16 Nisan 1935 Tarihli Ulus Gazetesi Sayfa 5

6 NİSAN 1938 SALI w .w Sovyetler birliğinde musiki hayatı er vüc çarpan musiki şmesidir. Es! nleyiciler ara - (X) Musiki işlerinin şmiştir. İnkrlâ şka birşey ile bhü! önser ve Opera işleri — — birlikleri t n yerlerdi . Hattâ fabrikaları, Ti Ve taşranın ücr köy erini bile de Bu ke he ©T şeyden evel tenvir e fünden, programlar ki da top İ, edebiyat veya Konserl konferanslar verilir, pr anır İstılirdi. Bu süretle sahne ile & tiler arasındaki bağ daha sıkı faydahı bir şekil alırdı. Diğer dinleyicilerde musikiye karş ae (x) Ve bu yeni dinleyiciler bir alâka ile ko, e hücum başl: Di 4 Sun romanı San Michele'ni Yazan: Akset MUNT Türkçeyo çeviren: yeğenine, rdunda ölmesi türmesini yazdı tan evetki ve küçük ka Nasıtki BAYDAR a. Yaşlı adamı da zorlukla şıan“"dım. Benden bir türlü ayrılmak istemi- Yordu. Ona göre halinden anlayan tek he- j 4 örülüyordu. İşte yeni âka ve saygı gi ilerin bu alâka ve isteklerin - musiki | den doğan bir mecburiyetle dinle - | programlarında esk Rus rilmiştir değişiklikler vücu are ab heyecanlı ve a bir musiki koymuştur. Rüs yani Glinka, Boro- Korsakov — ve velce a van eden rar isi yerine, inkılâl kal klasik musikisini: din, Musorski, Rimski Çaykovski'lerin eserleri, ancak inkılâb- Tam teşkilât tan sonradır ki tamamiyle halkan malı olabilmiştir unutulmuş veya az tanınmış klasik eserler de yeniden Bundan dolayı artist- zarnanda Birçok canlandırılmıştı lerin yalnız sayısı değil a kuvvetleri de artmıştır. Sık sık sahne « kmak zarureti onlardaki sanat ka- artırdığı gibi sahnede kendi ade etmek ye ç iliyetin kuvvetlerinden daha iyi isti: imkânını da vermiştir. İşte Sovyet ar- tistlerinin temsil kabiliyetlerinin art » dan ileri gelmektedir Öpera Rusya musiki hayatında opera da « ima bükim bir vaziyette bulunduğu gi- bi musikinin halk arasında na da başlıca sebeb olmuşt ci kültürüne epey alıştı tık müsik de opera sanatı fevk olan balk iç; de cazibdir. yatro ile dı kiye az dilini ayışlar et opera bayatı çok dolğun ve fa- aldir dört opera tiy Moskö' aid değildir, Delki bütün Kiye Perim, opera tiyatroları şimdi Odesa, Harkof, Tiflis, Sverdlovski, Rostof, Dacpropetrovsk, Ba - Sori'de Kiğnkl Sarafov kü, Minsk Novorossiyeki — ve şekkül B yehirlerde de — bilha binaları yapılmaktadır ülekelerini n birlik ra kumpanyaları da zikre de edır. Bunlar da bir - yı tanıtım rdır ki yar € inderdir da devlet milesseseleT ve işleriyle — amatörlük devlet musiki teşki Her Kütle musiki işleri profesyonti kâtı işlerile sıkr sürette bağlıdır. yerde devlet musiki teşkilâtı, fabrika- larda, mekteblerde, kulü,; de ve or - büyük etmeğe Tefrika: n kitabı | sinden ) “benim muvatfak ffakiyetinin & dedim gelip am için, alıp 8 ğa ve sana da, Di z hat otururken, onun yummağa imkân sen, in 1. “Bir de mizaç meselesi bana, Baht tanrısını saçların ellerin ceblerin uçup gitmesine BgöOZ vermektedir. i san vücudunun sıhhat ve hakkında benden çok bilgili İki gündenberi şehrimizde bulunmak ta olan ve dün akşam Sovyet Büyük Elçiliğinde çok Beğenilen bir müzik dudaki amatör musiki teşkilâtiyle erkı temastadır. Opera tiyatroları, konser- vatuvarlar, musiki muallim mektebleri, filarmonik orkestralar, radyostudyoları feranslar, lerine mu - , balk mu- siki âletlerinden mürekkeb orkestra - Bazılarında ise lar bile var- iversitelerli büyük musiki edil rektedi! İhtısas içt siki tahsili: —— caman Musikinin halk aratında yayılması profesyonel müzik tahsili alamda bir lere sebebiyet vermiş- bleri iki konser - miyeğinin,, yazında açılan yirmi tane mu: durum yal 1di Rus musiki c bi vardı. Şimdik htısas çerçevesi iç malümatlı artistleri ye adedir tâ ki bunlar da- mek mecbüriye olan v edebilsinli kültürleri yükse Sovyet tatmi VC göğüs dar r tali işidir,, vardır ki bu n yakala , rahat ra - ayı anlatırken, ki h . Buna & Sun halde, ğunu söyleme lar senin yanlışın yüzür — “ Sen, sanki — " Geçen hafta, klini; n, birden bire, öyle bir ofesör bile bunun ölün hastanın alnına koy festival veren Sovyet artistleri birliklerinde es«ki konservatuvarlardan başka Sverdlovsk, Saratof, Kiyef, Har- kof, Ödesa, Tiflis, Minsk'de de yeni konservatuvarlar açılmıştır. İlk ve orta musiki mektebleri teşkilâtr & umu ile 179 ilk mektel Yalnız Rusy konservatuvarlar- arda 1300 30000 taleb, i ihtiva etmektedir. 2500, teknik: e mek - rde vardır. Progr Mu - ü musiki naza - lmiştir. rihi muallim! riyecilerini, musiki terbiye mütehası larmı, Koro mütehassıslarını ve kütle sin — pr ont,, enstitüleri, m senelerde musiki tahsilinin art- kope - birçok tığı, köylerde de görülmüş ve ratif köylerde (kolhozlarda) musiki mektebleri açılmıştır. Çocukların musiki terbiyesi: İşte buna çok eh yet verilmek- tedir. İlk ve orta eblerde bütün on sene devam eden tabsil müddtince musiki dersi ber - sımılta — mecburidir. Bundan başka mekteblerden evelki mü- esseselerde de musiki terbiyesi mecbu- ridir. Konservatuvarlar çocuk — musiki terbiyesi üzerinde çalışmaktadırlar. Ör- nek musiki programları tesbit edilmiş ve kompozitörler birliğinin çocuk şube- klar için yazılmış eserlerden ye- #i çoc ni repertuvarlar y rların yanında, olanlar ayrıca şube Bu şubelerde, istidadı cuklar devlet tarafından tahsil dar arlarının katılaşmasıdır.,, ginde bize bir vak- olanı profesör Hüşar'a sor. buhrana le neti- dın Öönüne, di-- 8 Jışmamı pro- O, bunun faydasız oldu- beraber razı oldu. Elimi rak buhranın biraz son- lunaca Hasta biat kanunlar veya b , veya bu ilâcı almalarını ve dediklerine Şmiyec rilmekte ve tam kültürlü bir musikk; nas olgünlüğuna varıncıya kadar ko - runmaktadırlar usiki yaratma işleri: —— İnkılâb evel rüs müsikisi Batı Avrupa musiki yollarından b etmek- * . Halbuki Avrupada fazla moder- nizm, fazla inceleşme ve fazla şekle tap ma devam etmekte İdi. Onun için Sov - esi kendi yaratıcı kuvvetlerinin i gayesini, dekadanlığa, mib: ma- ya karşı savaş açarak sağlam, apaydın r sanatı E ir sanatı B ayrı ve Özel - Sövyet musiki yacatıcılığının bariz bir mümessili olan Dmitri - Şostakoviç inkılâbın — yetiştirdiği sanatkârlardan biridir. Şostakoviç'in kendisine göre bir stili, tekmik üslübu, beliğ bir musiki di- Onun bu desi Grotesk,, ilerde keskin bir hususiyeti haiz ol de derin heyecan- Mitsensk kazası - nın Ledi Makbeti,, operaar böyle bir ol. günlüğün ve üstadlığın eseridir ve Sov- yet opera sanatının inkişafında da bir muvaffakiyettir. Şostokoviç'in piyano konseri birinci senfonisi, “Somun,, ve Altın devir,, adındaki iki balet musüki- Si yeni enstromental stilin nişaneleri- dir. Şostokoviç İşte böyle yaratıcılık bir coşkunlukla komporitörlüğe doğru git- derin ve gerçek bir heyecan dolu moktedir. yavaş yavaş parçalanıp dökülmektedir. Has. taların doğruyu ne kadar az bilirlerse o ka. i olur, Vücudumuz lışışının beynimizin murak uzuvların besi altında bu, vakit düşünülmemiştii rını düşündürmek l ir. Onl. ı hiç bir rına hast karşı g nu yapmaları k olurlarsa başkalarına la çok konuşm ileşmeleri için şu baş nekte ay sonra, baronun yeğenin- t amucasının - bana, ğum eyiliklere kar- ?L?'r hatıra olarak, vasiyetname ile, t .ık v eBerli, altın bir çalar krönometre bıraktığı ;;;(ıîhm'f ordu. Bir hekimin ününün ncıJe;n €t olduğunu hatırlamak - istedikçe onun “dm bendim, İ thı. aldığım kendisi ta, için yapmış oldu, fan düğmesine dokunarak çaldırırım. Birkaç vakittenberi Norstrom'la aramız lmi talarınca sık sık hattâ muayeneye çağrılıyordum. o an birinin, beklenmiyecek Plr te, ölüverdiğini gör Bu ölüm S$trom için hakiki bir bahtsızlıktı; Ç qk'..ı ta, koloninin en gözdelerinden biri idi, d;îs"oın. bundan dolayı pek şaşkımn bir hal- &l idi. Mancviyaum yuksclm?ek üzere onu P Rejans kahvesine götürdüm. iştüm. sen benden bir misli yaşlı oldu insanların zihniyetini, her nedense, ben da- a iyi biliyorum. Sana gönderdiğim rus pro- fesöre, ;;ıı-ğus hünnakı olduğunu 'f“ıe“. söy- ledin? Bu şeametli hastalığın bütün alâmet- lerini neden öğrettin? — “ Doğruyu öğrenmekte ısrar c—diyfırdu_: söylemek zorunda kald yoksa dedikleri- mi dinlemezdi.,, — “ Ben ona böyle şeyler söyle T halde sözümü dinliyordu. Her şeyi bilü istediğini ve ölümden korkusu olmadığ İ derken yalan söylüyordu. Ne kadar hasta ol ğ ç € bilmek istemez, herkes ölüm- ve korkmakta da haklıdır. Bu den daha hastadır, kor - bütün bun - med bilmek ni duğunu kimsı den korkar adam şimdi eskisin h kudan hayatı zehirlenmiştir ve ra geçeceğini temin ettim; bir dakika sonra gözlerindeki korku kaybolmuştu; derin de- i kendini daha iyi bulmakta ol- anu söyledi. Elbet sen bunun bir yalan- & olduğunu söylersin. Ben de bu - Netekim has- ötekinin eşi adan bir nun tersini sana isbat ederim ta kadın, dört gün & a, tıpk bir bubrana tutt beş da nanda öldü. Sen, kendi kendine anlata - madıklarını hastalarına anlatmağa kalkışıp duruyorsun. Unutuyorsun ki bu Fen mesele- si, değil bir İnan meselesidir, Tanrı'ya inan- Katolik kilisesi hiç bir şeyi izah et - mak gibi, etmediği halde dünyanın en büyük ku lerinden biri olarak durmaktadır; protestan kilisesi ise her şeyi izah etmek istemekte ve ve bilgimizin azlığını keşfediverirler. Heş kimler de, başları taçlılar gibi, kabil olduğu kadar kenarda durmalıdırlar; böyle yap a prestijleri zarar görür. Bizlerin de onlar gibi fazla parlak olmıyan ışıklar :ıİ'LlJ da, daha müsaid bir gö nüz vardır. im ailesi bile, her vakit başkanı olan hekimden başkastı r. Bu sırada ben, Paris'in en ünlü he iden birinin karısma, gizlice bakı Daha bu ncağız, bana kocı hığı bir reçeteyi göstererek, veri ği dokunup do başvur kimler yorum sınım ya: len ın kendisine bir kunmıyacağını sordu. (Sonu var)