16 Nisan 1938 Tarihli Türk Dili Gazetesi Sayfa 1

TÜRKDİLİ 16 NİSAN CUMARTESİ 1938 Çin Orduları Başkumandanı Maraşal Şan-Kay-Şek, Bir Tayare Bombardıma- nında Ağır Yaralandı. GÜNDELİK SİYASAL GAZETE ON İKİNCİ YIL SAYI: 3831 Hariciye Vekilimiz Bey- ruta Hareket Etti.. Türkiye Siyaseti Bir Sulh Ve Diğer Devletlerin Dahilt işleri- ne Ademimüdahale Siyasetidir- Ankara, 15 (A.A.) — Harl- l ciye Vekilimiz B. Tevfik j Rüştü Aras, dün sabah Ka: | hireden ve akşam üzeri de lliıııdeılyedıı hareket et- Miştir | B. Tevfik Rüştü Aras, va- Purla Beyruta gelmektedir. İ Kahire, 15 (A A.) — Tür- | kiye Hariciye Vekili Dr. | Tevfik Rüştü Aras, dün #a- B. Tevfik Rüştü Aras Ziraat (Rusyaile Mançuko Ara- sında Harp mi Çıktı? Çin Teşrii Meclis Reisi Diyor ki: “Sovyetler, Uzak Şarkta Mühim Kuvvetler Tah- şit Etmişlerdir. Bu Kuvvetler Japonyanın Mu- vaffakiyeti Halinde Müdahale Eedeceklerdir.,» Yakili vazifesine başları, Ankara, I5|Hususi) — Ye ni Ziraat Vekili B. Faik Kurdoğlu, bugün bir top: lantı yaparak İktisat Vekâ Teti memurlarile vedalaşmış ve Ziraat Vekâleti memur- larile de tanışmıştır. Yeni Vekil, bugün vazi. fesine başlamıştır. Anîg_ky Kansolosumuz — vazifesine başlaı, Şanghay, 15 (AA) Sovyet konsoloshanesi, bu radaki seyyahat acentaları na Sibirya için şimdilik — vi- ze vermiyeceğini bildirmiş- Lir. Bu haber, Sovyet Rusya ile Mançuku arasında muha- yetle iyi malümat almakta olan mehafil, bu talimatın konsoloshaneye Sovyet Rus. ya ile Japonya arasındaki gergin vaziyet dolayısiyle Sibiryaya asker sevkini teshile medar olmak üzere verilmiş olduğunu beyan etmektedir lâyn dün, Çin teşril mec- lisi Sunfo ile uzun bir görüş- mede bulunmuştur. Sanıldığına göre Sunfo, Londrada Japonyaya karşı yapılan müdafaa harbi için Çine İngiltereden kredi te- bah saat 10,45 de — elçilik rebe çık ld bi 1 p İstanbul, 15 (Hususi) — çıkmış olduğu süretin - | ler.. minine çalışmaktadır. İ bil rakinin yakın bir Gti için | I!::::ılllıerlnlıılılhu'l. et:l:ı.ıı:ı derpiş edilmediğini kaydey- | Yeni Antakya konsolasumuz :l:' :'::::_:k_::(e':“'::ğ:. dLo “hdıl'ı , 14 ——' Blu' ceıî'::::":: '(';";a:g ı':"ı" rada bulunan ve - İpgili: e. M | Türkiye Hariciye Vekili be- '"ı-('“ı:;e L BÜNoK — B;ı Celâl Tevfik, bugün va- | biyet vermiştir. Başvekili Çemberlâyn ile | tere Uzak Şarkta Japonyanın Yanatında: 'l'ürl:ıyı ';"M" MAK Do zifesine başlamıştır. Bununla beraber umumi- görüşmüş olan Çin — teşrij | Muvaffak olmasını isteme- Türkiye siyasetinin bir su Ih ve diğer devletlerin da- hili işlerine ademi müdaha- ktor B. Tevfik Rüştü Aras, bugün Başvekil Mahmut Pa- şa ile tekrar konuşmuştur. Dünya Kendisinilflâsa meclisi reisi Sunfo matbuat mümessillerine beyanatta bu- lunarak, Uzak Şark ihtilâfı nin doğrudan doğruya cihan dikten başka Milletler Cemi- yeti konseyinde Çinin mü- zaheretine muhtaçtır. Filha- le siyaseti olduğunu, Türki. - aA vaB hi kika İngiliz — İtalyan anlaş- ai Bu konuşmadan sonra çıkan D S kı sulhünü alâkadar ettiği yenin komşularile kardeşçe | ,esmi tebliğde, Mısırla Tür- ogru mu uru uyor?l Çin. mutaarrızi lıııdıımııv'; :::: 'ıı:ııdîıl:o; ıı',l'l:":. ::çlıııııek istediğini ve Bal: kiye arasında — akdolunan n İ ı r—_———— — fak olduğu müddetçe harp | nin e.M.lİ::GIu. (':"::;,“:“ n ÂAntantının buna bir de- | dostlak — münhedesile — iki Ü lanı | çıkmıyacağını söylemiş ve | hallini |: d K Ka Antantısın buna bir de- | dortlük — müshedesile — ikt | Deniz küvvetlerini mütemadıyen çoğallar İngiltere — İle | çikeıracağını öi ea ae glll el vletlerin bazılarında hükü- met değişiklikleri — olduğu halde aradaki münasebatın. dalma daha ziyade sıklaştı- ğinı söylemiştir. çok kuvvetli ve samimi bir safhaya girdiği bildirilmiştir. Kahire, - 15 - Türkiye Hariciye Vekili Dr B. Tevfik Rüştü Aras, bu Amarika 1936 daki daniz muahedesini gözden gaçlıyor. Lonra ve Vaşington hükü - ; lerle esitlik talebini tekrar- metleri, 1936 deniz - wualiv- laması, Vaşinglonda tesbit desinde harp zırhlıları için ko- edilmiş olan meşhur 3 5 5 Şunu da hatırlatmak isterim ki Sovyetler, Uzak ğırk!ı mübim kuvvetler tah- t etmişlerdir. ve DU KÜVVel ler, Japonyanın muvaffaki için ittifakla rey verilmesi lâzımdır. Hattti z le bir rey verimi ıgt:ı :2 l.dlr. Çunkü bu tak- dirde Mançuko ilhakının da nulmuş olan azami hadleri | nisbetinin ortadan kalkması- | yeti haline, zaruri olarak | tanınmasına yol dılerllıl hareket 4 yi ' MRı.m A'“d TGrkiyed ':ıe |'nnı ı"k:':;d;;" r:::nîe yeniden gözden geçirmek hu- | ©I istemesi demekti. müdabale edeceklerdir. olacaktır. İngilterenin, Çine, ltır arasında mevcud ti- | etmiş yülir gi susundaki kaydı 31 marttan İşte, İngiliz ve -Amerika Görüyorsunuz ki, bir ci- | müstenkif kalması - şartile caret muahedesinin yenileş ı tirilmesi için müzakereler açılacağını bildirmiş ve Mı tırın Sakdabat paktına işti- uğurlanmıştır. B. Tevfik Rüştü Aras, İs kenderiyeden Beyruta gide- cektir. Çinlilerin Lideri Şan - Kay - Şek Yaralandı.. Maraşalın bir - şehrin tayara ile - yapılan - bombardı- manında ayaklarından yaralanmış olduğu bildiriliyor. Londra, 15 (A.A.) — Bir okyo telgrafi — Japon ta: Yarelerinin bombardımanın - da Maraşal Çan-Kay Şekin l'lııklıııııdın yaralandığını bildiriliyor. . Hankov, 15 AA |— Şan- AY Şek ile Sungun geçen Pazar günü bir hava seferi | Smnasında ölmüş oldukları Da dalr olan haberler, res Men tekzip edilmektedir. Londra, 15 — Çin kuv- ::“'""'n Cenubi Şantungda sinde :'Ilh"ın cenubugarbi T erledikleri haber ve hı:::[hıdlr Maabheza, mu- B cephelerdeki askeri tekât hakkında alınan ha d""ıı birbirini tutmamakta- Japonlar, Çi » Çin hücumunu durdürarak mukabil taarru lapgıcından beri Japonyanın felâketle neticelenecek bir işe teşebbös — ettiğini tddla eden Taymis gazetesi bilhas- sa memnun görünmektedir. Bu gazete, heyeti umumiye itibarile aekeri vaziyetin Ja- pon emellerine Küçük Haberler Yansun aa asannSENUR BAANME #& Son günlerde piyası da 3.5 milyonluk tütün satışı yapılmıştır. 4 Bir Yugoslav deniz he yeti Belgraddan Venediğe gitmiştir. Heyet, İtalyada tetkikler yapacaktır. # Emniyet umum mü- dürlüğü tarafından polis ter- fi Histesi hazırlanmıştır. * Danimarka mebusan —e e L e Ğ LÜÜÜĞ itibaren üç ay zarfında merli- yete getirmek niyetinde ol- | duklarından Parisi haberdar etmişlerdi . Bu azam! had 35,000 ton ve 855 milimetreydi. Bilindiği gibi, bu muahe deyle, deniz devletlerinden yalnız Amerika, İngiltere ve Fransa bağlanmıştılar. — Ja- ponya ile İtalya, muahede nin akdinden evvel müza kerelerden çekilmişti. toplar için | 42, 1lâ 45 bin tonluk devzirh. hları tezgâha koymuş ol duğundan çüpbelenilen Jap onyanın inşaat projelerinden endişeye düşen bu üç dev letin hükümetleri, şubat baş larında, 1936 muahedesinin hükmü mucibince, Tokyodan proğramı hakkında izahat istemişlerdi. Fakat Japonya, bu muahedeyi kendisinin im zalamamış olduğunu ileri sü rerek izahat taleblol reddet mişti Bununla beraber, bu reddin konulan azami had- din üstünde gemiler yaplığı şeklinde tefsir edilip bir si- lâhlanma yarışına girişilmesi doğru olmıyacağını da ilâve etmişti. Aksi takdirde bu sl- Jâhlanma yarışının mesuliye- ti diğer deniz devletlerine ald olacağını ileri sürüyor. Londra konferansına teklif şekilde, yani hükümetleri, asıl bu nisbeti muhafaza endişesiyledir ki, bugün, 1936 deniz muahe- desi hükümlerini yeniden gözden geçirmek istiyorlar. Japonya dev gemiler inşa ederse — onlar yor şeyi yapacaklar, Pasifik denizin- deki hâdiselerin büsbütün lâzumunu isbat etmiş oldu gu beşte ikilik farkın idam- esine çalışacaklardır. Uzak Şarktaki deniz vaziyeti, İn giltere ve Amerikanın, bu tedafül vaziyette kal. acak olan Japon donanma - sından çok daha geniş hare ket sahasına sahip olmaları nt âmirdir. Japonya da buna kanidir. Şu halde taarruzi mehiyettekli bu dev zırhlı ları yapmaya, ne lüzum var? Bu, her halde, Japonyanm, Çinin kendisine arzettiğinden daha başka genişleme im- kânlarını gözönünde tuttu ğuna delâlet eder. Bu dev letin daha uzak hedefler iç- in daha büyük bir donan maya ihliyacı vardır. Japon muhaceretine karşı mukave met gösteren Avusturalyanın ilk hedef olacağı hatıra gel- mektedir. Fakat Japonya bu mak- | sadlarını itiraf etmek İste (Sonu ikinci sayfada) Sovyet han harbinin arifesinde bu lunuyoruz.,, İngiliz Başvekili, Çember Japonyaya karşı bazı yar: dımlarda bulunacağı söyle- niyor. İspanyada Frankistler FeraguerayıİşgalEtti.. Cumhuriyetçiler yeni müdafas - hazırlıklarına - ve Bar- salondâ istihkâmlar vücude getirmeğe başladılar, FRANKİST KUVVETLER Paris, 15 (A A.| — Sara gösadan bildiriliyor: Franko yetçiler, bu havalide terti- bat almışlar ve Fransa ile Z ptısında ad- | etmiş olduğu k ""'uîıı:ııdıîıı:llı'ııînl::'ııl: :y': ".::ml:: ıı!ıbıncı ile | herkatagoriyl ayrı ıy; tah: Elçi'l Ankara- kıitastı d"mı. hdıııık;llııluı de- | olan lr:lb;:ım:: fwı—; ettikleri, âr- Kur” | did etmeden,umumi bir to . vam ederek dün Feraguerayı | mesi için müdafan ha lec HĞ e L İ.ıır .l:::nt.:llıı;ı::lıtlr. naj tahdidi koymak esası ya Gelıy or ele geçirmişlerdir. tesis etmeğe başlamışlardır. Londra, 15 — Ü l“'* Şarap ve şampanya üzerinde silâhsızlanmaya ha- Moskova, 15 (AA) — Parls, 15 |Radyo) — Lö Cumhuriyetçi İspanya, Bar: zelelet Çinlilerin arkeri .:ıı. kaçakçılığına mani olmak | zır olduğunu söylüyordu. Bu, | Sovyeller Birliğinin Ankara | sondan alınan haberlere gö- | selon önlerinde de Istihkâm- u“ıilyıuırııdeı doli için hükümet bu maddele- Japonyanın, Londrada red- I şeni büyük elçisi B. Tren- | re; Frankistler, Poy Serda. | lar yapmağa başlamıştır. Bu memüuniyetlerini ı,.,.: '.f' .:. gümrük resmini indiren | dedilmiş olan teklifini, yani | tiyef Türkiyeye hareket et- | dan doksan kilometre uzak- | istihkâmlar için 25 bin ame- İhtilâfın baş bir proje hazırlamaktadır. İogiltere ve Birleşik devlet. miştir. ta bulunuyorlar. Cumhuri le çalışmaktadır.