur. Cumuriyet bayramına hazırlık İstanbul, 18 — İstanbulda cu- müriyet bayramı şenlikleri için hazırlanan program bitti. Gerek parti, gerek ilbaylığın programla- rında geçen yıla göre deği.l.klik yoktur. Bayramda kutlamalardan son- ra geçid resmi ve fener alayları yapılacak, halk kürsüleri kurula- cak, cumuriyet anıtına çelenkler konacak ve Edirnekapı şehidliği ziyaret edilecektir. Sömikok fabrikasının ilk kömürü İstanbul, 18 — Zonguldakta sömikok — fabrikasının çıkardığı kömürden ilk beşyüz ton İstanbu- la geldi. Ekmek fiatı İstanbul, 18 — Bugün topla- nan narh komisyonu ekmeğin ki- losuna 30, francalaya 20 para zam yaptı. Yarından itibaren İstanbul- da ekmek 11,50 kuruştan, franca- la 15 kuruştan satılacaktır. Dün- denberi fırmların önünde - topla- nan kalabalık ancak bu karardan sonra dağılabildi. Uraylar kongresinde İs- tanbul delegeleri İstanbul, 18 — Ankarada top- lanacak uraylar koöngresinde İs- tanbul urayını ilbayla uray hesab ve ekönomi işleri direktörleri temsil edeceklerdir. Büyükdere yüzme havu- zu yapılryor İstanbul, 18 — Büyükderede amatörler için bir yüzme havuru yaprlacaktır. Bu havüzun dinlen me ve banyo yerleri olacaktır. ULUS Atatürkle çin cumur başkanı arasında verişilen telgaflar Ankara, 18 (A.A.) — Çin ulusal bayramı münasebe- tiyle Reisicumur Atatürk'ün Çin Cumuriyeti ulusal hükümeti baş- kanı B. Lien Sen'e gönderdiği teb- rik telgrafı ile B. Lien Sen'in bu- na verdiği cevab aşağıdadır: “Ulusal Çin bayramı münase- betiyle en hararetli tebriklerimi Ekselansımıza sunmakla miübahi- yim, Şahsi saadetleri ile Çin'in bayındırlığı hususundaki samimi dilekterimin kabulünü rica ederim. Kamâl Atatürk Ulusal bayram dolayısiyle vâki tebriklerinizden derin bir surette mütehassis olarak Çin u- lusu adına Ekselansınıza samimi teşekkürlerimi arzetmekle şeref- yabım.., Dış bakarılar arasında Ankara, 18 (A.A.) — , Çin ulusal bayramı münasebe- tiyle Dış işleri bakan vekili Şük- rü Kaya ile Çin dış bakanı arasm- da da aşağıdaki tebrik ve teşek. kür telgrafları verilip alınmıştır: “Ulusal bayram dolayısiyle en hararetli tebriklerimin kabulünü Ekselansınızdan rica ederim.., Dış bakan vekili Şükrü Kaya Cumuriyetin yıldönümü mü- nasebetile göndermiş olduğunuz tebrik telgrafından dolayı teşek- kürlerimi arzederim. Gümrük işyarlarının vekâletleri Tekitler ve gümrükler bakan- lığı gümrük idare işyarlarının ö- devleri başlarından 15 günden faz- la ayrılmamaları ve yerlerine ve- kâlet edecek olan en yakın işyar- ların da 15 günden fazla vekâlet yapmamaları hakkında ilgili day- relere birer genelge göndermiştir. Ancak bu genelgeye göre 15 gün- den fazla izin alacak olan işyar- lar için bakanlıkça idare işyar vekilliği yapacak işyar gönderile- cektir. Fındık fiatları Trabzan, 18 (A.A.) — Fındık fiatları dündenberi biraz daha yükselmiştir. Bir haftadanberi pi- yasaya az mal gelmekte, fiatların daha fazla yükselmesini bekleyen istihsalciler mallarını tutmakta- dirlar. Bu sabah borsada tombul fındık 22 kuruştan 23 kuruşa ka- dar, sivri fındık 21 buçuk kuruştan 22 kuruşa kadar satılmıştır. Yenice paketlerinden ikramiye çıkacak İstanbul, 18 (A.A.) — İnhisar- lar genel direktörlüğünden bildi. rilmistir. “İdaremiz mamulâtından “Ye- nice,, sigarasınım önümüzdeki i- kinci teşrin başlangıcında piyasa- ya çıkartılacak kutularında para ikramiyesi kazandıracak bonolar bulunacaktır. “Yenice,, sigarası i- * çin müşterilerimizden talililer, sa- tın aldıkları kutulardan birinin i- çinden yüz liradan beş liraya ka- dar para kazandıran bir bono bu- lacaklar ve bu bonoyu İstanbula merkez veznemize ve öteki vilâ- yetlerde bulundukları yerin inhi- sarlar veznesine ibraz eder etmoz, isabet eden parayı alacaklardır. Satın aldıkları paketin ikrami- veli paketlerden olduğunu herkes paketin içinden çıkacak ikramiye- li Yenice ilânımı yahud bir ikra- miye bonosunu bularak anlıyacak- tır. Esasen ikramiyeli Yenice si- garaların piyasaya çıktığı başka neviden sigara paketlerine konu- lacak reklam fişleri ile ilân edi- lecektir... < |İÇ HABERLER B. Laval Dış Bakanı - mızla görüştü Paris, 18 (A.A.) — B. Laval, dün ingiliz Büyük elçisi B. Corc Klarck ile Türkiye dış bakanı B. Tevfik Rüştü Arası kabul etmiş- tir. Dış Bakanımız Ce - nevreye döndü Paris, 18 (A.A,) — Anadolu a- jansının özel aytarı bildiriyor: Dış bakanımız B. Tevfik Rüştü Aras Paris büyük elçimiz B. Suadla birlikte dün B. Laval ile görüştük- ten sonra akşam Cenevreye dön- müştür. Benzine ispirto karıştır- 3 ma kanunu Tarım Bakanlığı Kamutaya sunulmak üzere iki gün önce baş- bakanlığa bir kanun projesi ver- miştir. Bu kanun projesi benzine karıştırılacak ispirto hakkındadır. Ezilmiş üzüm, çürümüş meyva ve sair şekerli maddelerin toplanma- st suretile çıkarılacak ispirtoların dışardan gelecek benzine karıştı- rılmasını temin etmek ve ithalâtı azaltmak maksadını güden kanun ulusal ürünlerimizi değerlendir- mek bakımından çok önemlidir. Proje Tarım bakanlığı tarafın- dan ekonomi, gümrük ve tekitler bakanlıklarının düşünceleri soru- larak hazırlanmıştır. Başka mem- leketlerde benzine yüzde 30 kadar ispirto karıştırılmaktadır. Bizde bu mikdar tesbit edilmemiştir. İs- pirto yapılırken şeker fabrikala- rında bir işe yaramıyarak bir ke- nara bırakrlan melaslardan da faydalanılacaktır. Bundan başka yer yer ufak ispirto fabrikaları yapılması düşünülmektedir. Taşköprü panayırı 3 Üncü Taşköprü merkez panayırı 1.10.935 pazartesi günü büyük törenle, on binlerce halkın huzurunda açıldı; henüz üç yaşıma ayak basan bu panayı- ra bu yıl ilçemize civar olan bültün il ve ilçelerle Karadeniz sahilinden ve iç Anadoludan pek çok tacir, esnaf ve sa- natkâr iştirak etmiş olduğundan pana- yır yeri âdeta büyük bir meşher man- zerasını iktisab eylemiştir. Bilhassa bir kondir deryası olan ilçemiz panayıra ilk gün (600) ikinci ve üçüncü günlerde (1000) ner balya kendir getirmiş ve hepsi de değer fi- atla satılmıştır, mütcakib günlerde da« ha çok kendir geleceği tahmin ediliyor; hayvan alış verişi ile diğer tecim ve endüstri eşyasının satışı da — hararetli bir surette devam ediyor. Bugün panayırın dördüncü günü ol- duğu ve hava da yağışlı bulunduğu hal- de mal ve insan galebeliği geçen üç günün çok fevkindedir; halk gece ve Ründüz neşe ve heyecan içindedir. Ya- rın akşam alışveriş muamelesi kesile- cek cumartesi pehlivan güreyi ve pazar günü de mevsimin büyük at koşusu yapılacaktır. Tafsilatı ikinci mektu- bumla bildireceğim. Türkiye baş pehlivanlığı güreş- leri gelecek yıla kaldı Çocuk Esirgeme kurumu tarafından tertib edilmekte olan Türkiye baş peh- Kivanmı seçme güreşlerinin 1 ikinci teş- rin 1035 tarihinde Ankarada yeni stad yomda yapılacağını önceden yazmıştık. Stadın henüz yapısı bitmemiş olmasın. dan ve stadın bu yıl hiç bir spor için tahsis edilemiyeceği Ankara İlbaylığın- ca bildirilmiş olduğundan güreşler ge - decek yıla bırakılmıştır. SAV C3 İkinci ankete cevap (Başı J. ci sayıfada) leri sıfat (yarık gibi); bazı kökleri de (kayık gibi) isim yapar. kökünün sonuna gelen "ık,, eklentisi de — bunu isim yapmıştır. I1 — “Parlak,, kelimesi, (yuvar * lak), (topar #lak) gibi (partlak) ku sımlarından meydana gelmiştir. “Par,, hecesi ise "parıltı, parlama, kelime- lerinde olduğu gibi bir köktür. ILE — Sıcak kelimesi “ısıcak,, keli- mesinin aşınmış şeklidir. Isıtmak keli. mesinin de kökü olan “is,, ve "ısı,, ha raret anlamındadır. Bu şekilde kul- lanıldığı yerler de vardır. "Cak, eklentisi ise “ılıca., .kaplı. ca,, kelimelerinin sonundaki (ca) nev- inden bir hecedir. IV — Kanaatimizce ateş kelimesin- de (gün-teş) gibi, bir kökle bir eklen. ti vardır: (At--eş). Bu eklenti, Anado- Junun birçok yerlerinde ahenk kuralı- na daha uygun olarak (aş.-ataş) şeklin- de söylenir. Buradaki (at) kökünün, doğrudan doğruya (ateş) anlamındaki (0d) kelimesine olan yakınlığı ve ben- zerliği pek göze çarpmaktadır. tranlılar bu kelimeyi — kendilerine malettikleri gibi, arablar da “atş,. keli- mesini bundan almış olacaklardır. V, VI VII — Gök, su, yer kelimele. ri tek heceli oldukları için bunlarım doğrudan doğruya konulmuş adlar o duğünu kabul ediyoruz. VITI — Toprak kelimesi, (top) kö- kü ile “rak,, eklentisinden yapılmıştır. (Rak . rek) eklentisi türkçede müba- lağa, tafdil (prtrak, yeğrek kelimelerin. de olduğu gibi) eklentisidir. — : 'Top, küme, kitle ve heyeti mecmua vermek üzere toprak kelimesi yapılmış- tır. IX, X — Yılan kelimesinin de aslı olan “yıl,, kökü, kanaatimizce, "döne döne hareket etmek,,, “devretmek,, ve "”devir, anlamınadır. Yılanın Üzerinde her yıl bir yeni halka peyda olması da bu kanaati kuv. vetlendirir. “Yılkder,, kelimesi de "yalkdız, gibi bir kökle bir eklentiden meydana gelmiştir. M. N, ARTAM POLİSTE: Bisiklet hırsızı Dün Hakkı oğlu Kemal bisik- letini Çocuk esirgeme kurumu ö- nünde bırakarak yukarı çıktığı bir sırada Mustafa oğlu Osman tara- fından çalındığı anlaşrlmış suçlu yakalanarak adliyeye verilmiştir. RADYOLAR ANKARA 19.30 £ Salon orkestrası: Kalman: Çardaş operetindea büyük potpuri Schubert Serenade Leo Fall: Vals M. Oschelt: Llana intermezzo 20.10 - Nüfus sayımı 20.25 - Seçme tangolar (plâk) 2045 . Haberler İSTANBUL 18— Danş musikisi (plâk) 19.— Çocuk saati. Hikâyeler, Mesut Cemit 19.30 Hafif musiki (plâk) 20.— Şehir tiyatrosu artistlerinden I. Galip konuşuyor. 20.,30 Bayan Bedriye Tüzün, radye caz ve tangö orkestralarile beraber, 21.35 Son haberler - borsalar. 21.50 Bayan Babikyan. Şan piyano re- fakatiyle 2210 Plak neşriyatı. Yurdun toprağı kadar, onu işliyen ve koruyan nüfusunu da tanımamız lâzımdır. Bunun için de: 20 İlkteşrin pazar Günü yapılacak olan genel nüfus sayımında; sorgulara doğru cevap vermeliyiz. BAŞVEKÂLET İstatistik Umum Müdürlüğü