20 Temmuz 1935 Tarihli Ulus Gazetesi Sayfa 2

e O SAYIFAZ — Karungmikuğr Bayonne Vişi, temmuz Aşağı Pirene'nin en önemli bir olan ve Biyariç'le he:ıber gözden geçirilmesi gereken Ba- yöonne hakkında biraz bilgi ver- mek, Pays Basgue hakkında yeter " derecede bilgi verebilmiş olmak için çok lüzumludur. Çünkü Pire- ne dağlarının, Atlas denizine ve Gaskonya körfezine dayanan Pays Basgue adlı büyük kara parçası “üzerinde oturan bugünkü halk kütlesi cidden araştırmağa değer bir konudur. Türk tarihini araş- tırmakla uğraşan cemiyetimizin bu konu üzerine kuvvetle elini Beni bu dileğe sevkeden sebeb hiç de İspanyanın Endülüs zama- nından kalma görenekleri ve isim- leri olmamıştır. İsa'nın doğumun- dan daha çok önce orta Asyadan gelerek oralarda yerleşmiş olan insanların bugün de yaşıyan gö- renekleri, giyimleri, masalları, rı tarım yaraçları ile — bunların adları, rastlanan bazı öz türkçe kelirüeler, iki hafta gibi kısa bir zaman içinde orada duy- duğum sözler arasından toplan- miştir. Şimdi Fransa ve İspanyanın — yönetiminde bulunan altı yüz bin- — gden fazla Basgue'lilerin konuş- tukları dil ne fransızca, ne ispan- yolcadır. Bambaşka ve ayrı bir gdildir ki o iki lisanla aralarında — ne kelimede, ne de konuşma tar- — zında benzerlik vardır. İsanın do- sından önce orta Asya'dan ge- buralara yerleşmiş olan in- — sanlar sonradan huristiyan olmuş- — lar, İsa dininin doğuda açtığı harblara girerek şüphesiz kan kardeşleri olan türklerin de kanı- nı dökmüşlerdir! Hiristiyanlığın — gıkışile bu dini kabul eden bu halk, — 2000 yıl gibi büyük bir devir için- de ulusal göreneklerini, ulusal dil ve varlıklarını unutmamışlardır. — Fransız ve ispanyol tarihleri bu kahraman ırkın kendilerinden bir ikol olduğunu ispat etmek için — gök uğraşmışlarsa da, ileri sür- dükleri şeyleri haklı gösterebil- — mek üzere, bir dayanak bulama- /— dıkları için durumu örtün bırak- mağı daha uygun görüp işi süküt- la geçimnişlerdir. - Bayomne, işte bu büyük parça- l nan önemli bir merkezidir. Bu şeh- rin nüfusu 33.000 kişidir. İçinden geçen Ador ve Nio nehirleri şeh- /— Fin ortasında birleşerek büyük bir -mehir haline girmekte ve Gaskon- körfezine dökülmektedir. Bu nehrin birleşmesiyle ortaya çı- a su o kadar çoktur ki, suların ğ döküldüğü yerden Bayan- /— ©e'a, yani denizden on iki kilomet- / te içeriye kadar tecim gemileri iş- T ir, Nehirlerin bu durumu ayonne'u önemli bir tecim mer- yapmıştır. Kelimenin bütün anlamiyle 1 ve düzgün olan şehir, nehir- birleşmesi yüzünden büyük, -— eski ve küçük Bayonne adlarını taşıyan üç büyük parçaya ayrıl- /— mıştır. Her parça, büyük gürsel köprülerle biribirlerine bağlan- -— mıştır. İnsan Bayonne'de olduğu- nu unutup da bir an nerede oldu- ğunu düşünse, Avrupanın en düz- ;ıu 've modern bir şehrinde oldu- u hemen duyar. Şehrin büyük kurağları, otelleri, mağazaları, — tiyatroları, müzeleri, kilise ve o- — kulları, pıı'klın. asfalt caddeleri, =uı her şeyi güzel ve düzgün- Bu arada şunu da söyliyelim ti Bayonne'in sokakları ve cad- Fransanın büyük ve önem- li bir tecim şehri olan Bordo'nun /— #okaklarından daha temiz ve daha güzeldir. - “Bayonne yalnız olarak gözden geçirilemez. Çünkü ona bağlı ve n kadar güzel olan yöresi de Jıi_u de Biya- M e. el riç'tir ki, bu iki şehri biribirlerin- den ayırmadan göz önünde tut - yonne'un nerede bittiği ve Biya- riç'in nerede başladığı kesin ola- rak söylenemez. Aralarındaki ay- rılık “itibari,, dir. Hakikatte her iki şehir biribirlerine elektrikli tramvay ve tren, yüzlerce otobüs, otokar veya otomobille bağlıdır. Gerek Bayonne, gerek Biyariç villalar şehridir. Her villanın çok güzel yapılmış bahçeleri, parkları, iklimin özelliği dolayısiyle scak memleketlere özgü palmiyeler ve muzlarla çeşidli ağaçlar ve çiçek- ler insanda doyulmaz ve unutul- maz izler bırakıyor. Bayonne'un göze çarpan özel- liklerinden birisi de, hemen he- men sekiz asır önceki koyu bir hı- ristiyanlığın orada şimdi de yaşa- makta olmasıdır. Pazar günleri, dinsel törenlerden dolayı, cadde- lerden hemen hemen geçilemez! Sokaklarda kiliselere bağlı uram- ların, kadın, erkek ve - çocukları- nın, özel urubalar giyerek, ellerin- de din kitabları veya bayraklarla, hep bir ağızdan bağırarak geçiş- leri, bazen oradaki tramvay ve o- tomobillerin tören bitinceye ka- dar, saatlerce yerlerinde kalmala- rını gerekleştirir. Hıristiyan di- ninin gerekliklerini bilmeyip de papas işaret verdiği halde istav- roz çıkarmıyanlara tuhaf tuhaf bakarlar. Bununla beraber Bayon- ne her bakımdan ileri, tecimi ge- niş, zengin bir şehirdir. Bayonne'un hemen yirmi dört kilemetre gerisinde ve Pirene dağlarına dayanmış olan Kambo - le - Ben adlı ayrı ve 3200 nüfuslu bir ufak şehri vardır. Burası din- lenme ve sanatoryom şehri oldu- ğu için Bayonne'a ayrıca önem kazandıran bir yerdir. Bu ufak şehrin çevresinde on, on iki sana- toryom vardır. Pays Basgue'de sa- yısı yüzü geçen başka sanatoryom- lar da vardır. Onun için aşağı Pi- rene'ye dünyanın her tarafından her yıl gelen yolcuların sayısı pek çoktur. Bu yüzden Bayonne ve yöresine her yıl milyonlar akmak- tadır. Kastamonu saylavı Tahsin COŞKUN o — Yunan kabinesi çekildi (Başr 1. ci sayıfada) Bu arada yeni hükümete girmesi için . Kondilis kıtında girgiler yapılmıştır. Fa- kat bu girgilerin sonucu daha belli değil. dir. B. Maksimos, Pezmazoflu ve Rafir- in yeni kabineye girecekleri kesin gö - Tülmektedir. Fakat asıl mescle, Kondi - lis'in girip girmiyeceğini bilmektedir. Sıyasal buhran hakkında hiçbir kaygı yoktur. Bütün ülkede baysallık vardır Kara ve deniz kuvvetleri hükümete bay- rı olup kargaşalık çıkarmak hukusunda hiçbir eğlim göstermemektedirler. Plebisit geri kaldı Atina, 19 (ALA.) — Atina ajansı bil. diriyor : Gazetelerin elde etmiş oldukları bilgeye göre rejim meselesinin bir an ön. ce kotarılması için plebisit ağustos ve eylâl ayları içinde yapılacaktır . Kabine buhranı neden çıktı? Atina, 19 (ALA) — Havas ajans bil. ditiyor; Kırallığın ilanını istiyen bakan ların, ve helke B. Kondilis ile B. Teoto- kisin başbakana başvurarak — cumurluk rejimine bağlı olduklarını ileri süren bakanların yani iç bakanı B. Rallis ile tıhat koruma bakanı B. Kirkosun - ka- bineden çıkarılmalarını istemeleri üze. rine kabine buhranı çıkmıştır. Bu iste- ğe sebeb olarak kabinenin bicins bir hale getirilmesi lazım geldiği ileri sü- tülmektedir. B. Çaldaris ulusal kurul karşısında plebisitin içtem olması için plebisit sıralarında — hükümetin nötür kalacağını bildirmiş olduğunu hatırla- tarak bu isteği kabul etmemiştir. -i ULUS ŞA NLN 8) TıMMUZ 1935 CUMAn 4 ...:I ——— — —- DIŞ HABERLER FRANSA'DA; B. Laval'in kararlarının İngilte- redeki müsbet yankıları Londra, 19 (A.A.) — İngiliz basını, B. Lavali saygı ile anmaya devam et- mektedir. Gazeteler, B. Laval tarafından — ku- rulan plânların teknik bakımından Fran- sada olduğu kadar Londrada da iyi bir etki bıraktığını yarmaktadırlar. Morning Post diyor ki: *B. Laval ve arkadaşlarının göster- dikleri cesurete karşı ingilizlerin duy- duğu hayranlığı açığa vurmak isteriz.,, 'Taymis şunları yazıyor: *“Bu kararlar işlere yeni bir hız ves rebilecek ve güvenliği yeniden ortaya koyabilecek değerde — görülmektedir.., Financial Nevs diyor ki: “Bu kararlar, toplu olarak incele- nirse, görülür ki alınması mümkün her- hangi bir tedbirden, su götürmez dere- cede üstündür ,, B. Ribentropun yeni çalışmaları Paris, 19 ÇA.A.) — Övr gazetesi, B. Fon Ribbentrop'un yakında B. Laval i- le Almanyanın sömürgeler için olan is- teğini ve Londra-ve Parisde kotarılar cak ödünc alma işini görüşeceğini ya- ziyor: İTALYA'DA Arnavudluğun erkinliği ve İtalya Tiran, 19 (A.A.) sinin Roma aytarı B. Jantizon bu gaze- tenin ll temmuz tarihli sayısında ital- yan - habeş anlaşmazlığı hakkımda yaz- dığı bir yazıda Arnavutluk erginliğinin arsıulusal ınlışmı!ırlı ve italyan resmiğ çevenlerinin görüş mnoktalarına göre buçlanmış olduğunu bildirmişti: buna cevap veren Besa gazetesi önemli bir italyan gazetesi olan Koriere Della Se- ranın B. Jantizonun yazısını baştan so- nuna kadar yazarken italyan resmiğ çe- venlerinin bu fikirde olmadığımı söy. lemeye lüzum görmemesini hayretle karşılamakta ve iki memleket arasında eş'tlik ve tam ve saltık ergirlik esası- na dayanan anlaşmalar var - olduğunu hatırlatmaktadır. Besa gazetesi diyor ki: İtalya - Arnavutluk ilgilerinin bu temel formülünü değiştirmek — İstiyen- ler; her iki memleket için çok faydalr ve değerli olan bu dostluğun içtem is. tiyenleri olmayanlardır. Bundan başka, Arnavutluğun kesin erginliğini şüphs Ni gösterenlere karşı, bu erginliğin bü- yük devletler tarafından Londra kon. feransında 28 ikinci teşrin 1912 tarihin. de devletimiz kurulurken Tesmiğ ola. rak tanınmış ve 9 ikinci teşrin 1921 de de bağlaşıklar tarafından berkitilmiş olduğunu hatırlatmak faydalı olur. Mesele, 17 birinci kânun — 1920 de, Arnavutluğun uluslar sosyetesine alın. ması sırasında, bir kere daha konuşul- duğu vakit ,Arnavutluğun erginliği ve bu kutsal hakka kayıt ve şartsız olarak sahip olacağı bir kere daha berkitilmiş. tir. Bu hakkı ancak düşmanlar şüpheli gürebilirler. ** —-vutluk — sınırlarının veya erginliğinin bozulması, İtalyanın güvenliğine karşı bir tehlike teşkil e- debileceği,, hakkında olan ve bazı ted. birleri gözönüne koyan 9 Ikinci teşrin 1921 tarihli Paris büyük elçiler konfe- ransının bildiriğine gelince, B. Janti- zonun görüşünlü savgamak için kanıt o- Jarak aldığı bu anlaşma Arnavutluk i- çin bir yüken olamaz. Aslında; Arna- vutluk bu hususta bir çok fırsatlar düş- tükçe anlattığı düşüncelerinde, bu bil- diriğin kendi erginliğini buclıyacak hiç bir tüzel değeri olmadığını bildirmiş- tir. — Lö Tan gazete- Danziğde düviz meselesi Danzig, 19 (A.A.) — Bugün çıkan bir buyrultu ile döviz buçlamaları ha$if- letilmiştir. İTALYA — HABEŞİSTAN ALMANYA'DA: B. Musolininin teşekkürü Roma 19 (A.LA.) — B. Musolini, İ- talyanın 'doğu Afrikasındaki komiseri General Debon'an altı aylık rTaporuna verdiği cevapta, bütün kınav alanların- da elde ettiği başarılardan dolayı kut- lamakta ve gerek kendi gerek bütün memleket adına generale teşekkürlerini bildirmektedir. Doğu Afrikasındaki askerlerin gündelikleri Roma, 19 ÇA.A.) — B. Musolini, |- talyadan doğu Afrikasına — gönderilen askerlerin gündeliklerini şöyle kestir- miştir: Eritre için: Beşer, onbaşı 6, çavuş 7 firet, Somali için altışar, onbaşı 7, ve Ççavuş 8 liret. İtalyan - habeş anlaşmazlığı konseyde Londra, 19 (A.A.) — Öğrenildiğine göre, uluslar sösyetesi konseyinin üs- nomal toplantısı, 29 temmuzda yapıla- caktır. İngiliz çevenleri — İtalyanın, İ- talyan - habeş anlaşmazlığının ayrıntılı olarak görüşülmesini kabul edeceğini ummaktadır. Konsey ne konuşacak? Cenevre, 19 (A.A.) — Uluslar sos- yetesi genel sekreterliği, sosyete kon- seyinin habeş - italyan anlaşmazlığını kotarmaya memur dört yargıçın 25 tem muz tarihinde bir urlaşma clde edeme- meleri halinde beşinci yargıcı seçmek ü- zere yeniden toplanmağa 25 mayıs ta- " rihinde karar vermiş olduğunu bildir- mektedir. Şu halde konsey, 25 temmuz tarihin- den sonra toplanacaktır. O zamana ka- dar da yargıçların gerek beşinci yar- Bıçi seçmek ve gerek konseyin toplan- tızının tarihini geri tırakmak hususun- da anlaşmaları mümkündür. BİRLESİK DEVLETLER'DE: Amerikada işsizlere yardım için hazırlık Nevyork, 19 (A.A.) — Nevyork He- rald Tribune,, gazetesinin öğrendiğine göre, B. Ruzvelt, iş ve finans bakanlığı yönetgerleri acele yardım İşleri yönet- menl B. Hopkins ve acele meseleler u. Tusal konseyi başkanı B. Franos Valter Beyazsarayda bir konferans halinde toplanmışlardır. Bu toplantıda 36-37 fi- nans yılı içinde 4 veya $ milyon İşsize yardım etmek için yapılan ve önceden tasarlanmış olgn 4 milyara katılacak n- lan 3 milyar dolartık program incelen- miştir. Amerika - Norveç hava yolu Ontreal, 19 (A-A.) — Norveçli uç: man Torsolberg, yanında telsizci Os- kanyan bulunduğu halde hem kara, hem denizde kullanılabilir. Leif Erikson 8- dındaki uçağı ile dün öğleden sonra Nevyorktan hareket etmiştir. Uçman, üç saat sonra Saint Laurent- te denize inmiştir. Yarın, Gicenland ve İslanda yolu ile Norveçte Bergen şeh- rine varmak Üzere yeniden havalanmak niyetindedir. LEHİSTAN'DA: Polonya kültür bakanı Safyaya gidiyor Varşova, 19 (A.A.) — Kültür baka- nı önümüzdeki hafta sonunda Sofyaya giderek bulgar kültür bakanı Radefin Varşovaya yapmış olduğu görete cevap verecektir. Polonya kültür bakanı 4 a- Gustosta Varnada Polonya kralı Ladis- Tas için dikilen ııınm açılış töreninde bulunacaktır. Yabanc izci kurulları Varşovada Varşova, 19 (A.A.) — Birçok ya- bancı izci kurulları salgıtları Spala ar: sıulusal kongresinde bulunmak için bu sabah buraya gelmişlerdir. Salgıtlar şe- hirde gezmişler ve saat 10 da bilinmez askerin mezarına çelenkler layını.ı;lıı- dir. * Nazi purtisinin kongresi Berlin, 19 ÇA.A.) — Berlin polis dü rektörü Kontramiral Levetsov'un çe- kilmesi Üzerine B. Göbbele, bükümet merkezini komünistlerin harap etmeğe girişmesinden, kaytakların — çalışmala. rından ve yahudilerle sovyetlerin bus runlarını sokmalarından temizlemek » çin bir konferans toplamıştır. Konferans nazi partisinin sıyasal di reksiyonu ile hücum kıtaları kurulları- mın kurmayı, güvenlik ve şarbaylık ara- sında yapılacak beraber çalışmalar için bir takım yollar kabul etmiştir. Resmiğ bir bildirikte deniliyor kiz “Bundan böyle Berlinin nazi parti- si tarafından zorla alınmış ve alman devleti ile alman ulusuna yakışır bit nazi hükümet. merkezi olmasını sağlı« yan bir anlaşma yapılmıştır. Polis direktörünün çekilmesinin B. Hitler tarafından kabulünü bekliyerek iç bakamı B. Prik, Berlin polis direk» törlüğünün işlerini Potsdam polis di rektörü Kont Helldorf'a vermiştir. Exki ingiliz savaşçılarının Almanyadaki gesisi Berlin, 19 (A.A.) — İngiliz cski sax vaşçıları Potsdam'a gitmişler ve ingiliz prensesi olan imparatoriçe Friedrick'im mezarına bir çelenk koymuşlardır. Gek neral Fon der GCeldz ile general FPon Forbek savaşçılarla beraberdir. Berlin Polis direktörü çekildi Berlin, 19 (A.A.) — Berlin polis di, rektörü kontramiral Levetzov çekilmiği tir SOVYETLER BİRLİĞİ”NDE: Senarist Zarhi öldü Moskova, 19 (A.A.) — 17 temenusş da bir otomobil kazası Üzerine ağır sui rette yaralanan ünlü Sovyet senanistlej rinden Zarhi dün ölmüştür. Gene , mobilde bulunan ünlü sinemacı kin çok ağır sinir bozukluğuna uğraç mıştır. Dağınık duyuklar İspanyada kabine buhranı başlıyor Madrid, 19 (A.A.) — Hükümet dus remunda buhran tehlikesi vardır. Çüm kü çoğunluktan pek azı parlamentoya devam etmektedir. Hükümet ihtiyaç olk duğu zaman bunların oyıı.rmi miyecektir. Parlamentonun € günü azat yapacağı sanılıyordu. Fakat goğunlukla beraber olan - çiftçı”grupuş tarım alanında yapılacak düzcitmelerim yeniden gözden geçirilmesi projesinim bu toplantının kapanmasından önce kos nuşulmasını istemektedir. Sol taraf pas tileri ise bu gözden geçirme projesind karşıttırlar. Genel düşünüş hükümetin güç bir durumda bulunduğunu' göstere mektedir, Bir uçak kazası Kahire, 19 (A.A.) — İngiltereden Kap'ı gitmek üzere yola çıkmış olan uoçman Brukun kullandığı uçak, Mersa. İsratruh yakınında yere düşmllş ve pare çalanmıştır. Bruk yaralanmıştır. » * İskenderiye (Royter) 19 (A.A.) « Uçman Bruku Kahireye varmadan kar ranlıkta yere inmek zorunda bırakan ka zaya, benzin yokluğu sebeb olmuştur Bruk, ineceği alanı, gereken çabuk- hukla seçemediği için, uçak, alanım d şındaki yere inmiş ve parçalanmıştır. Mahbine tamamile parçalandığı hal- de Bruka hiç hir şey olmamıştır. Kanada - Polonya tecim anlaşması Ottava, 19 (A.A.) — Kanada ile Le- histan arasında dün bir tecim ınbpııı fmza ellbll)lir bkzakbiR a a