26 Temmuz 1935 Tarihli Ulus Gazetesi Sayfa 3

—26 TEMMUZ 1935 CUMA Düşünüşler Habeşistan işi bir Avrupa meselesidir Bütün gözler, dinamit fıçısına doğru yanan fitilin gitgide kısa- dlışını korku ve dehşetle seyredi- yor, Daha dün, bu meselenin de, son yıllarda ortaya çıkmış birçok anlaşmazlıklar gibi barış yoliyle kotarılabileceğini umanlar artık akımsarlıklarımı kaybettiler. Bay Musolini'nin biribirini takib eden, biribirinden şiddetli söylevleri, italyan gazetelerinin Habeşistana karşı sistematik hücumları, ve, ö te yanda, Negüs'ün silaha silahla cevab vereceğini söyliyen döleni, bütün bunlar, Afrika kıtasında kanlı ve acıklı bir boğuşmanın pek yakında başlayacağına açık kanıt- lardır. Eğer, İtalya - Habeşistan an- laşmazlığı, yalnız iki ülke arasın- da barış veya bharb yoliyle kotarı- lTacak bir meseleden ibaret kalsay- dı, bugün dünyayı saran — kaygu bu nisbette büyük olmıyacaktı. Halbuki italyanların kendilerine sömürge yapmak istedikleri Ha- beşistan, üzerinde birkaç büyük devletin asığları çarpışan, ve şim- diye kadar erkinliğini muhafaza etmesini de buna borçlu olan ge- niş bir toprak parçasıdır, İtalya, uzun zamandır tasarla- dığı projeyi yerine getirmeye, imdiye kadar, iki büyük devletin, ngiltere ve Fransa'nın karşı koy- Ması yüzünden girişememişti. Fa- kat Roma'nın Berlin'le anlaşmak tebdidleri, BB. Hitler ve Musoli- nü'nin Venedik görüşmeleri, Fran- Rayı bu anlaşmayı önlemek - için İtalyaya bir özveride bulunmak lüzumuna inandırdı. Gitgide bü- Yüyen alman tehlikesi karşısında Fransa, Habeşistan işinde taraf- sız kalmayı kabul etmekle hem Roma'nın elbirliğini kazanmış ve hem de İtalya'nın gözlerini ikide birde üzerine dikildiği Tunus'tan uzaklaştırmış olacaktı. Gerçi At rika krtasında İtalya'nın genişle- mesi ve küvvet kazanması ne ka- dar fransızlar için hoşa gider bir şey değilse de, iki tehlikeden en uzağını seçmeyi daha akıllrca bir hareket sayan Fransa, alman teh- didini önlemek için Habeşistanı bağışlamaktan çekinmedi. B. Laval'in Roma göretinden ve italyan - fransız anlışmasınd.ın sonra B. Musolini artık Habeşis- tan sefertinin açığa vurulmasında bir mahzur görmedi. İngiltere'nin, bu meselede yal- nız başına kaldığı için ses çıkara- Mryacağı umulmuştu. Fakat Ro- ma'nın bu düsüncesinde yanılı!:- Bını B. Eden'in Roma'da yaptığı 80n girişim, ingiliz devlet adam- Tarının sözleri ve ingiliz parla- mentosundaki görüsmeler göster- di. İtalya'ya karsı Fransa'nın yar- dımını ve elbirliğini kaybetmek 'ngiltere için gerçi bir başarisız. lıktı, fakat onu, Afrikadaki asığ- larımı korumak için sonuna kadar Savaşmaktan alıkoyacak yeter bir S8ebeb olmadı. ç: Yalnız, Fransa - için taltin tu- Hal bir cilvesi olarak, Almanya ile anlaşma tehlikesi bu defa da Manş ötesine geçti. Son ingiliz - #lman deniz anlaşması, Fransaya, bir başka meselede İngiltere'yi Yalnız bırakmanın kendisine pa- halıya malolabileceğini gösteren bir derstir. Bu ihtimali düşünme- miş olan fransız gaıerc!srıpde ıllg zamanlarda İtalya'nın Atrikadaki arzularına karşı görülen sempati şimdi biraz soğumakta — ve itiraz sesleri yükselmeye başlamakta- dır. Fransız politikası _rı.:rszı!lllı iki gözü arasında derkliği sağla- mak için gene çok nazik dakika Tar yaşamaktadır. e Almanya, şimdilik Atrika'ya giden italyan orduları karsıS_ında tam bir kayıtsızlık gösteriyor. Fakat bu kayıtsızlık perdesi altın- da gizliden gizlive bir hocnuıl!ulf sezmek güç değildir. Kuvvetli NKARA BİRASI: nlik. | bakçe ve lokantalardan isteyiniz. komşularından birinin başına u- zak bir kıtada büyük bir gayle açacak ve belki de, kendi karşısın- da birliği elden bırakmıyan üç devleti biribirine düşürebilecek bu hareketin sonucunu Almanya umud ve sabırla beklemektedir. İngiltere Habeşistana komşu topraklarında süel tedbirler alır- ken, beklenmedik ayrı bir hadise- ye de şahid oluyoruz. — Japonya, Çin'deki genişleme işinden gözle- rini bir an için ayırarak Habeşis- tan işinde İtalya'ya karşı bir du- rum aldığını göstermiştir. Şimdi, italyan gazeteleri, İngiltere'den sonra Japonya'ya karşı da ateş püskürüyorlar. Meselenin ne ka- dar çatallaştığı meydandadır. Ha- beşistan işi Lokal bir sömürge ha: reketi olmaktan çıkmış — Avrupa ve hattâ dünya ölçüsünde bir ö- nem almıştır. Politika alanında zaten lüzu- mundan fazla gergin olan sinirleri atılan ilk kurşunun büsbütün bo- şaltabileceğinden korkan ve 1914 de Sarayova'da bütün dünyaya harb işaretini vermiş olan taban- ca sesini hatırlıyanlar şimmdi Atri- kaya doğru yollanan asker dolu italyan gemilerini gitgide büyü- yen bir kaygu ve korkuyla seyre- diyorlar. Bilindiği gibi Habeşistan U- luslar Sosyetesine başvurduğu za- man Cenevre kurulu, İtalya'yı kız- dırmaktan çekinerek anlaşmazlık üzerinde görüşmemiş, iki devletin bu meseleyi barış ve yar- giç yolu ile kotarmalarını ve ancak bu iş 25 — temmu- za kadar başarılamazsa bu tarih- ten sonra Uluslar Sosyetesi kon- seyinin yeniden bu meseleyi -gö- rüşeceğini kararlaştırmıştı. Yar- gıç komisyonunun çalışmaların- dan, öncedan beklendiği gibi bir sonuç çıkmadığı ve mühlet geldi- ği için şimdi Uluslar Sosyetesi bir müddet geciktirmiş olduğu — güç duruma tektar düşmüştür. Bu du- ruüm, son umudILarını uluslar Sos- yetesine bağlamış olanları kaygı- landırmaktadır: Cenevre, eğet Habeşistandan yana bir karar ve- rirse İtalya Uluslar Sosyetesin- den ayrılacak, böylelikle Japonya ve Almanya'dan sonra bir büyük devlet daha kaybeden Sosyete biraz daha zayıtlıyacaktır. Öte yandan İtalyaya karşı alınacak bir kararın pratik hiç bir yeritim im- kânt olmıyacağına göre, Mançu- ko'dan sonra Habeşistan işinde de Cenevrenin eli kolu bağlı kal. ması, “zayıf devletlerin haklarını kuvvetlilere karşı korumak,, olan başlıca ödevinin bir sözden ibaret kaldığı bir kere daha ispat etmiş olacaktır. Cenevre, İtalyayı —gü- cendirmemek için gene işi savsa- yıcı bir karar verirse, bu da aynı sonuca varacak ve sosyetenin kredisini büsbütün düşürecektir. Herhalde, Uluslar Sosyetesi- nin bu çıkmazdan hiç zararsız sıy- rılması uzak bir ihtimal olmakla beraber, bu meselede kendine na- sıl bir yol çizeceği merakla takib edilmeğe değer. Yaşar NABİ İstanbul üniversitesi gençleri İzmirde İzmir, 25 (A.A.) — İlimizde - ki örnek köyleri gezmek ve ince- lemeler yapmak üzere çağırılan İstanbul üniversitesi gençleri bu sabah limanımıza gelen İzmir va- puru ile şehrimize gelmişlerdir. Yarından bazlıvarak örnek köyle- ri dolaşacaklardır. ULUS SAYIFA 3 İÇ HABERLER !STANBUL TELEFONLARI Sultan Ahmedde çok de - gerli mozayikler bulundu İstanbul, 25 — Kabasakalda yapılan araştırmalarda sanat ve tarih bakımından değerli, pek bü- yük birçok eserler bulunmuş ve prolesör Bakster, içinde öğretmen Bayan Afetin de bulunduğu bir salgıta mozayikları gösterdikten sonra şunları söylemiştir: "“— İş henüz tamamlanmamış tır. Bu eski sarayın döşemesi tür- Jü konular hakkında ve sanat de- gerleri çok büyük olan mozayık- larla doludur. Bunların en önemli- lerini dıvarları söküp attıktan son- ra meydana çıkarabileceğim.., Şimdiye kadar meydana çıka- rılan mozayıklar şunlardır. Hurma ağacı altında çocuğunu okşayan bir kadın; av peşinde bir asker; denizden olta ile balık çıka- ran bir balıkçı; bir çocuk ve bir tavşanı kovalayan bir köpek; ku- cağında köpek yavrusu tutan bir çocuk; kertenkele yutan bir aslan, hurma ağacına tırmanan maymun, geyiğin boynuna sarılan yılan; hindi güden bir çocuk, merkebe yem veren kadın, Çıkan mozayiklar cesim bir meydanı kaplamışlardır. Bunlar meydandan kaldırılmıyacak, bu a- Tan müze halinde kullanılmak üze- re butada bir müze yapılacaktır. Edirnekapıdaki Kemankeş Mus- tafapaşa camisinde yapılan kazı- lorda da birinci bodrumun altında yeni bir bodrum bulunmuştur. Konservatuvar müsaba - kasmı kazanan mimar geliyor İstanbul, 2$ — Uray, İstanbul konservatuvar kurağı müsabaka- sını kazanan alman mimarını İs- tanbula çağırmıştır. İstanbulda gazdan ko - runma hazırlıkları İstanbul, 2$ — Zehirli gazler- den korunma için İstanbul urayı- nn yaptığı hazırlıklarda bulun mak üzere Sıhhat ve Sosyal yar- dım uzmanlarından B. Necmettin İstanbula gelerek belediyenin seç. tiği kimselerle birlikte işe başladı. Salgıt İstanbuldaki mahzen- lerle sarnıçları gözden geçirmeğe başladı. Her birinde ne kadar in- san barınabileceğini saptamak i- çin şehri bölgelere ayıracak, her bölgede ihtiyaca göre mahzen ve sarnıçlardan başka yeni sığınaklar yapılırası için de bir proje hazır- layacaktır. Plânda, eski büyük ku- rağların sarnıç ve mahzenleri de vardır. Kadastro genel direk - törünün söyledikleri İstanbul, 25 — Kadastro genel direktörü gazetecilere verdiği di- yevde kadastro meslek okulunun Ankaraya taşınacağını ve birinci teşrinde Ankarada derslere baş- lanılacağını söyledi, Üniversite rektörünün bir diyevi İstanbul, 25 — Üniversite rek. törü, Üüniversite işleri hakkında şunları söyledi: “— Lise talebesinin daha mü- kemmel ve daha olgun yetiştiril- mesi hakkında bakanlık, prote- sörlere bazı süaller sormuştu. Protesörler sorulan şeylere cevap- larını verdiler. Bunlar tetkik edil- mek üzere bakanlığa gönderile- cektir. Kültür bakanının üniversi- teyi ziyaretinde muhtelif kültür işleri görüşüldü. Bakanlık henüz türkiyat enstitüsüyle edebiyat fa- kültesinin Ankaraya taşınması hakkında bir emir vermedi.,, * İstanbul, 25 — Vapurculuk şirketi iki ay içinde Fransadan bi- ri 3000, öteki 1000 tonluk 2 vapur alacaktır. Vapurlar İzmit ve Ban- dırma yollarında işletilecektir. * İstanbul, 25 — Brükselde 1 ağustosta toplanacak mide ve ba- ğgırsak hastalıkları kongresinde türk doktorları adına B. Âkil Muh- tar bulunacaktır. * İstanbul, 25 — Uray kimse- siz çocuklar yurdunun kadrosunu 80 den 150 ye çıkaracaktır. * İstanbul, 25 — Kadıköy su sosyetesi tarife komisyonu bugün- kü toplantısında yeni altı aylık ta- rifeyi gözden geçirerek eskisini olduğu gibi kabul etti. * İstanbul, 25 — Sıhhat ve sos- yal yardım bakanlığının süd ve südden yıiıılan şeyler hakkındaki öğreneği İstanbulda sevinçle kar- şılanmıştır. Yargutayın taşmmması Yargutayın taşınma işine baş - lanılmıştır. Taşınma beş eylülden önce bitmiş olacak ve hakyerleri- nin azad'an çıktığı günde yargu - tay da Ankarada çalışmağa baş - hıyacaktır. Hava Kurumu için Finans Bakanlığı aylıkları ay - da 35 lirayı bulan işyarlar, ücret. liler, hasta bakıcı ve hademeler'n ay'ıklarından da, le-ss hava kurur-u k - s'İ-bilecğini ilgililere bild'r - miştir. Muğla, 25 (A.A.) — İlin bü - tün ilçelerinde hava tehlikesini bi- len ve yardımcı üye yazılmaya de- vam edilmektedir. Şimdiye kadar ilçelerde Muğla dışarda olmak ü - zere 502 üye, 1423 yardımcı üye yazılmıştır. Verit ve üye parası olarak da Bodrum 1000, Marma - ris 700, Milâs 11 bin, Datça 500, Fethiye 9500, Köyceğiz 700 lira olarak vermeğe söz kesmişlerdir. Güvenlik genel direktörlü: günde atanmalar Genel güvenlik direktörlüğü dördüncü şube direktörü Bay Os- man Sabri Adalı Trakya genel is- pekterliği iskân danışmanlığına, Bulvadin ilçebayı Bay Necip, al - tıncı şube direktörlüğüne, birinci şube direktör vekili Bay Mehmet Ali asaleten birinci şube direktör- lüğüne, altıncı şube asdirektörü B. Behçet Ankara asdirektörlü - ğüne, Ankara asdirektörü Bay Şi- nasi genel direktörlük üçüncü gu- be direktörlüğüne atanmış ve Cu mur başkanlığınca - onaylanmış - tır. Güvenlik anıtı Yenişehirdeki Güvenlik Anrte nen eksik kalan taraflarının yapı- şlanmıştır. Bir iki hafta içinde tamamen bitmiş olacaktır. Aydında nüfus sayımı hazırlıkları Aydın, 25 (A.A.) — Numara- taj işi şehrimizde tamamlanmış ve istatistik genel direktörünün is - pekterleri tarafından kontrol edil. miştir. Aydında okullarda talebe Ssayısı Aydın, 25 (A.A.) — Bu yıl ili- mlz beş sinıfiz - İlk - okullarından 396, üç sınıflı köy okullarından 366 çocuk bitirerek çıkmışlardır. Bunların 181 i kız, 581 i erkektir. Ayrıca 3743 erkek, 1652 kız sınıf geçmişlerdir. Bütün ilimizde okul- lara devam eden talebelerin ge- nel sayısı 7644 erkek, 3645 kızdır. Adana ve Mersin şehirleri içme suyu (Başı 1. ol sayıfada) tur. İç Bakanının başkanlığı altım- da bayındırlık, ekonomi, sıhat . sosyal yardım bakanlıkları orun taklariyle İç Bakanlık yönetg i ve yersel yönetgelerle uvyaylar ban kası genel direktörlerinden katınç olan bu kamisyonun feneiğ işleri Ankara Bayındırlık -direktörlü - ğgünce ve hesab isleri de uraylar bankasınca görülmektedir. Toplanmaya — başlıyan ko misyon ilk iş olarak evelce etüd leri yapılmış ve plânları hazırlan mış olan Mersin ve Adana şehirle rinin içme suyu enstalasyonunun yapılması için hazırlıklara başla- mıştır. Memleketimizde birçok büyük şehirlerimizin 'su enstalasyonları yaptırtılacağından bir demir bocu fabrikasınm kurulması zorağlı gö- rüldüğünden komisyon bu mesele- yi de etüd etmiye başlamıstır. Bu fabrikanm kurulmasında beledi - yeler bankasının büyük bir rolü olacaktır. —e da Zamsan — ümnzealı ZAMAN ve «çok söyleme - nin zararları» adlı başyazıda deniliyor ki: “Her geşen gün, İlalyanın karşısına yenl bir güçlük çıkartmaktadır. M. Mu- solini de bu işte o kadar ileri gitmiştir ki, kendisi için hiç bir ricat hattı kal- mamıştır. Bahusus, italyan başvekili çok inat- gı, çok da unurlu bir zat olduğu için karşısmma çıkan bu güçlükler kendisini korkutmak değil, bu belalı işe girişmek için büsbütün tahrik edecektir. Fakat ne de olsa M. Musolini bir kaç — gürültülü söz söylemek zevki için bu- gün bir fazla düşman kazanmakla yap- tığı hatayı için için tasdik ve itiraf etse gerektir. da « Hava bicum- KURUN ssrne karşı 15 tanbul» başlığı altındaki yazısında B. Asın Us şanları söylemektedir: "“Türkiye için hava hücumlarınma kar- şt müdafa hazırlığı işi ne vakit konu- şulursa ilk hatıra gelen İstanbuldur. İs- tanbulun müdafâasıdır. İstanbulla bera- ber boğazların havadan — müdafaasıdır. Çünkü havadan gelecek düşman hücum. Sıraklarda serinlik. her zaman neşe ve sıhhat verir. (Yenişehirde Orduevi bahçesinde ve Orduevi ka d ü â irliği lokantasında hususi tertibat ve teskila trmr> h.ııı..:mf:n_.._.ntü? en_dıılu birliği Dünkü İstanbul gazetelerinin başyazılarından özetler larına en ziyade amac olabilecek yer bu- rasıdır. Memnuniyetle görüyoruz ki geç o akla beraber bu önemli ödevde niha- yet bir canlılık başlamıştır. Bir yandan İstanbulda yeni yapılacak her binanza alt katında bir sığınak bulunması çarb. leri araştırılırken öbür yandan — şehrin şurasında burasında bizanslılar devrin- den kalma yeraltı. saraylarının yahud mahzenlerinin gerekince halk için sığı- nak yapılıp yapılmıyacağı araştırılmak- tadır.,, Tan ve Cümhuriyet'te başyazı yok. tur,