17 Ekim 1935 Tarihli Ulus Gazetesi Sayfa 3

17 İLKTEŞRİN 1935 PERŞEMBE ULUS SAYIFA 3 Türk fındığı di nyanın | | Ç HABEPRLE R' e.cyi fındığı olacak Fındık kongresi tarım komisyonu bu ulusal dava- nın esaslar ı hazırladı Cumartesi günü işini bitiren fındık kongresi kararlarını teknik komisyan- Tarın hazırladıkları — raporlar üzerinde konuşarak vermiştir. Ekonomi Bakan. tığı, köngrenin dileklerini biran evvel lâzımdır. Ham fındıkların bahçe dışa. rısında hendek içinde, yol kenarların- da dikilmesi de çok yerinde olur. 6) Bir bahçenin her tarafına yalnız tombul, badem, sivri olarak bir çesit yetine getirmek kararında - olduğuna göre eyi ve metodlu birer çalışma müh- sulü olan bu raporlarda gösterilen bir çok maddelerin yakında tatbik edile- ceğini göreceğiz. Fındık işlerinin esa- sını, fradik — tarihi teşkil etmektedir. Onun için bugün taram komisyonunun raporunu yazıyotuz. Diğerlerini de sonra basacağız. Tarım komisyonu, tarım genel di- rektörü B. Abidin Ege'nin başkanlı- Şında, Giresun Üyesi ve köngre asbaş- kanı B. Emin Çizmeci, Ordu üyesi B. Bilâl'dan kurulmuştu. Üç te teknik da- aışman, BB. Glaysberk, Nadir, Hik- met komisyona yardım etmişlerdir. Tarım komisyonunun raporu kongre tarafındam hiçbir noktası değiştirilme- den olduğu gibi kabul edilmiştir : « Fındık tarım işlarini Üzerine alan eneümenimiz Birinciteşrinin onuncu Ve onbirinci günü toplanıp aşağıdaki csas- lar üzerinde fıadık istihsalâtını arttır. mak ve pazara keyfiyet ve kemiyetce mnakbul evsafta fındık çıkarmak hak- kındaki düşüncelerini aşağıdaki Üüç esasa göre hulâsa etmiştir : , 1) Yeni yapılacak fındık bahçele- rtinde alınacak tedbirler. 2) Mevcut yetişmiş fındıklıklarda yapılacak bakım, timar ve ıslahat. 3) Fındığın devşirilmesi, harmanı ve pazara kuru, temiz çeşitlere ayrıl- mış fındık çıkarılması. Yeni yapılacak fındık bahçelerinde alınacak tedbirler : 1) Vilâyetlerde fındık mıntakaları ziraat idare ve odalarınca tayin ve tesbit edilmelidir. Mımtaka haricinde kalan yerlerde bundan sanra fındik bahçesi yaptırılmamalıdır. 2) Fındık mıntakası içinde bulunan yerlerde fındık bahçesi yapmak iste- yenler topraklarını — tarım mşmufnnı gösterip fındıklığa elverişli olduğunu tesbit ettikten sonra bahçe tesis etme- lidir. Aynı zamanda toptağın nasıl ha- zırlanacağını, — fındık fidanlarının ne- reden alınacağını bir dönüm: kaç ocak düşeceğini — ve bir ocakta kaç fındık bulunacağı ve ne derinlik ve genişlikte dikileceği bahçe yapacaklara gösteril- melidir. 3) Halkın dikeceği fidanlar hükü- met tarafımcan temin edilmeli. Buna yetişilinee, » kadar da halkın bulduğu veya bulacağı fidanlar tarım fen me- murlarınca görülüp — kabul edildikten sonta dikilmelidir. 4) Yeni kuzulmuş bir fındık bahçe- sinin çapa, bel ameliyatı, ocakların tımarı yapılmakla beraber bu bahçe- den fındık mahsulü alınzaya kadar ge- gen beş yıl içinde ocaklara zarar Ver- meyecek şekilde soğan, patates, pancar ve yer fasu'yesi gibi pek boy almıyan mahsullerin dikilmesine izin verilme- lidir. : $) Fındık bahçesi yetiştirmenin sonu, sağlam v: içi dolgun .fındık al- maktır. Bazı fındıkların kabuk bağla- dığı halde içinin boş kılması fındığın çiçek mevsiminde çi memesinden dir, Çiftleşmeği temin eden ham yani yabani fındık fidanlarınlca lüıunu_ı kadatının ocaklar arasında . di'-i'mesi dikilmeyip aşılamada biribirlerine yar dımı görünen tombul, sivri, badem, ham gibi çeşitlerin bir bahçede sıralar ha- dinde bulundurulması Tâzımdır. Halkın ba kaideye göre çeşitli fındık bahçesi yetiştirmesi esas olmalıdır. 7) Fındığa elverişli olan bayırlarda we meyilli topraklarda çapa ve belleme. de toprakların aşaya kayıp ağaçların (köklerini meydanda bırakmaması için önceden toprak, merdiven basamağı gi- bi set yapıldıktan sonra fındık dikilme- sine müsaade edilmelidir. Fışkınları diplerinden keserek ayık- lamak, çapa, bel, ot alma, gübreleme gi- Bi yıllık bakım işlerini bahçe sahibine mutlak yaptırmak lâzımdır. 8) Gerek fındık mahsulüne yatma- mış genç bahçelere, gerek esiki mahsul- dar fındıklıklara hayvan — sokmamak şarttır. Aksini yapanlar hakkında köy kanununda gösterilen cezayı tatbik et- melidir. Cezayı tatbik etmiyen muhtar ve köyün idare heyeti gene köy ka. nunundaki sarahat veçhile mesul tutul- malıdır. v Sürü halinde olmayıp bazt kimsele- rin tektük evlerinde besledikleri keçi- ler fındık ağaçlarına çok zarar verdik. lerinden fındık mıntakası — dahilinde katiyen keçi bulundurulmamalıdır. Fındık bahçelerinde bakım ve timar: 9) Kuru dalları kesmek, bir ocakta biribirine bitişik fındık dallarını dip- lerinden ve toprağa yakın bir noktadan pürüzsüzce kesmek, her yıl ağaç diple- rinden fışkıran JTüzumsuz puçleri çi- karmak, toprağı hafif çapa ve hafif bellerle işlemek biribirine çok yakın olan ocaklarda aralarından fazlalarını kaldırarak hava ve ziyanın işlemesine yardım etmek, fındıklığın içinde bulu. nan kızıl ağaçları fen memurunun gös- tereceği lüzum Üüzerine kaldırmak ve rziraat idarelerinin imaz — için ellerinde bulunan talimat dairesinde her yıl ba kım ve tımar işlerini bahçelerde — tek- rarlatmak mecburi tutulmalıdır. 10) Koecamış, verim kudretinden düş. müş yani yüz yaşını geçmiş findik bah- çelerini söküp yenilemek lâzındır. Bir yılda söküp yenilemek - kuvvetinde ol mıyan bu işi tedricen yaptırmalıdır. 11) Asıl bakımsız fiındik bahçeleri sahipleri kasaba ve şehirde oturup da yarıcıların elinde bulunan bahçelerdir. Bu bakımsızılğın önüne geçilmek üze- re yarıcı ve bahçe sahibi mükavele ile biribirine bağlanmalıdır. Mukaveleye riayet etmiyenler şiddetle — cezalandı. rılmalıdır. 12) Evkaf idaresine ait fındıklıklar sureti katiyede bahçesi olmıyanlara sâ- tılmalıdır. Peşin — para veremiyenlere taksitle verilip bahçesiz köylüyü top rak sahibi yapmalıdır. 13) Gireson vilâyetinin — Bulancak kazası ile Piraziz nahiyesinde, Ordu vilâyetinin Ebülhayır ve Rulama hava- Hisinde bulunan ve Tiftikâr adile anı. dan findik bahçesi yarıcılarile — bahçe sahiplerinin aralarındaki geçimsizliği halletmek ve bu tebebten bakımsız ka- Jan findik bahçelerini verimli bir şekle sokmak lâzımdır. 14) Köylünün müşterek hisseli fın- dık bahçelerinden bakımsız olanlar var- dır. Bu gihi vereseli bahçeler bir ko. li « ol G İSTANBUL TELEFONLARI : BC e sörüğ, İti O n BEĞ aa vi Sovyet profesörlerine şölen İstanbul, 16 — Üniversite bu- gün konuk Sovyet profesörleri şe- Şlin: Tokatliyanda bir şölen ver- d Köstence transit yolu açıldı İstanbul, 16 — Orta Avrupaya ve güney Almanyasına eşya nak- liyatı için Köstence transit yolu bir haftadanberi filen açılmış bu- lunuyor. Bu yol üzerindeki seyrü- sefer tarifeleri alâkadarlara bil- dirildi. Ayın 19 undan itibaren sevkiyata baslanacaktır. İstanbulda sayım saat beşte başlıyor İstanbul, 16 — İstanbul sa- yım gününün başlangıtcı sabahın beşi olarak teshit olunmuştur. Halkevlerinde dil kursları İstanbul, 16 — İstanbul hal- kevi fransızca ve almanca bir kurs açacak ve bu kurslarda Galatasa- rayım yabancı dil öğretmenleri hocalık edeceklerdir. İstanbuldaki bütün halkevleri calısma program- larında yabaner dil kurslarına ö- nem veriyorlar, 16 otobüs daha gelivar Şehrimiz urayının bugün 43 o- tobüsü bütün servisleri yapmakta- dır. Kadroyu genişletmek için 1s- marlanan 16 otobüs ötey gün İs- tanbul limanıma gelmiştir. Bunla- rım vagonlara yükletilmeleri işi bitmek üzeredir. Yeni otobüsler birkaç güne kadar şehrimize ge- lecekler ve mevcud servislere ay- rılacaklardır. Halkın yeni otobüs- lere rağbeti gittikçe artmakta ol- duğu görülüyor. Bugün sular kesiliyor Sularmı tasliyesi için Cebecide yaptırılan klorlama enstalasyonu- nun şebekeye bağlanması icin yaptırılacak tadilât yüzünden bu- sabahtan yarın sabah saat altıya kadar şehre su verilmiye- cektir. misyon marifetile tapu ve tarım memur- larının huzuriyle hissedarlarına tevfiz edilraeli ve tapu harici masarifi zaru- riyesi maliyece tesviye edildikten son- ra hissedarları borçlandırılmalı - ve bu borç vergi ile beraber alınmalıdır. 15) Emvali metrükeye ait fındıklık. darım bakımlarımı temin için bir an evel sahiplendirilmeleri Tâzımdır. 16) Fendik ocaklarındaki temizle- me işi yaparak dökümünden — tuzama vaktine kadardır. 17) Dürlükte bulunan fımdık bahçe- leri mutlek çapalanıp — bellenmelidir. Bayırdaki fırdıklıklarda da toprakları aşaya kaydırmamak şartile hafifçe ot çapası y,pıımılıdıı. Arızalı yerlerdeki bahçelerin toprak akıntılarına meydan verilmiemek için meyillerine göre 810 metrede bir, birer sıra köklü ağaç dik- mek suretile yapmak cihetine gidilme- lidir. 18) Fındıklardaki belli başlr hasta- lık bakımsızlıktır. Yukarda izah ettiği- miz maddelerin tatbikile hastalıkların ©4 70 i kaybolur. Yerinde kozalak veya mantar denilen (Fitütüps) sonbaharda yaprak dökümünde daha nohut büyük. lüğünde iken toplanıp vakılmalıdır. Fındık devşirmesi harmanı ve pöza- ra kuru Hındık çıkarılmas: 19) Fındık devşirmesinin tam kemâl zamanında yapılmasına çok dikkat edil- melidir. 20) Pazara yaş fındık getirilmesine meydan verilmemelidir. Tüccar yaş fın- dık almağı fiat bakımından kendi mukle Cumuriyet bayra- mına hazırlık Cumuriyet bayramı dolayısiy- le yapılacak törenin hazırlıkları- na devam edilmektedir. Bu arada halkevi 28 birinci teşrinde ve 30 birinci teşrinde yapılacak tören- leri saptamış bulunmaktadır. 28 birinci teşrinde halkevine topla- nacak olan köylüler, izciler ve er- kinlik harbında bulunanlardan mü- rekkeb bir toplantı yapılacaktır. Bu toplantıda bulunanlar saat 2 de Cumuriyet âbidesine gelerek and içecek ve çelenk koyacaklar- dir. Ayrıca 28, 29, 30 birinci teş- rinde şehrin türlü yerlerinde ku- rulacak oları kürsülerde 50 hatip devrimimizin türlü safhalarını an- latacaklardır. 30 birinci teşrinde gene izciler, erkinlik harbında bu- lunanlarla köylüler önde mızıka olduğu halde muntazam bir yürü- yüşle Cebecide erkinlik şehidle- rinin mezarlığına gidilecek ve çe- lenk konulacaktır. Halkevinde geceleri halka gös- terilecek olan piyesler de karar- laştırılmış ve halkevi temsil şube- si tarafından provalarına başlan- mıştır. Bu yılki cumuriyet bayra- mını ankaralıların her - yılkinden daha parlak bir suretle kutlaması için gereken bütün tedbirler alın- mış bulunmaktadır. Bundan başka ayrıca halkevi tarafından bir meç- hul asker sembolü de hazırlan- mistir. Üç şehrin su işi Mersin, Adana ve Tar- sus su işlerinin eksiltmeye konulması İç bakanlığı — ba- yandırlık kurulu - tarafından ka- rarlaştırılmmış ve eksiltme şartla- rını yerinde incelemek ve icab e- den değişiklikleri yapmak üzere üyelerden su mühendisi B. Fikret bu şehirlere gönderilmişti. B. Fik- ret şehrimize dönmüş ve raporu- nu kurula vermiştir. Tecim müzesinin Anka- raya taşınması yaklaştı İstanbulda Sultanahmedde bu- lunan tecim müzesinin Ankaraya taşmmasına pek yakında başlanı- lacaktır. Müze burada daha zen- ginleştirilecektir. Gösterilecek eş- ya ve örnekler bakanlık holüne ve diğer uygun yerlere yerleştirile- cek vitrinlere konulacaktır. faatına daha uygun bulur. Bu itibarla bu vaziyetin önüne geçilmelidir. 21) Gireson'un birçok yerlerinde fın- dık devşirilmesi akabinde zılıflı - fın. dıklar damlara basılır ve kışın — vakit vakit harman yapılır. Damlara basılan bu fındıktar kızar, küflenir ve fındığın sert kabuğunun rengini karartıt ve için keyfiyetini bozar. Bunun için hasattan sonra fındığı harman yapmağı ve diş kabuğunu çıkarıp çeçe findığı kurutup amtarına koymağı müstahsile mecbur? kılmalıdır. 22) Fındıkların rutübet dereceleri- ni tayin için borsalarda, ticaret odala- rında hiç bir âlet kullanılmamaktadır. Bu iş basit bir etüv ile hallodunabilir. Her ticaret odasile borsaların birer etüv edinmeleri lâzımdır. 23) Fındık mahsulünün kemiyet ve keyfiyetini yükseltmek ve bu maksat- la amelf kurklar açmak ve İlmi araştır. malar yapmak üzere Gireson'da bir fındık deneme istasyonu kurulması çok yerinde görülmektedir. Encümenimizin 23 maddede hulüsa eylediği düşüncelerin faydalı — olması kongrenin kredi borsa encümeni ile standardizasyon etcümeninin koyd yu esaslarla birlikte yürümesine bağlı 'ır. Her üç encümenden alman — kararlar tatbikatta iyi yer bulmak şartile mem- deketimizdeki fındık tarım — ve tecimi işlerinin istenilen şekilde yürüyeceği ne inanır ve raporumuzu saygılarımız- Ja Panwre vüksek başkanlığımna sunarır. AAA A YA . Uraylar Bankasının proje yarışması Uraylar bankası binasının pro- jesi için yaprlan yarışma bitmiş ve jüri kurulunun verdiği notlara göre mimar Seylfeddin Arkan'ın projesi birinciliği, mimar Alian Lugğal ve Nizameddin Deoğunun müşterek projeleri ikinçiliği, An- med Reşad ve Celâl Biçerin, Jo- han G.ange. ve Karl Alt'ın, Vic- tor Mitag projeleri aynı derece ile üçüncü gelmislerdir. r "Birinciyc 1000, ikinciye 800, üçüncülere 400 lira mükâfat veril- miştir. Kazanan projeler bankada hal- ka teşhir edilmektedir. Gümrük ve İnhisarlar Bakanlığı teşkilat kanunu Gümrük ve inhisarlar bakan- lığı teşkilât kanunu bugünkü rçs- mi gazetede çıkmıştır. Bakan'ık yeni teşkilat etrafında hazırlıkla- rına başlamıştır. 3 yılda tatbik e- dilecek yeni kadronun hu yıl tat- bik edilecek olan kısmı üzerinde incelemeler yapılmaktadır. Ba- kanlıkta yeniden kurulan ekono- mi işleri ile neşir işleri şubeleri direktörlüklerine kimlerin atana- cakları bugünlerde belli olacaktır. Çok yerinde bir karar Gazi terbiye enstitüsü beden eğitim kurulunun — öğretmenleri, havacılık sporunun önemini göz önüne alarak çok yerinde bir ka- rar vermişlerdir. Bu kararda oku- lun resini dersleri arasında uçak, plânör, modelcilik ve paraşüt spor- larını da eklemeyi gerekli gör- müşlerdir. İkinci ve son sınıf o- kurlar haftada bir öğleden sonra türkkuşunun uzman öğretmenleri B. Anohim ve Romanofla çalışa- caklar ve ders yılmın bitiminde sınaca gireceklerdir. Maden mühendisliği tahsiline gönderilecek Gençler Maden tetkik ve arama ensti- tüsü genel direktörlüğünün, ma- den mühendisliği tahsil etmek ü- zere Avrupaya gönderilecek lise diplomalıları arasında açtığı yva- rışmada, Galatasaray lisesinden Galib Özen birinci, İstanbul lise- sinden Sıddık Aksoy ikinci, An- kara lisesinden Dündar BFuad ü- çüncü, Galatasaraydan Nuri O. Fahreddin dördüncü, H. Boğaziçi lisesinden Tulun Himam beşinci, Kayseri lisesinden Hüsnü O, Kâ- zım altıncı, Galatasaraydan Mu- ammer yedinci, Haydarpaşa lise- sinden Gürbüz Muammer sekizin- ci gelmislerdir. Yeni defterdarlar Beyoğlu tahsil direktör yar- dımcısı B. Muhtar Mardin defter- darlığına, Beyoğlu tahakkuk di- rektör muavini B. Yekta Trabzon defterdarlığına, Finans bakanlı ç1 takib ve teftiş direktör muavini B. Rüşdü Sıvas defterdarlığına tayin edilmislerdir. Yalancı şahitler hakkında İstanbulda tüze dairesindeki hakyerlerinde gezinerek yalancı şahitlik etmeyi kendisine iş edin- miş insanlar olduğu söylenmiş ve * bunların şahitliği dolayısiyle bir- çok haklı kimselerin davalarımı kaybettikleri ilâve edilmiş oldı- ğu icin tüze bakanlığı alâkadar 2- ra birer genelge göndermiştir. * genelgede bu gibi kimselerin şic- detle cezalandırılması ve gereken âe.dbirlcr'm almması bildirilmekte- ir.