29 Ağustos 1935 Tarihli Ulus Gazetesi Sayfa 3
29 AĞUSTOS 1935 PERŞEMBE ULUS Yar: - sıyasal, Fronsız kültürü- Alman kültürü B T. Şaman, “Çekişen Avru- * pa,, sında, Saar meselesini gü- zelce anlattıktan sonra, transız kültürü ile alman kültürünün Av. rupadaki — karşılaşmasından ve çarpışmasından — bahsediyor. Bu konuya kitabın en uzun bir kaç bölümü ayrılmıştır. Hemen işaret edelim ki, gerek İtansız gerek ise alman kültürünü anlatmak için getirilen belgeler, Avrupa tikir yaşayışımı yakından bilenler için, yeni şeyler değildir. Fakat bizim dilimizde, bunun bu kadar zengin bir malzemesini bu- lamazsınız. Bedri Tahir Şaman, bu hususta en derin tahlilleri seç- miş ve bir araya getirmiştir. Des- cartes'tan Bergson'a ve Winckel- mann'dan Fichte ve daha yenile- rine kadar iransız ve alman zekâ- larının inkişat seyirleri gösteril - miştir. Yatnız, hele alınanlarda, adlar bir x birbrine karışmıştır. Bedri Tahir Şaman gibi Al- manyayı ve almanlığı hiç olmazsa bir alman aydını kadar iyi bı'l_en bir yazarın kitabında, bu birbirine karışmayı biz ancak yazarın ace- lesine yorabiliriz. Çünkü alman zekâsı, Şaman da bilir ki iki bü . yük ve ayrı koldan inkişal etmiş - tir. Hans Sachs - Grimm kardeş- ler - Fichte . Wagner kolu başka- dır; Winckelmann - Göthe (Her- der, Lessing) - Hauptmann kolu başkadır. Birinci kol bugünkü devlet gö- rüşünün karanlık ideolojisini ha - zırlıyandır. Fransız kültürü ile te- zadda kalan asıl bu koldur. Öte- ki kol, klasiklerin aydın görüşünü getirmiş olandır ki fransız görü - şünden farklı olmakla — beraber Avrupalı görüşün tamamiyle için. dedir. Nitekim bütün W eimar sis- temi dahi bu kolun sıyasal bir so- nucu idi. Şaman'ın kitabında, bu nokta işlenmemiştir. Çünkü alman - fransız kültürlerinin karşılaştırıl- ması için kullanılan malzeme, Al. manyayı daha çok birinci kola bağlamak istiyen yazarlardan a - hınmıştır. Şaman'ın kitabını her türk ay- dını lezzetle okuyacaktır. Fakat bizim gibi o da farkına varacaktır ki, yazar, malzemesini daha çok Üçüncü Reich külliyatından topla. mış ve bir bitaraf görüşe meselâ Kamiâlist görüşe göre terkip et - memiştir. Eğer bunu yapmış ol - saydı, “Çekişen Avrupa,. gerçek - ten, bir türkün çekişen Avrupayı iyiçe gözden geçirerek bu çekiş - menin sebeblerini araştıran kita - Bi olacaktı. Fakat yazıldığı şekil- de, kitab, “alman . fransız kültür- leri çarpışması,, diye ötedenberi kulağımıza çalınan — meşbur bir konu üzerinde zengin malzeme ge- tiren; Saar işini kültür çarpışma- s1 köşesinden aydınlatmak istiyen ve bundan başka da modern pro- paganda hakkında bizlere en gü - zel bilgiyi veren dağınıkça bir e. serdir. Dağınık olması, bizde çıkmış kitabların başında gelmesine ma- ni olmasa gerektir. Gönül yalnız isterdi ki, genç yazar, tuttuğu ko- nuyu kuvvetli bir terkip yaparak şahsiyetli bir şekilde aydınlatmış olsun. Bedri Tahir Şaman, bunu, bu ilk ciddi kalem denemesinde ya- pamamıştır. Kullandığı malzeme- nin ağırlığı altında biraz ezilmiş. tir. Halbuki... — Burhan BELGE POLİSTE; Bir suçlu yakalandı Geçenlerde Karaköse ceza evin- den kaçan hırsızlıktan üç sene ha- Pis cezasına çarpılmış Kırım göç- menlerinden Ali oğlu Cemalin şeh. rimize geldiği haber almmış, dün kendisi yakalanarak tüzeye teslim edilmiştir. İÇ HABERLER İSTANBUL TELEFONLARI : İstanbul Urayının bir kararı İstanbul, 28 — Uray sinemala- rın sinema kapılarına hoparlör koymalarını ve gramofon mağa- zalarının halkı rahatsız edecek şe. kilde gürültü yapmalarmı yasak etti Bir romen uçağı İstanbulda İstanbul, 28 — Tel-Aviv'e git- mek ve bir rekor yapmak üzere bu- gün İstanbula bir romen uçağı ge lerek Yeşilköye indi ve dokuzda benzin aldıktan sonra tekrar uçtu. Uçak yarm ayni yoldan Bükrese dönecektir. İstanbul tecim odasında İstanbul, 28 — Bugün toplanan tecim ve endüstri odası bazı ka- rarlardan sonra dans yerlerinden yüzde doksan nisbetinde vergi a. hnması kararını onayladı. İstanbul Asşarbayı İstanbul ,28 — İstanbul asşar- baylığına atanan İç bakanlığı özel kalem direktörü B. Ekrem bu sa- bah işe başladı. Öğretmenlerin kıdem zamları İstanbul, 28 — İlk okul ispek- terlerine ve baş öğretmenlerine verilmekte olan kıdem zamları bundan sonra maaş olarak verile- cektir. İl 1935 özel yönetim büd- cesi buna göre değiştirilmiştir. * İstanbul, 28 — Gayri müba dil bonoları son günlerde on altı- dan muamele görüyor. * İstanbul, 28 — İstanbul Cu- muriyet Halk Partisi yıllık kon. greleri ayın birinde başliyacaktır. * İstanbul, 28 — Trakya genel ispekteri General Kâzım Dirik bu akşam işinin başına gitti. İtiraz komisyonlarının kararları Kazanç ve muamele vergisi hakkındaki itiraz komisyonu ka- rarlarınm temyiz komisyonlarınca bozulması halinde yeniden veri- lecek kararlar gene temyiz komis- you yanında temyiz edilmiyeceği. ni ve bu gibi kararlar için danış- taya baş vurularak idari dava açılması lâzım geleceği Finans bakanlığınca ilgillilere bildiril- miştir. Mallarımızı Köstence yo- liyle nasıl sevkedeceğiz? Köstence yolu ile orta Avrupa va yapacağımız çıkat hakkında Ro- manya hükümeti ile yapılan anlaş manın bakanlar kurlunca onaylan. dığını yazmıstık Bu anlaşmaya göre limanları mıazdan mal gönderecek olan teci merler mallarını İstanbul ve İz. | mir limanlarında romen vapurla rı acantasına bırakacaklardır. Ro- men acantası bu malların Kösten cede vapurdan vagona boşaltılıp yükletilmesi işlerini parasız yap- mağı kabul etmiştir. Navlunlar a cantalara türk lirası olarak veri. lecektir. Gene bu anlaşma saye- sr'de, mallar bütün Polonyaya ve e-ta Avrupanın herha ıgi bir şeh rine konşimento ile gönderilecek sınırlardaki transit muamelele, ri romen şimendifer ilaresi ta rafından başarılacaktı. — Navlun- lar ya malların yüklendiği türk li manlarında veya varacazları yer- lerde alıcılar tarafından verilecek- tir. Yalnız yaş meyva ve sebze gi- bi bozulması imkânir malların navlunları peşin olarak çıkat iske Jelerinde verilecektir. İspanya ile tecimimiz İspanya ile çıkat mevsiminin yaklaşmış bulunması üzetrine şim- dilik durmuş olan tecim ilgilerirtii zin tekrar başlaması için”yakında Madridde görüşmeler yapılması için hükümetimizin girişimde bu lunduğu haber alınmıştır. Liman işleri üzerinde Ötey gün şehrimize gelen İs. tanbul deniz tecim direktörü B. Mü- fit İstanbul liman işleri genel di- tektörü B. Rauf Mayasi, Trabzon liman soösyetesi yönetim kurulu başkanı B. Süleyman ve Mersin li- man sosyetesi başkanı dün ekonomi bakanlığında toplanmış olan tari- feler bürosunda bulunmuşlardır. Komisyon eylülde yeritirimine başlanacak olan - yeni altı aylık yükletme ve bosaltma tarifelerini saptamaktadır. Günvenlik işyarları arasında atanmalar Antalya güvenlik direktörü B. Kemal Ziyanın açık bulunan Te- fenni ilçebaylığıma, Malatya güven. ik direktörü B. Ihsırııı: Akçaabad ilçebaylığına, güvenlik işleri ge. nîle di:ekgtörlüâünde birinci şube direktörü B. Mehmed Alinin Kı zılcahamam ilçebaylığına, Gazian- tep güvenlik direktörü B, Sebati- nin Sandıklı ilçebaylığına atan. maları onaylanmıştır. Kültür Bakanlığının di- rektörler komisyonu Dün Kültür bakanlığında di- rektörler kömisyonu toplanarak askerliğini henüiz yapmamış olan ların yeni işyarlıklara atanmaları için Bakanlar kurulunun vermiş olduğu kararın yeritimi - için ko- avşmalar yapmıslardır. İstanbul öğretmenleri Atatürk heykeline çelenk koydular Ötey gün akşam şehrimi- ze gelen İstanbul ilk okul öğret- menleri dün Hacıbayramdaki Ö. ğüst tapmağı eski eserler müzesi- ni, hisarı, Alâaddin camiini ve devrim okullarını gezdikten sonra Atatürk âbidesine saat 12 de gel- mişler ve törenle çelenk koyduk- tan sonra erkinlik marşımı söyle. mişlerdir. Akşam, öğretmenlere orman çiftliğinde bir şölen veril- miştir. Öğretmenler da eksik kalan yerleri gö dükten sonra akşam İstanbula dö- neceklerdir. Şimdiye kadar İzmir, Konya, Adana, Kayseri, ve Sam. sun illerimizde incelemeler yap- maş olan öğretmenler bu gezile- rinden çok faydalandıklarını ve çok geniş bilgiler edindiklerini söylemislerdir. programların Öğretmen okullarına girecekler Bu yıl memleketimizdeki öğ: retmen okullarına 800 yatı tale- besi alınacaktır. Bunlar için yarış- ma sınacı yapılmıyacak yalnız or- ta okulu yi ve pek iyi derecelerle olanlar. sı cektir, Şeh. rimizdeki İsmet İnönü enstitüsü vüksek kısmı için de bu yıl 30 ta- lebenin alınmasıma karar verilmiş- tir. Ispartada şeker yoğal- tımı artıyor İsparta, 28 (A A.) — Şeker fi- sılarının ucuzlatılması dalayısiv- le tecim ve enllistri odasınım y ap-. tığı İstatistik sonuçuna göre yal. nız merkez kazada 24 haziran 934 den 24 ağustos 1934 gününe ka- dar iki ay içinde 15500 kilo toz ve 6800 kilo-kesme şeker yoğatılmış- tır. 24.6.935 den 24.B.935 tarihine kadar gene iki ay içinde bu mikta- rın bir mislinden ziyade artarak 30600 kilo toz ve 14300 kilo kesme şeker yoğatıldığı — görülmüştür. Halk şeker fiyatlarınım ucuzlatıl- masından çok sevinmiş ve şeke. ri ucuz fiatlarla almak iİmkânları- na kavuşmuştur, —- Adkara sokaklarından birçoğunun asfaltla kaplanması için parke taşları sökülmüştü. Asxfaltın altına gelecek olan Balastın döştnmesi hemen homen her tarafta bitmek üzeredir. Resmimiz, Dış Bakanlığı önünden Yenişehire giden caddedeki çalışmaları göstermektedir. Cumhuriyet İstanbul gazeteleri- nin başyazıları te; B. Abidin Da. ralfarı dolayısiyle yazdığı başyazıda di. yot kiz “En büyük silâh, yenilmez imânı ünün en büyük kuvveti sc bir çapul ordusu değil, runu ve erkinliğini koru. aşan bir müdafaa — ordusu olmasındadır Her gün biraz daha kuvveşlenen çe- lik göğsünü yurda siper — etmiş duran kahraman türk ordusumna bin minnet ve şükran.., İAMAN da Zaman imzalı - başyazı da ayat meseleye dokunmaktadır . “Bu manevralar, askerin —kıymeti harbiyesi için çok şükranla yadedebile. ceğimiz bir muvaffakiyet içinde yapıl. tnış olmakla beraber ayni zamanda viya» st hiç bir dedikoduya meydan bıraklım. yacak bir mahviyet ve tevarli içinde de geçmiştir. Herhâlde Trakya ordumuzun da, . nu memleketin müdafaası kadar, Bal. kan salhunun muhafazasına hadim et. mekten başka bir emel beslemeyen er. kânı harbiyemizin de bu sakin ve mah viyetkâr mesaisi türk milletini müfte hir ve müteselli edeceği kadar Avrupa. nt sitayiş ve takdirine lâyiktir.. Kurun ve Tanda başyazı yoktur. Tapu direktörleri arasında Açık bulunan Kornya tapu a. rektörlüğüne Trabzon tapu di- rektörü B. Tahsin, Trabzon tapu direktörlüğüne Kırklareli tapu di. rektörü B. Bedri, Tekirdağ tapu direktörlüğüne Afyon tapu direk- törü B. Mevhip ve Afyon tapu di- rektörlüğüne Amasya tapu direk- törü B. Sıddık, Amasya tapu di- rektörlüğüne Kırşehir tapu direk. törü B. Hamdi ve Kırşehir - tapu lirektörlüğüne de eski Şebinka- rahisar tapu direktörü B. Havdar atanmıştır Ölçüler veayar başis- pekterlerinin toplantısı Ekonomi bakanlığı, Marmara, Ege, Akdeniz ölçüler ve ayar baş- ispekterlerini Ankaraya çağırmış tır. Bu bölgeler baş ispekterleri B.B. Orhan Tuksavul, Selâmi Tar han, Lemi Aksoy ve merkez baş- ispekteri B. Refik ötey gündenbe. ri bakanlıkta toplanarak ölçü ve ayar işleri hakkında konuşmakta- dırlar. Ispartada sıcaklar İsparta, 28 (A.A.) — Bir hafta- dır sıcaklar devam etmektedir. Bugün sıcakllık derecesi gölgede 32 ye çıkmıştır. Akdeniz etrafında otomobil turu Öteygün şehrimize İstanbul yoluyla bir küçük gezmen otomo- bili geldi. Paristen yola çıkan iki fransız mühendisi bu otomobille Akdeniz etrafında bir tur yapmak. tadırlar, Türkiyeden Suriyeye ©- radan, Mısır, Trablüsgarp, Cezair, Fas, İspanyaya geçecekler ve yol. culukları gene Pariste bitecektir. ANKARA RADYOSU 19.30 - Sıhhiye vekâleti sati 1940 . Musiki: Pagnani: Prüludes et Allegen Necdet Remzi: Keman Ulvi Cemal: Piynas dÜ Şairin saati 20.10 . Musiki; Macart balk havaları Necdet Remzi: Keman Ülvi Comal: Piynao 20.30 - Dans musikisl 2050 . Haberler ver Trakya manev- B * b Vüm iİkü Za ae BÜ n S e İi ö ĞMİ GA UAİ
