30 Nisan 1935 Tarihli Ulus Gazetesi Sayfa 2

SAYIFA < Ş Gündelik — YENİSİNE ÇALIŞALIM! ğ (Başı I, inci sayıfada) n hasta idi. Bizim kulak- kf_ız bu hastalıktan biraz kur- ulıuıu da, henüz medrese a y 1 Ynın, ve mefail uzatmala- n uğultusu ile uyuşuktur. — Yeni kelimeleri oğuz bestesine yurarak tartalım: Eğer k ve g iki “hece içinde yanyana geçtiği hal- de, kavga kelimesini şiire bile alıyorsak, aynı uyumda, fa - ondan daha hafif Savga imesinin pek kolay müda- ine geçebileceğine hük.- Z. Ayıracımız nedir? Konuş - dili mi? Konuşma dili, bütün Arabcalığını ve farscalığını üstün- -— den atmadan bir kelimeyi kullar- mış mıdir? Tecvid, Türk ağ- ağu gibi yakıyor! Ah mağnâ kelimesi! Fakat bu çelime türk çocuklarınm dilinde, daha yedi yılda, dana gibi, ana gibi kısalmıştır. Dedelerimiz a - dıııı kelimesini üç elif uzunlu- a âdem diye söylerlerdi ın ıicr birisi — yanlışlıkla adam şimdi bizim, kısaca: dediğimizi di: — Ermeni gibi konuşma! *Üç ölçümüz vardır: Yeni ke- imelerimizi oğuz sesine göre öl- ğiz, bir... Hiç olmazsa 50 yıl. dil evriminin bizi nereye doğ- u götürmekte olduğunu düşüne - ceğiz, iki... Batı kültürünün çev- resi içinde bulunduğumuzu unut- uvacağız, ÜÇ... Şunu görmeliyiz ki eski yapı eline kadar yıkılmıştır: Ruh - da yıkılmıştır. Yıkıntılar ara- (sında barınmak için boş yere di- inecek yerde, yenisini yapmağa vasalım. Alfabemizi, okuma - yazma nisbetinin pek düşük olduğu bir ada değiştirdik: Dilde dur- yapmak ve terim kamusumu- knrmak icin de en elyerişli za- * Nüfus sayımrı Aldığımız bildiriğe göre 1935 genel nüfus sayımı hazırlıkları her yanda çanlılıkla devam etmek- tedir. Son iki hafta içinde istatis- tik genel direktörlüğü, Ankarada, Çankırı ve Eskişehir illeri içinde numarataj teftişi yaptırmıştır. Öte yandan başbakan İsmet İ- nönü illere (vilâyetlere) verdiği bir emirle sayım hazırlıklarının ve hele numarataj işlerinin önemle takib edilmesi lüzumunu anlattık- tan sonra sayım işinin muvaffaki- yetle başarılmasının memlekete temin edeceği faydalar kadar çev- rim makinasının yetenek ve kuv- vetini anlatacağını bildirmiştir. Gene bu tamimde başbakan İsmet İnönü sayım hakkımda istatistik genel direktörlüğünden verilecek direktif ve emirlerin önemle taki- bibütün çevkim başkanlarından istenmiştir. — Göçmenler yerleştiriliyor İstanbul, 29 (Telefon) — Trak- ya genel ipsekteri B. İbrahim Ta- li Ankaradan geldi. Yarın (bugün) Edirneye gidecektir. Bu yıl Trak- yaya 60.000 göçmen yerleştirile- cek, bunlara 12.000 ev yaptırıla- caktır. Her ev 150 liradan köylüle- re borclandırılacaktır. man, kültür — ve üniversitemizin henüz doğmakta olduğu bir za - mandır. Şair Akif şapka — giymemek için Türkiye'den çıktı: Yazman - larımız — arasında, İstiklâöli Hikri yerine fikir erkinliği — dememek için türkçeden çıkıp gitmek isti. yenler bile bulunabilir. Onlara yalnız bir şey söyliyebiliriz: Ne Türkiye bir daha fes, ne de türk- çe bir daha — tetabüü izafat yüzü görecektir. | v DUYUKLAR Atatü JAPON İMPARATORU VE YUGOSLAV KRAL NAİBİ ARASINDAKİ Japon imparatorunun do- ğumunun yıldönümü dolayı- siyle Cumur Başkanı Atatürk'- le imparator arasında aşağı- daki telgraflar teati olun- müştuür: S. M. Hirohito Japon İmparatoru Takyo Zatı Haşmetânelerinin doğu- | munun yıldönümü münasebelile en | hararetli tebriklerimi arza müsaraat elı' ve şahsi saadetinizle, Japonya- “an bayındırlığı için beslediğim sa- 'İm" dileklerin kabulünü rica ede- sim. Kamâl Atatürk Cumur Başkanı Kamâl Atatürk Ankara Lütufkâr tebriklerinden ve di- keklerinden dolayı zatı devletlerine hararetle teşekkür eder ve şahsi sa- adetleriyle türk ulusunun bayındır- hğr hususundaki samimi dileklerimi sunarım. h Türkiye ve Romanya arasında takas sözleş- mesi yapılıyor İstanbul, 29 (Telefon) — Tür- kiye ile Romanya arasında takas sözleşmesi yapılması kararlaştı- rılmıştır. Balkan ekonomi könse- yinde bulunmak üzere Ankaraya gitmiş olan Romanya delegelerin- den dış bakanlığı dış ticaret kolu direktörü bu iş için Ankarada kalmıştır. rk'le TELYAZILARI. | Yugoslav Kırallığı Naibi | Prens Polun doğumunun yıl- dönümü dolayısiyle Cumur Başkanı Atatürk'le Yugoslav- ya Naibi arasında aşağıdaki telgraflar teati olunmuştur: S. A.R. Prens Pol Karajorjeviç Yugoslavya Kırallığı naibi, Belgrad Zatr fehametpenâhilerinin doğu- | munun yıldönümü münasebetile en hararetli tebriklerimi ve gerek şah- vi saadetiniz, gerek dost ve asil yu- goslav ulusunun yüceliği ve bayın- dırlığı - için beslediğim dileklerin kabülünü rica ederim. Kamâl Atatürk Cumur Başkanı Kamâl Atatürk Ankara | Iyi dileklerinizden çok mütehas- sis olarak zatı devletlerine hararat- le teşekkür eder ve dost ve asil | Türkiye ile onun mümtaz reisine İ yürekten gelen hislerimi sunarım, — | Devrim tarihi enstitü- sünde sınaçlar İstanbul, 29 (Telefon) — Ü- niversite devrim tarihi enstitüsün- de bu yıl sınayıçlar yapılacaktır. Sınayıçlara fakültenin son smıf talebeleri gireceklerdir. Geçen yıl sınaç yapılmamıştı. Bu sınaçlarda kazanamıyanlar asıl fakültelerin- den diploma alamıyacaklardır. Yalovada yapılacak otelin eksiltmesi İstanbu, 29 (Telefon) — A- kay idaresince Yalovada yaptırı- lacak büyük otelin eksiltmesine bügün başlandı. Eksiltmeye on firma girmiştir. Sonuç yarın belli olacaktır. Fransız gazetecileri İstanbulda İstanbul, 29 (Telefon) — Pa- riste çıkan Figaro gazetesi sahibi yanında beş gazeteci olduğu hak de yarın (bugün) şehrimize gele- cek ve turing kulüp ııniııduı karşılanacaktır. İSTANBUL GÜMRÜKLERİ ÜZERİNDE TETKİK * İstanbul gümrüğünde yıpılın servis teşkilâtını gözden geçirmek üzere Gümrük ve İnhisarlar ba: kanlığı tetkik direktörü Bay Müs- tafa Nuri Anıl İstanbula gi tir. Bay Nuri Anıl servis teşkil tını gözden geçirdikten sonra ba- kanlıkça tetkikat yapılmasına Wü- zum görülerek memur edildiği a- 1— Gümrüklerde, işlerin azal- tılması ve bu suretle bir mal için verilen bildiriğin mümkün olduğu kadar az yere uğrıyarak muame- lesinin bir an evel bitirilmesi 2 — Yükümlülerle gümrükler arasında anlaşamazlık doğuran iş- lerin çabuk bitirilmesi 3 — Konuşma usullerinin sağ- deleştirilmesi 4 — Turistlere ve umumiyetle yolculara kolaylık gösterilmesi çareleri, Bay Nuri Anıl araştırmalarını bitirdikten — sonra — bakanlıkda tesbit edilecek tedbirler ıümıüı lere bildirilecektir. — & (Bak: Nifak) — Ayrılık, ara bozukluğu - Av âh — Avlak iyet, şekva — Yanı, sızıltı — Karın 6 er Obur teste — Kırık — 1- Arlan, 2 - Süd — Alım — Yelken “ Kıvilcın., çakın ayı yemani — Yıldırak ve — Ağız, şiyve (Bak: İşve, cilve) — Bayla ür — Baylan — Şuvağ — Kol, şuğbe ibede — Hokkabazlık — Hakkabaz | — Oynak, şen — Şuğle (T. Kö.) alev am — Şom N İn a Danışıt devlet — Danıştay — (Fr.) Conscil d'Etat a : K Kll'llıl irâ — Başlama etmek — Başlamak w — Şuur (T. Kö). fi — Şuurel ahteşşuur — Asşuur, n i — Şuursuzca, yadşuurel — Ağaççık, bodurağaç küfe — Çiçek he — Şüphe (T. Kö.) K " —» Tapınma ecüb — Şaşma — (Fr.) Etonnement idi (Bak: Tecavüz) n etmek — Kokuşmak, pis kokmak (Fr.) Eogagement üd »- Yüken — Taahhüd etmek — Yükenmek — (Fr.) S'engager Taahhüdlü (mektub) — Bağıtlı — ÇFr.) Recom- mande Taakub etmek — Terkişmek,-ard ardüâ gelmek — (Fr.) Se sucocdder, ge poursuivre Taakkul etmek — Anlamak, akıl etmek Tanllük etmek — İlimek — (Fr.) Se apporter â., avoir rapport â.. Taallül etmek — Kaçınsamak, ayak sürümek Taammüd (Bak: tasavvur, tasmim) Taammüm etmek — Yayılmak, gentelleşmek — (Fr.) Se propager, se gönüraliser Taarruz — Sürsal, salım, saldırım — (Fr.) Atta- güc, ölfense, offensive Taarruz etmek — Sürsalmak, salmak, — saldırmak — (Fr.) Attagver, offenser, olfensif Taarruzi — Sürsalık — (Pr.) Offensif Taassub — Bağmazlık — (Er,) Fanatisme Müteassıb — Bağınaz — (Fr.) Fanatigue Taatii efkâr (Bak: Hasbihal) v Oylaşma —- (Pr.) Echange d'idees Taatij efkâr etmek (Bak: Hasbihal) — Oylaşmak Efkârı umumiye — Kamoy — (Fr.) Opinion pub- ligte Reyi âm — Genoy — (Fr.) Plebiscite 'Taayyün — | - Atanma, 2 - Belit Taayyün etmek — Belişmek, belli olmak Tayin etmek * 1 — Atamak (Nasb anlamma) — (Fr.) Nommer 2 — Belirtmek — Muayyen — Belli 'Taayyüş etmek — Geçinmek Taazzum göstermek — Uluksanmak, uluksunmak (Fr.) Dösigner Müteazzım -- Uluksar, bencik — (Pr.) Orgut illeux Tâb — 1 — Güç, (Takat anlamına) 2 — Parlaklık (Revnak anfamına) 3 — Tazelik (Taravet anlamıma) 4 — Saç kavrımı Tabaat (Matbaatılık aalamıma) — Tah'etmek —« Basmak Tabı — 1 — Baskı, 2 — Basım Matbu © Basma Matbüa — Basılı — (Fr.) İmprimd Matbuat —« Basın Tabaka — Tabaka (T. Kö.) Tabakatülarz ilmi — Jeoloji Bası Tüban — Parlak Tabarbus — Yaltaklık, yaltaklanrıma — (Fr.) Flat- terie Mütcbasbıs — Yaltak — (Fr.) Flatteur Tübende — Parlayan Tâbi, menut, muallâk, vâbeste - Bağınlı — (Pr.) Dependant Tâbi — Uyruk Örnek: İskoçya İngiltereye tâbidir — İngiltere'ye uyruktur. Tâbi kulmak, tahtı tâbüyete almak, münkad eyle- mek — Uyrutmak — (Pr.) Assujettir Tâbi olmak, tebaiyet etmek — Uyramak Tübüyet, menutiyet — Bağınç, uyruluk —- (Pr.) Döpendaace Metbu — Uyraç Örnek: İskoçyalıların uyracr Ingiltere'dir. Tebaa — Uyru « (Pr.) Sujet Gayritâbi, müstakil — Bağınsız — (Pr.) İndtpen- dank Ademi tâbüyet, istiklâl — Yadbağınç Tâbüysti mütekabile, menutiyeti mütckabile — Arsbağınç — (Fr.) İnterdtpendance Tabiat — Tabiğat Tabib * Hekim Tabil — Tabiiğ Tabir « Dıyim * (FPr.) Expression Örnek: Bışka bir tabirle — Başka bir deyimle Tabir (Tefsir, — Yoru Tabir (Tefsir) »tmek — Yormak, yorumak Tabiş — Parlama Tabnâk — Parlak Tabiye — Tabye Tabl — Kös, davul Tabut — Tabut Tac © Taç Tacil etmek — Tezleştirmek, helaşlırmak, acele- leştirmek, evdirmek — (Fr.) Aco€lerer, hâter Tacir — Tesimen Ticaret — Tecim Taciz etmek — Başağrıtmak sıkmak — Ennüyer Tadad — Sayma, sayış Tadil — Değişke Tadil etmek — 1 — Değşirme — (Pr.) Modifier 2 — Azaltmak. (Fr.) Diminuer Tafrafüruş — Bolavurt — (Fr. Charlatan Tafsil etmek — Ayrınlamak, vatmak — (Fr.) Dötailler K Tafsilât, teferrüat — Ayrın, ayrmı, uzatı — Dötail Tafsilâtiyle — Uzun uzadıya, ı_l.ınılı. ayrın- | tılariyle — (Pr.) En detail İskoçya (Pr.) (FPrh Tagaddi etmek — Besleamek Tagallüb — Zorbalık Taganni (Bak: Muganni) — Şakığ Taganni etmek — Şakımak, sayramak Gına — Sayra, şarkı Taggayyüb etmek — Kaybolmak, kayıblara karış. mak, ortadan kaybolmak Tagayyür etmek * Başkalaşmak, özgermek, be. zulmak — (Pr.) Changer, se corrompre Tağyir * Özgerti Tağşiş etmek — Karıştırıp bozmak Tağlit etmek — Yanıltmak, şaşırtmak w (Pr.J İnduire en erreur Tahaccür etmek — Taşlaşmak, taş olmak — (Fr.) Se petrifier Tahaffuz etmek — Korunmak, barınmak Tahaffüf etmek — Hafiflemek, yeğnileşmek Tahfif etmek — Hafifletmek, yeğniletmek Tahakkuk — Gerçekleşme, kesinleme — Vörification Tahakkuk etmek — Gerçekleşmek Tahakkuk ettirmek — Kesinlemek, gerçellleştirmen, varlaştırmak Tabakkuk memuru - 'Tahkik — Gerçin Tahkik etmek — Gerçinlemek — (Fr.) Faire wne engüğtte Tahkikatı adliye — Tüzel gerçin « (Fr.) Engutte judiciaire Tahkikatı iptidaiye — İlkel gerçin — öte preliminaire Tahakküm etmek — Başatlanmak «« poser 'Tahalli — Bezenme, süslenme, donanma Tahallük etmek — Aklaklanmak. kılıklanmak Tahallül — Erime OPr) Kesinci, kesinleyici (Fr.) Engık (Fr.) 8'im- Tahlit & Çöze, Tahlili — Çözel Tahlil etmeli — Çözelemek Tabammuz etmek — Ekşitlemek — (Pr.) Oxyde- tion Tahammül — Dayanığ, katlantı Tahammül etmek — Dayanmak, katlanmak, we- dırmak, çekmek, götürmek — (Pr.) Supporter, porter Tahammür etmek — Ekşimek, acımak — (Pr3 Fermenter ; Taharri etmek — Aramak, araşlırmak — (Pr) Chereher © Taharrü âsârı atika — Aramrz