11 Ekim 1935 Tarihli Ulus Gazetesi Sayfa 2

SON DAKiKA HABEŞİSTANDA : Bu sabah saat üçte aldığımız telgraflara göre son durum şudur: Ambesebat etrafında, ilk dela olarak büyük bir harb şeklini alan çarpışmalar başlamıştır.. Adigra- tın 16 kilometre uzağında önemli bir nokta olan Edegahamın ital- yan kuvvetlerinin elindedir. Bu yer, şiddetli ve kanlı çarpışmalar- dan sonra italyanlarca alınmıştır. İtalyan ordusunun sol kanadı Odagaya doğru 15 kilometre iler- demiştir. Burada da çok çetin bir harb başlamıştır. Ras Seyumun kuvvetleri Ma- rafet ve Şualtu vadisine doğru çe- kilip kuvvetli mevzilere yerleş- mişlerdir. Güneydeki italyan ordusu in- giliz Somalisi yanından Ogaden çölünde ilerlemektedir. İtalyan generali Villa Santa Adua'nın alınışındanberi ilk deta olarak şehre girmiştir. Son çarpışmalarda, Ras Seyu- mun mitralyöz kumandanı ölmüş- tür, Habeş ordusunda mitralyöz- cüler az olduğu için bu, Habeşler için önemli bir kayıptır. ULUSLAR SOSYETESİNDE: Uluslar sosyetesi asamblesi dün toplantısını yapmıştır. İlkolarak Bay Aloizi söz a- larak İtalyanın her zamanki tezi- ni müdafaa etmiş ve Habeşistan hakkında ithamlarda bulunmuş- tur. B. Aloiziden sonra BB. Lavsil, Eden ve İsviçre konfederasyonu başkanı Motta konuşmuşlardır. Sovyetler birliği delegesi B. Potemkin, balkan anlaşması adı- na B. Maksimos ve küçük anlaş- ma adına B. Puriç, zecri tedbirler- den yana söz söylemişlerdir. Gü- ney Afrikası delegeleri de zecri tedbirlerden yanadırlar, Son olarak söz alan habeş de- legesi B. Aloizinin Habeşistan hakkında söylediklerini rteddetmiş ve Habeşistanın sonuna kadar da- yanacağımı söylemiştir. Avusturya ve Macaristan de- leğeleri evelki günkü sözlerine at- fen ihtiraz kayıtları bildirmişler- dir. Asamble son - olarak bir irti- bat komitesi kurulmasına karar vermiştir ve bugün yeniden top- Tanacaktır . Harb yeniden_iıaşladı Asmara, 10 (ALA.) — D.N. B. ajansı bildiriyor: — Bildirildiğine Ambasebat etrafında yapı - çarpışmalar ilk defa olarak hakiki bir savaş olmuştur. Edega- hamus'un işgali strateji bakımın - dan bilhassa önemlidir. Bu yer Adigrat'dan 16 kilometre uzak - tadır. Ve yüksek bir dağ üzerin - dedir. Buralar tabil bir. müstah kem mevkidir. Buranm zabtı ge- celeyin bir çok defalar elden ele geçtikten sonra mümkün olmuştur. Habeşler bir kaç kere şiddetli mu- kabil taarruzlarda bulunmuşlar - dır. Şimdilik burada bütün gay - retler strateji noktalarına doğru emin muvasala hatları teminine inhisar ediyor. İtalyan kuzay ordusunun - sol kanadı General Santini'nin ku - mandasında olarak Adigrat'ın gtü ney batısı istikametinde Odagı kadar 15 kilometre ilerlemiştir Burada çok çetin bir harb başla - mıştır. General Maraviga ordusu Adu- a'nın doğu ve kuzay doğusundaki tepeleri işgal etmiştir. Ras Seyum- un kuvvetleri Marafet ve Şualtu vadisine doğru çekilmişler ve ora- da çok kuvvetli mevzilere yerleş: mişlerdi:. İtalyanların daha - ileri gidebilmek için bütün habeş mu - kavemetlerini kırmaları lâzım ge liyor. Habeş çeteleri, Aksum'un ku zaymdan sarkarak Autsa ve L tüt'deki italyan karakollarını teb did etmeye başlamışlardır. İtalyan kuvvetleri baş kuman- danı General Dö Bono'nun bugün Adua'ya gelmesi bekleniyor. İtalyanlar Ogadende ilerliyorlar Adisababa, 10 (ALA.) — Röy- ter ajansı bildiriyor: İtalya'nın gü mey ordusu bugün harekete geçe rek Ogaden çölünden kuzaya doğ- ru ilerlemeye başlamıştır. Ordu ingiliz somalisi boyunca, fakat sı- mıra yanaşmadan ilerlemektedir. Bir iki gündenberi italyan u - — çakları taarruzu hazırlıyor ve ha- 4 beşleri bombardıman ediyordu. İtalyan uçakları bu sabah yeniden kanatta italyan mevzileri önünd- ki mevkileri bombardıman etmiş- tir. Bu hareketten gaye italyan — kuüvvetlerinin bu kanatta bir bas kınma uğramalarına engel olmak - bır. İmparator henüz Adisababa' - dan ayrılmaya karar vermemiştir. Şimdilik türlü cephelerdeki hare kâtı hükümet merkezinden ve yanındaki habeş kumandanları nın ve yabancı süel danışmanla rın yardımiyle idare edecektir. Adisababa ile kuzay cephesi arasındaki bütün telli ve telsiz —u- habereler — kesilmiş — bulunuyor. Tigr'de bir çok şehir ve köyler'n almıp verildiği hakkındaki riva - yetler ihtiyat kaydiyle karşılan - maktadır. Yalnız bilinen bir — şey warsa o da italyanların Cibuti de- miryolu istikametinde 15 kilomet- ve kadar daha ilerledikleri ve uçı_l: ların yardımiyle oldukça önez kuvvetlerle iki ordu arasındaki topraklardan akınlar yaparak ile - ri karakolları kurduklarıdır. Kuzaydaki italyan ordusunun hareketleri o kadar çabuk değil - dir. Ve lüzumsuz hiç bir tehlike - ye düşmek istememektedir. Bu or- dunun merhalelerle ilerlemek ni - yetinde olduğu anlasılıyor. Röyterin özel aytarı, Aduz'ya italyanlarla giren ilk ingiliz ol - muştur. Röyter aytarı, general Vil- la Santa'nın yanında şehre — gir miştir. eneral bugün ilk defa ola- vak yanında kurmayı bulunduğ: halde şehre resmen girmiş ve dört bin kişiden ibaret olan şehir hal kımın saygılarını kabul — ettikten sonra dar sokakları dolasmış — v- sonra Adua kilisesine gitmiştir. Burada General ile yanındaki su- bayları peskopos elinde bakır ©1 haç ile karşılamıştır. İtalyan ge - neralı İtalyanın işlerini şöyle hu lâsa etmektedir: “ — Yollar vapmak, su ihliya cını temin etmek ve zabtedilen memleketi süküna kavuşturmak.,, 300 kadar habeş Adua'nın doğu - sundaki italyan hatlarının gerisi- ne doğru sarkmıslardır. Bir habeş komutanı öldü Asmara, 10 (A.A.) — Royter ajansı bildiriyor: Son çarpışmalar- da ölen habeşlerin arasında Ras Seyumun mitralyöz kumandanı Kamasnak da vardır. Bu kuman- danın ölümü kendisini çok hisset- tirecektir. Çünkü habeş ordusun- da mitralyözcüler az, iyi mitral- yözcüler ise hemen hemen hiç yoktur. Eritredeki italyanı hava üssü güneyde 2250 metre yüksek hir yerdedir. Kuzay ordusunun hava kuvvetleri hep buradan uçmakta- dır. Burasını gezen Royter aytarı diyor ki; *“İtalyan hava filoları her gün habeş hatları üzerinde keşif hare- ketlerinde bulunduüktan sonra w- çak alanından yere inmeden önce genel karargâh üzerinde — dolaş- makta ve raporlarını küçücük pa- taşütlerle genel karargüha atmak- « tadırlar.,, DİŞ HABERLER Uluslar Sosyetesinde (Başı 1. ci sayıfada) genmiyecektir. B. Eden, İngiltere sıyasasının iste- milen vuzuh ile tarif edilmiş olduğunu, bu sıyasanın uluslar sösyetesinin icraa . tma iştirak etmek esasına dayandığını söylemiş ve demiştir ki: “ — Uhuslar sosyetesinin iki vardır: W. — Bütün anlaşmazlıkları adilâne texviye ödevi ve muslihane bir hal sureti jle etmek, 2 — Bu cihet mümkün olmadığı, yani bu idealin e!de edilmesine imkân bulunamadığı takdirde harbı durdur. mak. Şimdi icraata geçmek Konsey üyeleri bu İcraatın ne olaca - ğanı tayin etmelidirler. B. Eden, he - men İeraata girişilmesi Tüzumunu ö - nemle kaydetmiş ve bunun uluslar sös. yetesi paktına uygun âcil ve musliha- me bir. tesviye sureti bulmaktan vaz - geçmek demek olmadığını söylemiştir. İsviçre koönfederasyonu başkanı B. Motta, ekonamik ve finansal zecri ted birlerin, düşmanca hareketler mahiye tinde olmadığını söylemiştir. Bundan sonra İsviçrenin kendi ta- tafsızlığını gözetmekle beraber tesa - nüd vazifesini hiç bir zaman ibmal et. miyeceğini s#öylemiştir. Sovyet Rusya delegesi B. Patemkin Sovyet Rusyanın herkes için mecburi olan uluslar sosyetesi paktına bağlılı. ganı hatırlatmıştır. Hayti ve Meksika delegeleri ulgs - lac sosyetesi paktmın yüklemekte ol - duğu bütün taahhüdlieri kendi memle - ketlerinin yerine getireceğini söyle - miüşlerdir. K Şili delegesi, latin Amerika devlet. letinin bütün anlaşmazlıkların — barış yoluyla halledilmesi yolundaki 1932 bildiriğini hatırlatmış ve zccri tedbir- lerin tek bir gayesi olduğunu Ve bunun da ekonomik bir baskı ile barışı kur - müaktan ibaret bulunduğunu söylemiş - tir. Venerüela delegesi uluslar sosyetesi. nin her iki tarafı barığa çağırması lâzım geldiğini söylemiş, ancak memleketi . nin zecri tedbirleri tatbik etmek surç « tiyle karşılaşacağı büyük — zorlukları komitede anlatacağını bildirmiştir Küçük anlaşmu ve Balkan anlaş- ması da zecri tedbirlerden yana Yugoslavya delegesi Puriç gerek kendi hükümeti, gerek küçük anlaşma adına demiştir ki: “— Tefertüata karışmaksızın şunu bildiririz ki; biz pakta ve onun hüküm- lerine sadık kalacağır.., Yunan dış bakarır Maksimos Yuna- nistan ve Balkan antantı adına beyanat. ta bulunarak bütün teahhütlerin ifa o- lunacağını söylemiştir. Urunguay, Ekuatör, Peru ve Boliy- ya delegeleri memleketlerinin İtalyaya olan dostluğuna rağmen zecri tedbirle- rin tatbiki lâzım geldiğini söylemişler. dir. Yalnız Uruguay deleğesi bazı mem. leketlerin coğrafya durumları — dolayı- siyle hususf vaziyetleri ve italyan mu irleriyle ilgili olmak Üüzere hususi münasebetlerin kesilmesi hakkında ko. mitede bazı ihtiraz kayıtları ileri süre- ceğini bildirmiştir. Habeş delegesinin B. Aloisiye cevabı Son olarak söz alan habeş delegesi 'Tekl Havariat, İtalyanm memleketi a- leyhindeki tahkirlerini protesto etimiş ve Habeşistanın uğradığı taarruz kar- şısında çabuk ve tesirli bir tarzda hare. ket lüzumunu bildirmiş ve demiştir ki: *— Her geçen dakika arsrulusal bir cinayettir. Bir devlet modern silâhla- riyle taarruz ederken Habeşistana silâh verilmesi yasak edilmiş bulunuyor. Ha- beşistan sonuna kadar kendini müdafaa edecektir... Bir irtibat komitesi kuruluyor Başka söz alan bulunmadığından başkan genel konuşmaların bittiğini bildirmiş ve asambleye “irtibat komi- tesi,, kurulması hakkında bir karar $u. reti vermiştiri. Baron Aloizi bu karar sureti aley- gerekiyor. hinde bulunacağını söylemiş ve şimdi- ye kadar takib olunan müzakere usulü hakkında bazı itirazlar ileri türerek de- miştir ki; “— Uluslar sösyetesi paktının bo. zulmuş olduğunu bildiren uluslar tos- yetesinin salâhiyetli hiçbir organı orta- da yoktur. Konseyin 7 ilkteşrin toplanı tist protokoluna bakıbırsa altılar komi. tesi raporu konsey - tarafından — değil, fakat könseyde temsi! olunan 14 dev. let tarafından kâbail olunmuştur. Asam- ble de bu raporu kenüz kabul etmiş de- gildir. Bundan başka teşkili teklif olu. nan irtibat komitesi de uluslar sosye- tekinin bir organı değildir.., B. Benes'in cevabı Başkan B. Benes cevab vererek pak- tin bozulması bakkınde karar vermenin uluslar sosyetesi organlarının işi olma- diğını, ulüslar sösyetesi üyelerinin &. devleri bizzat paktdan doğduğunu söy- lemiy; ancak güçlükleri ortadan kaldır- mış olmak için irtibat komitesi kurul- masının asamblenin bir kararı suretin. de değil, bir arzusu şeklinde olmasını toklif etmiştir. Avusturya ve Macaristan dekegeleri dünkü sözlerine atfen, ihtiraz kayıtları- nı muhafaza ettiklerini bildirmişlerdir. İrtibat komitesi kurulması hakkında- ki kara rsureti, Bir karar olarak değil, bir arzusu şeklinde tadil olunarak re ye konmuş ve bir muhalife ve ikimüls- tenkife karşı ittilfakla kabul edilmiştir. Bütün uluslar sosyetesi — üyelerir. gircbilecekleri irtibat komites yarın sa . bah toplanacak ve öğle üzeri de asamble toplantı devresirni kapıyacaktır. asamblenin Bugünkü teplantı çok önemli oldu Cenevre, 10 ÇA.A.) — Asambicnin bugünkü toplantımı hayati — bir önemde © olmuştur. Çünkü ilk defa olarak bir kriz ve yahut bir barb takdirinde uluslar sos- yetesinin nasıl işliyeceğini kararlaştır . mıştır. Şurası karalaşmıştı ki, irtibat ko- mitesi ne koönseye ne de asambleye bağ. h olmamakla beraber gerekirse bunla - rın yardımına baş vuracaktır. Bundan dolayı asamblenin yarım dağılması değil. yeniden bir zaman için toplantısını ge - ciktirmesi ihtimali vardır. İrtibat komitesi için 5T devlet rey verdi. Cenevre, 10 (A.Ay — İrtibat komi- tesi için SI devlet tey vermiş, Avus - turya ile Maçaristan müstenkif kalmış, İtalya ise aleybte — bulunmuştur. İki harbeden taraf müstesna olmak üzere bütün üye devletler kemiteye girebile. çceklerdir. Yunanistanda kırallık kurulacak B. Zaimis'in çekilmesi bekleniyor — Örfi idare ilân olundu - Kıral plebisitten — sonra çağırılacak (Başı 1. ci sayılada) Ordu kumandanları, genecal Kondi- lise baş vurmuşlardır. General daha son ta cevap vereceğini söylemiştir. General Kondilis kabineyi kurdu Atina, 10 (ALA) — Röyter ajansına göre, G Kondilis hükümetin —başız geçmiştir. Uluta) kurul, kırallığı yeni- den kurmaya karar vermek için topla. nacaktır. Atina, 10 (ALA) - Royter « — Kon dilixi: arkadaşlarr Atina mevkli ku- mandanı general Pagagos ile hava kur mayı başkanı general Repopas ve deniz kurmayğı başkanı Ekonomudur. Şehirde sükün hüküm sürmektedir. Belgrad, 10 (A.A) — Avala ajansı na Atinadan bildiriliyor: Kondilis hükümeti — öğleden sonra ulusal kurul önünde yemin edecektir. Kürul, cumuriyet rejiminin kaldırılma sını ijan edecektir. Köndilis, 3 sönteş - Yinde yapılacak olan plebisit sonucu - na kadar naib olacaktır. - Aksum daha düşmedi mi? Roma, 10 (A.A.) — Yarı resmi çe- venler, Aksumun almdığını teyid et- memekte, fakat bu şehrin alınmasının pek yakın olduğu fikrini ileri sürmek. tedirler. Habeşlerin Adua'yı aldıkları- nı iddin eden baberi yalanlamaktadır- lar. Aynı çevenlerin baber verdiğine gö re Kont Vinciye Adisababadan ayrıl. mak emrini vermekle habeş hükümeti diplomatik ilgiyi ilk olarak kesmiştir. Kont Vinci, bu sabah başşehirden ayrı- lacaktır. Yabancı elçiliklerin, yapılmasından korktukları Adisababanın hambardıma- nt hakkında ciçiliklerin zarar gürmeme- leri için gereken bütün tedbirlerin a. bınmış olduğu haber verilmektedir. Bl- çilikleri bomlardımandan korumak i- Çin hususi işaretler kullanılacaktır İtalyan elçisi Negüsle konuşmak isledi Adisababa, 10 (ALA) — İtalvyan cl. çisi B. Vinçi Adisababadan ayrılma - dan evel imparatorla görüşmek istedi. ğini bildirmiştir. İtalyan elçiri dış ba. kanı ile de görüşmek talebinde bulun- muştur. Acaba niçin? Paris, 10 (A.A.) — Maten gazetesi, Roma'dan aldığı şu baberi bildirmekte . dir: * İsrarla dolaşan yayıntılara —göre, sü bakanlığının bazı yüksek işyarları başka ödevlere atanacaklardır. Bunla - rın arasında hususiyle bir yüönetgerin adı geçmektedir. Bundan başka, bir pi. yade generaline de kumandanlıktan &l çektirilecektir. Resmt çevenler, bu hususta şey söylememektedirler. Adisababada sivil binalar bom- balanmıyacak Vaşington, 10 (A.A.) — İtalya hü. kümeti Afrikadaki italyan kuvvetleri kumandanlarına Adisababa'da sivil bi « naların bombardıman — edilmemesi için gereken emirlerin verildiğini dış bakan. lığma bildirmiştir. Amerika kızılhaçı da Habeşista- na hııılau—yor Vaşington, 10 (A-A.) — Amerikan Kızılhaç, heyeti, Ülkedeki 3709 şube. sine, babeş kızılhaçına yapılacak yardı. ma İştirak etmelerini bildirmiştir. İskenderiye limanı dolu Kahire, 10 (A.A.) — İskenderiye'de toplanan harb gemilerinin çoğunluğun . dan ötürü, ingilir amirallığı, kılavuz ak mak mecburiyeti usulünü koymuştur. Bununla beraber limana giriş özgürlüğü devam etmektedir. Londra, 10 (A.A.) — Süsseks kru . wazörü Süveyş kanalından Portsaid'e gelmistir. hiçbir Atina, 10 (A.A) — Atina ajansı kurulun, kırallığın hemen geri getiril . mesi işine başlıyacağını bildiriyor. 3 sönteşrinden sonra kıral Yunanistana çağırılacaktır. Örfi idare ilân olundu. Belgrad, 10 GALA) — Avala ajansı bütün Yunanistanda örfi idare ilan edil diğini bildirmektedir. Ulusal kurulun kararı Atina, 10 (ALA) — Bugün topla « nan ulusal kurul ittifakla aşağıdaki ka rarı vermiştir: 1 — Yunanistanda cumuriyet ilga edilmiştir. 2 — 1911 de tesis olunan kırallık ye niden kurulmuştur. 3 — Sonteşrinin 3 ünde geneloy ya pılacaktır. 4 — General Kondilis kıral naibi ve başbakan tayin olunmuştur. Cumur başkanı B. Zaimisin çekil « mesi bekleniyor. B. Maksimos Yuna - nistanm Cenevredeki delegesi — olarak kâalacaktır. Na