1 Mart 1935 Tarihli Ulus Gazetesi Sayfa 6

; j v e v ee Moskova ziyareti 22 şubat tarikli Deyli Herald gave- tesi “Moskoya ziyareti,, başlığı altında gu daşmakaleyi yozmaktadırı “Yakın bir gelecekte Sir Coa Say- men'in Moskova'ya bir riyaret yapaca- B eyi bir haberdir. Genel olarak uzun zamaadanberi, İn- giltere'nin öteki Avrupa devletleriyle olduğu gibi Rusya ile de dostça müna- sebatta bulundağunu gösterecek böyle bir ziyaretin yapılması özlenmekte idi. Bugünkü durum karşısında ise bu ziyaret özlenilen bir iş olmaktan çık- maş, gereken bir iş haline girmiştir. * Bay Litvinof'un söylemiş olduğu “barış, bölünemez,, sözünün bugünkü kadar gerçekleştiği görülmemiştir. Gerç n barış, ne sadece doğu and- laşması ile üz de sadece batı andlaşma- siyle temin olunumaz, Bu, tecrid etmek veya ablosa etmek- Je, birleşmeler ve anlaşmalarla da ve- min edilemez. Bu iş, bütün mıntaka and- laşmalarını kavcamak üzere genel bir sistem :çinde, uluslar derneğinin çerçe- vesi içinde değil de önuün esas ruhu ile yapılabilir. Rualer, batı taraflarımnın, menlaatleri- ni korumak için doğu taraflarının kur. ban edileceğinden korkuyorlar. Bu kay- gı ortadan kaldırımalıdır. Bu küygiyı sadece teminat vermek- le de kaldırmak küfi değildir; — bunu sağjam Cszslara bağlamak gerektir. Do- ğu emaiyeti meselesini tamamiyle hal: Tetznek icabediyor. Bunuz için Berlin ile Moskeva ara- sında bir köprü kurmak lâzımdır. Geçen yıl doğü andlaşması — gürüş- meleri tamamiyle suya düşmüştü. Bu- Nü suçunü yamlun veya bunun üzerine yüklemek dağru ve mümkcün değildir. Bugünkü vazifemiz, bunu yeniden ele almak ve her tarafın kabul edebile- ceği bir sekilde hir andlaşına hazırla- mektadır. Altmanlar, rurlar ve lehliletle açık- tan açığa könuşarak ve aralarında bir anlı zemini hazırlamak istiyecek bir itgiliz bakanmın bu gerekli işi başar. gsak yalunda büyük hizmetleri olacağı ŞÜpkes - DAĞINIK DUYUKLAR —— — Oran - Kutnu hava yoln Oran, 28 (A.A.) — Orarı — Kutnu arasında, çülü geçecek olan hava hattı - mın, dün açılış resmi yapılmıştır. Ier 15 günde bir, biz tovyare bareket edecektir. Paris borsusı Puris, 28 (ALA) — 27 tarihli borsa dürumudür: Esham barsasındaki — durluksuzluk sörüyor. Yabancı esham mükemme) su rette tutundukları halde fransız esha- munan bir çoğu yeniden, heni de bazan #letümiyetli aurette düşüklük göstermiş lerdir , Viusal fondaların mahsüs derecede gerilemesi, bu hususta mücssir olmuş. bor, İngiliz - leh ticaret anlaşması Varşova, 28 (A.A) — İngiliz — leh ticarct anlsaması bugün Londrada imza *dilmietir. Amerika - Belçika ticaret anlaşması Vaşington, 28 (ALA.) — Belçika — Amerika ticeret anlaşması imzalınmış- tır. Her iki ülke, birçök emtia üzerinde karmlıklı müsaadelerde bulunmuşlardır. Öfşleri soyanlar yakalandı Buncden an dört ay önce Fransada Lanyi'de büyü kbir tren kazası olmuş ve birçok yolcular bu yüzden ülmüsler- Ğ N ZAbitaya haber verildiğine göre Hott isminde annamlı bir arahacı ile karısı, kaza kurbanlarına yardım etmek baha - nesile bunların üzerlerindeki birçok köymetli şeyleri aşırmışlardır. Çalınan geyler arasında plâtinden bir pandantif, altından bir sasat zinciri, pırlantalı bir yüzük, içinde $0 frank bulunan bir cüz- gdan vardır . l Arabacı e karısı ve bu eyyaları sa- tan veya zehne kovan Lâlmen adlı birile Tertresi trukif edilmişlerdir. Yabaı;__ci gazetelerde okduk!_arîı_m_z_ | Moskovaya karşı Berlin Almanlar, fransızlar bir karar vermelidir, diyorlar Londra anlaşmaları üzerine yapıl - makta olan konuşmalar Berlinle Mos - kova arasında bir polemiğe yol açmıştır. Bu münasebetle birçok yabaner gaze - telerin yazdıkları yazıları karşılaştır. « mak imkânını akurlarımza vermiş ol - mak için bunları kısaca açağıya alıyo Tuz? Yüzlerce yıldanberi Kransız —devlet adamları Almanya'nın eyice zayıflıya- tak yıkılmasını göreceklerini umdular. Avrupanın abınyarısı, gu sorguya bağlı- dır: Fransa nihayet kavvetli, birleşmiş ve kendisine dakunamıyacağı bir Al- manyanıa varlığımı tarıyacak mı? Al manya birçok defalar, onu kimsenin öl- düremiyeceğini inpat etmedi mi? Peris artık bu hulyalardan — vazgeçmelidir. İlerde yapılacak konuşmaların muvaf- fak ölmüsi - veya — olmaması - ve asıl mühimmi, Avrupanımı mukadderatı bu- na bağlıdır. Birkaç yüzyıldanberi yer leşmiş bir anareyi terketmek belki güç- tür; dakat Almanyanın tarihi inkişalı © kadar sarihtir ki, eyi düşünen fransız- far bunu anlamalıdırlar. Bir tek ülke, mübim karar karşısında bulunmaktadıı. Bu ülke de Fransa'dır. Şüpbesiz Fran- sa'nın birçok müttefikleri ve dostları vardır, fakat bunlardan hiç biri fcan- sızlarım atavik duygularını paylaşma- maktadır. Almanya yaşamalı mıdır, örta Av- rupa kuvvetli ve eyi kurulmuş olma'ı mıdır? Bu sorgüyü eyi tartınca her in- giliz buna müspet bir cevab verir, O- nun için ingilirler, Adol£ Hitler'in ye- ni Almanyasının ne istediğini azilama- ka başlıyorlar. Bo da önların Rayh'a katşt olan duygularında şüphesir fay- dalr bir tesir yapacaktır. Başka'bir büyük ülke olan İtalya da Almanya ile ancak şekil için, tesadüfen garpışabilir. İşin aslı aranırsa, ital n kuvvetli olmasmı dile- zler, meğer ki saki Romanın &inır- larmı gösteren Via İmpetia'nın mermer direkleri yahut Brenner'do dikilen Dru- ans âbidesi birkaç ateşli genci, dalıa al- man Rayh'a ortada vörken cermen ül- kesini fethedenleri hatırlamağa tevket. sin! Bu ise, herhangi bir genc almanın, 'ya'dak? « — May lord, naziler Raylıştapı yaktılar! — Pek alâl.. | ni tekrarlamağı tahâyyül etmesine ben- ver. Ya Rusya? Rusya'dan yana şüphe- lenllebilir, çünkü bolşevikler acun ihti- lalinden daima bahsediyorlar, Rayh ise bu ihtilale karşı en eyi bir seddir. Pa- ris burjucaları ise şüphesiz kendileri- nin yokedilmelerini istemezler. Fran- sa, yalnır başına güdemleyceği bu sı- yasaya bir destek bulmak için, Sovyet- leci de birçak öteki uluslar gibi leutlan- maktadır. Şu halde sorgu olduğu gibi kalıyor: Fratsa, Almanya'ya düşen ta- lü tanımak istiyecek mi, yoksa yüzyıl- hk sryasatını güdmek mi istiyecek? FPölkişer Beobahter, Berlin B. Litvinof ordubozanlık ediyormuş! Fransa'da hava anlaşmasına karşı ya- pilan reaksiyonlar, bilkassa — ruslarla müfrit sağ cenah gazeteleri tarafımdan tavsiye edilmişe benziyorlar. Ruslar batı devletleri arasındaki her- hangi bir anlaşmaya şiddetle muhalif- tirler, Onlar böyle bir anlaşmanın F- rarsa'yı dağa sınırlarına lakayd birar kacağından ve kendilerinin Japonya ile başbaşa kalmalarından korkuyorlar. Bir taraftan da kapitalist ülzeler arasıtıda ki sürekli kavgaların, komünizmin işi- ne yarıyacağını da düşünseler gerektir. B. Litvinof almanlara karşı teşkil edileci cepheyi kuvvetlendirmek için ge- gçen yal Franmsa ile birleşmeyi teklif et mişti. Fakat İngiltere'nin talebi i ne bu proje, doğu paktı haline kzlbe- dildi. Sonkânun ayında ingilizlerin teşeb- büsiyle bir fransız - alman yakınlaşma- & emareleri görüldüğü zaman B. Lit- vinaf B. Laval'i, Framsa, Rusya ve Çe- koslovakya'nın doğu paktına muhalif mahiyette hiç bir anlaşmayı bizibizle. riyle istişare etmeden imzalamamaları- n tealihüd ettiren bir protokol imzala. mağa ikna etti. Bundan iki hafta önce bir hava pak- tı yapılacağı bildirildiği zaman, Sov- yetlerin Parig elçisi geçen sonkâmunda yapılan vadi attı. On iki a beri ne zaman Fransa, İngiltere ve Almenya arsamda bir an- lasına yapılması düştnülürse, B. Litvi- — Pek alâ'.. #of bunu suya düşürüyor. Onun İçin, B. Litvinof Paris'te nüfuzunu kullan- mağa devam ederse, batı devletleri ara- sında ne havada, ne karada bir azlaş- ma yapılmak mümklün — olamıyacağını söylüyebiliriz. AMMorniug Post, Londra, Duha hiç bir şey belli değildir Berlin bükümeti Avrupa'nın doğusu ve cenubu kendisine bırakılmak şartiy- le batı devletlerine barışı ve şimdiki durumlara saygı göstermeği vadediyor. Berlin ve Varşova hükümetleri, ta- mamen Rusya ve Litvanya'ya karşı yap- mış oldukları anlaşmanın 1921 de yapr lan fransız - leh anlaşmasına muğayir olmadığını yaknız ve yalnız bu bakım- dan iddia edebilirler. Almanya'nın Sar işi ve Ren hava paktı hakkındalei nisbe 'ten müsald tavrı ile Parit, -oma ve Ce- nevre'nin orta ve doğu ÂAvrupa mesele- lerinden birinin haklini her teklif ediş- Jerinde, Almanya'nın uldığı muhkir ve küstah tavur da gene yalnız bu bakım dan izah alunabilir. Gelecek günler bu hususta kati olacaktır. İagilizler hassas noktalarını tahrik eden bir isteğe mağ- lüb olacaklar mı? Onlar münferid ka- Jacax vaziyette olmamakla beraber, ÂAv- Tupa İşlerine karışmaktan da çekiniyor- lar ve “batı,, kelimesi, oski “İnfirad,» Tarvu birakarak istemeden — girdikleri teahhüdlere uygun geliyor. Fakat acaba İransızların kendileri, “barığ taksim edilemez, stözüne — sadık kalacaklar mı? Lö Jut, Peris Fransa Rusyaya bağlıdır Moskova ile Berlit araşında karan- lik bir anlaşmazlık belizmeğe başlıyor. Berlin hükümeti hava paktunı kabul ederek böylece Ren smırı üzerinde ba- Tzışı kurmağa hazır olduğunu söylüvor. Paris - Midi gazetesi alman cevabızun wecildiği günün ertesinde Almanya için: “Daoğuda scibestçe hareketini muhafa- za edebilmek için Ren ba..kında konuş- mak.ın cümlesini kullanıyordu. Moskova ise aksine olarak kendi sı- nırlarıma dikkat — etmektedir ve onun için her şevden önce doğu Lokarnosu — May lord, naziler yahtlileri taryik ediyorlar! — May lord. naziler Rayhsveri on misli #retızmışlar! için uğraşıyor, Geçenlerde Londra'd verdiği dokunaklı bir söylevde, Sovyetb lerin İngiltere büyük elçisi olan B. Mar iski bilhassa şunları söylemiştir: assa Avrupa barişt taksim edilemez, Doğu Avrupası - içim müsavi bir barış ve güvenlik olmadıkça Batı Avrupas: için de güvenlik ve bariş yöoktur. Bugün bize her şeyden önce ge€ tek olan, kıtanın ber tarafı için güvenr Hikte müsavattır, Sovyet Rusya Avrupa'yı sıyasal bit “— Barış ve b bütün olarak göstermeğe Çalışınken, Al- manya manevra yapmak — serbestliğini: muhafaza etmek için kıtayı birkaç p: Çaya Ayırmak isteğindedir. Rusyasız Avrupa olamaz! 1934 deki diplomatik kâbusları he- nüz unutmıyan herkes Almanyanın kö- nuşma kapılarını kaparnamazından Golar —| yı memnundür. Fransız - ingiliz teklilis me göre, hava Lokarnosu Avrupadaki genel güvenlik sisteminin elamanlarıım dan biri olmalıdır. Almanya hava pakti düşüncesini kabul ediyor fakat gerel meşeleden çolr mühim bir tarrzda bahse- diyor. Bununla beraber, alman cevabi © tatzda yazılmıştır ki bunlara dayanâ- Tak münakaşa etmek kahil değildir. E- sesen bu sıralarda yapılacak konuşmz- lardan da daha fazla bir şey beklenebi- Mir miydi? Fransız - ingiliz teşebbüsimün amacı Avrupa'yı — yatıştırmaktır. Bu ise çok Büç bir iştlr. Şümdiye kadar — yapılar bunca neticesiz teşebbdüsten sonra Par ris ve Londra her ne pahasına olursa olsun bu Eirsatı kaçırmamalıdır. Alman ya dahil olmadıkça barış olmıyacaktır. Onuna içla her şeyden öünce Almanya- nin şeref ve kibrini bir nevi mütareke içine almalıdır ki, bu “mütareke,, zar- fında barış işi yapılabilsin. On yıllık bir mütareke bu işe sarılabilmek için eü €eyi ve en basit metcd olacaktır. Eğer bazı hükümet adamları on yıllık bir bağ- lantıya girmekten şekinirlerse yalnız yedi, hattâ beş yılla da iktifa olunabi- lir. İşe nasıl başlamalı? Fransa - Alman- ya - İngiltere arasındaki ebedi müsel- l>8 her zamanı herkesin sinirleri için za- yarlı olmuştur. Fransızlar alman nota- sında silahsızlanma işiyle uluslar der- neğinin bahsi geçmediğini görünce si- mirleniyorlar. Fransa'nın yalnız sıyasal ve diplomatik bakımdan değil, mali ba- kımdan da silahlarını azaltması gerea. tir, Fransız bütçesinin denkliği bocuk. tur ve Fransa'da ikı yıllık askerlik hiz- metinden bahsolunmaktadır. B. Fianden'in durumu eskisine göre daha axz sağlamdır. Bu sıralarda Fransa- da çıkacak bir kriz herkes için zararlı olacaktır. Öte yapdan Almanyanın şim- diki ökonomik çalışmasının hangi kım- mı silahxızlarıma işinden ilezi geliyor? İşte birçok güçlükler içinde karşı- lanması gerek olan birkaç güçlük de bunlardır. 3 şubat tarihli tehliğe göre alman notası alımınca bunun, yapı teklifi kabul mahiyetinde olup olmadı- ğını anlıryabilmek için Pransa ile İn- giltere'nin biribirleriyle istişare etme- keri gerektir. Sir Con Saymen Berlin'e gidecek olursa, daba önceden bükümetiyle anlaşmalıdır. Tarih bize Bösteriyor ki, Fransa'yı uzak — tutarak Almanya'ya yaklaşmamız doğru değil- dir. K Şimdiki gayretlerin amacı sağlam bir fransız - ingilz temeli üzerinde Alman- yayı müsavatı dairesinde Avrupa c mistına sokmaktır. Hava paktı nihayet bir merhaleden ibarettir. İş mübimdir, çünkü dünyanın Üüç kıtası mevzubahstir. Şimdi İngilte- Te Avrupa'dan ayır olmadığı gibi Av- rupa da Asya ve Amnerika'dan ayrı de- gildir. Japon diplomasisi neden Varşo- va ve Berlin'de bu kadar faaliyet gös- teriyor? Berlin hükümeti baltık paktı- »t reddettikten sonra doğu andlaşması mr niçin reddetti? Bu iki sorgunun ce- vabı Moskova'dadır. Almanya, Lehistan ve Japonya ara- sındaki münasebetler gittikçe srklaş- maktadır: Bu ülkeler için, — Rusyaya gevrilmesi muhtemel olan bir ittifak yapmak mevzuubalıstir. — Rusyasız bir Avrapa manzumesi endişe verici olabi- Hir. Barışa doğru ilk adım Berlin'de, ikicisi de Moskova'da yapılmalıdır. Öbseryer, Londra, n fransız 4 ae A b im e