2 Ekim 1935 Tarihli Ulus Gazetesi Sayfa 2

SAYIFA 2 ULUS Yeni süfus sayımımız DİŞ HABERLER (Başı 1. ci sayılfada) Yaklarının —esası — olan — nüfuslarının sayısını ve — terekkübünü öğren - meleri o kadar tabliğdir. Bundan do - Tayı nüfusu tenbit etmek ihtiyacı en es- ki zamanlardanberi duyulmuş, düzenli sotyal kurumlar ortaya çılımca, nüfus- sayımlariyle başlanmıştır. — Tarih bize milâttan binlerce sene önce Çin ve Mi « #ırda nüfusun — kaydedildiğini — öğret - mektedir. Nüfus sayımları şimdi modern dev- letin en tabiiğ ve normal tedbirlerin - dendir. Az çok düzenli teşkilâtı - olan bütün devletler, $ 10 senclik aralarla nüfuslarını baştanbaşa sayarlar ve bu- nun için hiç bir külfetten çekinmezler. Sayrar 100 binleri ve hattâ (Hindistan - da) milyonu geçen sayım memurları kul lanırlar, kucak dolusu para sarfederler. Bugün ne devler, ne de ilim, nüfus sayımları olmadan çalışamaz. Devlet en Mühim ve zarur! tedbirleri için, nüfus istatistiklerine muhtaçtır. Nüfusun sa. yası, cinsiyeti, erkek nüfusta askere alınabilecek yaştakilerin nisbeti bilin. meden süel tertibler almak — imkânsır- dır. Okur yazarların nisbeti, çocukla. rın sayısı, nüfusün ana dile göre ayrı. dışı bilinmezse, doğru bir kültür sıya. sası takib olunamaz. Nüfusun — yayılış tarzı, türlü mıntakaların kesafeti, mes- dek sahiblerinin nisbeti, - mesleklerin inkısamı kesin bır tarızda tesbit edil- amiş olmadan verimli ekonomik tedbir. ler slmağa imkân yoktur. Klim, nüfus istatistiklerine — belki devletten ziyade muhtaçtır. Memleket hakkında yapılacak demoğrafik, sosyal ve ekonomik bütün — ilmi araştırmalar onlara dayanır. Devlet gücünün teme. H, memleketin hayat kaynağı olan nü. fusun azalına veya çoğalma yolındı gösterdiği temayülleri incelemek, se- beblerini anlatmak ve bu kaynağı bes- Jemek için alınacak tedbirlere 2emin hazırlamakla uğraşan demagrafi ilmi. min esası, nüfus sayımlarıdır. En önem. Ti ekonomik meseleler, meselâ topra. ğgin ulusu doyurmağa yetip yetmediği; nüfus istatistiklesi olmadan araştırıla. maz. Nihayet tecim âlemi de nüfus is- tatistiklerine birinci — derecede önem vermeğe mecburdur. Muhtelif mınta. kaların genel şartlarını, mahreç olarak önemlerini öğrenmek için, sık sık va. yım neticelerine müracaat etmek lâ- ammdır. Tecimin bir gşubesi, hayat si- gortacılığı, nüfus istatistikleri sayesin. de kurulabilmiştir. Kısaca, zamanımız. da nüfus sayımları genel hayatın en mübrem ve zarur? kurumları halini al- mışlardır. Bu sayımlar tertip edilmiş olmasaydı, devletlej muntazam bir ida- te mekanizması kuramıyacaklar, bugün kütüphaneleri dolduran ilmi eşerler ya- zılmıyacak, tecim âlemi de en kiymetli bir vasıtadan mahrum bulunacaktı. Bizde gajtanat zamanında her şey gibi nüfus işleri de savsanmıştı. 1297 de yapılan ve ilmi! esaslara dayanmadığı için zaten noksan olan bir sayımdan sonra, nüfusumuzun tesbitine hi kal- kışılmadı. Seneler geçti, nüfusun yapı- Tışını baştan başı değiştiren —harblar, göçler ve türlü türlt hâdiseler oldu. Buna rağmen esk! rejim nüfusumuzu yazıp varlığının temelini — yoklamağla * MNizum duymadı. Cumuriyet, gemisinin nerede oldu. gumu ve nereye gittiğini bilmeyen bir kaptan gibi yaşayamazdı. Tedbirlerini müspet bilgiye ve sayıya istinat ettire. bilmek, ilmin ve tecim âleminin — ihti. yaçlarınz cevab verebilmek için kendli- sine has olan enerji ile nüfus davasını ele aldı. Giriştiği Ik işlerden biri is- tatistiklerimizi düzeltmek oldu. Bel. gçikadan arsulusa! ünü olan bir uzman getirildi, Çalışmasının her gün daha ziyade geliştiğini şimdi krvançla gör- düğümüz İstatistik Genel Direktörlü- #ü kuruldu ve 1927 de memleketimirde metodik ilk genel nüfus sayımı yaprl. dı. Bize nüfusumuzun 1927 deki duru. mu, yaş bakımından inkışamı, faal ve meslek sahibi kısmı, erkek ve kadınla. rzın nisbeti ve daha birçok noktalar hakkında ilk defa olarak kesin bir fi- kir vermiş olan bu soyımım, ne güç şart- Tar altında ve ne kadar zorluklarla çar. pışılarak yapıldığını, dışardakiler pek değerliyemezler. Bu işte hiç tecrübe. miz yoktu. 60.70 bin sayım memuru ve _h_ıı_ııluı ;_öı!ü__rcş! biılım organı bul- ve yetiştirmek Tâzımdı. Memleket Wyllkıu Halkın çoğumnun mazbut il metgâhı yoktu. Şebhirlerde bazı sokak. lara isim verilmemiş, evler numaralan. mamıştı. Nüfusumaz arasında — göçebe olanlar, çok ilkel tarzda barmanlar ö. nemli bir yekün tutuyordu. (Tahrir memurlarına mahsus — talimatnamenin 9 uncu maddlesinde, sayım memurları man, çadırları, içinde insan — yaşaması mühtemel bulünün kovukları — siyaret edeceklerinden bahsedilmesi bu husus- ta karakteristiktir) aynı zamanda balk aydın ve sayımlara alışkın değildi. Sa. yımın manasını an'amaması ve onu ken. dine karşı bir tedbır, mesclâ yeni bir vergiye hazırlık genarak yanlış haber vermesi tehlikesi vardı. Bütün bu zor. Tuklar yenildi ve sayım muvaffakıyet- le başarılarak nüfusumuz hakkında çok kıymetli malümat elde edildi. Bu şartlar altımma yaprlan bir tah- rir, tabif ideal olamazdı. Netekim ne. ticelerin, halkın yerinde olmıayn bir vesvesesinden, yahut ihmalinden doğ. ma bazı sistematik yanlışların tesiri al. tında kalmış olmas: pek kabildir. Bu- Nu, 1927 nüfus sayımı istatistiklerinde- ki, hakikate yakrn bulunmalarına ihti. ma! olmıyan bazı ifadelerden anlıyabi. liriz. Bir misal alalım: — İstatistiklere göre bizde bir yaşından küçük 351 bin erkek, 295 bin kız çocuk olup bu yaşta. ki erkek çocukların — kızlara — nisbeti 122/100 gibidir. Bütün memleketlerde doğumlarda iki cinsiyetin nisbeti aşa ğt yukarı 106/100 nisbetinde olduğun- dan bizim istatistiklerin bu ifadesi doğ. ru olamaz. Anlaşılan ya kızlar erkek olarak gösterilmiş, ya hiç bildirilmemiş, yahut da erkeklerin yaşı daha küçük beyan edilmiştir. Bu yanlışlıklar tefer. ruata, belki de münhasıran yaş hakkın. daki ifadelere taalluk etmek ve sayı- min genel kiymetini bozmamakla be- raber, nüfusumuzun — durumunu daha kesin bir surette tesbit edebilmek için ikinci bir sayım yapmak âzımdı. Za. ten nüfusun muayyen bir andaki hali. nin tayini ihtiyacı kâfi olmayıp hare. ket ve remayülünü dahi öğrenmek icab. eder. Bunun için de sayımları tekrar. Tamaktan başka çare yoktur. Tek bir sayım, bizi bu hususts aydınlatamaz. Nüfasun hareketinin istika ancak muntazam fasılalarla sayımlar — tertib ederek bunların neticelerini — karşılaş. tırmak suretile öğrenilebilir. İşte hükümetimiz bü noktayı göz ö. nüne alarak 20 (ilk teşrinde ikinci bir sayım yapmağa karar vermiştir. Bu sa. yımın önemi birincininkinden daha bü- yüktür. Çünkü evelkinden daha kesin meticeler verip nüfus durumumuzu da- ha doğru bir surette göstereceği gibi. mükayeselerle nüfusumuzun inkişafı. nın dahi tesbitini mümkün kılacaktır. 8 senedenberi nüfusumuz ne kadar art. mıştır? Kadınlar erkeklerden gene faz. Ta mıdır. Nüfusun ekonomi, — askerlik veludiyet bakımmdan en ehemmiyetli kızmı olan 20-45 yaşındakilerin nisbeti yükselmiş midir? Okur yazarların faal ve meslek sahibi olanların, nisbeti R se. ne evele kıyasla nasıldır? Memleketin inkisamında bu müddet zarfında ne gi- bi değişiklikler olmuştur? Meselâ zi. raatta çalışanlar azalıp, cndüstri ile meşgul olanlar artmiış midir? 1935 sa. yımı bunun gibi hirçok noktalar — hak- kında bizi aydınlatacak, hükümetimi- zin tedbirlerinin ve zamanın türk top. luluğunda yaptığı değişikliklerin ge. nel bir bilânçosunu çizmemize imkân verecektir. Sayımın muvaffak olabilmesi — için devletçe Tüzimgelep bütün tertibat a. demmrştır. Bülten, sualler ve talimatna- meler çok iyi bir surette hazırlanmış, Avrupadan getirilen bir uzman bunlar- | —a da değiştirilccek bir vokta bulamamış. tır. Asıl sayımda yanlışlıklara meydan wermemek için, birçok yerlerde tecrübe sayımları yapılmıştır. Fakat bütün bu emekler, sayım memurları — ödevlerini iyi yapmazlar, halk yersiz bir korku ve yahut ihmal yüzünden doğru cevab. Habeşistanda harbınyakında başlıycağı - nı gösteren ha berler geliyor (Başı 1. ci sayıfada) Adisababa, ! (ALA) — Mesul çe - venler, Cenevrenin Habeşistana bir mü şahid göndermeyi reddetmiş olmasını savaşın pek yakın olduğu şeklinde tef sir ediyorlas. İtalyan elçiliğindeki iş- yarların sayısı altıya indirilmiştir. Al ti konsolostan dördü Habeşistandan ay rılmışlardıc, Sıhhat işleri direktör yar- duncısi amerikalı doktor Hokman has tabakıcılar ve malzeme ile Diredaua'ya hareket etmiştir. Londra, 1 (AA) — İtalya ile Ha beşistan arasında savaşa mani olmak ü mnidi ameli olarak kalmamıştır. İngil - terenin, paktın korunması ödevini yal nız başına üstüne almıyacağı tekrar e- dilmektedir. Adisababa, 1 (A.Ay — Gondar bül- geti kıtalarının gefi Raş Kassanın oğ- lu 20 bin kişiyle pek yakında babası - man yanına gidecektir. Aden, 1 (ALA) — Hava hücumları na ve gaz bombalarına karşı tedbirler alınmaktadır. Buzada yaşayan bazı a - rablar ailelerini kendi memleketlerine göndermişlerdir. İtalyan hücumu 5 ile 10 ilkteşrin arasında başlıyacakmış Adisababa, 1 (A.A) — Habeş sücl çevenlerinde, italyan sgüel kararlarının yağmurun uzaması yüzünden durmıya- cağı sanılmaktadır. Zira artık ÖOgaden Dankil ve Tigrede artık yağmur yağ - mıyor, Toprak kurumuş gibidir. Gon - dara kadar olan bölgede sellerin hâlâ hüküm sürmekte olmasına rağmen ha beş kıtalarının yürüyüşü durmamıştır. İtalyan hücumlarının $ ve 10 ilkteşrin arasında başlıyacağı, demiryolunun ve telsiz istasyonlarının bombardıman c - dileceği sanılmaktadır, İyi haber «lan gevenlerde İmparator ile Yemen ara - sında bir ittifak konuşması yapılmak - ta olduğu bildirilmekte ise de bunun resmen teyidi mümkün olmamıştır. İtalya asker sevkiyatını çabuklaştırıyor Roma, 1 (A.A.) — Asker ve mühöüm- mat sevkiyatı tacil edilmektedir. Cumar- tesinden pazartesine kadar - Napoli'den Afrika'ya gönderilen askerlerin miktarı 18 bine çıkmıştır. Mirogliya ismindeki uçak gemisi bugün Napoliden hareket etmiştir. Triyesteden de bazı gemiler Afrika için yola çıkmışlardır. Adisababanın bombardıman e- dilmemesi için teminat istendi Paris, 1 (A.A.) — Tan - gazetesinin Adisababadan öğrendiğine göre, salâhi- yettar çevenlerde, alâkadar devletlerin harb eakuunda Adisahabanın bömbar - dıman edilmiyeceği hakkında İtalya hü- kümetihden teminat istedikleri iddia edilmektedir. Seferberlik ilân ediliyor mu? Adisababa, 1 (A-A) — Teyid edil miyen bir habere göre, genel seferber- lik bu akşam ilan edilecektir. Habeşistanın - beklediği harb malzemesi Adisababa, | (A-A.) — Habeş hükü- meti mühim miktarda silâh, mühimmat, gaz maskesi ve saire bekliyor. Hükümet bunların ele geçmesine mani olmak için şiddetli tedbirler almaktadır. rılmalı, ve memurluk yapsınlar — yap- masınlar hepsi, sayrmın mahiyetini an- lTamıyanları bu Hhususta tenvir cetmeli. dirler. Halkâ anlatmak lâzımdır ki, su. al varakaları, istatistik idaresi tarafın. dan işlenilir işlenilmez imha edilmek- tedir. Korku ve telâşa hiç bir mahal lar vermezse, boş> gitmeğe mahküm. |yoktur. Vesvese yüzünden yanlış ce - dur. Bundan dolayı bu çok büyük işde | vap verenler, hem kendilerinin hem de en büyük mesuliyet, halkın kendisine ve hele münevverlerimize düşer. nuna göre nüfusumuzda okuür yazar o- lanların hepsi sayım memurluğu yap. makla mükelleftirler. Münevverlerimiz kendilerine sayım momurluğu — verildi. ği takdirde, bu şerefli işe dört elle sa. yurdumuzun menfaatlarına karşı harc. Ka- | ket etmektedirler. Üniversite İstatitstik Profesörü Örner Celâl SARC (İstatistik Umtm ıııumnıı tara. fından |lndnüıdın'ı İi n * ven ve bu ayın 25 inde yayılan bildiriğ- , den sonra İngiliz bükümeti italyan ka - ' tesi arasında kotarılahileceği düşüncesi- . B. Grandinin ziyareti hakkında 'böş'ün ilkteşrin ortalarında veya sö- lngiltereniıı suali Fransayı güç bir duruma soktu Londra, 1 (A.A.) — İvning Niyuz gazetesinin sıyasal aytarı, İngiltere ta, rafından Pransaya sorulan suallerin B. Lavali her halde müşkül duruma koy- | duğunu bildiriyor. Çünkü Fransa İtal. ya ile olan ittifak ve yahut uluslar xos. üetesi paktına ve İngilterenin dostlu. , Buna sadakatinden birini süratle tercth * karşısında bulunmaktadır. B. Laval ce- | vabmnı geciktirmeğe mütemayil isr de | B. Etyo ve fransız radikalleri bilükis ai a z . B. Lavalin ya açık bir cevap verimc Cebdı:nurık boğazında ' yahud: yerini bir radikal kabineye ter. süel hazırlıklar / ketmesini istiyorlar. — Filhakika radi. Paris, 1 (A-A.) — Tan gazetesinin |" kaller — fransız - ingiliz dostluğunun Cebelüttarik'tan öğrendiğine göre, sücl | Sövyetler birliğiyle ve Balkan antantı hazırlıklar gecc gündüz devam etmek - | ile olan durumun muhafarasına taraf- tedir. Dağların üzerine elli batarya ha- |. tardırlar. va müdafaa topu konulmuştur. Silâh ve cephanenin ve bu arada ağır topların ta-- B. Lavalin konuşmaları şınmasını hızlandırmak için kırk kam - Pisla, © (KY Tet Barlas dönen B. Laval bugün ingiliz elçisi ile yon kiralanmıştır. Hazb limanının ku zayında toplar yerleştirilmiştir. Cebe- uzun bir konuşma yapmıştır. Sanıldığı. lüttarık'dan her italyan vapuru geçtik- na göre bu konuşma esnasında — zcerf çe bu, eşya ve yolcu vapuru da olsa he tedbirler tatbik edildiği takdirde Avde. men bir ingiliz mayn araştırma gemisi | nizde çıkacak durum hakkında Fransa ile İngiltere arasında yapılmakta olan Himandan çıkmakta ve torpil konulup ko- konuşmalar etrafında görüşülmüştür. Habeşistana gönderilen harb levazımını yakalamak için Adisababa, ! (A.A.) — 16 deniz altı E€misinin, yabancı memleketlerden Ha- beşistan'a gönderilebilecek harp leva - zımını yakalamak için Şap denizinde demirlediği bildirilmektedir. Hiç bir bav- Tak çekmemiş olan İki esrarengiz vapur fransız somalisi açıklarında görülmüş - tür. Bunların binlerce mitralyöz taşıdık- lar ive bunları Cibutiye kaçak suretiyle çıkarmak için elverişli zamanı bekledik- leri sanılmaktadır. nulmadığına bakmaktadır. Küin Elizabet Cebelüttarıka gitti | B. Eden bugün Laval ile konuşmaksı. Londra, 1 (A.A.) — İngilterenin Ak- | zın Londraya yoluna devam etmiştir. deniz filosunun yeni Amiral gemisi olan İyi haber alan çevenlere göre B, Kıraliçe Elizabet zırhlısı bu sabah İn - | Eden ingiliz kabinesi toplantısında bu- giltereden Cebellütarıka gitmiştir. lunduktan sonra Cenevreye dönerken Hü ü Bi iralipöiflicen Laval ile görüşsecektir. Maltada Paris, 1 (A.Ay — B, Laval, İtalya Cebekittarık, 1 (A.A.) — İngiliz ha- büyük elçisini kabul etmiştir. va Mareşak Brukpofham burada — yere inerek uçakçı subaylarla görüşmüş — ve Fransa henüz konuşma sonra Maltaya hareket etmiştir . yapmak istemedi İngiltere halya ile tek başına an- Londra, 1 ÇALA) — Resmi çevenler “bir ingiliz gazetesinin dediği gibi iki memleket filosunun beraber çalış ması hakkında İngiltere ile konuşmayı Fransanın baş vurduğunun doğru ol « madığını tâsrih etmektedirler . Fransa cuma günü hkarar Taşmaya yanaşmıyacak Londra, 1 (A.A.) — İtalya'nın İn « giltere ile anlaşma yapmak için görüş- melere başlamaya hazır olduğunu bildi. binesinden hiç bir bildiriğ almamıştır. Fakat, böyle bir teklif yapılsa - bile, iastalağila'smesle Bülya Hü ll sorye” $e T a AA E İ A 0 lTaşmazlık çıkarsa Fransanın alacağı du- rum hakkındaki ingiliz sorusunun ba - sız haberlerindekinden biraz farklı bir şekilde olduğu bildiriliyor. Fransız ce- vabrnım cuma günkü bakanlar kurulu toplantısında tesbit edileceği şilphe- siz bulunmaktadır. Yunanistanda kıral - cılık cereyanları Atina, 1 (ALA) — Halkçı parti say. lavlacı arasında kıralın plebisitten ön - €e memlekcte dönmesi için çalışmalar gittikçe artmaktadır. Daha şimdiden 120 saylav bu harekete katılmıştır. Kı. rtalın dönebilmesi için 151 saylavın re- yi Jazımdır. Amerikada grevler Nevyork, 1 (A.A) — Nev Orlean, Mobile, Gulfport ve Pensekola şehirle rinde bugün başlıyan grevler derhal ka rışıklıklar husule getirmiştir. Grevciler polislere karşı taş ve sopalarla hücum ederek tevkif edilmiş olan bir işçiyi kurtarmak istemişlerse de polisler uğ - Tatıcı gaz saçan bombalarla bu hücüm- Jari defetmişlerdir. Nev Orlcanda 18 zenci tevkif olunmuştur. Linyit maden lerindeki grevci amele bugün işlerine başlamışlardır. Arzuhal Encümeni 3.10.935 perşem. be günü saat ikide toplanacaktır. Sayın iıyşknn bulunmalarımı dilerim. e En. Sekreterliği ni besleyen İngiltere, o teklife ikinci derecede bir önem verecektir. Londra, 1 (A.A.) — Resmi çevenler italyan elçisi B. Grandinin dün dış ba. kanlığına yaptığı göret ve İngilterenin Fransaya yaptığı soru hakkında çok ketum davranmaktadırlar. Grandinin göretiyle durumda hiç bir değişiklik olmadığı ve bunun Romuüda cumartesi çıkarılan bildiriğ ile hiç il. gisi bulunmadığı söylenmektedir. İngilterenin Fransadan yaptığı so- ruya gelince, basının bu husustaki ya. zıları ne tekzip ne de teyit olunmamak- tadır. y .. .. .. . B. Gömböş döndü Berlin, 1 (ALA) — Macar başbaka ru B. Gömböş, 48 saat Berlinde kaldık. tan sonra buğün saat 13 de Manfrcd Fon Rihthofen adındaki uçak ile hare. ket etmiştir. Tempelhof uçak karargâhında dış iş leri bakanı B. Fon Nöyrat ile protokol direktörü yardımcısı B. fon Levetzon, dış işleri bakanlığı macar işleri şubesi direktörü fon Lorenz, Prusya başbaka- nının yaveri komutan — Konrat, macar işgüderi ve macar elçiliği ileri gelen. leri bulunmuğşlardır. ç Budapeşte, 1 (ALÂ.) — B, Gümböş saat 17 de karaya inmiştir. Halk ken- disini haratetle karşılamıştır. Başbakan ve maiyeti, Almanyada gördükleri ha. kikaten dostanc kabulden dolayı sevinç. lerini bildirmiştir. B. Gömböş, B. Hit- ler ve diğer alman ricali ile olan görüş. meleri hakkında naip Horti'ye malümat werecektir. Sıyasal çevenlerde B. Göm. İş kanunu mıvıhh Encümeni 4, 10.935 cuma günü saat onda toplanaca- ğından sayın üyelerin gelmelerini dile. nunda italyan bükümetini ziyaret ede. | Tim. Ş ceği bildirilmektedir. : —4 kamantı muvakkat En. sekreterliği vT bi Vöi LA A Na S