15 Eylül 1935 Tarihli Ulus Gazetesi Sayfa 3

BPR SOT CAZAR I NNT Havacılık bahisleri Türkiye için hava ordusunun önemi İtalya ile Habeşistan arasın- daki gerginlik, İtalya ile Büyük Britanyanın urasını açtıktan sonra şimdi her tarafta, bir italyan - in- giliz harbı, en çok konuşulan ve ü- zerinde durulan konu olmuştar, Biz burada, değerli uzmanların İtalya - İngiltere için yazmakta ol- duklarından daha çok, Akdenizde patlak verecek bir gelecek harbı için düşünülen esasları ortaya koymak isteğini duyuyoruz. Herşeyden önce şunu söyleme- liyiz ki, İtalyanın Akdenizi orta- Tayan bir coğrafya durumunda ve her bakımdan üstün bir hava ordu- #suna malik olmasından ve buna karşı — İngiltere'nin — güvenile- cek gibi bit kata — paraçsi olmamasından — çıkarılacak - her sonuç benzer durumlarda olan bütün devletler için, çok önemli ve değerli bir ders sayılmak lâ- Eımdır. Ve bundan dolayıdır ki, “İtal- yanın galip olacağı,, kararını ve- ren uzmanların, dediklerine daya- marak biz de, denizle çevrilmiş o- lan Türkiyenin de, denizden gele- cek her düğmam yenmek duru- munda bulunduğunu saptamak is- tiyoruz, Her tırsatla on on beş yıldır söylemiş ve iddia etmiş oldukla- rımızı berkiten bu sonuç üzerin- de, durmak ve bu hakikati büyük bir hava ordusu yapmak kaygusu ile çalışmakta olan türk ulusuna, gerektiği gibi anlatmak, bize öyle geliyor ki, bu işte ileriyi görenle- rin ulusal ödevleridir. Ulusa, anlatmağa mecburuz ki, yedi yüz yetmiş bin kilometre mu- rabbandan çok toprağı olan Tür- kiyenin, deniz sınırları, kara smır- larzından birkaç detfa daha uzun- dur ve denizden gelecek herhangi bir düşmanı, topraklarımıza ya- naşmadan, 500-1000 kilometre u- saklarda — hattâ daha uzaklarda »- uaçaklarla yakalayıp yoketmek kolaylığından taydalanması 1liâ- gıradır. Ve gene hava ordusunun öne- mini göstermek için açıkça söyle- meğe mecburuz ki uçakların gide- bilecekleri kadar bir mesafede bu- Tunan bütün küçük kara parçaları, uçakçılığın gelişmesi yüzünden artık bir tehlike kaynağı olama- mak yani bir düşman ordusunun harcketlerine temel olamamak du- rumuna düşmüşlerdir; ve bu da, barışçı Türkiye için barışa yani doğu Akdenize egemen olmak an- lamına gelmektedir. Kötü idarelerin ihmal ettikleri bir memleketi, yüceltmek yolunda birçok yıllar, barış içinde geceli gündüzlü çalışmak zorağında bu- Tunan türk ulusuna uçakların te- min ettiği bu üstünlüğü başka hiç bir silâhın veremiyeceğini söyle- mekte gerçek fayda vardır. Hiç bir silâh, bü kadar geniş bir alanda etki göstermek ve düş- manı yurda sokmadan onunla boy ölçüşmek ve onu yenmek küdre- tinde olmamıştır. Son sıyasal karışıklıklar ve bir italyan - ingiliz harbı üzerine ya- zılanlardan çıkan sonuç kısaca şu- dur ki deniz sınırları uzun memle- ketlerin hava silâhı ile korunması hem kolay ve hem çok etkili ola- caktır. Ve bu imkân, bizi büyük hava ordumuzu bir gün evel yap- maya xorlayacak kuvvetli yüzüy- le, daima göz önünde tütulmak Iâ- tumdır, Şakir Hazım GÖKMEN Orduevindeki şölen Dün gece Orduevinde süel ftabrikalar işçilerinin çocukları sün net edilmiştir. Bunun icin îab_rikz direktörü general Eyübün hima- yesi altında bir gölen hazırlanmış ve sabaha kadar süren bu eğlence de hokkabaz, karagöz, ufak kome- diler ve ulusal danslar oynanmış- tır. Sünnet olan 92 çocuk ve m'» ' tika işyar ve işçileri ile ordu evi- ne gelenler iyi bir gece geçirmiş- lerdir. ULUS İÇ HABERLER İSTANBUL TELEFONLARI ; İtalyan bankalarının durumu İstanbul, 14 — İzmirdeki ital- yan bankalarrım krediyi tamamen kestikleri hakkındaki haber üzeri- ne Bankadiroma müdürü Morelli. şunları söyleemiştir: ”— Bu mevsimlerin ihracat zamanı olması ve bütün tecimer letin kapitallerini mal üzerine bağlamalarına ve genel para kıtlı- ğının çıkmasına sebeb olmaktadır. Hele bu sene kliring ve özel takas muameleleri içinde satılan mal- ların parası düzenli bir surette ve çabuk tahsil edilememektedir. Ya- ni Türkiyeden dışarıya giden mal- ların bedelleri memlekete geç dönmektedir. Kredinin azalma se- bebleri budur. Yoksa hiç bir za- man bankalarımız İzmirde kredi- yi kesmiş değillerdir. Finansal se- beblerle kredi mikdarmı buclamış- lardır. Söylendiği gibi bunda hiç sıyasal sebeb yoktur. Banka kom- mersiyale. italyan direktörü de böyle bir habere inanılamıyacağı- ni italyan bankalarının İstanbulda da normal çalışmalarına devam et- tiklerini söylemiştir.., İki eski öğretmenimiz İstanbul, 14 — Bugün Kandilli lisesi direktörü B. Âkil ile Beykoz Sırapınar okul başöğretmeni B. Mehmed Alinin öğretmenlik erti- gindeki kırk beş yıllık hizmetleri Çapa kız öğretmen okulunda öğ- retmenler birliği tarafından hazır- lanan bir törenle kutlanmıştır. Kendir satışı devam ediyor Taşköprü, 14 (A.A.) — İlk kendir ürününün pazara gelişi, kendirin güzelliği ve çokluğuyla ün almış olan Taşköprü kasabasın- da coskun gösterilere - yol açmış- tır, Kazanın kendir yetiştiren köy- lüleri ve kasaba halkı bu gösterile- re karışmış kendir yüklü arabalar- kendir elyafı ve çubuklarını taşı- yan halk kasaba içinde bir tur yap- mışlardır. Bayraklarla süslenmiş pazar yerinde ekicilerden B. Samı tarafından kendir ekimi ve kendir ve standardize işleri hakkında bir söylev verilmiştir. Bundan sonra kendir elyafı çu- buğu seçimleri yapılmış kazanan- lara armaganlar verilmiştir. Bu- günkü pazarda on bin 120 kilo el- yaf alım ve satımı olmuş, birinci 25, ikinci 22, üçüncü kendirin kilo- su 18 kuruştan satılmıştır. Talebelere okul bulmak için Orta öğretim genel direktörü Bay Avninin başkanlığı altında dün Kültür Bakanlığında şehri- mizin lise ve orta okul direktör - leri bir toplantı yapmışlardır. Bu toplantıda okulsuz kalan talebe - lerle okullarda fazla talebelerin durumu etrafında görüşmeler ya- pılmıştır. Mülkiye enspekterleri arasında Cumur başkanlığı özel kalem direktörlüğü yardımcısı B. Sabit Şevki Şerenin ikinci sınıf mülkiye ispekterliğine atanmasıma dair o- Jan kararname Cumur Başkanlı- gmca onaylanmıştır. İç Bakanlığı dün kendisine bölge merkezinin Erzurum olduğunu ve ödevine başlamasımı bildirmiştir. İkinci sı- nıf mülkiye ispekterlerinden B. Muhtar Kadri Akman birinci st- nıfa yükarılanmıştır. İkinci sınıf mülkiye ispekterlerinden Trah- zonda bulunan B. Şükrü Algurun bölgesi de Erzurum olarâk değişti- tilmistir. Tarih kurulunun etüdleri Çanakkale, 14 (A.A.) — Diün sabah Ertuğrul yatı ile gelen türk tarih küurumu salgıtı Arıburnu ve Anafartaları gezmiştir. Buralardaki savaşlarda bulun- muş olan tümgeneral Galip, kuru- la ingilizlerin Çanakkaleyi düşür- mek gayesile Conk bayırıma doğru yaptıkları ilerleme hareketini A- tatürk'ün nasıl durdurduğunu bu- gün halâ burada olan siperler ü- zerinden anlatmıştır. Bundan sonra Ulu Önderin türk tarihine yüksek şeref veren karargâhı saygı ve minnetle ziya- ret edilmiş, Truva yıkılarında il- miğ araştırmalar yapılmıştır. Şehre dönüşlerinde kurul şe- refine bi rçay şöleni verilmiştir. Kürül saat 20 de İzmire hare- ket etmiş, ilbay ile tümkomutanı, saylavlar ve seçkin bir kalabalık tarafından uğurlanmıştır. Kurul İzmire vardı İzmir, 14 (A.A.) — Öğretmen Bayan Afetin başkanlığı ve Trak- ya genel enspektörü general Kâ- zım Dirik'in refakatinde 16 kişi- lik türk tarihi tetkik kurulu bu sa- bah Ertuğrul. yatı ile şehrimize gelmiştir. Bu kurul Söke e Berga- ma dolayındaki ontükleri gezecek ve lâzün gelen tetkiklerde buluna- caktır. Kurul İzmirde bulundukça Gazi konağında konuklıyacaklar- dır. İkinci zehirli gaz:ar kursu bitti Zehirli gazlar için Ankarada açılan kursun ikinci on beş günlük devresi dün bitmiş ve otuz uray işyarımna kurs gördükleri için bel- ge verilmiştir. Bir kaç gün sonra demiryollar ve fabrikalar işyarla- rından seçilecek üçüncü — grupun dersleri başlıyacaktır. Yakalanan kaçakçılar Geçen bir hafta içinde gümrük muhafaza örgütü biri ölü 20 kaçak- Çı, 855 kile gümrük kaçağı, 3 tü- fek, 27 mermi, 24 ğümüş mecidi- ye ve 44 kaçakçı hayvanı ele ge- çirmiştir. —a aa İstanbul gazetele rinin basvazıları Cumhurîv“ te B. Yunus Na. di, İtalyanın habeş işindeki durumunu mmceliyerek diyor ki: “İtalyanın yanlış gidişi, izab ederse Milletler Cemiyetine karşı d& silâhla hareketi göze almış olmasında — ve öyle görünüp gitmesindedir. İtalya sadece Habeşistanın iç İdaresindeki yolsuzluk. ları ortaya koyarak Milletler cemiyeti ni bunun hakkında bir karar almağa ça. Hırsayar, belki amacına daha kolay bir yoldan varmış olurdu. İtalya, Mabeşis. (tana karşı kendi başıma — harekete “Beç. mektedir ki, her Mazereti yıkan bir yo İ dökülmüş bulunuyor... ” AMAN ki da Zaman — imzalı Başvazıda deniyor “Başta İngiltere olmak - üzcre, iki üç haftadır, her devlet, mütemadiyen ak yam cemiyeti paktına harfiyen riayet edilmesi ve hiç bir milletin haksız ola. vak diğer bir millete tecavliz etmemesi lüzumundan bahstedip durmaktadır. Bu hususta en ziyade İleri gidenler de İn. giltere ve Fransa, yani akvam cemiyeti üzerinde en ziyade müessir olan iki bü yük devlettir. ) Cemiyeti akvamın, kendisine dahil olan devletler arasında haksızlık yapıl. j musmna meydan vermemesine dair söyle. nen bu tantanalı sözlerin, hiç olmazsa * Kücük devletler Üzerinde. büyük tesiri | olmuştur. Ve ortayâ çok küvvetli to. humlar atılmıştır. Bu - tohumların ise, | zamanla iyi gemereler vermesine imkân yoktur. | Tan ve Kurdu'dü başyazı yoktar Romanya ile yapılacak tecim anlaşması Romenlerle yapılacak tecim an- laşması için Romanya elçiliği yö- netgeri B. Manesko ile hükümeti- miz adına Dış Bakanlığından B. Dürrü ve Türkofis danışmanların dan B. Necçmeddin arasında görü- şüler yapılmaktadır. Yakında iki memleketin ulusal asığlarına uy - gun bir sonuca varılacağı umul - maktadır. General Dr. Mazlum Ada pazarında bir konferans — verdi Adapazarı, 14 (A.A.) — Özel işlerini düzeltmek için şehrimize gelen süel sağlık işleri başkanı doktor tümgeneral Mazlum hal- kevinde zehirli gazlar ve korunma çarelerini anlatan bir konferans vermiştir. Bir saatten fazla süren könferans halk tarafından çok il- gi ile karşılanmış, halkevi salonu dinleyicilerle dolmuştur. Dün elektrikler söndü ve yandı. Dün şehir elektriği saat on üçe doğru ve akşam üstü 18,37 de iki defa söndü . Gündüz iki saat sonra ceryan açıldı. Akşam da 20,15 de lambalarımız tekrar yan- dı. Elektrik sosyetesinden aldığı- muz bilgiye göre arıza Yenişehir- den Taşhana doğru yapılmakta olan yeni yollarda yeri değiştiri- len kablotardan çıkmıştır ve şeh- rin yalnız bir kısmr ceryansız kal- mıştır. Gündüz >lektrikle çalışan ku- rumlar işlerini brrakmışlardır. Ak- şam üstü de caddelerde seyir vese- fer zorlukla idare erilmiştir. Bü- tün mağazalar, lokantalar, kah- veler ve evler mum aramak der- dine düşmüşlerdir. Aydınlığa alış- mış bir şehrin bu durumu görül- meğe değer bir görey yaratmıştı. -— ANITLARIMIZ Anadolunun en — eski bir devleti — olan — Lidya'nın baş hri — Manisa'nın — doğusun - *a şimdi küçük bir köy olan *Sart - Sardes) idi, Burada ameri- ılı Röebinson adında bir bilgin kazı yaparak iki direğinin birer pırçası gözüken tapınağın çevre- sindeki toprakları kaldırdı ve re- simde görülen halile meydana çr kardı. Bu tapınak lidyalılacın de- fil çonlardan çok sonra garptan P .senler tarafından yaptırılmıştır. Asd eski (Sart) daha derinlerde- dir. Dünyadaki en güzel btinalar Bay Saffet Arıkan kültür işlerimizi anlattı (Başı 1 inci sayfada) Olgunlük imtihanlarında bir dersten muvaffak olamıyan talebelerin Ünlversi- teye kabulleri hakkında düşünülmüş hiç bir şey yoktur . â Ruhiyat dersi tamamen kaldırılmış değildir. Ancak Ankarada toplanan mü tehassıslar komisyonu bu kitabın ağır- lığını göz önünde tutarak yalnız bu yıl ruhiyat dersinin okutulmamasını ve bu derş lise onuncu #ınıfta okutulduğu i. çin önümüzdeki yıl içinde daha kotay anlaşılabilir bir kitap hazırlanarak bu yıl bu dersi okumayan - talebenin Hise. nİn o0 bitinci smıfında okumasını da. ha uygun bulduk. İçtimalyat kitabı bu yıl yapdan prog rama göre B. Necmettin Sadık tarafın- dan yazılmaktadır. Bu yıl içinde içtima- iyat yeni programa göre okutulacaktır. Lise ilk ve ikinei devreler için adları y çenlerde yazılan arkadaşlarımız B. Fa - Hh Refka'nin baskanlığı altında çalıamıı. larma devam ediyorlar. Lise ilk devres için hazırladıkları eterler matbaaya v- - #ilacek bir hele gelmiş'ir. İkinci devra için hazırlananlar da vaktinde yetişti rilecektir. Üniversitede edebivat - fakliltenindle muhtaç elduğumuz pedagoji ve di! ene titlülerinin açılması yolunda gerek mmal. Himler kadrosu gerek bödce bakımından tetkikler yapılmaktadır. Pozitif sonuçla- fa varılırsa bunların açılması gerçeklmş- tirilecektir. ç Köy mektebleri köylü hayatında, köyde köylünün bileisini vükseltecek bilviler verecek gurette bir programa bağlıvacağız. Bunun için Ankara'da ük mekteb muallim ve müfettişlerinden mir rekbeb bir komisyon çalısmaktadır Ankarada bir hukuk fakültesinin oL duğunu biliyorsunuz. Bu yıl da tarih- coğrafya fakülteleri açılıyor. Bu faktil. telere Sümer, Akat, Eti, Mısır, Hind dilleri için beynelmilel tanınmış değer. Mi Glimler getirmek yolundayız. Her. halde bu fakültenin birinci teşrin son- larına doğru açılmasıma ve işe buşlama. sına çalışıyoruz. Musiki ıslahatı ve memlekette musi. ki hayatının temelferinin kurulması & çit tedbirler ahıyoruz. Bunun için Av- rupada tanınmış mütehassıslarla muha. bere ediyoruz. Yakında iyi neticeler a. lacağız. Herhalde bu işe de önümüzdeki dera yılında başlamak kararımdayır. I KORUYALIM Anadoludan örnek alınarak yapıl- mıstır, Eski yunaa medeniyeti ve ondan türeyen Roma ve Bizans yapı ve taş yontma stilleri hep Ansdoluda yaşamıs eski insanla- rın. buluşlarından — türemişlerdir. Resimde Sart tapımağının yakm- datı ve uzaktan görünüşünü görü yorsunuz. Yurdumuzun bu güzel ve çok değerli varlıklarını ne kadar kıskanarak korusak azdır. Cüntü bunların başka eşlerini yabaıcı ülkelerde görmek kabil değildir. Bu eşsiz varlıklarımızı ko- rumak ve ele güne tanıtmâak her türkün en hüyük ödevidir. ço n g